Падчас прагляду міжваенных газет натыкнуўся на адзін факт з біяграфіі мінскага архітэктара Герасіма Якушкі, які не згадваецца ні ў воднай ягонай біяграфіі. Напрыклад, той жа гісторык архітэктуры В.Чарнатаў пісаў, што Якушка быў галоўным архітэктарам Мінска з 1936 па 1941 год без перапынкаў.
Але ў газеце "Звязда" №122 ад 29 мая 1937 знайшоўся артыкул "Закрылася ўсебеларуская канферэнцыя архітэктараў", які амаль цалкам прысвечаны выкрыванню Якушкі, як "шкодніка, контрэвалюцыянера і кулацкага памагатая". Да цкавання архітэктара далучыўся сам Іосіф Лангбард, які прыехаў на канферэнцыю з Ленінграда: "...ён [Якушка] увогуле не заслугоўвае гэтага высокага і ганаровага ў нашай краіне звання [архітэктара]".
Іншыя калегі па мастацкаму цэху не засталіся ў баку, у артыкуле пералічаны архітэктары Воінаў, Барысаў, Жадовіч, скульптар Бембель і іншыя, хто "рашуча асудзіў антысавецкае выступленне Якушкі".

Працяг ніжэй.

Пачатак вышэй.

У выніку канферэнцыя пастанавіла выключыць Якушку з Саюза архітэктараў і зняць з пасады гарадскога архітэктара (пра што згадваецца яшчэ ў газеце "Рабочий" №151 1937 года).
Дык вось, здавалася, 1937 год, Якушка выкрыты як "шкоднік", выключаны з Саюза і зняты з пасад, ягоная біяграфія павінна была скончыцца ў гэтым годзе ўзгадкай у растрэльным спісе, але нічога такога.
Ужо ў 1939 годзе ў газеце "Советская Белоруссия" №275 у артыкуле пра стварэнне ў Мінску гарадскога возера (будучае Камсамольскае возера) Герасім Якушка ўзгадваецца як гарадскі архітэктар. І далей ў пазнейшых артыкулах ад 1939 і да пачатку вайны ён узгадваецца спрэс як галоўны архітэктар Мінска.
Вось і застаюцца пытанні: як яму ўдалося вярнуцца на сваю пасаду, пасля такога разгрому, які быў зладжаны на канферэнцыі 1937 года і ў якім, нагадваю, удзельнічаў сам Лангбард? Што рабіў Якушка ў гэты перыяд з мая 1937 да лістапада 1939? Ці быў ён рэпрэсаваны, а потым апраўданы? Чаму ў біяграфіі архітэктара гэты эпізод не згадваецца?

#архітэктурабсср
Менскія журналісты адразу неўзлюбілі будынак клуба харчавікоў, які быў пабудаваны паводле праекта маскоўскага архітэктара Антона Бурава ў 1927-1929 гадах на рагу вуліц Камсамольскай і Інтэрнацыянальнай. Журналіст "Звязды" 1929 года Оршын параўноўвае клуб з турмой, а неназваны архітэктурны крытык з той жа "Звязды" 1936 года адносіць будынак да "стылю каробак і перагародак" (дарэчы, у 1936 знешні выгляд будынка памяняўся - быў надбудаваны паверх).
Але калі б клуб харчавікоў захаваўся да нашага часу ў нязменным выглядзе - то гэта была б перліна савецкага канструктывізма Мінска. Дарэчы, пэўная частка будынка такі захавалася - рэшткі клуба пасля вайны былі перабудаваныя ў кінатэатр "Перамога".
Напрыканцы прыведзена 3D-рэканструкцыя клуба ад Жуцяева і Палонскага.

#кнігібсср
Вокладка і першая старонка кнігі Янкі Купалы "Для дзяцей", Мінск, 1940 год.
Поўны тэкст даступны на сайце электроннай бібліятэкі НББ.

#фотабсср
Адна з маіх любімых тэм - амаль аднолькавыя ракурсы на гістарычных фотаздымках розных часоў.
Тут два здымкі ўніверсітэцкага гарадка БДУ у Мінску зробленыя, першы ў 1935 годзе, другі ў пачатку нямецкай акупацыі ў 1941 годзе. Першы здымак зроблены з былога даходнага дома Кастравіцкай, другі - з Дома Урада (дом Кастравіцкай бачны на першым плане). Усю тэрыторыю ў ніжняй палове здымкаў - цэлы ў 1935-м і спалены ў 1941-м квартал, дарэвалюцыйныя дамы справа- зараз займае плошча Незалежнасці, а на месцы будынка медфака БДУ у цэнтры здымкаў (яшчэ да вайны рэарганізаваны ў медыцынскі інстытут) - будынак кіраўніцтва мінскага метро. На нямецкім здымку на гарызонце бачны масіўны будынак чыгуначнага вакзала, якім ён стаў пасля рэканструкцыі 1940 года, на фота 1935 года там яшчэ стары дарэвалюцыйны вакзал, які нават не бачны за корпусам БДУ.