አፍንጫችንን ይዘን ያለፍንበትን ጎዳና አፋችንን ከፍተን አየነው።
አፈር ስሆን ይሄንን አለማድነቅ ይቻላል?
***
(ተስፋዬ ዘ ሸገር)

አዲስ አበባ ስሟ እንጂ መልኳ እኮ ሌላ ነበር። አሁን እንደ አዲስ አበባ ፒያሳ ለኑሮ የማይመች ለጤና መከራ የነበረ ቦታ ትጠቁሙኛላችሁ? ወዴት ወዴት የተሰራማ ስናደንቅ ካድሬነት አይደለም። ዱባይ ታምራለች የምንለው የንጉሡ ካድሬ ሆነን ነው እንዴ? ወደድንም ጠላንም ከተማዋ ለሚመጣው ትውልድ ምቹ ሆናለች። የሰሩ እጆች ታሪክ ያመሰግናቸዋል።

አፈር ስሆን አሁን ይሄንን አለማድነቅ ይቻላል? ትናንት ቦታውን ለሚያውቅ ሰው ከአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ ሊማር ክልል የሄደ ሰው መልሶ ሳይመጣ አልቆ የጠበቀው ፕሮጀክት እኮ ነው።

ማድነቅ የሚተናነቀን ሁሉንም በፖለቲካ መነፅር ስለምንመለከተው እኮ ነው። እንደሰውማ ብናየው ቱቦው እየገማ አላሳልፍ ያለን መንገድ ፏውንቴን ሲደንስበት በተደሰትን?

በልማት ኮሪደር ስራው ታሪካቸው ከተቀየረ አካባቢዎች አንዱ ከቴዎድሮስ አደባባይ እስከ ሙሐሙድ ሙዚቃ ቤት ያለው ጎዳና ነው። ሰንብቶ የመጣ ይሄ ሀገሬ ነው? ብሎ መጠየቁ አይቀርም።

ድሮ ድሮ ከገጠር የመጡ ሰዎች አዲስ አበባ ታደናግራቸዋለች ሲባል ሳቄ ይመጣል። ሀዋሳ እና ባህር ዳር ኒውዩርክ የሆኑባት ዋና ከተማ እኮ ናት። አስባችሁታል ከፎቁ ብዛት በስተቀረ መቀሌ ጫፍ ላይ የማትደርስ ከተማ ገጠሬውን አደናገረችው ሲባል።

መች ከተሜነት ነበራት፤ አንተዋወቅም እንዴ? ሽንት ቤት ሳይኖራት "መሽናት በሕግ ያስቀጣል" የሚል ለጥፋ አምስት ብር ስትሰበስብ አልኖረችም። ጋሽ አበራ ሞላ ላጽዳሽ ሲላት አላላገጠችም። የዛች ከተማ ሕይወት እኮ ነው የተቀየረው።

ከአራት ኪሎ እስከ ራስ መኮንን ያለውን ጎዳና አይቼዋለሁ የፈረሰችው ፒያሳ ተገንብታ ሳታልቅ አሁን እራሱ ድባቧ ሌላ ሆኗል። እሪ በከንቱ ስራ በሌሊቱ እየተባለ ሃያ አራት ሰዓት ሆ ተብሎበታል። መንግስት ይሄንን በሰላሙም በኢኮኖሚውም እንዲደግመው መመኘት እንጂ የልጆቻችን ከተማ ሲሰራ መቅናት ልክ አይደለም።

የሚጠላውን እንጥላ እንጂ የሚወደደውንማ መውደድ ነው። እንዲህ ባማረች ከተማ መኖር ምኑ ይጠላል? እንደውም ትዝ አለኝ ድሮ ድሮ የቆሻሻ ገንዳ እና የአትክልት ተራ ብስባሽ እያሳየ የተቀረፀ የሙዚቃ ክሊፕ ነበረን። ሙዚቃው ምን ይላል?
"አማረች አዲስ አማረች
የአፍሪቃ ህብረት መዲና ሆነች" ይገርማል እኮ።
አዲስ አበባ ስሟን እየመሰለች የመጣችውስ አሁን ነው? አሁንም ገና ምኑ ተነክቶ ገና ብዙ ስራ ይቀራል ግን ያንን መቀየር መጀመር የሚያስመሰግን ነው።

አንድ ጊዜ የአፍሪካ አንድነት ወደ ህብረት ተቀይሮ ዋና ከተማ ሲመረጥ ደርባን በተባለች የደቡብ አፍሪካ ከተማ ስብሰባ ተደረገ። የሊቢያው መሪ ጋዳፊ የህብረቱን መቀመጫ ወደ ትሪፖሊ መውሰድ ፈለጉ። የክርክራቸው አንድ ነጥብ የአዲስ አበባ ቆሻሻነት ነበር። ቆሻሻ ይፀዳል በሚል ሙግት የልባቸውን ተናግረው አቶ መለስ ዜናዊ የጋዳፊን ምኞት አከሰሙት። ይሁን እንጂ የአፍሪካ መዲናም ተብላ ንፁህ ነገር ይደፋሻል የተባለች እስኪመስል በዚያው ቀጠለች።

ፅዳትና ውበት የሚባል ቢሮ ነበረን። ፅዳት ግን ባህላችን አይመስልም መሃል ከተማው ቆሻሻ መጣያ ሆኖ ነበረ። አሁን ቆሻሻው ሲነሳ ሁሉንም እረሳነው። ከአትክልት ተራ እስከ አራዳ የትናንቱን መንገድ አስቡት። እውነቱን ነው ያ ዘፋኝ "የነበር ሲያወጉት ይመስላል ያልነበር" ያለው።

ዛሬ ቅርስ ውርስ የምንላቸው ሕንፃዎች በዘመኑ ለዘመኑ ሰው ቅንጦት እንጂ ተአምር አልነበሩም። ነገ ሁሉንም ይፈርዳል እስከ ነገ ግን በጥሩ ከተማ መኖራችንን እንቀጥላለን።

ከነቀምቴ ፊንፊኔ እየተሰራ ያለ Highway ነው በቅርቡም ይጠናቀቃል ተብሎ ይጠበቃል
የኦሮሞ ህዝብ ለቅሶ ሳይሆን ልማት ብቻ ነው ሚያስፈልገው።

ላለፉት አርባ አመት የሰሜን አሜሪካ የኢትዮጵያ አመታዊ እግር ኳስ በቀኝ አክራሪ አማራዎች ሲዘወር የነበረው በኢትዮጵያ ሥም የአማራን ባህል እና ጭፈራ ብቻ የሚያስተናግደው ይሄ ESFANA አሁን አሁን ጠንካራ ፈተናዎች እየገጠሙት ነው የጉራጌ ቤሄርተኞች ካአለቆቻቸው እያፈነገጡ የመጡበት ሁኑታ እያየን ነው በዘንድሮው የአትላንታ ውድድር የጉራጌ ባህላዊ ዘፋኝ ጉራጌን ባህል የሚያሳይ ነገር ካላደረጋቹ የጉራጌ ዲያስፖራ እቀባ እንደሚያደርጉ ያሳወቁ ሲሆን ESFNA በበኩል ለፋኖ ገንዘብ ለማሰባስብ እና ሀገር ውስጥ ያለውን የእርስ በእርስ ጦርነት ለማፋፋም ከወዲሁ ለጥይት መግዧ ገንዘብ ይዛቹ ኑ ብሎ ጥሪ አድርጓል