دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان برگزار می نماید:

📚سخنرانی علمی بین المللی با عنوان:

Game Theory and Differential Game
🎙با سخنرانی:
Prof. Jacob Engwerda
Tilburg University, Netherlands

و با حضور جمعی از اقتصاددانان ایران

⏰تاریخ 20 نوامبر 2024- ساعت 10:30 تا 12:30 به وقت هلند
⏰مطابق با: 30 آبان 1403- ساعت 12:00 تا 14:00 به وقت ایران

☑️ در بستر مجازی (Google Meet)
☑️و حضوری در سالن سمینار 1 دانشکده ایرانشناسی دانشگاه ولی عصر(عج)

📉جهت ثبت نام از لینک زیر اقدام گردد
https://b2n.ir/elmivru

🟢 ایمیل: [email protected]


📌روابط عمومی دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان
╔═ 🍃💠🍃════╗
💬 @rafsanjanvru
╚═════════

دغدغه‌ی تاریخی
حکمرانی و مناسبات حاکمان و مردم از زمان نخستین اجتماعات بشری در تاریخ، پیوسته جزو دغدغه‌ها و چالش‌های حاکمان، مردم، متفکران و فیلسوفان بوده است. در این مسیر و در طول تاریخ، نظرات متفاوتی مطرح و اجرا شده و اکنون می‌توان تاریخ حکمرانان و نتایج اعمالشان را مورد بررسی قرار داد و قضاوت کرد. از افلاطون و ارسطو و سقراط گرفته تا ماکیاوللی هر کدام نظریاتی در مورد حکمرانی داشته‌اند که بسیاری از آن‌ها هم‌چنان مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.

از نویسندگان مجله‌ی دموکراسی
جان لاک در میانه‌ی عصر روشنگری با «رساله‌ای درباره‌ی حکومت» مفهوم قرارداد اجتماعی را تبیین کرد و بر خواسته‌های سیاسی و اجتماعی پس از خود تاثیر شگرفی داشت. اما هم‌چنان حکمرانی خوب و مولفه‌های مهم آن محل چالش و اختلاف نظر بسیاری از متفکران و اندیشمندان سیاسی و اجتماعی است. نشریه‌ی «ژورنال آو دموکراسی» یک مجله‌ی دانشگاهی است که از سال 1990 فعالیت خود را زیر نظر دانشگاه جان هاپکینز شروع کرده است. در این مجله جدیدترین نظریات اندیشمندان علوم سیاسی در مورد مطالعات دموکراسی، حکومت‌های دموکراتیک و جنبش‌های طرفدار دموکراسی در دنیا به چاپ می‌رسد. دارون عجم اوغلو، داگلاس نورث، فرانسیس فوکویاما، دانی رودریک و دونالد امرسون برخی از اندیشمندانی هستند که با این مجله همکاری می‌کنند و مقالاتی از ایشان در مورد حکمرانی خوب در کتاب در تکاپوی حکمرانی خوب منتشر شده است.

نسخه‌ی صوتی در تکاپوی حکمرانی خوب
نشر صوتی آوانامه با همکاری نشر نگاه معاصر، نسخه‌ی صوتی کتاب «در تکاپوی حکمرانی خوب» اثر نویسندگان مجله‌ی ژورنال آو دموکراسی (دارون عجم اوغلو، داگلاس نورث، فرانسیس فوکویاما، دانی رودریک و دونالد امرسون) را با ترجمه‌ی مهدی مقدری و با صدای مهدی جمالی تولید و منتشر کرده است.
🆔@avanameh

انتشارات کتاب شرق، منتشر کرد

کتاب شکاف حکمرانی
نویسنده: مهدی مُقدّری 

«شکاف حکمرانی» به این موضوع می‌پردازد که ظرفیت‌های حکمرانیِ سودمند در بسیاری از کشورها (به‌ویژه در منطقة خاورمیانه و شمال آفریقا) وجود ندارد و شکاف حکمرانی بر اثر تعاملاتِ مدیریت‌نشده، پدیدار شده است. پیامد چنین وضعیتی تعمیق فساد، فقر فزاینده، قحطی و گرسنگی، بی‌ثباتی و خیزش‌های سیاسی و اجتماعی پی‌درپی، تبعیض جنسیتی و گسترش پیامدهای ناشی از تغییرات آب‌وهوایی و مسائلی مشابه آن‌هاست.
فرض بنیادینِ این کتاب چنین است که حکمرانی همچنان یک چالش بزرگ به شمار می‌آید و عملکرد ضعیف آن در بیشتر کشورهای منطقه، به‌ویژه ایران، مشهود است. از آنجا که در بخش‌های متعدد این کتاب به نمونه‌هایی از شکاف حکمرانی در خاورمیانه و شمال آفریقا اشاره می‌شود، پرسش اینجاست که چرا در طول سه دهۀ اخیر، این منطقه از رشد آهسته و بی‌ثبات رنج برده است؛ الگویی که هم در اقتصاد نفتی و هم در اقتصاد غیرنفتی مشترک است.

راه‌های ارتباطی انتشارات کتاب شرق:

02188942035
09102043924
@sharghdaily
www.sharghdaily.com


برای خرید کتاب اینجا را کلیک کنید

کتاب ثروت ملل

📝 اثر: آدام اسمیت
🔁 ترجمه: سیروس ابراهیم‌زاده


🔹 آیا میخواهید از اقتصاد لذت ببرید؟
آیا میخواهید بهترین کتاب اقتصادی را مطالعه کنید؟
آیا میدانید چرا به ادام اسمیت لقب پدر علم اقتصاد را داده‌اند؟
به راستی ثروت ملت‌ها در چیست؟
اقتصاد سرمایه‌داری یا کارل مارکس؟؟

به نظر شما چرا نظام اقتصادی مارکسی کارگر نبود؟

طبق نظر سنجی فایننشال تایمز کتاب ثروت ملل بعد از ۲ قرن همچنان بهترین کتاب اقتصادی شناخته می‌شود.


كانال برنامه ريزي استراتژيك توسعه

تاریخ مختصر اندیشه‌های اقتصادی

نویسنده: بو ساندلین، ریچارد وندراک و هانس میکائیل تراتوین

تاریخ مختصر اندیشه‌های اقتصادی مقدمه‌ای برای ورود به تاریخ وسیع عقاید اقتصادی است. هدف کتاب مرور کلی و مختصر مهم‌ترین مکاتب اقتصادی از آغاز تاکنون است. هر فصل کتاب یک نظام اقتصادی را شرح می‌دهد.
مختصر بودن کتاب به‌دلیل تمرکز بر آراء تعداد اندکی از مهم‌ترین نظریه‌پردازان هر مکتب است.

عقاید اقتصادی قبل از کلاسیک‌ها، اقتصاد سیاسی کلاسیک‌ها، اقتصاد نئوکلاسیک، مکاتب تاریخی و نهادگرایی، اقتصاد کلان پولی، مکاتب حدید، و تحول مکتب کلاسیک مهم‌ترین فصول کتاب را تشکیل می‌دهند. مطالب کتاب یک پیشنیاز ضروری برای بسیاری از درس‌های رشته‌ی اقتصاد است.


به كانال قواعدبازي بپيونديد؛

‍ ‍

📚چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟

نوشته: عجم اوغلو -جیمز رابینسون



علاقمندان به شنيدن فايل صوتي
🎧کتاب صوتی چرا ملت ها شكست مي خورند؟

گوینده: تایماز رضوانی

فصل اول
https://www.tg-me.com/bookvocie/2018

فصل دوم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2022

فصل سوم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2026

فصل چهارم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2029

فصل پنجم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2030

فصل ششم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2033

فصل هفتم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2036

فصل هشتم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2040

فصل نهم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2042

فصل دهم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2044

فصل یازدهم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2047

فصل دوازدهم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2048

فصل سیزدهم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2049

فصل چهاردهم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2050

فصل پانزدهم
https://www.tg-me.com/bookvocie/2051

امیدواریم فرصت گوش دادن داشته باشید. کتاب بسیار خوبی است.

از عزیزانی که توان خرید نسخه چاپی و یا نسخه صوتی را دارند، تقاضا می کنیم برای حمایت ناشر و تهیه کننده اثر، آن را خریداری کنند.

کانال تخصصی برنامه ريزي استراتژيك
https://www.tg-me.com/Strategic_Planning_with_Raji

📺بیراهه وسیع بردگی
«راه باریک آزادی» نوشته جیمز رابینسون و دارون عجم اوغلو

🗣گوینده: حسین میرزایی

وي به ما می‌گوید چطور راه توسعه از آزادی می‌گذرد و چطور مسیر رسیدن به آزادی، یک دالان باریک است.

روی دیگر این گزاره این است که راه بردگی بسیار فراخ‌تر از راه آزادی است و شاید به همین دلیل ملت‌های زیادی در طول تاریخ در دامش افتادند و هنوز هم برخی ملت‌ها در همین بیراهه قرار دارند.


به كانال برنامه ريزي توسعه بپيونديد

*دالان باریک: دولت‌ها، جوامع و سرنوشت آزادی*

دارون عجم اوغلو و جیمز رابینسون
*مترجم: محمدرضا فرهادی پور*

چرا بعضی از جوامع می‌توانند به آزادی دست یابند و بعضی نمی‌توانند؟ چرا جوامعی که به آزادی دست می‌یابند می‌توانند این آزادی را به سادگی از دست بدهند؟ مشکل از کجاست؟ از دولت یا از مردم؟ آیا دولت‌ها مانع آزادی می‌شوند؟ آیا مردم در رسیدن به آزادی نمی‌توانند هیچ نقشی داشته باشند و باید منتظر این بمانند که دولت‌ها آزادی را به آنها هدیه کنند؟

دارون عجم‌اوغلو و جیمز رابینسون به این سوال‌ها پاسخ می‌دهند. اما نحوه پاسخ‌دهی آنها به این سوال‌ها بسیار مهیج است. آنها هر بخش از کتابشان را با ارائه مثال‌هایی دقیق از دو هزار سال قبل از میلاد مسیح گرفته تا به امروز شروع می‌کنند.

*بعد از خواندن کتاب دالان تنگ تا حد زیادی خواهید توانست به سوال‌هایی که پیشتر ذکر شد پاسخ دهید*
چراکه عجم‌اوغلو و رابینسون در این کتاب، ماهی‌گیری را به خوانندگانشان می‌آموزند.

كانال قواعدبازي؛
https://chat.whatsapp.com/FYQJdmqJMtUL7A9Ua4Pc8Z

.
از وفاق تا افق

(نگاهی به چشم‌انداز اقتصاد ایران)

سخنرانی محسن رنانی
در انجمن اقتصاد ایران
(۹ آبان ۱۴۰۳)


اشارت‌ها و محورهای بحث:

✅ آیا دولت چهاردهم موفق خواهد شد اقتصاد را سامان بدهد؟

✅ چرا سرمایه‌های داخلی تمایل به خروج دارند و چرا در سالهای اخیر متوسط سرمایه‌گذاری خالص در اقتصاد ایران حدود صفر است؟

✅ چرا حدود دو سوم از ۳۷۰ شاخص‌ توسعه کشور در سالهای اخیر در زیر متوسط جهانی قرار گرفته‌اند؟

✅ چرا سند چشم‌انداز بیست‌ساله توسعه ناکام ماند؟

✅ چرا نوشتن سند چشم انداز جدید (سند ۱۴۳۰) به منزله دوره جدیدی از هدر دادن منابع کشور است؟

✅ چرا بیماریهای اقتصاد ایران مزمن و علاج‌ناپذیر شده اند؟

✅ چرا عقلانیت اقتصادی در ایران از کار افتاده است؟

✅ پیش‌شرط‌های شروع درمان اقتصاد چیستند؟

✅ انواع وفاق چیست و امروز ایران نیازمند کدام وفاق است؟

✅ چرا شعار «وفاق» دولت چهارم هنوز باورپذیر نشده است؟

✅ تحت چه شرایطی وفاق به افق تبدیل خواهد شد؟

✅ چگونه متوجه شویم که حکومت تمایل دارد دولت چهاردهم موفق شود؟

✅ معنی شکست دولت چهاردهم چیست؟

www.renani.net

https://www.tg-me.com/Renani_Mohsen

.

‍ 🔵 درخشش بانوی اقتصاددان ایرانی

دکتر مریم فربودی، اقتصاددان ایرانی و استاد مالی دانشگاه ام‌آی‌تی، برنده جایزه پژوهشی الین بنت (Elaine Bennett Research Prize) در سال ۲۰۲۴ شد. این جایزه از سال ۱۹۹۸ هر ساله برای شناسایی و ارج نهادن به پژوهش‌های برجسته در هر زمینه‌ای از اقتصاد توسط زنی که بیش از ده سال از دریافت مدرک دکترای او نگذشته باشد، اعطا می‌شود.فربودی فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه مریلند در رشته‌های مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوتر است. او همچنین کارشناسی ارشد و دکترای خود را در رشته اقتصاد به ترتیب در دانشگاه تگزاس در آستین و دانشگاه شیکاگو گذرانده است. این اقتصاددان ایرانی سابقه تدریس در دانشگاه‌های پرینستون و ام‌آی‌تی را دارد. پژوهش‌های فربودی بر اقتصاد کلان داده (Big Data) و کاربردهای مالی اقتصاد کلان متمرکز است. همین پژوهش‌ها جایزه پژوهشی الین بنت را برای فربودی به ارمغان آورد.

مریم فربودی در پژوهش‌های خود، بیش از همه موضوعات به مطالعه واسطه‌گری و تشکیل شبکه در بین موسسات مالی و سرریزهای آن به اقتصاد حقیقی می‌پردازد. او همچنین به مطالعه این موضوع می‌پردازد که چگونه اصطکاک اطلاعاتی چرخه‌های اقتصادی محلی و جهانی را شکل می دهد. اخیرا، تحقیقات او همچنین بر درک همه‌گیری کووید-19 و سیاست‌های مرتبط متمرکز شده است. فربودی در کار خود پرسش‌های کلیدی زمانه ما را شناسایی کرده و چارچوب‌های مفهومی برای پرداختن به آنها ارائه می‌کند. او کمک قابل‌توجهی به درک چگونگی تعامل رشد اقتصادی با نقش در حال تحول کلان‌داده‌ها در بخش مالی کرده است.

مقاله تاثیرگذار او با لورا ولدکمپ که با عنوان «رشد بلندمدت فناوری داده‌های مالی» در مجله مشهور American Economic Review منتشر شد، نشان می‌دهد بهبود در فناوری‌های کلان داده چگونه بر پویایی بازار و رفتار سرمایه‌گذاران تاثیر می‌گذارد. در‌حالی‌که کلان‌داده می‌تواند پیش‌بینی‌ها را بهبود بخشد، ممکن است خطراتی را نیز ایجاد کند و در نتیجه نقدینگی بازار را کاهش دهد. این مقاله پیامدهای قوی در رابطه با مطالعات مربوط به کارآیی بازارهای سرمایه در آینده داشت. فربودی در مقاله دیگری با همین نویسنده که در مجله Review of Financial Studies منتشر شده است، به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه انباشت کلان‌داده‌ها در شرکت‌های مختلف با اندازه‌های متفاوت تاثیر می‌گذارد.

یافته‌ها نشان می‌دهد در‌‌حالی‌که شرکت‌های بزرگ سهامی عام به طور نامتناسبی از قابلیت‌های پردازش داده‌های پیشرفته سود می‌برند، شرکت‌های کوچک‌تر مزایای مشابهی را تجربه نمی‌کنند. این یافته مشاهده‌ای با پیامدهای عمیق برای تخصیص سرمایه و پویایی شرکت‌ها محسوب می‌شود. این یافته با توجه به تسلط فزاینده شرکت‌های فناوری که حجم زیادی از داده‌ها را در مورد خانوارها و مشاغل جمع‌آوری می‌کنند، به یک موضوع مبرم در اقتصاد کلان می‌پردازد.

پاکسازی اقتصاد با چرخه‌های اعتباری درون‌زا
فربودی در یک مجموعه تحقیقات با بررسی تاثیر واسطه‌گری مالی بر ساختار بازار، خطرات ناشی از شبکه‌های مالی پیچیده و به‌هم‌پیوسته را روشن می‌کند. مقاله او با عنوان «واسطه‌گری و قرار گرفتن داوطلبانه در معرض ریسک طرف مقابل» که در مجله Journal of Political Economy منتشر شده، نشان می‌دهد چگونه موسسات مالی به خاطر تقسیم سود واسطه‌گری به صورت ناکارآمدی، خود را در معرض خطرات سیستمی قرار می‌دهند. تحقیقات او توضیح می‌دهد که چگونه ساختارهای شبکه‌ای به صورت درون‌زا ظاهر می‌شوند و این موضوع اغلب منجر به ایجاد یک ساختار شبکه‌ای ناکارآمد در تعادل اجتماعی می‌شود.

فربودی در مطالعات خود به بررسی تلاقی بازارهای مالی و رفتار انسان‌ها در اقتصاد کلان می‌پردازد. کار او با همکاری پیتر کندور در مقاله «استانداردهای وام‌دهی درونی» که در مجله Journal of Financial Economics منتشر شده است، بینش‌هایی را در مورد ماهیت چرخه‌ای استانداردهای وام‌دهی و نتایج واقعی اقتصاد آن ارائه می‌دهد. این مقاله نشان می‌دهد که چگونه تعامل بین بازارهای اعتباری و بخش تولید باعث ایجاد چرخه‌های اعتباری درون‌زا می‌شود که گهگاه اقتصاد را از شر کسب‌وکارهای ناکارآمد خلاص می‌کند. یک مقاله مهم دیگر از این اقتصاددان با عنوان «رونق و رکود ناهمگن جهانی» که درمجله American Economic Review منتشر شده است، به تحلیل پویایی هسته پیرامونی واسطه‌های مالی و اثر آنها بر نابرابری‌های اقتصادی بین کشورها می‌پردازد.



🌐 کانال با اساتید اقتصاد

زندگی و زمانه حیرت‌انگیز محمدهاشم پسران

در آپریل ۲۰۲۴ افتخار این را داشتیم که در دانش‌گاه پلی‌تکنیک کالیفرنیا میزبان استاد گرامی دکتر هاشم پسران باشیم و از سخن‌رانی علمی ایشان در مورد «پیش‌بینی با مدل‌های با ابعاد بزرگ با دانسته‌ها و ندانسته‌» بهره‌مند شویم. جلسه سخن‌رانی با استقبال گسترده مواجه شد و اکثر ما با آموخته‌ها و سوالات علمی جدید این جلسه را ترک کردیم.

در جریان گفت و گوهای سال‌های اخیر با ایشان و خصوصا صحبت‌های حین دیدارشان از دانش‌گاه ما، به نظرم رسیده بود که علی‌رغم این‌که ایشان معروف‌ترین و پرارجاع‌ترین اقتصاددان ایرانی در سطح جهانی (رتبه جهانی ایشان در بین کل اقتصاددانان ۴ است!) و ضمنا کاملا شناخته‌شده برای مخاطب داخلی هستند، مسیر زندگی شخصی و کاری و انگیزه‌های پژوهشی‌شان ممکن است برای مخاطب داخلی کاملا معلوم نباشد. ابراز علاقه کردم که گفت و گوهای‌ شخصی‌مان را جمع‌بندی کنم و با یک مصاحبه تکمیلی با ایشان برای مخاطب ایرانی منتشر کنیم. به طور خاص در جریان گفت و گوها چند سوال در مورد مسیر تاریخی زندگی و فعالیت‌های ایشان که در ذهنم بود را با دکتر پسران طرح کردم.

ایشان در کنار پاسخ‌های مفصلی که به سوالات بنده دادند، مصاحبه‌ای که سال ۲۰۱۸ مجله Econometric Theory (ET) با ایشان داشت را معرفی کردند. پس از مطالعه مصاحبه متوجه شدم که متن به خوبی نکات اصلی زندگی و کار دکتر پسران را برجسته می‌کند و به اکثر این سوالات و سوالات فراتر از آن، پاسخ‌های دقیقی داده است. در نتیجه نیاز به یک مصاحبه جدید و مستقل عملا منتفی شد. موضوع را با دوستان تجارت فردا مطرح کردم و این دوستان زحمت ترجمه این مصاحبه نسبتا طولانی را کشیدند. بنده هم متن ترجمه را ویراستاری کردم و پانوشت‌هایی به آن اضافه کردم که در فایل ضمیمه می‌توانید بخوانید.

امیدوارم که این پرونده و خصوصا این مصاحبه به شناخت عمیق‌تر مخاطب ایرانی از شخصیت علمی و کاری و شخصی تحسین‌برانگیز دکتر پسران منجر شود و علاقه به پژوهش در موضوعات اساسی علم اقتصاد و اقتصادسنجی را در نسل جوان ایرانی هر چه بیش‌تر بیش‌تر کند.

@hamed_ghoddusi تماس با نویسنده
@hamedghoddusi

🌍 توسعه یعنی حرکت از «تفکر جهان‌گیری» به «عقل جهان‌داری»

✍️ بخشی از مقدمه دکتر محسن رنانی بر کتاب روایت فرهنگ رجایی از مسئله توسعه در ایران

@pooyeshfekri

🔹 وقتی درگیر تدوین «روایت فرهنگ از مسئله توسعه ایران» بودیم و جلسات مختلف «گفت‌وگوهای توسعه» با ایشان را برگزار می‌کردیم این حس در من شکل گرفت که سعدی از خاک برخاسته است و اکنون نه در قالب شعر بلکه در قالب نثری جامعه‌شناختی دارد آیین جهانداری را به ایرانیان آموزش می‌دهد.

🔹 این قیاس از این‌رو شکل گرفت که واژگانی همچون مُلک، تدبیر، جهانداری، هویت، مصلحت و … هسته مرکزی اندیشه فرهنگ رجایی در حوزه توسعه را می‌سازند. روایت رجایی تا حد زیادی روایتی متمایز از دیگر الگوهای موجود در توسعه‌نویسی ایرانی است، امری که خود نیز بر آن تأکید دارد.

🔹 آنچه او درباره توسعه می‌گوید چیزی از جنس فرهنگ است. گویی روایت دکتر فرهنگ رجایی از توسعه را می‌توان «روایت فرهنگ از فرهنگ» نامید. او توسعه را تکامل «عقل جهانداری»‌ می‌داند و برای آن سه پایه مُلک (دولت)، تدبیر و مصلحت را معرفی می‌کند.

🔹 فهم من از نگاه دکتر رجایی به مسئله توسعه این‌گونه است: «توسعه عبارت است از استقرار دولتی که فرآیند‌های تدبیرش به‌گونه‌ای تنظیم شود که از دل آن ‏مصلحت بیرون آید.‏

🔹 به‌عبارتِ‌دیگر، برای رجایی توسعه عبارت است از سیستمی (مُلک یا دولت) که فرآیندهایش (نظام تدبیر) به‌گونه‌ای شکل گرفته باشد که از دل آن منفعت جمعی (مصلحت) بیرون بیاید.

🔹 یعنی ساختاری داریم (دولت) که سازوکارهایی دارد (بوروکراسی یا نظام تدبیر) که از درون آن محصولی از جنس منافع جمعی (مصلحت) تولید می‌شود».

🔹 به‌همین دلیل معتقدم نظریه رجایی برای تبیین توسعه امروز ایران ظرفیت بالایی دارد. ‏یعنی از نظر رجایی هر حکومتی وقتی توسعه‌خواه است و می‌تواند فرآیند توسعه ‏ملی را تسریع و تسیهل کند که ساختار نظام تدبیرش به‌گونه‌ای تنظیم شده باشد که از دل آن «مصلحت» ‏بیرون بیاید. و البته از چنین چارچوبی به‌راحتی می‌توان کاربست‌های سیاستی برای ایران امروز نیز استخراج کرد.

🔹 برای مثال و به‌عنوان توصیه‌ای سیاستی از این دیدگاه چنین بر‌می‌آید که برای بهبود فرآیند‌های معطوف به توسعه ملی (جهت‌گیری‌های مندرج در اسناد برنامه توسعه، سیاست‌های کلی و سند چشم‌انداز)، لازم است نقش ایدئولوژی یا اوامر ملوکانه یا منویات مقامات عالی کمرنگ و نقش مصلحت (منافع جمعی) پررنگ شود.

🔹 برخلاف نگرش‌های متداول که توسعه را برآمده از تفکر مدرن تلقی می‌کنند، برای رجایی توسعه پدیده‌ای مدرن نیست، بلکه پدیده‌ای تکاملی است که از عصر باستان شروع شده است. اما امروز به بار نشسته و ثمر داده است.

🔹برداشت من این است که دکتر رجایی می‌گوید توسعه از زمانه‌ای آغاز می‌شود که حکومت از ساختار اندیشگی و فرهنگی که در آن «هدف وسیله را توجیه می‌کند» عبور می‌کند و به مرحله‌ای می‌رسد که «مصلحت (منافع جمعی) وسیله را توجیه می‌کند».

🔹 در واقع از نقطه‌ای که دیگر نه ارزش‌های ایدئولوژیک یا منافع شخصی، قومی، قبیله‌ای یا مذهبی یک حکومت بلکه «مصالح ملی» به هدف محوری حکومت تبدیل می‌شود، فرآیند توسعه آغاز می‌شود.

🔹 او معتقد است ایران به توسعه دست‌نیافته است چون دولت‌های آن به‌جای تلاش برای جهانداری، همواره در اندیشه جهانگیری بوده‌اند. رجایی در تاریخ دراز دامنه ما ایرانیان از اعصار کهن تا به امروز در جست‌و‌جوی جهانداری است و به‌طور آشکار جهانگیری را مخرب توسعه می‌داند.

🔹 و البته او معتقد است برای آن که حکومتی به مرحله جهانداری عبور کند، سه شرط «عزم»، «استقلال» و «محیط مناسب منطقه‌ای و بین‌المللی» نیز لازم است.

🔹 به گمانم همین چارچوب مختصری که از نظریه جهانداریِ دکتر فرهنگ رجایی در اینجا ذکر شد ظرفیت بسیار فراخی برای تبیین عقب‌ماندگی دوران معاصر ایران فراهم می‌آورد و از دل آن کاربست‌های سیاستی جدی‌ای برای ایران امروز قابل استخراج است.

🔹 گرچه روایت تفصیلی اصلی که در این کتاب آمده است، بسیار خواندنی‌تر و انباشته از بصیرت‌هایی است که برای فهم مسئله توسعه در ایران لازم است.

🔹 نشستن بر سفره اندیشه‌های فرهنگ رجایی و اندیشیدن به «روایت فرهنگ از فرهنگِ توسعه»، دوره آموزشی پرباری بود که در جریان تدوین این روایت برای من فراهم آمد.

🔹 گمانم بر این است که خواندن روایت دکتر فرهنگ رجایی از مسئله توسعه ایران، برای غنای اندیشگی هر پویشگر و پژوهشگر حوزه توسعه ایران، بسیار ضروری است...

📓 تهیه کتاب روایت فرهنگ رجایی از مسئله توسعه در ایران و مطالعه متن کامل مقدمه محسن رنانی بر کتاب

🗣 توسعه به مثابه توانمندی زبانیِ جامعه، برای دیالوگ و همشنوی 

✍️ بخشی از مقدمه دکتر محسن رنانی بر کتاب روایت داریوش آشوری از مسئله توسعه در ایران

@pooyeshfekri

🔹 از سیاست به اقتصاد،‌ از اقتصاد به جامعه‌شناسی و سپس به فلسفه، از آن دو به ادبیات و سپس به فرهنگ‌شناسی رو نمود و سرانجام در ساحت «زبان» سکنا گزید. برای آدم معمولی چند عمر لازم است تا بتواند این همه سیاحت در ساحت‌های فکر و زندگی را سامان دهد. اما او چنین کرد و در هر حوزه‌ای که حضور داشته نیز به مرز خلاقیت رسید.

🔹 هنگامی به مرز خلاقیت می‌توان رسید که در کوه‌پیمایی نفس‌گیر در هر حوزه، چنان بالا بروید که سرانجام در قله یا دستِ‌کم در دامنه‌های قله باشید. و بتوانید از آن بالا مسیرهای تازه را شناسایی کنید و به دیگران راه نشان بدهید. اگر این کوه‌نورد نظم‌های کنونی را نیز به چالش بکشد و مرزها و مسیرها را جابه‌جا کند،‌ شورشگر نیز هست. 

🔹 این کلمات، توصیف ره‌نوردِ شورشگری است به نام داریوش آشوری که این کتاب درباره‌ی اوست. برای غنا بخشیدن به «دانشنامه‌ی توسعه» کوشیده‌ایم اندیشه‌هایش در حوزه‌ی توسعه‌ی ایران را به گونه‌ای نظام‌مند گرد آوریم.

🔹اندیشمندی که در هر حوزه‌ای که پا گذاشته در مسیر حرکت خود ردِ پایی نمایان از خود برجای نهاده و یافته‌هایی را به نام خود ثبت کرده است. اما در حوزه‌ی زبان بیش از هر حوزه‌ی دیگر درنگ کرده و عرق ریخته و راه گشوده است. 

🔹 اندیشمندانِ بسیار به‌دنبالِ ریشه‌یابی مسئله‌ی توسعه‌نیافتگی ایران رفته‌اند و در جست‌و‌جوی علت‌های آن از اقلیم و جغرافیا تا فرهنگ و مذهب، ساختار جمعیت، ستمگری حکومت‌ها و سلطه‌ی مهاجمان خارجی تا وجودِ ذخایر نفت و در پی آن از مداخله‌‌های خارجی سخن گفته‌اند.

🔹 خودِ من در سال‌های اخیر هنگامی که به اندیشه درباره‌ی ویژگی‌های «انسانِ ایرانی» پرداختم، به رابطه‌هایی میان ویژگی‌های رفتاری و فرهنگی و خلقیات اکتسابی و فرهنگی‌مان رسیدم که ریشه در روزگار کودکی و سنت‌های تربیتی ما دارند.

🔹 اما آشوری دست ما را می‌گیرد و به جایی می‌برد که تاکنون کمتر کسی رفته و دیده است: «زبان». گرچه آشوری حرفی نظری درباره‌ی ریشه‌های زبانی توسعه‌نیافتگی ما ایرانیان نگفته است، اما به گمان من او به ساحت ارائه تحلیل جامعه‌شناختی از نسبت میان زبان و توسعه نزدیک شده است.  

🔹... نکته‌ی اساسی دیگر رابطه‌ی زبان باز با رواداری (tolerance) است. زیرا یکی از مؤلفه‌های اجتماعی مدرنیت، اصلِ رواداری است. رواداری یعنی اینکه در جامعه‌ی مدرن افراد خود را مرکز عالم وجود و مالک حقیقت نمی‌دانند و حقیقت را چنان چیزی می‌دانند که هر‌کسی پاره‌ای از آن را می‌شناسد و تمامیت آن از طریق مفاهمه‌ی همگانی آشکار می‌شود.

🔹 در نتیجه، هیچ اندیشه‌ای یکسره حق یا یکسره باطل تلقی نمی‌‌شود و هر اندیشه‌ای واجد پاره‌ای از حقیقت دانسته می‌شود که هم شایسته‌ی احترام و هم سزاوار نقادی است. 

🔹 اکنون داستان این است که آنچه این اجازه را به ما می‌دهد که بتوانیم از دریچه‌ی چشم دیگران هم جهان را ببینیم، بازبودن زبانِ ما به روی زبانِ ایشان است. زیرا واژه‌ها و مفهوم‌های در اصل ناآشنا از راهِ زبانِ جامعه‌ی دیگر به جامعه‌ی من راه پیدا می‌کنند و سبب می‌شوند تا دریابم که میدان شناختِ حقیقت، فراخ‌تر از آن است که تنها با نگاه و زبان و ایدئولوژی و انگاره‌های من دریافتنی باشد.

🔹 با رویارویی با کثرت فهم‌های دیگر، در ذهن من از اعتبار ایدئولوژی و باورهایم کاسته می‌شود. این‌گونه است که آدمی پای به مرحله‌ی رواداری می‌گذارد و زیست روادارانه را می‌آموزد و زبانش به روی زبان‌های دیگر و فهم عالمِ معنایی‌شان باز می‌شود. بنابراین، درخور‌ترین ابزار رواداری (و سپس مدارا) وجود فناوری و ابزارهای زبانی مناسب برای کسب، دریافت و خلق کلمات و مفاهیم جدید است. و چنین امکانی در بستر زبان باز فراهم می‌شود. 

🔹 .... من در اندیشه‌ی بسط این نظرم که کل فرآیند توسعه را بر بستر توان گفت‌وگو (به‌معنی دیالوگ و هم‌شنوی) در جامعه تعریف کنم. در واقع، شکل‌گیری توان گفت‌وگو خودِ همان فرآیندِ توسعه است.

🔹و گفت‌وگو نیازمند زبانی است که برای هم‌شنوی، ابزاری کارآمد و شفاف و خالی از بار‌های ارزشی و پیش‌داوری باشد. زبانی که بر بستر کاربرد شاعرانه‌ی زبان، سرشار از بار ایهام و چندمعنایی و ابهام و تمثیل است، آیا می‌تواند چنین کارکردی داشته باشد؟...

📘 تهیه کتاب روایت داریوش آشوری از مسئله توسعه در ایران و مطالعه متن کامل مقدمه محسن رنانی بر کتاب