If the only tool you have is a hammer, to treat everything as if it were a nail. Abraham Maslow ,Psychology of science,1966,p15.

کسی که فقط چکُش در اختیار دارد، همه ی دنیا را میخ می‌بیند !" ابراهام مزلو، روانشناسی علم، ۱۹۶۶، ص ۱۵"

تماشای مداومِ یک رسانه یا شبکه ی خبری خاص
مطالعه ی پیوسته ی کتاب‌ها یا نشریات خاص
گوش کردنِ مداومِ یک سخنرانیِ خاص
شرکت کردنِ مداوم در یک گروه سیاسی یا فکری یا مذهبیِ خاص
و به تعبیر بهتر، مسدود کردن ورودی‌های مغز به روی تنوعات فکریِ عالَم و فقط یک مَجرا را برای طرز فکر خاصی باز گذاشتن
به تدریج و چه‌بسا ناخواسته و نادانسته، فرد را به یک رُباتِ برنامه‌ریزی شده توسط دیگران (به ویژه صاحبان زَر و زور) تبدیل می‌کند.

زندگیِ انسانی، یعنی باز کردنِ مجراهای مختلف در ذهن
و مواجه ی آگاهانه و فعالانه و نقادانه با طرز تفکرات مختلف ...


@alimirmoosavi

برنامه همایش علمی_ پژوهشی "طالقانی و زمانه ما" که به کوشش مجتمع فرهنگی آیت الله طالقانی در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ۲۲ و ۲۳ آبان در مرکز اسناد و کتابخانه ملی برگزار می شود. در نشست پنجشنبه از ساعت ۹.۲۰ تا ۹.۴۰ بحثی با عنوان طالقانی و عقلایی کردن اجتهاد ارائه خواهم کرد.

طالقانی و عقلانی سازی اجتهاد
چکیده بحث امروز در"همایش طالقانی و زمانه ما"
نواندیشی دینی در مواجهه با مدرنیته و چالش های برامده از آن به بازسازی سنت با امکانات درون ان پرداخت و با عقلانی سازی اجتهاد نقش عقل و یافته های عقلی در فهم احکام عملی را تقویت کرد. طالقانی از نمایندگان این سنت بود که با رویکردی قرآن گرایانه و طرح نوعی عقلانیت قرآنی که در برابر عقلانیت فقهی رایج قرار داشت به عقلایی کردن اجتهاد پرداخت. از نظر وی اجتهاد مرحله نهایی تکمیل دین است و ابزارتحرک، ترقی، انطباق دین و استقلال فکری و عملی مومنان است. او با قرآن گرایی دیوارهای ستبر و بلند نقل را کوتاه کرد و عقل را از حصار نقل رهانید. در پرتو این رویکرد او نخست دامنه محکم و متشابه را گسترش داد و برخی از احکام را در این حوزه قرار داد. دوم او با تفکیک روح و محتوای احکام از صورت، روح احکام را وجه پایدارشریعت دانست. سوم او با تفکیک ثابت و متغیر پاره ای از احکام ناسازگار با مقتضیات زمان را در حوزه امور زمانمند و متغیر قرار داد. در نهایت او با نگاهی زمینه گرایانه تغییر پاره ای از احکام قرآنی را محتمل می دانست. بر این اساس او تخصصی شدن و شورایی شدن اجتهاد را برای اصلاح روند اجتهاد پیشنهاد کرد. پیشنهاد اخیر او تمرکز زدایی از نهاد مرجعیت در قالب الگوی شورایی را نیز در برداشت.
علی میرموسوی
@alimirmoosavi

◼️بی‌قراری طبقه‌ی عمودی: یادآوری

محمدمهدی مجاهدی
@mmojahedi

اشاره:‌ این ایام، یادآوری مطالبی که بسیاری از ما درباره‌ی بی‌قراری‌های دی‌ماه ۹۶ گفته و نوشته بودیم، (متأسفانه) مناسبتی نو یافته است، با این امید که فراتر از مویه‌گری یا خودنکوهی یا سرزنش این و آن، این دست یادآوری‌ها بتواند به تعبیر و تدبیر آن‌چه این روزها بر ما می‌گذرد، کمکی کند.

دو سال پیش، در دو روز پیاپی، ۱۰ و ۱۱ دی‌ماه ۱۳۹۶، به‌مناسبت بی‌قراری‌های آن ایام، دو یادداشت را همین‌جا منتشر کردم. چندی بعد، درباره‌ی موج بی‌قراری‌هایی که به نظر می‌رسید فرو نشسته یا «جمع شده» است، در ۲۴ دی‌ماه ۱۳۹۶، به دعوت کمیسیون اجتماعی حزب اتحاد ملت سخن گفتم.

پس از چندی، در مقاله‌ای که بعدها در پنجاه‌وسومین شماره‌ی نشریه‌ی اندیشه‌ی پویا منتشر شد، کوشیدم با استفاده از مفهوم «طبقه‌ی عمودی» الگویی تحلیلی برای این قبیل بی‌قراری‌های رجعی و تناسخی در ایران پیش‌نهاد کنم و نشان دهم که این بی‌قراری‌ها نه جنبش اند و نه «ناجنبش» و تنها وقتی آرام می‌گیرند که زمینه برای شکل‌گیری جنبش‌های مدنی و ناجنبش‌های اجتماعی فراهم شود.

در یادداشت ۱۰ دی‌ماه، شورش‌های شهراشوب: بحران تعبیر و تدبیر، و استغنا از علوم انسانی، با یادآوری الگوی ادواری دگرگونی‌ها و شورش‌ها و جنبش‌های اجتماعی در ایران مدرن، توضیح داده‌ام که منطق درونی و عوامل زمینه‌ساز بی‌قراری‌های جاری را چگونه و با پاسخ گفتن به چه پرسش‌هایی می‌توان بهتر فهمید. در این یادداشت، سوءتعبیرها و سوءتدبیرها درباره‌ی بی‌قراری‌های جاری را یکی از پیامدهای اصلی بی‌اعتنایی و بی‌اعتمادی حکومت به علوم اجتماعی و انسانی دانسته‌ام.

در یادداشت ۱۱ دی‌ماه، به رسمیت بشناس و توافق کن! (ضرورت میانجی‌گری نخبگان ارگانیک برای حصول توافق رفع بحران میان جامعه و حاکمیت)، چاره‌اندیشانه به حکومت پیش‌نهاد کرده‌ام تا اعتراض‌ها و معترضان را به رسمیت بشناسد و تبکوشد با آن‌‌ها توافق کند، و پس از بیان مبانی این توصیه، استدلال کرده‌ام چرا به نظر من «بقای ایران و قرار این سامان در گرو به رسمیت شناختن اعتراضات و سپس کوشش مجدانه و صادقانه و حل‌مسأله‌ای از سوی حاکمیت برای فعال شدن میانجی‌گرانی از میان نخبگان ارگانیک برای رفع سوء تفاهم‌ها و شکل‌ دادن به یک توافق رفع بحران میان بخش‌های مختلف جامعه از یک سو و حاکمیت از سوی دیگر است.»

در سخن‌رانی ۲۴ دی ماه، درس‌های خیزش اعتراضی دی‌ماه ۹۶، هشدار داده بودم که آن بی‌قراری‌ها اگر در عمق چاره نشوند، دیر یا زود باز به ادنی مناسبتی غافل‌گیرانه به سطح باز می‌گردند، چون دو خصلت تناسخی و آکاردئونی دارند: تناسخی اند، یعنی بهانه‌ای می جویند که باز ‌گردند و هربار که باز می‌گردند، چهره و جامه‌ دیگرگون می‌کنند‌، گاهی با صدای نرم و آرام سخن می‌گویند و گاهی با مشت گره‌کرده، سنگ‌بر‌کف و کف‌بر‌لب فریاد می‌کشند؛ و آکاردئونی اند، یعنی دوره‌‌های بست‌وگشود دارند، بسته و باز گشوده می‌شوند. آن سخن‌رانی از طریق این پیوند در دست‌رس است.
@mmojahedi
آن‌چه در پیوند زیر می‌آید هیأت تألیفی آن مطالب مکتوب است:
https://bit.ly/338VKmo

#نظر سیدعلی میرموسوی، استاد علوم سیاسی دانشگاه مفید پیرامون اعتراضات آبان٩٨:
▫️امروز حتی در خانواده‌ها هم پذیرفته نیست که یک تصمیمی به‌صورت ناگهانی گرفته و اعلام شود
▫️نقش عوامل خارجی در اتفاقات اخیر خیلی قوی نیست
▫️طبیعی است که در این نوع اعتراضات عده‌ای هم وارد بشوند و اعتراضات را خشونت‌آمیز کنند. این پدیده را در کشورهای دیگر هم می‌بینم
@Nazar

