Telegram Web Link
Live stream finished (1 hour)
پرسش و پاسخ پیرامون پلورالیسم دینی جلسه ۳
بیژن عبدالکریمی
فایل صوتی

موضوع:

«پرسش و پاسخ پیرامون پلورالیسم دینی»

جلسه سوم

#بیژن_عبدالکریمی

@bijanabdolkarimi
Forwarded from H
سرنوشت نفت ایران بعد از کودتای ۲۸ مرداد چه شد؟

۲۱/مرداد/۱۳۹۳

کیوان حسینی



محمدرضا شاه همراه با ملکه ثریا در حال بازدید از پالایشگاه آبادان، یک سال قبل از سقوط مصدق


برنامه هفتگی سقوط - قسمت چهل و یکم: سرنوشت نفت

by رادیو فردا




مصدق، مصدق شد و در دل گروهی از ایرانیان جا گرفت و هوادارانی یافت، چون نفت ایران را ملی کرد.

ملی کردن نفت در واقع پروژه کلیدی حیات سیاسی او بود و در جریان اجرای همین پروژه هم به نخست‌وزیری رسید. وقتی که ۲۸ مرداد شد، در کتاب خاطراتش نوشت که بریتانیا و آمریکا به خاطر نفت، او را از قدرت به زیر کشیدند. 

دستکم آمریکایی‌ها می‌گویند که اینطور نبوده و آنها برای جلوگیری از کمونیست شدن ایران و به قدرت رسیدن حزب توده که به اتحاد جماهیر شوروی وابسته بود، کودتا علیه مصدق را سازماندهی کردند.

اما مخالفان می‌گویند که آمریکایی‌ها، از بریتانیا چراغ سبز گرفته بودند که اگر مصدق سرنگون شود، در نفت ایران سهیم خواهند شد و به همین دلیل کمونیسم را بهانه کردند.

سرنوشت نفت

بعد از ۲۸ مرداد بر سر نفت ایران چه آمد و سرنوشت نهضت ملی کردن نفت چه شد؟

یرواند آبراهامیان، مورخ ساکن نیویورک و نویسنده کتاب «کودتا» که در بخش مهمی از تحقیقاتش درباره وقایع سال ۳۲، به جزئیات نهضت ملی کردن نفت و وضعیت جهانی تولید نفت در آن سالها پرداخته است، معتقد است که بعد از ۲۸ مرداد، ملی‌کردن نفت عملا ملغی شد.

آبراهامیان می‌گوید: «اگر ساده کنم باید بگویم که ملی‌کردن نفت ملغی شد و کنترل نفت به شرکت‌های خصوصی خارجی برگردانده شد. تفاوت در این بود که پیش از ملی‌کردن نفت توسط مصدق، کل نفت تنها توسط یک شرکت به نام شرکت نفت انگلیس و ایران یا همان شرکت نفت بریتانیا کنترل می‌شد، اما بعد از کودتا، کنسرسیومی تشکیل شد تا طرف معامله با ایران باشد. همه شرکت‌های کنسرسیوم، شرکتهای بزرگ غربی بودند و به نوعی هفت خواهران، تسلطشان را بر نفت ادامه دادند.»

«هفت‌خواهران» لقبی است برای هفت شرکت بزرگ نفتی جهان که تا دهه ۷۰ میلادی و بحران ناشی از جنگ اعراب و اسراییل، کنترل بیش از ۸۵ درصد نفت جهان را در اختیار داشتند.

در کنسرسیومی که تشکیل شد، هر هفت شرکت بزرگ نفتی حضور داشتند و تنها عضو خارج از این گروه، شرکت نفت فرانسه بود که خود بعدها به یکی از ابرشرکتهای نفتی جهان تبدیل شد.

این هشت شرکت، یک شرکت هلدینگ به نام «شرکای نفت ایران» یا IOP ثبت کردند و به عنوان پیمانکار شرکت ملی نفت ایران که همزمان با ملی‌کردن نفت تشکیل شده بود، تمامی عملیات اکتشاف، استخراج و فروش نفت ایران را به دست گرفتند.

