Telegram Web Link
کمپرسور های کولر گازی انواع متفاوتی دارد که با توجه به شرایط محیطی و میزان هزینۀ مورد نظرتان، می توانید از بین آن ها دست به انتخاب بزنید. از بین مدل کمپرسور های کولر گازی یا اسپیلت برند که در بازار ایران نیز موجود باشد، می توان به چهار دسته کمپرسورهای پیستونی ، کمپرسورهای روتاری و اسکرال اشاره کرد. در ادامه مقاله کمپرسور کولر گازی چیست به شرح مزایا و معایب هر کدام خواهیم پرداخت.
کمپرسور های کولر گازی پیستونی

یکی از قدیمی ترین کمپرسورهای کولر گازی، کمپرسورهای پیستونی هستند. این کمپرسورها مشابه کمپرسور های یخچال عمل می کنند و اغلب در شهرهای گرم و خشک مورد استفاده قرار می گیرند. نحوۀ عملکرد کمپرسورهای پیستونی به این شکل است که گاز (همان مبرد) به کمک یک مکنده به داخل کمپرسور هدایت می شود. سپس با کمک حرکت پیستون کمپرسور، فشرده شده و مجدداً به سمت شبکۀ لوله ای دستگاه فرستاده می شود. درواقع می توان نحوۀ عملکرد کمپرسورهای پیستونی را با موتور اتومبیل مقایسه کرد؛ با این تفاوت که در اینجا دیگر خبری از احتراق و سوختن نیست. کولر گازی های پیستونی به خاطر همین نحوۀ عملکرد به کمپرسورهای رفت و برگشتی نیز معروف هستند.
تصویر کمپرسور پیستونی
کولرگازی های پیستونی به این خاطر که قدرت بالایی در تحمل گرما دارند، معمولاً در شهرهای گرم مورد استفاده قرار می گیرند. ظرفیت 18000 تا 36000 BTU دستگاه نیز برای این مکان ها مناسب است و می توان از کولر گازی های پیستونی به راحتی در این شهرها بهره برد.
– معایب

کمپرسور های پیستونی دو عیب بزرگ دارند که باعث شده امروزه کمتر مورد استقبال قرار بگیرند. یک اینکه سروصدای زیادی ایجاد می کنند؛ و دو اینکه میزان بازدهی آن ها پایین است؛ که در نتیجه برق زیادی مصرف خواهند کرد و هزینه های جانبی بالایی خواهند داشت.
از دیگر انواع کمپرسور های کولر گازی در کمپرسورهای روتاری، پیستون و مکنده دستگاه جای خود را به تیغه های چرخان می دهند. این تیغه ها با سرعت بالایی حول یک محور به چرخش در آمده و عمل مکیدن مبرد به داخل کمپرسور و سپس فشرده سازی آن را به صورت همزمان انجام می دهند. گاز (همان مبرد) از بخش ورود به داخل کمپرسور مکیده شده و سپس تحت فشار بالا از بخش خروج به داخل شبکه لوله ای کولر فرستاده می شود. ظرفیت کمپرسورهای کولر گازی روتاری در حدود 7000 تا 36000 BTU است؛ که استفاده از آن را برای شهرهای معتدل امکان پذیر می کند.
+ مزایا

کمپرسورهای روتاری به خاطر نحوۀ عملکردشان، سر و صدای کمتری ایجاد می کنند. همچنین میزان مصرف برق در آن ها نسبت به کمپرسورهای پیستونی کمتر بوده و راندمان بالاتری دارند. نکتۀ دیگر اینکه روی کمپرسورهای روتاری می توان از سیستم اینورتر نیز استفاده کرد.
– معایب

ظرفیت کمپرسورهای کولر گازی روتاری نسبت به کمپرسورهای پیستونی پایین تر بوده و به همین خاطر در شهرهای گرمسیری نمی توان از این مدل استفاده کرد. عیب دیگری هم که می توان برای کولر گازی های روتاری برشمرد، هزینه های بالاتر سرویس و تعمیر آن است.
تصویر کمپرسور روتاری
کمپرسور اسکرال
کمپرسورهای مارپیچی نیز معروف هستند، از دو مارپیچ ساخته شده اند؛ که یکی از این مارپیچ ها ثابت بوده و مارپیچ دوم متحرک است. گاز مبرد به وسیلۀ حرکت مارپیچ متحرک به داخل کمپرسور مکیده شده، تحت فشار بالا قرار گرفته و سپس از بخش خروجی به شبکۀ لوله ها هدایت می شود. قدرت بالای کمپرسورهای اسکرال که با ظرفیت 24000 تا 96000 BTU طراحی می شوند، سبب شده تا از این مدل بیشتر در فضاهای بزرگ استفاده شود.
+ مزایا

مهم ترین مزیت کمپرسور های اسکرال مصرف بهینه و راندمان بالای آن است. ضمن اینکه کمپرسورهای اسکرال به خاطر نحوۀ عملکردشان سروصدای کمی تولید می کنند و همچنین عمر بالاتری دارند.
– معایب

ظرفیت بالای کمپرسورهای اسکرال سبب شده تا میزان مصرف برق آن برای خانه های شهری بالا باشد و به همین خاطر کمتر مورد استقبال قرار بگیرد. همچنین قیمت کمپرسورهای اسکرال نسبت به پیستونی و روتاری بالاتر است.
جمع بندی

در انتخاب و خرید کولر گازی لازم است به مدل و نوع کمپرسور آن نیز دقت کنید؛ زیرا مدل کمپرسور کولرهای گازی در نحوۀ عملکرد آن تأثیر می گذارد. برای مثال کمپرسورهای پیستونی بیشتر در مناطق گرمسیر مثل شهرهای جنوبی مورد استفاده قرار می گیرد؛ و کمپرسورهای روتاری مناسب شهرهای با آب و هوای معتدل هستند. ضمن اینکه مدل کمپرسور روی قیمت نهایی و همچنین هزینه های نگهداری کولرهای گازی تأثیر می گذارد.
کمپرسور اسکرال
لازم به تذکر است که این مطالب برای اطلاعات عمومی شماست و در صورتی که تخصص کافی را در این زمینه ندارید، از اقدامات خودسرانه پرهیز کنید تا متحمل هزینه‌های بیشتر نشوید.
توجه داشته باشید که وجود مشکل در کولر گازی، لزوماً به معنی نیاز به تعویض کمپرسور نمی‌باشد. در صورتی که کارکرد کولر گازی ایرادی دارد، ابتدا باید توسط تعمیرکار بررسی شود تا بخش معیوب مشخص شود چون امکان دارد ایراد از کمپرسور نباشد. در صورتی که مشکل از دستگاه کمپرسور باشد باید در مرحله بعد بررسی شود که آیا قابل تعمیر است یا نه. و در آخرین مرحله در صورت عدم وجود راه‌کار تعمیر،‌ باید اقدام به تعویض کمپرسور نمود.
معکوس نمودن جریان مبرد در داخل سیکل به وسیله شیر معکوس (Reverse valve) صورت می گیرد که به طور معمول یک شیر چهار راهه است. در شکل بالا می توانید یک شیر معکوس را ملاحظه کنید.
برودت یا سرماسازی

در ابتدا باید به این موضوع بپردازیم که گرما و سرما چیست تا بعد به دنبال راهی باشیم که آن را کنترل کنیم. گرما یا حرارت (Heat) نوعی انرژی است و دما (Temperature) مقدار گرم یا سرد بودن جسم را نشان می‌دهد. یعنی اگر جسمی دارای گرما زیادی باشد، دمای آن بالاتر است. و بالعکس اگر دمای جسمی پایین است، نشان‌دهنده آن است که آن جسم گرمای کمتری دارد.

همان طور که در درس فیزیک به یاد داریم، انرژی از بین نمی‌رود بلکه تنها می‌توان آن را منتقل کرد. پس دستگاه‌های برودتی چگونه سرما تولید می‌کنند؟ جواب دقیق آن است که هیچ دستگاهی سرما تولید نمی‌کند، بلکه فقط گرما را از جسم مورد نظر جذب و به جسم دیگری منتقل می‌کند. این کار باعث کاهش مقدار گرمای آن جسم شده و در نتیجه دمای آن کاهش می‌یابد.

انتقال گرما از جسمی به جسم دیگر در طبیعت تنها در صورتی انجام می‌شود که دمای آن دو جسم مساوی نباشد. در این صورت گرما از جسم گرم به طور خودکار به جسم سرد منتقل می‌شود تا جایی که دو جسم هم‌دما شوند. طبیعت همواره به دنبال تعادل است. به طور مثال اگر مقداری یخ در لیوان نوشابه قرار بگیرد چون نوشابه گرم‌تر است، گرمای خود را به یخ سرد می‌دهد. به این ترتیب نوشابه سردتر و یخ گرم‌تر می‌شود.

با این تفاسیر برای آنکه بتوانیم دمای محیط و یا جسمی را کاهش دهیم، باید یک جسم را که دمای آن کم است در مجاورت آن قرار دهیم تا انتقال حرارت صورت گیرد. و پس از آنکه آن دو به تعادل دما رسیدند، جسم خنک کننده یا جاذب گرما باید مجدداً سرد شود. این کاری است که در سیستم‌های برودتی انجام می‌شود، از قدیم یخ را به عنوان سردکننده استفاده می‌کردند. مقداری یخ در یک محفظه در کنار مواد غذایی قرار می‌گرفت تا آن مواد خنک بمانند. هرگاه یخ آب می‌شد، به عبارتی گرما را جذب می‌کرد، آن را با یخ تازه جایگزین می‌کردند. این کار مشکلات خاص خود را داشت، عدم در دسترس بودن یخ در همه فصول بزرگترین مشکل بود، پس انسان به دنبال راهی بهتر برای عمل برودت بود. در ادامه ضمن معرفی انواع سیستم ‌های برودتی ، به بررسی روش کار آن‌ها خواهیم پرداخت.
سیکل تبرید تراکمی
سیستم‌های برودتی تبخیری

همان طور که می‌دانیم،‌ هر مایعی برای تبخیر نیاز به حرارت دارد. پس اگر شرایطی ایجاد شود که مایعی مثل آب بر روی جسم مورد نظر پاشیده شود،‌ برای تبخیر از آن جسم گرما را جذب می‌کند. در نتیجه آن جسم سرد می‌شود. این روش کار سیستم تبخیری است.

کولر آبی معروف‌‌ترین مثال برای سیستم تبخیری است. آب بر روی پوشال‌ها پاشیده می‌شود. یک فن هوای بیرون را به داخل می‌کشد. با عبور هوا از لابه‌لای پوشال، گرمای خود را به آب منتقل می‌کند. به این شکل هوا سرد شده و در ادامه توسط کانال‌ها به اتاق هدایت و باعث خنک شدن هوای اتاق می‌گردد.

سیستم تبخیری را می‌توان یکی از قدیمی‌ترین سیستم‌ برودتی ساخت انسان به شمار آورد، که اولین نسخه‌های آن در ایران دیده شدند. بادگیرهای مناطق کویری نوعی سیستم تبخیری هستند. سازه‌ای بلند نقش کانال، برای هدایت باد را ایفا می‌کند. در زیر آن حوضچه‌های آب، یا آب انبار قرار دارد. با عبور باد از روی آب، دمای آن کم شده و سپس وارد اتاق می‌شود. بادگیر باغ دولت‌آباد در استان یزد نمونه پا برجای این سیستم برودتی باستانی است.

امروزه اما برای این کار از روش‌های پیشرفته‌تری استفاده می‌شود. کولر آبی، ایرواشر، اکونوپک و زنت از نمونه‌های سیستم تبرید تبخیری است. سیستم‌های تبخیری را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد :
سیستم تبخیری مستقیم

کولر آبی و ایرواشر از این دسته است، در این نوع از سیستم تبخیری آب و هوا در تماس مستقیم با یکدیگر قرار دارند. در این روش رطوبت هوا به میزان زیادی افزایش می‌یابد، که برای مناطقی با روطوبت هوای بالا کارایی مناسبی ندارد و همچنین افزایش رطوبت ممکن است برای ساکنین ناراحت کننده باشد.
سیستم تبخیری غیر مستقیم

در این روش ابتدا مقداری هوا مطابق روش مستقیم سرد می‌شود. سپس توسط یک مبدل حرارتی هوای دیگری را سرد می‌کند. آن دو هرگز با یکدیگر تماس ندارند. با این روش دیگر مشکل افزایش رطوبت به وجود نمی‌آید. این روش کارایی لازم را ندارد، زیرا در مقابل قیمت بالا مقدار ظرفیت آن بسیار کم است. و همچنین اگر منطقه مورد نظر رطوبت بالایی داشته باشد، همچنان کارایی سیستم پایین‌تر خواهد بود.

سیستم برودتی
سیستم تبخیری
سیستم‌های برودتی تراکمی

با پیشرفت علم خصوصاً علم ترمودینامیک، روش‌های کارامدتری برای برودت ساخته شدند. در سال 1805 مخترع آمریکایی الیور اوانس یک دستگاهی را طراحی کرد که با یک سیکل بسته می‌توانست یخ تولید کند. این دستگاه با اعمال انرژی بر روی اتر، باعث می‌شد که ابتدا اتر گرمای آب را جذب کند و آب تبدیل به یخ شود، سپس در قسمت دیگر سیکل، گرمای خود را به محیط بیرون دفع کند. این دستگاه هرگز ساخته نشد.

اما در سال 1834 جاکوب پرکینس، مختر بریتانیایی اولین سیستم تبردی تراکمی را ساخت. وی دستگاه خود را چنین توصیف کرد:

با استفاده از مواد فرار، قادر به سردکردن و تولید یخ شده‌ام. در حالی که همان ماده بعد از تبخیر شدن مجدداً تقطیر شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در ادامه سیستم تبریدی تراکمی پیشرفته‌تر شد. و امروزه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. کولرهای گازی، کولر خودرو، سردخانه‌های صنعتی، یخچال های فروشگاهی و خانگی همگی از این سیستم بهره می‌برند.

در این سیستم به طور خلاصه یک سیال با تبخیر و تقطیر گرما را جذب و دفع می‌کند. ابتدا آن سیال که مبرد یا گاز خنک‌کننده نام دارد، توسط کمپرسور افزایش فشار پیدا کرده و وارد کندانسور می‌شود. در آنجا با دفع گرما مایع شده و وارد شیر انبساط می‌شود. در آنجا با افت فشار آماده ورود به اواپراتور و جذب گرما شده و به نقطه ابتدایی سیکل می‌رسد.

از مزایای این سیستم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سیال مبرد هرگز از بین نمی‌رود و همواره مورد استفاده قرار می‌گیرد
رطوبت افزایش نمی‌یابد
برای ظرفیت‌های مختلف می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد
بازدهی بسیار بالایی دارد

از معایب آن نیز می‌توان گفت:

استفاده از مبردهای ‌CFC باعث آسیب به لایه اوزون می‌شود

در سیستم‌های تراکمی که از کندانسور آبی یا تبخیری استفاده می‌کنند،‌ مشکل مصرف آب وجود دارد.
سیکل تبرید تراکمی
2024/10/02 00:43:16
Back to Top
HTML Embed Code: