برگزاری جلسۀ دبیرخانۀ همایش بزرگ‌داشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و و پاس‌داشت زبان فارسی؛ «پیام شاهنامه پایندگی زبان فارسی»

پیرو برگزاری همایش بزرگداشت فردوسی و زبان فارسی که اردیبهشت ۱۴۰۱ به مدت ۶ روز از ۲۵ تا ۳۰ برگزار خواهد شد، جلسه‌ای با حضور #دکتر_محمدجعفر_یاحقی دبیر علمی همایش و مدیر مؤسسۀ خردسرای فردوسی، #دکتر_علیرضا_قیامتی دبیر اجرایی همایش و قائم مقام خردسرای فردوسی در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۴۰۱ در دفتر قطب علمی فردوسی و شاهنامه دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.

در این جلسه که داوران مقالات و اعضای دبیرخانۀ همایش نیز حضور داشتند، تصمیمات و هماهنگی‌های لازم ازجمله داوری و ویراستاری مقالات، میزگردهای تخصصی، مکان برگزاری و... صورت گرفت.

گزارش: سمیه کریمی‌پور


@kheradsarayeferdowsi

دم مرگ چون آتش هولناک
ندارد ز برنا و فرتوت باک

#جلیل_فخرایی شاعر خوش‌سخن و روزنامه‌نگار عاشق هم از میان ما رفت.
مرگ بی‌ملاحظه‌ترین دشمنان است نه به پیر و جوان رحم می‌کند نه به ذوق و ادب‌دانی وقعی می‌گذارد.
تلخی مرگ فخرایی را دوستان شاعر و یاران خردسرا که همیشه خبرهای خوب و شعر زرین او را می‌شنیدند از یاد نخواهند برد.
برای روان او در رواقهای جنان آرامش آرزو داریم.

(مؤسسهٔ فرهنگی خردسرای فردوسی)

@kheradsarayeferdowsi

‍ #یکم_اردیبهشت_ماه_جلالی پاسداشت سخنور نام آور ایران زمین " سعدی شیرازی " گرامی باد


@kheradsarayeferdowsi

یکم اردیبهشت‌ماه، روز بزرگداشت سعدی

«زبان سعدی»
در جریان بازگشت به هویت، یعنی چهار سده نخستین اسلامی، زبان دری با عنوان زبان ملی ایران در حال بازیابی هویت خویش بود.
زبان در آن زمان، روشن، سالم، مؤثر، شیوا و رسا بود تا حوالی قرن پنجم که به دلیل تحولات سیاسی دچار معضلاتی شدیم، زبان نیز گرفتار مشکلاتی شد و ادبایی که عرب‌زده شده بودند، گمان می‌کردند مغلق‌گویی نشانه بلاغت است.

از قرن ششم توجه به صنایع به‌صورت تصنعی آغاز شد و زبان به پدیده‌ای دشوار و نامفهوم بدل شد که برای درک‌ آن می‌بایست فرد تحصیل می‌کرد و درواقع این زبان به درد اهل فن می‌خورد.

سعدی به #زبان_فردوسی و #رودکی بازگشت؛ اما زبان سعدی عین آن زبان نبود؛ بلکه زبان دیگری بود و هنرش در این بود که همه اقشار آن را درک می‌کردند و همچنان نیز درک می‌کنند.

#سعدی زبان را ذاتا به کمال رسانده؛ اما این زبان، از لحاظ ویژگی‌های غیرذاتی متحول شده است.

یکسان‌سازی زبان شعر و نثر، ظاهر ساده و باطن هنری، زیبایی بیان و ایجاد معانی بلند به‌صورت توامان ویژگی‌هایی است که سعدی بر زبان فارسی افزود.

ایجاز ویژگی جدی کلام سعدی است
ایجاز عین بلاغت یا شرط لازم بلاغت است. این ویژگی جدی کلام سعدی است و نمی‌توان هیچ کلمه‌ای را از بیان سعدی حذف کرد که زاید به‌نظر رسد؛ درواقع مسأله بلاغت در زبان و کلام سعدی به تمامی رعایت شده است.

خود سعدی از این ویژگی با عنوان طرب‌انگیزی و طیبت‌آمیزی یاد می‌کند که در قالب گفتارش بیان شده است و تأثیر خاصی به آثارش می‌بخشد.

فرغانی به سعدی لقب استاد سخن داده و در قرن نهم دولتشاه سمرقندی، صاحب تذکرة الشعرا آثار او را نمکدان سخن دانست که هر دوی این تعابیر درباره او کاملاً صادق است.

دکتر علی اصغر دادبه، استاد فلسفه و ادبیات عرفانی دانشگاه علامه طباطبایی


@kheradsarayeferdowsi

جایگاه و ارزش والای فردوسی و شاهنامه نزد "سعدی شیرازی"

#فردوسی پدر فرهنگ ایران و شاهنامه براستی مادر فرهنگ ایران زمین است،
#سعدی، #حافظ، #مولوی و ... همه فرزندان فردوسی‌اند. همهٔ فرزندان فردوسی به پدر خود وفادار بوده و او را ستوده‌اند.

سعدی شیرین سخن شیراز، آنچنان فردوسی و نامهٔ جاودانه‌اش را ستوده است، که اوج وفاداری و ارج گذاری او نسبت به پدر فرهنگ ایران زمین را نشان می‌دهد.

سعدی شاهنامه‌خوانی را کاری بسیار بزرگ و ارزشمند بر شمرده است:

حدیث پادشاهان عجم را
حکایت نامهٔ ضحاک و جم را
بخواند هوشمند نیک فرجام
نشاید کرد ضایع خیره ایام
مگر کز خوی نیکان پند گیرند
وز انجام بدان عبرت پذیرند

سعدی اشاره می‌کند که هوشمندان نیک فرجام به شاهنامه خوانی می‌پردازند و می‌فرماید کسی که آن را بخواند از خوی نیکان و سرانجام بدان پند می‌گیرد و زندگی خویش را تباه نمی‌کند.

سعدی در جای جای بوستان و دیگر گفتارهایش از شاهان باستانی ایران یاد می‌کند:

کرا دانی از خسروان عجم
ز عهد فریدون و ضحاک و جم
که بر تخت و ملکش نیامد زوال؟
نماند به جز ملک ایزد تعال

سعدی خوانش #شاهنامه را به فرمانروایان و سران پیشنهاد می‌کند:

اینکه در شهنامه‌ها آورده‌اند
رستم و رویینه‌ تن اسفندیار
تا بدانند این خداوندان ملک
کز بسی خلقست دنیا یادگار

و سرانجام سعدی روی در روی فردوسی:

چه خوش گفت فردوسی پاکزاد
که رحمت بر آن تربت پاک باد


@kheradsarayeferdowsi

کوته گفتار فرهنگی- ادبی
به مناسبت اول اردیبهشت، روز بزرگداشت سعدی

#دکتر_محمدجعفر_یاحقی (مدیر مؤسسهٔ خردسرای فردوسی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان وادب فارسی)


@kheradsarayeferdowsi

نشست علمی و وبینار کشوری

«مصاحبت آفتاب»
#بزرگداشت_سهراب_سپهری

#سخنرانان:

دکتر حسن روشان( مدرس دانشگاه؛ شاعر و پژوهش‌گر از بجنورد)

دکتر فاطمه نعنافروش(مدرس دانشگاه فرهنگیان کاشان)

استاد ناصر سرافرازی (پیشکسوت فرهنگی و آشنای سهراب سپهری از کاشان)

#با_حضور:
جناب آقای شیرزادی (معاون محترم دفتر آموزش و پژوهش متوسطه نظری وزارت آموزش و پرورش)

#دبیر_نشست:
دکتر جواد میزبان (ریاست انجمن علمی _ آموزشی معلمان زبان و ادبیات فارسی استان خراسان رضوی)

🕗 زمان: دوشنبه پنجم اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۲۰:۳۰ تا ۲۲:۳۰

🔻 به نشانی:
http://vroom.um.ac.ir/lit-meeting

📣لینک ثبت نام در زمان برگزاری نشست، فعال می‌شود و در دسترس شرکت کنندگان قرار می‌گیرد.

✅ برای شرکت کنندگان در این نشست از طرف دبیرخانه راهبری کشوری درس زبان و ادبیات فارسی، گواهی حضور صادر خواهد شد.


@kheradsarayeferdowsi

#مؤسسه_خردسرای_فردوسی برگزار می کند:

#انجمن_ادبی_استاد_محمد_قهرمان
(با همیاری انجمن سیاوش)


با اجرای: #دکتر_محمدرضا_سرسالاری


شعرخوانی شاعران محترم:

#استاد_محمد_تقی_ابراهیمی_نیا
#دکتر_وحید_عیدگاه(از تهران)
#دکتر_یوسف_بینا
#حسین_بیات
#محمد_رضا_پیرانی
#ناصر_عرفانیان
#سهیلا_قربانی
#زهرا_معتمدی(از تهران)

شاهنامه خوانی: #حورا_پارسیان


🟪 سه‌شنبه، ۶ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۲۱

(این هفته مهمان استاد #محمودرضا_آرمین هستیم)

✔️ پخش زنده: صفحه اینستاگرام مؤسسه خردسرای فردوسی

https://www.instagram.com/kheradsarayeferdowsi/

@kheradsarayeferdowsi

موافقت با نواختن«زنگ زبان و ادبیات فارسی» در مدارس؛ ۲۵ اردیبهشت

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: شورای عالی به منظور پاسداشت و ارج نهادن به زبان و ادبیات فارسی با نواختن "زنگ زبان و ادبیات فارسی" در مدارس سراسر کشور در روز ۲۵ اردیبهشت(روز زبان وادبیات فارسی) هر سال موافقت کرد.

#محمود_اماني_طهراني دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش با اشاره به هزارودوازدهمين جلسه شوراي عالي آموزش و پرورش كه با حضور وزير آموزش و پرورش و ساير اعضاي آن برگزار شد، اظهار کرد: نواختن زنگ زبان و ادبیات فارسی در مدارس مورد بحث و بررسی اعضای شورای عالی قرار گرفت و شورای عالی آموزش و پرورش با پیشنهاد فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی مبنی بر نواختن زنگ زبان و ادبیات فارسی به صورت سراسری در مدارس در ۲۵ اردیبهشت هرسال موافقت کرد.

همچنین در این جلسه اعضای شورای عالی آموزش و پرورش دیدگاه‌ها و نظرات خود را درباره مسائل مختلف آموزش و پرورش از جمله: آئين‌نامه رتبه‌بندی معلمان، امتحانات نهایی دانش‌آموزان، آموزش و پرورش پساکرونا، خیرین مدرسه‌ساز، بازگشایی مدارس، کنکور، نقل و انتقال فرهنگیان و... بيان کردند.


@kheradsarayeferdowsi

«از ملک ادب حکم گزاران همه رفتند»

فرهنگمرد بزرگ ایرانمرد سترگ استاد محمدعلی اسلامی‌ندوشن هم به رفتگان پیوست.
و رفتگان همه رفتند و ما، زندانیان عالم پایین،
اقرار می‌کنم که نرفتیم.
اما او که عمری از فرهنگ و تمامیت ایران بزرگ گفت و نوشت سرانجام دور از ایران با ایران وجهان بدرود گفت تا دردل خاک بیارامد. او دلش برای این آب خاک می‌تپید روحش اینجاست، نگران فردوسی، نگران ایران. او به فردوسی جور دیگری می‌نگریست او به خردسرای فردوسی گوشه چشمی داشت. دریغ است پیکرش برای ابد از این خاک خوب دور بماند. خاک پاک وطن اینک آغوش گشوده که فرزند راستین خود را در پناه گیرد.
فردوسی در مینو پذیرای فرزندان دلداده این آب و خاک خواهد بود.
این سوگ بزرگ را به ایران و فرزندان راستین این آب و خاک اندوهباد می‌گوییم و به روان‌ تابناک و ایران پناهش درود می‌فرستیم.

(مؤسسهٔ فرهنگی خردسرای فردوسی)

@kheradsarayeferdowsi

کودکی

زمانی که من کودک بودم و دِه‌ها هنوز دست‌نخورده بودند می‌بایست ایران را در ده شناخت. بیابان و جوی آب، بیابانی که در آن لشکر سلم و تور گم شده بود، و جوی آبی که تمدن ایران در کنار آن ترکیب گرفته و در مسیر آن حرکت کرده بود.
گذران سال‌های کودکی در ده موجب گشت که ایران ذره ذره در وجودم نشت کند، مانند باران نرم که تا مغز استخوان زمین را می‌خیسانَد.

ملت ایران شبیه به آن بوته‌های صحرائی چون قیچ و گز بوده‌ است که زندگی در شدائد را می‌آموزند و ریشه خود را محکم می‌کنند و با کم‌آبی و سموم و داغی و سردی خو می‌گیرند و چون بادهای تند بوزد و یا شن‌های انبوه روی آورد سر خود را هم می‌کنند و از نو پس از رفع خطر، برمی‌افرازند و عادت کرده‌اند که ذخیره حیاتی در خود داشته باشند که در خشکسالی و عسرت آن را به کار گیرند.

ننگ و گناه آن‌ست که جامعه‌ای برای بهبود خود، برای رفع عیبها چاره‌اندیشی نکند.

#دکتر_محمدعلی_اسلامی_ندوشن

یادشان گرامی

@kheradsarayeferdowsi

#کوته_گفتار:
به مناسبت درگذشت استاد محمدعلی اسلامی ندوشن

#دکتر_محمدجعفر_یاحقی (مدیر مؤسسهٔ خردسرای فردوسی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان وادب فارسی)


@kheradsarayeferdowsi

تیزر مستند #سایه_سرو_بلند
در خصوص #استاد_دکتر_اسلامی_ندوشن، چهارشنبه هفتم اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۹، شبکه مستند

@kheradsarayeferdowsi

از ندوشن تا ...
#استاد_دکتر_اسلامی_ندوشن
سه‌شنبه ششم اردیبهشت ۱۴۰۱

@kheradsarayeferdowsi

‍ «من در ندوشن که دهکده‌ای است در صد کیلومتری غرب یزد به دنیا آمدم. ندوشن جایی است دورافتاده و ناآباد که مردم آن می‌بایست با عسرت زندگی خود را تأمین کنند. خانواده من جزو اعیان ندوشن بود؛ ولی با سنت دهقانی. پدر من زود مرد و من تقریباً یتیم بزرگ شدم و همین موجب گشت که خیلی زود ناگزیر شوم که روی پای خود بایستم. پس از گذراندن سال های ابتدایی در ندوشن و یزد و قسمتی از متوسطه در دبیرستان البرز، حقوق را در دانشگاه تهران گذراندم. با آنکه بیشتر گرایش به ادبیات داشتم به جانب حقوق کشانده شدم. سالهای دانشکده حقوق سالهای خوشی بود که گذراندم. امیرآباد منزل داشتیم و آن سالها خیلی پرجوش و خروش بود. گردش و بحث و حرف، و ما لبریز بودیم ازامید و شور. همین سالها بود که به انتشار مقاله و شعر و گاهی ترجمه هایی دست زدم و با بعضی از برجستگان ادب زمان آشنا شدم، از جمله نیما و هدایت. ادامه تحصیل من در پاریس نیز در همان رشته حقوق بود، ولی این ظاهر قضیه بود. بیشتر وقت من به آموزش زبان گذشت و پس از آن راه افتادم به خواندن کتاب و مجله. ولی بر سر هم سالهای اقامت من در فرانسه و انگلیس بارور بود. از زبان فرانسه بهره زیادی بردم. زبان فرانسه به من کمک کرد که ذهنم با منطق و تحلیل آشنا بشود و قدری نظم فکری پیدا بکنم. تحصیل حقوق هم همین کمک را به من کرده است. حقوق ذهن مرا با منطق و استدلال آشنا کرد. حقوق بین‌الملل را هم که در پاریس خواندم چشم مرا به روی دنیا باز کرد. از طریق آن قدری با مسائل جهانی آشنا شدم. از این روست که با آنکه حقوق را در زندگی خیلی کم به کار بسته‌ام، از مقدار عمری که بر سر آن گذارده‌ام پشیمان نیستم. حقوق نه تنها مرا ازکار ادبیم دور نکرد؛ بلکه به آن کمک کرد، به کار نوشتن و فکر کردنم. حسن دیگرش این بود که مرا بازداشت از این که یک ادیب خالص بشوم، که آن باشم و جز آن چیزی نباشم».

#محمدعلی_اسلامی_ندوشن


@kheradsarayeferdowsi

دیدگاه دکتر اسلامی ندوشن درباره اینکه شاهنامه چگونه کتابی است؟

شاهنامه کتابی است که باید مفهوم و پیام آن درست دریافت شود، اگر بخواهیم ایران را سرپا نگه داریم باید جدی‌تر با آن روبرو شویم، نه اینکه فقط حرفش را بزنیم.
به نظر من باید این کار را به صورت‌های مختلف انجام داد، درباه‌اش فکر کرد، نمونه‌های قهرمانان داستانها همانطور که خود شاهنامه هم گفته معنی کنایه‌ای دارند، البته مربوط به دور دست هستند؛ ولی همین امروز زنده‌اند، حتی زنده‌تر از کسانی که می‌بینیم جلو ما راه می‌روند.
باید این مفهوم درج شود و جوانان از آن درس بگیرند و بیایند به طرف زندگی جدی وخالص‌تر، خودشان را از این فضای ریاکاری و دورنگی جدا کنند و مقداری زندگی را جدی‌تر بگیرند.

دکتر اسلامی ندوشن، دکتر دبیرسیاقی در همایش بزرگداشت فردوسی مؤسسه خردسرای فردوسی

@kheradsarayeferdowsi

اگر شاهنامه نبود ...

با پدید آمدن #شاهنامه پشت ایران محکم شد و این اطمینان حاصل گشت که شخصیّت ملّی ایران تسخیر ناپذیر خواهد ماند چنان‌که ترک آمد، مغول آمد ولی #ایران، ایران ماند و #فردوسی مردی نمونه، نماد مقاومت، مظلومیبت، آزادگی، خروشندگی و کامروا در ناکامی کسی که در کشمکش میان دو تیرهٔ فکر، پیروزی نهایی با اوست و چراغ ایران در درون کتاب او هرگز خاموش نمی‌شود.

اگر شاهنامه نبود، ایران گذشتهٔ خود را فراموش می‌کرد، ادبیات فارسی به این غنا و تنوّع دست نمی‌یافت و عرفان بالیده نمی‌شد.

در یک سخن شاهنامه کتاب مردم ایران است و گرچه به دست یک نفر پدید آمده، گویی هزاران هزار در ایجاد آن دست داشته‌اند.

(برگرفته شده از مقاله «اگر شاهنامه نبود...»، دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، فصلنامه پاژ ۴، ویژه‌نامه دکتر جلال خالقی مطلق، زمستان ۱۳۸۷، مؤسسه فرهنگی خردسرای فردوسی)


@kheradsarayeferdowsi

«شو بار سفر بند که یاران همه رفتند»

یاران همدل و همراز طاقت دوری ندارند.
#استاد_محمدآصف_فکرت دانشمند افغانستانی که از پنجاه سال پیش با #استاد_اسلامی_ندوشن همدلی داشت دوری از یار دیرین خود را تحمل نکرد و پس از دو روز به رفیق پنجاه ساله خود پیوست. دوستی و یگانگی آن‌دو تجسم پیوند دو ملت ایران و افغانستان و نشانهٔ یگانگی فرهنگی این دو کشور بود.
با هزار دریغ این دوفقدان را به دو ملت سرافراز تسلیت می‌گوییم و آرزو داریم پیوند و یگانگی دو ملت همچنان پایدار بماند.

(مؤسسهٔ فرهنگی هنری خردسرای فردوسی)

@kheradsarayeferdowsi

مراسم تدفین موقت و امانی و گرامی‌داشت زنده‌یاد #استاد_دکتر_محمدعلی_اسلامی_ندوشن

شنبه ۳۰ آوریل ۲۰۲۲
۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۱
ساعت ۴ تا ۶ عصر به وقت تورنتو
و ۲۳ به وقت ایران

در آدرس زیر به صورت زنده پخش خواهد شد.

https://www.instagram.com/eslaminodoushan/


@kheradsarayeferdowsi