سخنی از سرِ درد با حکومت
✍اعتراض به افزایش غافلگیرانه قیمت بنزین به سرعت به خشونت گرائید و چهره آشوب و تخریب به خود گرفت. در جریان این اعتراض ها گروهی زیاد از هموطنان عزیز جان باختند یا آسیب دیدند. انبوهی از جوانان راهی بازداشتگاه ها شدند. بسیاری از ساختمان های دولتی و عمومی مورد حمله قرار گرفتند و در آتش سوختند. شعارها هر چند بیشتر بیانگر خواسته های معیشتی، ولی بسیار ساختار شکنانه بودند و کل نظام و روحانیت را هدف قرار می دادند. همچنین برای نخستین بار برخی از معترضان در واکنش به سرکوب، دست به اسلحه بردند. این نخستین تجربه نبردی سهمگین بین معترضان و نیروهای امنیتی بود که حکومت برای مهار آن ناگزیر از قطع کلی اینترنت شد و نه تنها به اعتبار خود آسیب زد، بلکه بخشهایی از جامعه نیز متحمل هزینه فراوانی شدند.
✍برخی به ویژه نهادهای رسمی، همچون گذشته می کوشند این حوادث را با برجسته کردن نقش عوامل بیگانه، دشمنان و دست نشاندگان آن ها توضیح دهند. هر چند نمی توان نقش این عوامل را نادیده انگاشت، ولی این تبیین اگر به معنای چشم پوشیدن و نادیده گرفتن زمینه ها و عوامل داخلی باشد، بر خطاست. نارضایتی گسترده عموم مردم به ویژه طبقات تهیدست جامعه از فقر فزاینده و تنگناهای اقتصادی، ناکارآمدی حکومت از درک و پاسخ گویی به انتظارات و مطالبات عمومی، نومیدی جامعه ازاصلاحات و پیگیری مطالبات خود به شکل مسالمت آمیز و در نهایت احساس تحقیر از اعلام ناگهانی افزایش قیمت بنزین که بی اعتمادی حکومت به مردم را نشان می داد، مهمترین عوامل پدید آمدن این ماجرا بودند. در واقع افزایش قیمت بنزین جرقه ای بود بر نفرت انباشته شده که به انفجار خشم و ترکیدن بغض فروخفته توده مردم انجامید.
✍هیچ انسان آزاده و متعهدی نمی تواند نسبت به پیامدهای زیانبار این رخ داد بی تفاوت باشد. کدام آزاده ای می تواند در خون غلتیدن جوانان عزیز هموطن خود را نظاره کند یا بر بازداشت و به زندان افتادن انبوهی از جوانان و چه بسا زجر و شکنجه آنان صبر و سکوت پیشه کند؟ همچنان که تخریب اموال عمومی و به آتش کشیده شدن آن ها نیز هرگز مورد پسند و رضایت هیچ انسان میهن دوستی نیست. اما آنچه بیشتر اهمیت دارد، آینده کشور و چگونگی برخورد حکومت با این ماجرا و تدبیر و سیاستی است که در قبال آن اتخاذ می کند.
✍اینک حکومت و نهادهای امنیتی آن، با این پرسش روبرو هستند که برای جبران زیان ها و خسارت های جانی و مالی و نیز جلوگیری از تکرار چنین حوادثی چه سیاستی را در پیش گیرند و چه اقداماتی را انجام دهند؟ در پاسخ به این پرسش دو راه فراروی آنان قرار دارد. نخست تجدید قوا و سازماندهی نیروی سرکوب در راستای آمادگی برای رویارویی با این حوادث در آینده و دوم تجدید نظر در روش حکومت داری و بازسازی الگوی حکمرانی به گونه ای که رضایت نسبی مردم را فراهم آورد. راه نخست به نوعی تقابل با مردم و بی توجهی به نارضایتی های آنان از وضعیت موجود را دربردارد. راه دوم اما آشتی با مردم و توجه به نیازها و خواسته های آنان و کوشش برای اعتمادسازی و جلب رضایت آنان است.
✍گزینه نخست که ادبیات برخی سردمداران حکایت از آن دارد، هر چند شاید به ظاهر آسان تر می نماید و چه بسا در کوتاه مدت غائله را بخواباند، ولی در بلند مدت به زیان همگان خواهد بود. زیرا خشم و نفرت توده مردم همچون آتشی زیر خاکستر، منتظر فرصتی دیگر برای شعله ور شدن خواهد ماند. حکومت در صورتی که این مسیر را در پیش گیرد، خود آغازگر جنگی داخلی شده است که عاقبتی جز ویرانی ملک و مملکت نخواهد داشت. برای ترسیم نتایج و پیامدهای این سیاست، کافی است وضعیت کنونی سوریه را در پیش رو مجسم کرد. شاید بشار اسد امروز هنگامی که به گذشته می نگرد از برخوردی که با نخستین معترضان خود کرد، احساس پشیمانی کند. او گمان می کرد با این کار اعتراض را در نطفه خفه خواهد کرد، غافل از آن که با سرکوب شدید معترضان آتش فتنه را شعله ور تر کرد و کشورش را در جنگی خانمان سوزفرو برد. همچنان که محمد رضا شاه نیز در سال ۵۷ بر این تاسف می خورد، که ای کاش بهبود رابطه حکومت و مردم و اصلاحات سیاسی را زودتر آغاز می کرد.
✍گزینه دوم اما هر چند دشوارتر ولی راه حلی پایدارتر فراروی حکومت قرار می دهد. افزون بر این با آرمان ها و ارزش های انقلاب اسلامی و قانون اساسی نیز سازگارتر است. در این راستا حکومت می تواند با برخورد کریمانه با متهمان و اعلام عفو و گذشت از آنان و دلجوئی از خانواده قربانیان، به بازنگری در شیوه حکمرانی خود بپردازد و در راه برطرف کردن عوامل نارضایتی به ویژه فقر و فساد گسترده گام بردارد. همچنین با جلب مشارکت مردم از راه بازکردن فضای سیاسی از شکاف دولت و مردم بکاهد و با ایجاد اعتماد در مردم سرمایه اجتماعی خود را افزایش دهد.
درخت دوستی بنشان که کام دل ببار آرد
نهال دشمنی برکن که رنج بی شمار آرد
علی میرموسوی
@alimirmoosavi