در این کنسرسیوم شرکت نفت ایران و انگلیس که یک سال بعد از سقوط مصدق نامش به شرکت نفت بریتانیا یا BP تغییر کرده بود، ۴۰ درصد سهام را در اختیار داشت. دومین سهامدار اصلی، شرکت انگلیسی – هلندی «رویال داچ شل» بود که ۱۴ درصد سهام را در اختیار گرفت.

شش درصد سهام به شرکت نفت فرانسه تعلق گرفت که هم اکنون با نام شرکت «توتال» فعال است.

۴۰ درصد باقی‌مانده سهام این ائتلاف اقتصادی هم به شکل مساوی بین پنج شرکت بزرگ آمریکایی آن روزها تقسیم شد و به هرکدام هشت درصد سهم از نفت ایران رسید. شرکتهای نفت خلیج، Texaco و استاندارد اویل کالیفرنیا، نیوجرسی و نیویوک.

شرکتهای استاندار اویل کالیفرنیا، نفت خلیج و تگزاکو بعدها با هم تلفیق شدند و شرکت نفت شوران Chevron را تشکیل دادند.
استاندارد اویل نیوجرسی و استاندارد اویل نیویورک هم به اگزان موبل ExxonMobil تبدیل شده‌اند.

به بیان دیگر کنسرسیومی که بعد از وقایع سال ۳۲ کنترل نفت ایران را در دست گرفت، در حال حاضر شش شرکت بزرگ نفتی‌اند که با عناوینی مانند «سوپرمیجرز - Supermajors» یا «بیگ اویل - Big Oil» شناخته می‌شوند. اما این شرکت‌ها در حال حاضر، دیگر همانند دهه ۵۰ میلادی، کنترل کامل بازار و قیمت نفت را در اختیار ندارند.

پیروزی بریتانیا

اما با اینکه کنسرسیوم، پای شرکتهای نفتی بزرگ آمریکایی را به ایران باز کرد، اما آبراهامیان معتقد است که در نهایت، بریتانیایی‌ها کنترل نفت ایران را از دست ندادند.

این پژوهشگر و استاد دانشگاه می‌گوید: «موضوعی که معمولا فراموش می‌شود این است که بریتانیایی‌ها تسلط خود را بر نفت ایران، دوباره به دست آوردند، چون هرچند سهمشان از کنسرسیوم ۴۰ درصد بود، اما شل هم ۱۴ درصد گرفت که از نظر بریتانیایی‌ها در واقع یک شرکت بریتانیایی بود. چرا که شل ارتباط تنگاتنگ و ب
Forwarded from H
بیژن عبدالکریمی
سرنوشت نفت ایران بعد از کودتای ۲۸ مرداد چه شد؟ ۲۱/مرداد/۱۳۹۳ کیوان حسینی  محمدرضا شاه همراه با ملکه ثریا در حال بازدید از پالایشگاه آبادان، یک سال قبل از سقوط مصدق برنامه هفتگی سقوط - قسمت چهل و یکم: سرنوشت نفت by رادیو فردا مصدق، مصدق شد و در…
سیار نزدیکی با شرکت نفت ایران و انگلیس داشت. برخی می‌گویند که بریتانیایی‌ها بیرون افتادند و آمریکایی‌ها آمدند که این درست نیست. واقعیت، پیچیده‌تر از اینهاست. درست است که پای آمریکایی‌ها به نفت ایران باز شد، اما بریتانیایی‌ها کنترل اکثریت کنسرسیوم را در دست داشتند.»

در قرارداد جدید، درآمد ایران از نفت افزایش پیدا کرد و سرانجام مقرر شد که ۵۰ درصد از درآمد نفت به دولت ایران اختصاص یابد، اما کماکان ایرانی‌ها اجازه نداشتند که به دفاتر کنسرسیوم دسترسی داشته باشند.

در قرارداد جدید، درآمد ایران از نفت افزایش پیدا کرد و سرانجام مقرر شد که ۵۰ درصد از درآمد نفت به دولت ایران اختصاص یابد، اما کماکان ایرانی‌ها اجازه نداشتند که به دفاتر کنسرسیوم دسترسی داشته باشند.

