نه قربانیان، نه جلادان

سلسله مقالات نه قربانیان، نه جلادان آلبر کامو را بهانه قرار دادم و دغدغه‌های این روزهای خودم را درباره احمد مسعود و مقاومت پنجشیر بیان کردم که از طریق بالا می‌توانید بشنوید یا متن کامل مقاله را از اینجا بخوانید.
https://epitomebooks.ir/%d9%86%d9%87-%d9%82%d8%b1%d8%a8%d8%a7%d9%86%db%8c%d8%a7%d9%86%d8%8c-%d9%86%d9%87-%d8%ac%d9%84%d8%a7%d8%af%d8%a7%d9%86/

آب این است، دیوید فاستر والاس

امروز ۱۲ سپتامبر مصادف با سیزدهمین سالگر فوت دیوید فاستر والاس است. کشف والاس برای من بسیار خوشایند بود و این رو مدیون نشر خوب اطراف و معین فرخی مترجم کتاب هستم که به تازگی ترجمه مزاح بی‌پایان والاس، بزرگترین رمانش را هم تمام کردند که امیدوارم هر چه زودتر وارد بازار کتاب شود.

من در قسمت بیست و هشتم درباره چند جستار از والاس صحبت کردم، جستارهایی که از خواندن هر کدامشان لذت بردم. یکی از جستارهای این کتاب همین ویدئو است که می‌بینید، جستار آب این است که در حقیقت متن یک سخنرانی برای دانشجویان فارغ‌التحصیل بود.

اپیزود پنجاه و پنجم: آینه‌ای در دوردست، قرن مصیبت‌بار چهاردهم

«تنها در صورتی می‌توان مصیبتی بزرگ را تاب آورد که گمان رود آن بلا جهانی بهتر به ارمغان آورد. اگر چنین نشود، چنان‌که پس از فاجعه عظیم جنگ جهانی اول رخ داد، سرخوردگی ریشه می‌دواند و اعتماد بنفس را از آدمی می‌گیرد و انسان را از خود بیزار می‌کند.»

اپیزود پنجاه و پنجم: آینه‌ای در دوردست، قرن مصیبت‌بار چهاردهم

«تنها در صورتی می‌توان مصیبتی بزرگ را تاب آورد که گمان رود آن بلا جهانی بهتر به ارمغان آورد. اگر چنین نشود، چنان‌که پس از فاجعه عظیم جنگ جهانی اول رخ داد، سرخوردگی ریشه می‌دواند و اعتماد بنفس را از آدمی می‌گیرد و انسان را از خود بیزار می‌کند.»


من در پادکست @epitomebooks درباره کتاب‌هایی که می‌خونم و دوست دارم صحبت می‌کنم.

اپیزود پنجاه و ششم: کار روشنفکری

امروزه بسیار گفته و شنیده می‌شود که ما روشنفکر نداریم یا فلان روشنفکر به روشنفکری خیانت کرده است یا اصطلاح روشنفکر دینی، اصطلاحی متناقض است و نمی‌تواند وجود داشته باشد. همه این اظهار نظرها تعریفی از روشنفکر را فرض می‌گیرند و بر مبنای آن تعریف حکم صادر می‌کنند.

اپیزود پنجاه و ششم: کار روشنفکری

امروزه بسیار گفته و شنیده می‌شود که ما روشنفکر نداریم یا فلان روشنفکر به روشنفکری خیانت کرده است یا اصطلاح روشنفکر دینی، اصطلاحی متناقض است و نمی‌تواند وجود داشته باشد. همه این اظهار نظرها تعریفی از روشنفکر را فرض می‌گیرند و بر مبنای آن تعریف حکم صادر می‌کنند.


من در پادکست @epitomebooks درباره کتاب‌هایی که می‌خونم و دوست دارم صحبت می‌کنم.

تولدت مبارک آقای کامو 💜

یکسال پیش اولین قسمت ویژه‌نامه داستایفسکی منتشر شد، کاری که همچنان بزرگ‌ترین پروژه تحقیقاتی من بوده و هست. من در این ویژه‌نامه شش قسمتی به بررسی زندگی، آثار و فلسفه داستایفسکی پرداختم، امیدوارم بشنوید و لذت ببرید. به مناسبت سالروز تولد داستایفسکی نظر شما را به قسمتی از این ویژه‌نامه که به بررسی رمان جنایت و مکافات پرداختم جلب می‌کنم.
این بررسی در دو قسمت تهیه شده که قسمت دوم فردا در همین ساعت منتشر خواهد شد.

#داستایوفسکی #داستایفسکی #ویژه‌نامه_داستایفسکی #جنایت_و_مکافات #پادکست #اپیتومی_بوکس #epitomebooks
https://www.instagram.com/tv/CWGgq-plTFh/?utm_medium=share_sheet

حیفم اومد این تکه رو که درباره ملکم خان نوشتم اینجا نگذارم.
📝رساله‌ای که از آن نام برده شده، رساله مجلس تنظیمات نوشته ملکم خان حدودا در سال ۱۲۳۹ شمسی است.
_______
ملکم در این رساله با اختصار تمام همان حرفی را زده است که حدود یک قرن و نیم بعد در کتاب چرا ملت‌ها شکست می‌خورند تکرار می‌شود. «همین قدر عرض می‌کنم که فرق آسیا و فرنگ در فرق این دو نوع اداره است. اداره قانونی [یعنی معجزات] ترقی فرنگ، اداره اختیاری، یعنی عظمت خرابی‌های آسیا.» به عبارت دیگر ملکم خان عقیده دارد که نوع حکومت در غرب، عامل پیشرفت‌های غرب است و نوع حکومتی که در آسیا و خصوصا در کشور ما برقرار بود باعث عقب ماندگی ماست. این همان انگاره "استبداد عامل عقب ماندگی ما" است که تبدیل به شاه بیت آثار اغلب روشنفکران، بعد از ملکم خان شد.
شکی در این نیست که یکی از عوامل موثر در عدم پیشرفت ایران حکومت استبدادی بوده، اما آیا جمهوری یا سلطنت مشروطه در غرب، عامل پیشرفت جوامع غربی بود یا خود پیشرفت عامل شکل‌گیری شکل حکومت‌ها؟ یا نه این‌ها همزمان با هم رشد می‌کردند؟ ملکم خان طبق نقل قول فوق طرفدار نظر اول است یعنی شکل حکومت را عامل تعیین کننده پیشرفت کشورها می‌دانست. بر متفکری که 150 سال پیش چنین نظری را ابراز کرده نه تنها خرده نمی‌توان گرفت بلکه همانطور که اشاره شد نویسندگان کتاب چرا ملت‌ها شکست می‌خورند هم همین نظر را داشتند. در این که شکل حکومت یکی از عوامل پیشرفت کشورهاست یا اینکه ملکم خان عامل بدبختی ایران را در آن برهه حکومت استبدادی و بی‌قانون می‌دانست کمتر می‌توان شک کرد و البته این نشان از تیزبینی ملکم داشت که خالی از این که به این دیدگاه نقد داشته باشیم یا خیر، مسائلی را مطرح کرده که امروز هم همچنان مطرحند. این نظر ملکم خان از لحاظ تقدم بسیار ارزشمند است و این با توجه به اقبالی که در سال‌های اخیر به کتاب چرا ملت‌ها شکست می‌خورند شده نشان می‌دهد که ما ایرانی‌ها چقدر نسبت به آرای متقدمین خود در جهل و بی‌خبری به سر می‌بریم و به جای اینکه آثار گذشتگان خودمان را خوب بخوانیم و با نقد و جرح و تعدیل چیزی به آن بیفزاییم غالبا درصدد تخریب و تخطئه گذشتگانمان قلم می‌زنیم، کاری که امثال ناطق‌ها، آجودانی‌ها و … در آن سنگ تمام گذاشته‌اند.

سلام دوستان ما یوتیوب پادکست رو راه اندازی کردیم تا از این به بعد ویدئوهایی که می‌سازم رو اونجا بارگذاری کنیم چون محیط مناسب‌تری برای اینکاره نسبت به اینستاگرام و تلگرام.
خوشحال می‌شیم با سابسکرایب کردن کانال ما رو حمایت کنید همونطور که همیشه ازمون حمایت کردید و لطفتون شامل حال ما بوده.
این هم لینک اولین ویدئو ما. در آینده ویدئوهای بیشتری در کانال قرار می‌گیره و با حمایت شما امیدواریم کارهای حرفه‌ای تر ارائه کنیم.
https://youtu.be/MYwBD_t6VNw

ویدئو نقد و بررسی نمایشنامه کالیگولا.

کتابچه اصول ترقی یا در اینجا اصول تمدن که ملکم خان در آن پیرامون اصلاحات اقتصادی صحبت می‌کند.
تاثیر اقتصاددانان کلاسیک خصوصا ریکاردو در تفکرات ملکم کاملا مشهود است.

چرا ما دنباله این تفکرات رو نگرفتیم و دست به تقدیس یا تخریب شخصیت می‌زنیم؟

منبع
https://www.loc.gov/resource/amedscd.2005309376/?sp=12&r=0.055,0.262,0.584,0.853,0

گزارشی از روند مطالعات پروژه میرزا ملکم خان
منابعی که تاکنون مطالعه شده‌اند:
۱- مقاله ما و میرزا ملکم خان‌های ما از هما ناطق
۲- مقاله تاثیر تنظیمات عثمانی بر امیرکبیر، میرزا ملکم خان و سپهسالار از مسعود عرفانیان
۳- بخش مربوط به ملکم خان در کتاب فکر آزادی از فریدون آدمیت
۴- افسانه ملکم خان از کتاب مشروطه ایرانی ماشاالله آجودانی
۵- کتاب میرزا ملکم خان از اسماعیل رائین
۶-بخش میرزا ملکم خان در تاریخ بیداری ایرانیان از ناظم الاسلام کرمانی
۷- کتاب میرزا ملکم خان، زندگی و آثار از حجت‌الله اصیل
۸-بخش ملکم خان رهبران مشروطه ابراهیم صفایی
۹-ملکم خان، نظریه پرداز نوسازی سیاسی در صدر مشروطه نوشته حسن قاضی مرادی
۱۰- مجموعه آثار ملکم خان نوشته محمد محیط طباطبایی
۱۱- بخش‌های مرتبط با ملکم خان در کتاب امیرکبیر و ایران نوشته فریدون آدمیت (که البته برای بیان بعضی مطالب درباره اصلاحات امیرکبیر باید دوباره رجوع شود.)
۱۲- بخش‌های مربوط به ملکم خان در کتاب انقلاب مشروطیت ایران نوشته ادوارد براون.
۱۳-بخش‌هایی درباره ملکم خان در کتاب ایران بین دو انقلاب نوشته یرواند آبراهامیان
۱۴-کتاب نامه‌های میرزا ملکم خان ناظم الدوله به کوشش علی اضغر حقدار
۱۵-بخش‌های مربوط به ملکم خان در کتاب تاملی درباره ایران نوشته سید جواد طباطبایی
۱۶-مقاله تحقیقی غلامعلی پاشازاده درباره امتیاز فواید عامه
۱۷- رساله‌های ملکم خان که عبارتند از:
۱- رساله تنظیمات
۲- رفیق و وزیر
۳- مجلس تنظیمات
۴-فراموشخانه
۵- دفتر قانون
۶- مرو و ترکمان
۷-دستگاه دیوان
۸- کلمات متخیله
۹-در نتیجه نگارش اوراق و نوم و یقظه
۱۰- اصول ترقی
۱۱- امتیاز فواید عامه
۱۲- مدنیت ایرانی
۱۳- اشتهارنامه اولیای آدمیت
۱۴-ندای عدالت
۱۵- مذاکره درباره تشکیل بانک

مطالبی که فعلا (ممکن است به لیست اضافه شود) در دست مطالعه‌اند یا باید مطالعه شوند
۱- مابقی آثار ملکم خان
پلیتیکای دولتی
اصول مذهب دیوانیان
مسائل مختلف
اصول آدمیت
حجت
مفتاح
توفیق امانت
شیخ و وزیر
نمونه خطوط آدمیت
معایب خط ملکمی
صراط المستقیم
ترجمه وصیت نامه فواد پاشا
۲- روزنامه قانون
۳- روابط امین السلطان و ملکم نوشته فرشته نورایی
۴- بخش مربوط به ملکم خان در کتاب سیاستگران عهد مشروطه از خان ملک ساسانی
۵- تشیع و مشروطیت در ایران نوشته عبدالهادی حائری
۶-نظریه حکومت قانون در ایران سید جواد طباطبایی (رجوع شود)
۷-موانع تاریخ رشد سرمایه داری در ایران احمد اشرف(رجوع شود)
۸-اندیشه ترقی و حکومت قانون فریدون آدمیت
۹-تحلیل سیاسی شورش بر امتیاز رژی فریدون آدمیت
۱۰- خاطرات سیاسی امین الدوله، امین الدوله(رجوع شود)
۱۱- اسناد نویافته ابراهیم صفایی (رجوع شود)
۱۲- مقاله موسی غنی‌نژاد درباره اندیشه اقتصادی ملکم خان
۱۳-نظریه انحطاط ایران سید جواد طباطبایی(رجوع شود)

کتاب‌هایی که نتوانستم پیدا کنم:
۱- ملکم خان نوشته فرشته نورایی
۲-ملکم خان نوشته حامد الگار
۳-یکصد نامه تاریخی نوشته صفایی

کتاب‌هایی که حین نوشتن متن باید به آن‌ها رجوع شود:
۱- واژگونه‌خوانی استبداد ایرانی نوشته آرش حیدری
۲- تاریخ ایران مدرن نوشته یرواند آبراهامیان
۳- خاطرات حاج سیاح
۴-سفرنامه ابراهیم بیک
۵- رساله مجدیه
۶-مصیبت وبا و بلای حکومت هما ناطق

یادداشت برداری‌ها تاکنون بالغ بر ۵۹۰۰۰ کلمه و ۱۵۲ صفحه a4 شده.

استراتژی من برای پرداختن به تجدد خواهی و موج اول روشنفکری در ایران که ملکم خان را هم شامل می‌شود از چهار جهت است:
اول تاثیر شکست‌های نظامی ایران بر افکار ایرانیان، شکست ایران از روس، از دست دادن هرات و بلوچستان و شکست از ترکمانان
دوم تاثیر فجایع بر افکار ایرانیان مثل طاعون، وبا و قحطی
سوم تاثیر مناسبات جهانی، نقش انگلیس، روسیه، عثمانی و فرانسه در تفکرات ایرانیان
و چهارم برخورد نزدیک با غرب توسط دانش آموختگان غربی.
اگر فکر می‌کنید زاویه‌ی دید دیگری وجود داره که من غافل بودم ازش، ممنون می‌شم بهم بگید.

در این ویدئو کوتاه توضیح دادم که چرا یوتیوب رو انتخاب کردیم و قراره در اون چکار کنیم.

https://youtu.be/WHCdquvwVJQ

به بیداری است یا رب آنچه بینم یا به خواب است این
به دنیا سیر جنت چون منی را بی‌حساب است این
اگر لندن نه جنت هست چون بینم در او حوران
وگر لیدی کرنتن نیست حوری ناصواب است این

شعری بود از میرزا ابوطالب در وصف لیدی کرنتن.
میرزا ابوطالب جهانگرد ایرانی الاصل ساکن هندوستان بود که حدودا در سال ۱۱۸۳ شمسی به فرنگ سفر کرد و سفرنامه خود به نام مسیر طالبی را نوشت که اولین سفرنامه فارسی است که در هند و حدودا در سال ۱۱۹۲ شمسی چاپ شد.

به زعم محمد توکلی طرقی در کتاب تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ، موج تجددخواهی ایرانیان و برخورد با فرنگ ریشه در هند داشت. برخلاف سید جواد طباطبایی ‌که معتقد است تجددخواهی از تبریز شروع شد.

#محمد_توکلی_طرقی
#تجدد_بومی_و_بازاندیشی_تاریخ