بازدارندگی یا انتقام جویی؟
آقای اکبرین در یادداشتی درباره مجازات محارب در قرآن، با ادعای اینکه تاریخ بشر در مهار جرم سه مرحله را گذرانده است: انتقام، مجازات و پیشگیری، آن را از نوع انتقام و از عقب مانده ترین مجازات ها دانسته است. تقسیم بندی بیان شده از نظام جزایی و انتقام جویانه دانستن مجازات محارب در قرآن دقیق به نظر نمی رسد.
همچنان که هیوود در کتاب مقدمه ای بر نظریه سیاسی به خوبی بررسی کرده است، نظام های جزایی را می توان به سه دسته تقسیم کرد: مکافاتی، بازدارندگی و اصلاحی یا توانبخشی. در نوع نخست هدف آن است که مجرم از راه مقابله به مثل به مکافات عمل خود برسد. نمونه آن در قرآن حکم قصاص است. در نوع دوم هدف از مجازات عبرت گرفتن گرفتن جامعه و دیگران و بازدارندگی از آن است. مجازت محاربه یا سرقت در قرآن را می توان از این نوع دانست. در نوع سوم با توجه به زمینه های اجتماعی جرم، توانبخشی و اصلاح یا rehabilitation مجرم مورد توجه قرار می گیرد و هدف اصلاح اوست.
مجازات های مطرح در قرآن کریم بیشتر در چارچوب نظام مکافاتی و بازدارندگی است، از این رو تعبیر انتقام در مورد مجازات محارب در قرآن درست به نظر نمی رسد. هر چند با ادعای ایشان در مورد عدم تناسب این نوع مجازات با اقتضاءات روزگار جدید موافق هستم.
علی میرموسوی
@alimirmoosavi

پنج شنبه ۲۱ آذر ماه در همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران در موضوع " پروبلماتیک دولت مدرن در ایران معاصر" سخن خواهم گفت. چکیده مقاله در زیر آمده است.
✅دانش سیاسی در پی فهم بهترین روش برای به دست آوردن، نگاهداشتن و اعمال قدرت در مناسبات اجتماعی است. انجام این مهم پیش از هر چیز در گرو شناسایی دشواره اصلی و کوشش برای یافتن راه حل آن است. بی گمان در شرایط کنونی ایران، می توان مواردی را به عنوان دشواره فهرست کرد. این موارد از این نظر که به چه حوزه ای از زندگی اجتماعی تعلق دارند و دامنه و محدوده آن ها تا کجا پیش می رود واز چه میزان اهمیت برخوردارند، یکسان نیستند. در چنین وضعیتی می توان به طرح پرسش درباره دشواره اصلی ایران پرداخت و راه حل آن را از منظر دانش سیاسی بازجست؛ موضوعی که نوشتار حاضر در پی طرح و بررسی آن است. بر این اساس پرسش اصلی را می توان چنین طرح کرد: در وضعیت کنونی ایران چه چیزی را می توان به عنوان دشواره اصلیِ عرصه سیاسی شناسایی کرد؟
✅پاسخ به این پرسش نیازمند تاملی درباره مفهوم دشواره و ویژگی هایی است که مایه اصلی بودن آن می شوند. افزون بر این بحثی روش شناختی درباره روش و سازوکاری نیاز دارد که می توان دشواره را شناسایی و اصالت آن را تائید کرد. مقاله حاضر با تامل درباره این پرسش ها می کوشد شکل گیری و تحقق دولت مدرن را به عنوان پروبلماتیک یا دشواره اصلی طرح و شناسایی کند و با بررسی ابعاد آن به تامل درباره راه حل آن از دیدگاه دانش سیاسی بپردازد.
✅پروبلماتیک یا دشواره به مسئله ای پیچیده، بغرنج و معماگونه اشاره دارد که نه تنها حل آن به آسانی امکان پذیر نیست، بلکه خود مسئله زاست و زنجیره ای از مسائل مرتبط با هم را به یکدیگر پیوند می دهد. واژه اصلی در برابر فرعی به معنای چیزی است که در مقایسه با دیگر موارد با اهمیت تر است و بر آن ها تقدم دارد. در این معنا دشواره ای اصلی خواهد بود، که در فهرست دشواره های اساسی از اهمیت و تقدم و استقلال برخوردار باشد و بسیاری از مسائل را بتوان به آن بازگرداند. برای شناخت دشواره اصلی نیاز به روشی برای ارزیابی معیارهای خود درباره سودمندی و خوبی و بدی داریم که تا حد امکان از پیش داوری، خوش بینی و بدبینی، خواسته ها و آرزوهای غیر عقلانی، منافع شخصی، گروهی، حزبی، سیاسی و ایدئولوژیک به دور باشد. افزون بر این موضع و دیدگاه نظری در شناخت دشواره اصلی نقشی با اهمیت دارد.
✅از دیدگاه ساختاری می توان به طرح پروبلماتیک دولت مدرن بسان دشواره اصلی در وضعیت کنونی ایران پرداخت و راه حل آن را از دیدگاه علم سیاست بازجست. به بیان دیگر ساخت دولت در ایران در مقایسه با نمونه های اصیل دولت مدرن، صورتی از ریخته افتاده و بد قواره از آن به حساب می¬آید. این وضعیت مسائلی را در پی داشته است که در کانون آن ها شکل گیری و تحقق دولت مدرن قرار دارد، از این رو می توان آن را دشواره اصلی ایران قلمداد کرد.
علی میرموسوی
@alimirmoosavi

🔺 برنامه ارايه ها و مباحثات همايش بين المللي انجمن علوم سياسي ايران ؛ " علم سياست ، ايران امروز و گذارهاي پيش رو "
پنج شنبه ٢١ آذرماه ٢٣٩٨ ساعت هشت و سي تا هشت عصر .

🔺 در تهران ، خ كريم خان ، خ سهيد نجات اللهي ، نبش ورشو ، خانه انديشمندان علوم انساني.

@Nedaye_siyasat

#سخنرانی دکتر سید علی میر موسوی در پنل فضیلت مندی

#اختصاصی
@Nedaye_siyasat

حکمرانی به نام خدا!
مشکل در این است که آدمیان وقتی بر ایشان به نام خداوند حکمرانی می شود، در موارد مختلف نمی دانند که آیا آن حکم از جانب خداوند است و یا این که آن کس که چنان حکم می کند، صرفا از نام خدا برای اغراض خصوصی خویش سوء استفاده می کند. توماس هابز، لویاتان، ترجمه حسین بشیریه ص ۴۷۹

@alimirmoosavi

تصویر این کودک بی گناه در زیر برف با ما چه می گوید؟ درد و رنج، فقر ، گرسنگی و بی خانمانی. سرما را با عمق وجود خود احساس می کند، ولی می خواهد زنده بماند. اهل کجاست؟ چرا اینجاست؟ نمی دانیم. مسئولیت درد و رنج او بر دوش کیست؟ به گمانم می دانیم. بر دوش یکایک ما که جز به آسایش و رفاه خود نیندیشیدیم! بر دوش حکومتی که قرار بود هم دنیای ما را آباد کند و هم آخرت ما را! در قانون اساسی و خطابه ها و رسانه های رسمی خود از فقر زدایی دم می زند ! ولی کودکانش در چنین وضعیتی بسر می برند! بر دوش آنان که بر نقض ظاهر شریعت فریاد وااسلاما سر می دهند، ولی بر درد و رنج ملت خاموش اند! بر دوش آنان که با تحریم ایران، درد و رنج ملتی را افزودند، که از سوی حکومت خود در تحریم است!
@alimirmoosavi

حکومت خوب !
در یک کلمه حکومت خوب، حکومتی است که همیشه حاضر به فدا کردن حکومت به خاطر ملت و نه ملت به خاطر حکومت باشد. ژان ژاک روسو، قرارداد اجتماعی( متن و در زمینه متن)، ترجمه کلانتریان، ص ۲۶۴
@alimirmoosavi

تخت سلطنت
کسانی که سعی می کنند حکومت پادشاهی را عموما با پادشاهی خوب یکی بگیرند، خودشان را گول می زنند. برای قضاوت در باره یک نظام پادشاهی باید آن را تحت سلطه پادشاهان ستمگر و کوته فکر در نظر آورد، زیرا یا این قبیل افراد اغلب بر تخت سلطنت خواهند نشست یا تخت سلطنت آن ها را به این قبیل افراد مبدل خواهد ساخت.
ژان ژاک روسو، قرارداد اجتماعی متن و در زمینه متن، ترجمه کلانتریان، ص ۳۱۸
@alimirmoosavi

اسطوره ها هرگز نمی میرند!
✍🏻شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی ایران را در ماتم فرو برد و موجی از تاثر و اندوه را در ایرانیان و هواخواهان ایران برانگیخت. ایرانیان میهن دوست، حتی آنان که همواره مخالف یا منتقد سیاست های توسعه طلبانه جمهوری اسلامی بوده اند، نیز امریکا را به خاطر این اقدام مورد سرزنش قرار دادند و اندوه خود را بر شهادت این سردار بزرگ، کتمان نکردند.
✍🏻سلیمانی نه تنها به دلیل فضیلت های اخلاقی و سجایای شخصی، از خود گذشتگی و فداکاری و نیز میانه روی در سیاست داخلی، بلکه به دلیل کاردانی در انجام ماموریت های نظامی از محبوبیتی کم نظیر برخوردار بود. خاطره حماسه ها و رشادت های سلیمانی او را در شمار اسطوره های ملی قرار داده است، که هرگز نمی میرند. بر این اساس جناح های سیاسی گوناگون با وجود اختلافات فراوان، شخصیت و فداکاری های او را مورد تجلیل قرار دادند و اقدام تروریستی آمریکا در به شهادت رسانیدن وی را محکوم کردند.
✍🏻برخی با این استدلال که سلیمانی در پیشبرد استراتژی توسعه طلبانه ایران نقش اساسی داشته، او را قربانی سیاستی خود ساخته و نادرست دانسته و حتی بر آن اظهار خرسندی می کنند. آنان اما به این پرسش پاسخ قانع کننده ای نمی دهند که ناپسندی توسعه طلبی تنها به ایران اختصاص دارد،یا آمریکا نیز مشمول آن هست؟ به علاوه سیاست ها ایالات متحده تا چه حد بر اتخاذ این استراتژی از سوی ایران تاثیر گذاشته است؟ اگر چه توسعه طلبی فراتر از قدر مقدور و منابع و امکانات ژئوپولیتیک ایران بوده و هزینه هایی فراوانی برای کشور و مردم در پی داشته است، ولی نمی توان به بهانه مخالفت با آن، ترور یک سردار ملی را توجیه کرد و نسبت به آن بی تفاوت بود.
✍🏻اقدام آمریکا نه تنها از وجاهت حقوقی و قانونی برخوردار نیست، بلکه در چارچوب منطق واقع گرایانه سیاسی نیز بخردانه به نظر نمی رسد. حتی با فرض این که از نظر کاخ سفید، سردار سلیمانی کل برنامه های تهدید آمیز وعملیات های ضد آمریکایی را در منطقه سامان می داده و فرماندهی می کرده است، کشتن وی بخردانه نیست. زیرا چنین اقدامی همه روزنه ها و راه حل های دیپلماتیک را می بندد و دامنه تنش را به شدت افزایش می دهد؛ تنشی که احتمال تبدیل شدن به جنگی ویران گر را درون خود دارد.
✍🏻در برابر برخی دیگر نیز شهادت این سردار را بهانه برای تصفیه حساب های جناحی و سیاسی قرار داده و می کوشند تا از نمد افتخار آن کلاهی برای قدرت خود بسازند و بر مخالفان خود بتازند. آنان نیز از این غافلند، که چهره های ملی، به همه مردم تعلق دارند و سوء استفاده از ایشان، به ارزش و احترام آنان آسیب می رساند.
✍🏻اینک اما پرسش مهمی که ذهن بسیاری را درگیر خود ساخته، چگونگی واکنش جمهوری اسلامی به این اقدام و پیامد های آن برای آینده منطقه است. پاسخ به این پرسش، به ویژه در شرایطی که احساسات بسیاری جریحه دار شده و واکنشی انتقام جویانه به شدید ترین وجه را طلب می کند، بسیار دشوار است. افزون بر این، با توجه به بزرگی ضربه و عمق خسارت، که به گفته آبراهامیان خاطره کودتای 28 مرداد را تجدید کرد، جمهوری اسلامی ناگزیر از اقدامی تلافی جویانه است.
✍🏻این وضعیت معما گونه ،در واقع جمهوری اسلامی را بر سر دو راهی قرار داده است. از یک سو برنامه ریزی برای واکنشی به شدت انتقام جویانه و بی پروایانه که ضربه ای سخت به منافع آمریکا در بر داشته باشد؛ واکنشی که می تواند به شکل دومینویی ایران را در گیر جنگی ویران کننده کند. از سوی دیگر خویشتنداری و اقدامی بر پایه تدبیر که ضمن پاسخ به این جنایت بتواند از افتادن در دام جنگ جلوگیری کند.
✍🏻شواهد نشان می دهند که ایران و امریکا در طول چهل سال گذشته هیچ گاه تا این حد به آستانه جنگی فراگیر نزدیک نبوده اند. در چنین وضعیتی عقل حکم می کند که تصمیم گیری بر اساس سنجش همه ابعاد و پیامدهای ماجرا باشد و از واکنش های احساسی، که امنیت کشور را به شکل دومینویی در مخاطره قرار می دهد، پرهیز شود.
علی میرموسوی 14 دی 98
@alimirmoosavi

سوخت آن سان که ندیدند تنش را حتی
گرد خاکستری پیرهنش را حتی

در دل شعله چنان سوخت که انگار ندید
هیچ‌کس لحظه‌ی افروختنش را حتی

حیف از این دشت پر از لاله گذشت و نگذاشت
برگی از شاخ گل نسترنش را حتی

داغم از این که نمی‌خواست که گل‌پوش کنند
با گل سرخ شقایق بدنش را حتی

داشت با نام و نشان فاصله آن حد که نخواست
بر سر دست ببینند تنش را حتی

چه بزرگ است شهیدی که نهد بر دل تیغ
حسرت لحظه‌ی سر باختنش را حتی

نتوان گفت که عریان‌تر از این باید  بود
با شهیدی که نپوشد کفنش را حتی

دل به دریا زد و دریا شد و اما نگذاشت
موج هم حس کند آبی شدنش را حتی

بود وارسته‌تر ازآن که شود باور پیر
جام می‌دید اگر می زدنش را حتی

دوش می‌آمد و می‌خواست فراموش کند
خاطرم خاطره‌ی سوختنش را حتی
 
محمدعلی مجاهدی (پروانه)
@mmojahedi

در رثای راستی و صداقت
✍پاره ای حوادث چنان فاجعه بارند که زبان و قلم در رثای آن فرو می مانند. چونان آوار بر سر انسان فرو می ریزند و فرصت آه و فریاد را از او می ستانند. در سوگ سرنشینان هواپیمای سرنگون شده چه می توان گفت. کاروانی ارزشمند از آدمیان، با سرمایه ای پر افتخار از نخبگان، که سودای افتخار افرینی بیشتر در سر داشتند، فدای معرکه ای از انتقام جویی شدند که نه در آن نقشی داشتند و نه اندک احتمالی نسبت به آن می دادند.
✍آنان که این فاجعه را آفریدند، اگر بر جان آدمیان حساس بودند، دست کم با اعلام وضعیت اضطراری، از آن جلوگیری می کردند. مگر می توان به بهانه خطای انسانی، این گناه بزرگ را بخشودنی کرد، یا زندگی و جان از دست رفته قربانیان را بازگرداند، یا از غم و اندوه بازماندگان، کاست.
✍گیرم خطای انسانی پذیرفتنی باشد، پنهان کاری و دروغ و فریب در خبر رسانی چه؟ آنان که در جریان پرتاب موشک بودند و همان زمان که هواپیما سقوط کرد، بی هیچ تردیدی جنایت را دریافتند، چرا دست کم به جای سکوت و وعده کوشش برای علت یابی درست، بر اخبار و تحلیل های نادرست و دروغ پافشاری کردند.
✍آنان نه تنها به خطا انسان های شریف را به کام مرگی دردناک و سخت فرستادند، که با دروغ و کتمان، انسانیت و اعتماد ملت را نیز به مسلخ بردند. مردمی که همین دیروز با تشییعی پرشکوه و کم نظیر، میهن دوستی و حق شناسی نسبت به سردار پر افتخار خود را به جهانیان نمایاندند و در اوج احساسات گروهی از آنان زیر فشار مظلومانه، جان باختند.
✍ سخت تر آن که مسئولان آن گاه لب به سخن گشودند، که با فشار شدید قدرت ها و رسانه های بیگانه روبرو شدند؛ واکنشی که صداقت مسئولان را بیشتر در معرض تردید قرار داد و بسیاری را با این پرسش رو برو کرد که آیا اگر چنین فشاری نبود، دست اندرکاران حاضر به اعلام بودند؟
✍چگونه می توان به آسانی چوب حراج بر اعتماد و اعتبار ملتی زد،که بیش از چهل سال بر تمام سختی ها بردباری پیشه کرده و با وجود ناملایمات از همراهی باز نایستاده است؟ آیا این را نیز می توان به بهانه خطا توجیه کرد؟
✍زخمی که در این حادثه بر خانواده های قربانیان و احساسات پاک مردم رفت، به راحتی التیام نمی پذیرد و اگر با عقلانیت و تدبیر خسارت آن جبران نشود، معلوم نیست سر از کجا درآورد.
✍نخستین کاری که برای التیام این فاجعه می توان کرد، افزون بر پرداخت بی چون چرای غرامت، برخورد قاطع با عاملان اصلی آن است. دست کم انتظار می رود به جای انداختن گناه آن بر سر فردی بی پناه و قربانی کردن وی، مسئولان اصلی نه تنها از کار برکنار بلکه در دادگاهی بی طرف به شکلی عادلانه محاکمه شوند.
✍خود را به جای مردم بگذاریم و از دید آنان به واقعیت ها بنگریم. آنان نه تنها داغدار از دست رفتن عزیزان پرافتخارشانند، که در رثای راستی و صداقت گریان و نالانند. به جای هراس، بگذاریم با صدای بلند فریاد بزنند و از مسئولان خود شکوه و شکایت کنند و به آنان ناسزا گویند. به جای سرکوب با آنان همدلی کنیم و چونان پیشوایمان علی (ع) از آنان دلجوئی کنیم.
منه دل بدین دولت چند روز
به دود دل خلق خود را مسوز
علی میرموسوی۹۸/۱۰/۲۲
@alimirmoosavi