رهبری مذاکرات نفت بعد از سقوط مصدق بر عهده علی امینی – وزیر دارایی کابینه فضل‌الله زاهدی – بود. او در فروردین سال ۳۳، به نمایندگی از ایران، قرارداد جدید را امضا کرد.

ایرج امینی – فرزند علی امینی – که خود هم اکنون پژوهشگر تاریخ معاصر ایران است برخلاف یرواند آبراهامیان معتقد است، قراردادی که پدرش امضا کرد با قانون ملی کردن نفت که در ۲۹ اسفند سال ۲۹ تصویب شد، منافاتی نداشت.

او در دفاع از این قرارداد می‌گوید: «چاره دیگری نبود. درآمد ایران افزایش پیدا کرد و مسلما بهتر بود. ولی اگر دکتر مصدق مساله نفت را حل کرده بود، ایران دیگر در آن موقعیت ضعیفی که دولت تیمسار زاهدی قرار داشت، قرار نمی‌گرفت و احتمالا می‌توانست قرارداد خیلی بهتری امضا کند. ولی متاسفانه در آن زمان که ما تمام پیشنهادات را رد کرده بودیم و این ماجرای ۲۸ مرداد هم اتفاق افتاده بود، ما در موقعیت بسیار ضعیفی قرار گرفته بودیم و این قرارداد را امضا کردیم.»

ملی شدن واقعی نفت

قرارداد کنسرسیوم، ۲۵ ساله بود و بر اساس آن ایران تعهد کرد که تا سال ۱۳۵۸ خورشیدی، کنترل نفت خود را در اختیار شرکتهای کنسرسیوم قرار بدهد و نفت را تنها از طریق آنها بفروشد.

این قرارداد اما پیش از آنکه به پایان برسد در سال ۱۳۵۲ بازنگری شد و در قرارداد جدیدی که میان ایران و کنسرسیوم شرکای نفت ایران امضا شد، تعداد شرکتهای غربی طرف قرارداد ایران افزایش یافتند.

قرارداد دوم کنسرسیوم، در تبلیغات رسمی رژیم پهلوی، گام نهایی اجرای قانون ملی کردن نفت توصیف شد. مدت این قرارداد ۲۰ ساله بود.

اما در واقع افزایش قابل توجه درآمد ایران از محل نفت، ارتباطی به این قرارداد نداشت و علت اصلی، افزایش بی‌سابقه قیمت نفت در سطح بین‌المللی بود که از آن با عنوان «شوک نفتی» یاد می‌شود.

سرانجام قانون ملی شدن نفت که در سال ۲۹ تصویب شد، در چه زمانی به شکل، کامل اجرا شد و نفت ایران به شکل واقعی ملی شد؟

یرواند آبراهامیان می‌گوید که در جریان تحقیقاتش به این نتیجه رسیده که پاسخ به این سئوال آسان نیست.

آبراهامیان می‌گوید که به رغم تبلیغاتی مبنی بر اینکه بعد از قرارداد دوم، عملا ملی کردن نفت اجرا شد، او به شواهدی دست یافته که نشان می‌دهند در زمان انقلاب ایران (یعنی پنج سال بعد از امضای قرارداد دوم) هنوز نمایندگان کنسرسیوم معتقد بودند که کنترل نفت ایران را در دست دارند.

آبراهامیان می‌گوید: «در جریان انقلاب ایران، روزنامه فایننشیال تایمز گزارشهایی دارد مبنی بر اینکه کنسرسیوم به شدت نگران است و این ترس وجود دارد که کنسرسیوم کنترل نفت ایران را از دست بدهد. یعنی نمایندگان کنسرسیوم که با این روزنامه مصاحبه می‌کرده‌اند در آن زمان احساسشان این بوده که کنترل نفت را در دست دارند و انقلاب در این مساله اخلال ایجاد خواهد کرد. برای همین من استدلال می‌کنم که ممکن است ایران هنوز کنترل کامل نفت خودش را در دست نداشته است.»

با وقوع انقلاب سال ۵۷ و فرار شاه از ایران، دولت انقلابی جدید تمامی قراردادهای نفتی را ملغی کرد و کنترل کامل نفت ایران از آن زمان در دست شرکت ملی نفت ایران قرار گرفت.

چنانکه در وب سایت شرکت نفت آمده، بعد از این اتقاق شرکتهای حاضر در کنسرسیوم به دادگاه لاهه شکایت کردند و سرانجام در آذرماه سال ۱۳۶۹، دیوان عالی لاهه با رای به نفع ایران، پرونده کنسرسیوم را بست و راه دراز نهضتی که قهرمانش محمد مصدق بود و هزینه سیاسی‌اش برای ملت ایران یک کودتای تاریخی، به پایان رسید.

 متأسفیم، ولی این قابلیت در حال حاضر در دسترس نیست.



کیوان حسینی

کیوان حسینی، از دبیران و روزنامه‌نگاران رادیو فرداست. او تهیه‌کننده سری مستندهای رادیویی گوناگونی است؛ از آن جمله برنامه‌های «سقوط» (بررسی رویدادهای ۲۸ مرداد ۳۲)، «فرقه» (بررسی وقایع مرتبط با حکومت خودمختار فرقه دموکرات آذربایجان)، «جنگ اول» (بررسی رویدادهای جنگ‌ جهانی اول و تاثیرش بر ایران) و «رژه مرگ» (بررسی کشتار ارامنه در سال‌های جنگ جهانی اول).
Forwarded from Hadi Mohd Al Lawati
| ☆ كانال حَيْرت ☆ |

گفتگوهاى معرفتی وفکری با ده ها عالمان وانديشمندان ومتفكران وبژوهشگران دنيا در شرق وغرب با سه زبان (عربي، انگليزی وفارسی) بر کرانه دوستی وحکمت وحیرت زدگى

︎ کانال ما در تلغرام :

︎محتوی بر ارشیو همه گفتگوها

︎آشنا می شوید با شخصیت وفکر وعناوین کتب مهمان های گوناگون

︎عضو بشوید که بتوانید گفتگوهای جدید وقسمت های کوتاه دنبال کنید

https://www.tg-me.com/HiraHadiAlLawati
Forwarded from Hadi Mohd Al Lawati
Photo from Hadi Mohd Al Lawati
Forwarded from Hadi Mohd Al Lawati
︎در کانال حیرت درباره مسائل روحی و معنوی، عرفان و تصوف اسلامی و عرفان دین های دیگر، وبحث مقايسه بين از اديان در جوانب أخلاقي ومعنوي بحث می کنیم

︎مسائل فلسفه دين از قبیل کثرت گرایی و تجربه دینی و هرمونتیک وفلسفه زبان و پژوهش های دینی و صوفیانه در آکادمی ها و دانشگاه های غربی

︎ تجربه های معنوی وروحى، پاره ای از استادان و پروفسورهای کشورهای گوناگون، مخصوصا تجارب كساني كه به اسلام متحوّل شدند گفتگو می کنیم.

︎گفتگوهای مفصل با کسانی که پروژه فکری ومعرفتی دارند مخصوصا در زمینه فلسفه اخلاق ، بحث های فقهی وچالشهای معاصر ، عرفان اسلامی با نگاه های متفاوت، فهم دین ونص دینی با روش کلامی وفلسفی وعرفانی ومودیرن
Forwarded from Hadi Mohd Al Lawati
برنامه عربی "حیرت" در یوتیوب که توسط دکتر هادی اللواتی از کشور عمان، اداره می شود، با جناب دکتر بیژن عبدالکریمی دو گفتگو انجام داده است.
🏷لینک گفتگوی اول: https://youtu.be/n2G1nyECBFo?si=yRo4CjQF1i_MdSUp
🏷گفتگوی دوم به زودی منتشر خواهد شد.
🧷 برای دنبال کردن گفتگوهای برنامه حیرت در تلگرام، می توانید در این کانال عضو شوید:
https://www.tg-me.com/HiraHadiAlLawati
Forwarded from Hadi Mohd Al Lawati
Forwarded from Hadi Mohd Al Lawati
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Document from Hadi Mohamed Al Lawati
Forwarded from عبارات | یوسف شیخی (یوسف شیخی)
"کم پیش می‌آید کتابی مرا میخکوب کند. این از آن دسته کتاب‌ها بود. با اینکه فیلمنامه بود. پس از رمان سیاگالش از هیچ کتابی این چنین حظ نبرده بودم. دست مریزاد."
دیدگاه یکی از خوانندگان محترم کتاب <فیلم‌نامه هَه>. با سپاس از جناب محمد علیدادی!
آقای علیدادی نکاتی ادبی و ویرایشی را هم تذکر دادند که ان‌شاءالله در چاپ های بعدی بدان توجه خواهد شد.

#نظرات_مخاطبان
#فیلمنامه_هه
#یوسف_شیخی
#انتشارات_نقد_فرهنگ

@sheykhi_yusef
Forwarded from عبارات | یوسف شیخی (یوسف شیخی)
دیدگاه دوست عزیز جناب آقای سامان جهان، پس از مطالعه‌ی کتاب <فیلمنامهٔ هَه>:
"کتابتون رو پایان رسوندم
واقعا کتاب زیبایی بود و من رو به شدت به فکر واداشت!
در کل یکی از بهترین کتاب هایی بود که خوندم.
و از جنبه معنوی بهم کمک کرد"

#نظرات_مخاطبان
#فیلمنامه_هه
#یوسف_شیخی
#انتشارت_نقد_فرهنگ

@sheykhi_yusef
تسلیت به جبهۀ مقاومت و همۀ مردمان مظلوم و بیزار و خودآگاه از نظام بردگی در جهان معاصر


انا لله و انا الیه راجعون
سرانجام سید حسن نصرالله، بنیانگذار و سومین دبیر کل حزب الله کشور دوست و برادرمان، لبنان، بعد از بارها مورد سوء قصد قرار گرفتن توسط نیروهای امنیتی و نظامی کشور صهیونیستی اسرائیل و به واسطۀ بمباران سنگین مناطق ضاحیه جنوبی بیروت به همراه برخی دیگر از فرماندهان همرزمش به فیض عظیم شهادت نائل شدند.
بدین وسیله نهایت احساس تأسف و انزجار خویش را نسبت به این ترور ددمنشانه و کشته شدن رهبر آزادسازی لبنان در سال 2000 و رهبر پیروز لبنانی ها در برابر اسرائیلی ها در سال 2006 را به همه نیروهای مقاومت در برابر نظام سلطه جهانی، به سرکردگی آمریکا و اسرائیل، به مردم مظلوم لبنان و فلسطین، و به همه آزادگان، عاشقان عدالت و بیزار از حافظان نظام سلطه و بردگی در جهان معاصر تسلیت گفته، همه هموطنان عزیز، عاشقان ایران و کنش گران راستین سیاسی و اجتماعی در کشورم را دعوت می کنم که در شرایط حساس کنونی با مراقبت بیشتری پاسدار میهنمان بوده، و اسیر فضاسازی های رسانه ای وابسته به قدرت های بزرگ جهان نگردیده، هر چه بیشتر بر وحدت و انسجام ملی کشور تأکید ورزند و قیصریه ایران عزیز را قربانی آتش جنگ و جدال های سیاسی و روزمره نسازند.
با آرزوی پیروزی جبهۀ مقاومت در سراسر کرۀ زمین در برابر جنایات امپریالیسم و صهیونیسم جهانی

بیژن عبدالکریمی
شنبه 7 مهرماه 1403
Forwarded from فرزانگی
انا لله و انا الیه راجعون
شهادت سید حسن نصرالله دبیر کل حزب‌الله لبنان به دست رژیم نسل‌کش صهیونیستی را به همه آزادگان جهان و جبهه مستحکم مقاومت و ملت بزرگ ایران تسلیت عرض می‌کنم. بی تردیدخون هر آزاده‌ای در تاریخ تداوم و گسترش خواهد یافت و بنیاد بیدادگری را بر خواهد کند.
Forwarded from H-A
سلام جناب عبدالکریمی عزیز

بنده دوستار گفتمان انقلاب و یک دانشجوی بسیجی هستم و از زبان دانشجویان بسیجی با شما صحبت میکنم.

بسیارخرسندم و خوشحال و فخرمیفروشم بابت داشتن چهره هایی نظیر شما در کشور عزیزمان. بیانات جنابعالی باعث شد تا بیش از پیش تفکرات مخالف خودمان و منتقدین را بشنویم و چه بسا درک کنیم. انتقادات به گفتمان انقلابی پیش از این تا حد زیادی قابل فهم از سوی بنده نبود چرا که طرف مقابل یعنی روشنفکران نیز، نقد ما به ایشان را درک نمیکردند و میدان گفتوگو به میدان ستیز تبدیل شده بود. اما انتقادات شما به عملکرد و نظریات جبهه انقلاب به گوش ما میرسد و در جهت بهبود و رفع آن میکوشیم.
زین پس تلاش بنده در جهت ایجاد یک گفتمان و فهم مشترک بین دو طیف و دو قطب موجود در جامعه خواهد بود و این مهم میسر نمیشد جز با راهنمایی های جنابتان. از روشنفکران و منتقدینِ دلسوز جامعه هم تقاضا دارم به جای ستیز با گفتمان انقلابی، صدای مارا و انتقادات مارا هم بشنوند و بدانند ما هم جز به ایران قوی و پایندگی آن فکر نمیکنیم و آماده هرگونه رشادت ، فداکاری برای ایران و همفکری با تمام گروه های اجتماعی و سیاسیِ دلسوز آن هستیم.

عرض تشکر و خسته نباشید دارم خدمت شما  استاد عزیز بابت زحمات و سعه صدری که درین مسیر پر تنش به خرج میدهید، میدانم که هم از سوی حاکمیت و هم روشنفکران در مظان اتهام هستید ولی دانشجویانی مثل بنده با شما و رویکرد شما همراه هستند.
Forwarded from انصاف نیوز
تسلیت بیژن عبدالکریمی به جبهه مقاومت و بیزاران از نظام سلطه | تاکید بر وحدت و انسجام ملی

بیژن عبدالکریمی، فیلسوف و استاد دانشگاه در پیامی خطاب به «جبهه مقاومت» و «همۀ مردمان مظلوم و بیزار و خودآگاه از نظام بردگی در جهان معاصر» شهادت دبیرکل حزب الله لبنان را تسلیت گفت.

متن پیام آقای عبدالکریمی بدین شرح است:

انا لله و انا الیه راجعون
سرانجام سید حسن نصرالله، بنیان‌گذار و سومین دبیرکل حزب‌الله کشور دوست و برادرمان، لبنان، بعد از بارها مورد سوءقصد قرار گرفتن توسط نیروهای امنیتی و نظامی کشور صهیونیستی اسرائیل و به واسطۀ بمباران سنگین مناطق ضاحیه جنوبی بیروت به همراه برخی دیگر از فرماندهان هم‌رزمش به فیض عظیم شهادت نائل شدند.

بدین وسیله نهایت احساس تأسف و انزجار خویش را نسبت به این ترور ددمنشانه و کشته شدن رهبر آزادسازی لبنان در سال 2000 و رهبر پیروز لبنانی‌ها در برابر اسرائیلی‌ها در سال 2006 را به همه نیروهای مقاومت در برابر نظام سلطه جهانی، به سرکردگی آمریکا و اسرائیل، به مردم مظلوم لبنان و فلسطین، و به همه آزادگان، عاشقان عدالت و بیزار از حافظان نظام سلطه و بردگی در جهان معاصر تسلیت گفته، همه هموطنان عزیز، عاشقان ایران و کنش‌گران راستین سیاسی و اجتماعی در کشورم را دعوت می‌کنم که در شرایط حساس کنونی با مراقبت بیشتری پاسدار میهنمان بوده، و اسیر فضاسازی‌های رسانه‌ای وابسته به قدرت‌های بزرگ جهان نگردیده، هر چه بیشتر بر وحدت و انسجام ملی کشور تأکید ورزند و قیصریه ایران عزیز را قربانی آتش جنگ و جدال های سیاسی و روزمره نسازند.
با آرزوی پیروزی جبهۀ مقاومت در سراسر کرۀ زمین در برابر جنایات امپریالیسم و صهیونیسم جهانی.

@ensafnews
2024/10/03 15:23:56
Back to Top
HTML Embed Code: