معنویت قدسی (3): درس‌های معنوی بهار
درس‌های معنوی‌-اخلاقی‌ای که از فصل بهار می‌توان آموخت
✍️ #ابوالقاسم_فنائی

☘️به طبیعت از منظرهای گوناگون می‌توان نگریست. سه تا از این منظرها عبارتند از منظر مادی/ طبیعی، منظر معنوی و منظر اخلاقی. درواقع سه نوع طبیعت‌شناسی داریم که بعداً به تفصیل دربارۀ آن‌ها و ربط و نسبت و تفاوتشان با یکدیگر سخن خواهیم گفت: (1) طبیعت‌شناسی مادی، (2) طبیعت‌شناسی معنوی و (3) طبیعت‌شناسی اخلاقی. طبیعت‌شناسی مادی متضمن درس‌های علمی است؛ علوم طبیعی محصول چنین نگاهی به طبیعت هستند. اما طبیعت‌شناسی معنوی متضمن درس‌های معنوی و طبیعت‌شناسی اخلاقی متضمن درس‌های اخلاقی است. عرفان و اخلاق محصول نگریستن به عالم هستی از منظر معنوی و اخلاقی‌اند.
☘️ما در خانه و مدرسه می‌آموزیم که با چه نگاهی و از چه منظری یا با چه چشمی و عینکی به امور بنگریم. متأسفانه نظام‌های تعلیم و تربیتی موجود صرفاً به دانش‌آموزان و دانشجویان می‌آموزند که از منظر طبیعی/علمی به امور بنگرند. البته این منظر در جای خود مهم و ضروری است، و نقش تأیین کنندۀ آن در آبادانی دنیا و فراهم آوردن مقدمات آبادانی آخرت را نمی‌توان و نباید نادیده گرفت. اما چنین منظری به هیچ وجه کافی نیست، چون عالَمی که ما در آن زندگی می‌کنیم بُعد معنوی و اخلاقی هم دارد و این دو بُعد را با نگریستن از منظر طبیعی/علمی نمی‌توان شناخت. شناخت این دو بُعد در گرو نگریستن به عالم از منظر معنوی و اخلاقی است.
☘️درس‌های معنوی و اخلاقی‌ای که از طبیعت و فصل بهار می‌توان آموخت بسیار فراوان است. در ادامه به عنوان نمونه به چند مورد اشاره می‌کنیم.


✨ → goo.gl/L3Y7Gh
🌾 @abolghasemfanaei | @neeloofaran

معنویت قدسی (3): درس‌های معنوی بهار
درس‌های معنوی‌-اخلاقی‌ای که از فصل بهار می‌توان آموخت
✍️ #ابوالقاسم_فنائی

🍁 مرحله بعدی «روشنفکری دینی»
✍️ محمدرضا #جلائی‌پور
مهرنامه – شماره 17

نسخه‌ای از کتاب «اخلاق دین‌شناسی» دکتر #ابوالقاسم_فنایی را پیش از انتشار نزد یکی از برجسته‌ترین روشنفکران ایرانی بردم و گفتم به نظرم بهترین‌ کتاب سال‌های اخیر در سنت «روشنفکری دینی» است. با وجود آن‌که اهل اغراق و تملق نیست، بعد از خواندن کتاب گفت: «به نظرم غنی‌ترین کتاب سنت «روشنفکری دینی» در تمام سال‌های پس از انقلاب است و خردپسندانه‌ترین الگوی دفاع از دین و نقد اخلاقی دین رسمی».
نسخه‌ای دیگر را به یکی از چهره‌های شاخص و فاضل و فکور اصلاح‌طلب دادم و بعداً گفت در میان بیش از 100 کتاب درخشانی که فرصت و خلوت زندان امکان مطالعه‌شان را به او داده‌ همین کتاب در نظرش پرمایه‌ترین و روشنگرترین بوده‌است. یکایکِ دانشگاهیان و روشنفکران و حوزویانی که دیده‌ام پیش از انتشار توانسته‌اند کتاب را بخوانند، صرف نظر از موافقت یا مخالفتشان با مدعیات محوری کتاب، آن را اثری جان‌دار و راهگشا یافته‌اند. این میزان اقبال و توجهِ متخصصان بدون هیچ تبلیغی حتی قبل از صدور مجوز انتشار یک اثر چه دلیلی دارد؟
17 سال طلبگی و اسلام‌پژوهی در حوزه علمیه قم تا سطح اجتهاد، 15 سال تحصیل و پژوهش در فلسفه اخلاق در انگلستان، آشنایی و انس تؤامان با «فقه سنتی» و «فلسفه فقه و اخلاق» مدرن، اشراف بر سنت «روشنفکری/نواندیشی دینی» در ایران و جهان، و همچنین زبانِ پاکیزه‌ی نقدهای تفصیلی و مشخص‌اش به آراء روشنفکران و حوزویان شاخص در زمینه نسبت دین و اخلاق، منجر به اثرپذیری بیشتر روشنفکران دینی، دینداران نوگرا و حوزویان سنتی از محتوای کتاب می‌شود (کما‌این‌که حتی قبل از انتشار اثر، حلقه‌هایی از طلاب، فضلای حوزه، دانشجویان فلسفه و دین‌داران نواندیش به مطالعه دقیق و نقد آن پرداخته‌اند).
زبان بدون ابهام و ایهام و پپچیدگی، و استحکام منطقی استدلال‌ها و مباحث و ده‌ها نظریه و نکته‌پردازی‌های راهگشایی که در کتاب طرح شده نیز از برکات تربیت فنایی در بستر سنت فلسفه تحلیلی و فقه استدلالی است. فنایی نیز همچون مصطفی ملکیان و آرش نراقی و بر خلاف دیگر روشنفکران دینی شاخص، نقطه عزیمت خود را در نقد قرائت رسمی و مشهور از دین و فقه، نه معرفت‌شناسی و اندیشه سیاسی که «اخلاق» و «فلسفه فقه و اخلاق» قرار می‌دهد. او شاید تنها چهره‌ای در تاریخ «روشنفکری دینی/نواندیشی فقهی» باشد که هم فقیه است،‌ هم فلیسوف اخلاق و هم مدافع عقلانیتِ «تبیین دینی»؛ البته تبیینی «دینی» که جایگزین تبیین‌های «اخلاقی»، «فلسفی» و «علمی» نمی‌شود و با آن‌ها سازگار است، و در عین حال قابل فروکاهش به‌ هیچ‌یک نیست. این تببین دینی از نظر فنایی، در جای خود و در چارچوب اخلاق و متکی بر تجربه دینی فرد یا اتکایش به تجربه دینی پیامبران قابل دفاع و شفابخش محسوب می‌شود و به شکوفایی حیات باطنی و اخروی می‌انجامد.
اکثر انتقادات شنیدنی به دین رسمی، یا معطوف می‌شود به آن دسته از «احکام» فقه سنتی که «غیراخلاقی» است و یا ناظر است به «باورها»یی که مبتنی بر یک «اخلاق باورِ» خردپسند نیست. این دسته از احکام و باورهای «غیراخلاقی» طبق الگوی مورد دفاع ابوالقاسم فنایی در واقع اساساً «دینی» نیستند و در نتیجه «دین در چارچوب اخلاقِ» مورد نظر او که از باورها و احکام غیراخلاقی پالایش می‌شود، در برابر نقد درون‌دینی و برون‌دینی بسیار مقاوم‌تر است. از نظر او، خدا دو دسته فرامین دارد: «فرامین اخلاقی» که با عقل مستقل از دین کشف می‌شود و «فرامین فقهی» که پیامبر با اتکا به وحی و اشراف باطنی‌اش از آن‌ها خبر می‌دهد و در چارچوب اخلاق است.
شهرت‌گریزی، فروتنی، سی‌سال اشتغال‌ تمام‌وقت به تحصیل و پژوهش و سکوت نسبی فنایی، حضور کم‌رنگ او در عرصه عمومی، مطول‌نویسی‌اش در مقالات در دسترس‌اش، حجم زیاد این کتاب، عدم انتشار رسمی‌اش و تداوم انتظار برای صدور مجوز پخش، منجر به ناشناخته‌ماندن نسبی آراء او شده است ولی غنای این اثر و کتاب‌های در دست انتشار او و گره‌گشایی و قانع‌کنندگی پاسخ‌‌هایش به بسیاری از پرسش‌های دین‌داران نواندیش، آن‌چنان هست که پس از انتشار بدون تبلیغ توسط اندیشمندان ایرانی و غیرایرانی جدی گرفته‌ خواهند شد، به مرور بیشتر خوانده می‌شوند و بر اهمیت و تاثیرشان در سنت روشنفکری اسلامی افزوده خواهد شد.
«روشنفکری دینی» و «فقه نوگرا و اخلاقی» این بخت را یافته‌است که از اندیشه‌ها و آثار فنایی و نسل جدیدی از اندیشمندان پرمایه و بی‌ادعا که همزمان با دین سنتی و اندیشه اخلاقی مدرن آشنایی‌ دارند فربه‌تر شود. این اندیشه‌ها نویدبخش شروع مرحله بعدی تکامل سنت «روشنفکری دینی» در دفاع از دینی اخلاقی‌/عادلانه‌تر، معنوی/باطنی‌تر و خردپسندانه‌تر در غالب پروژه‌ی نظری «دین در چارچوب اخلاق» است.

🌱@abolghasemfanaei
🌱 @jalaeipour
🌱 @sedanet

🎙 سخنرانی #ابوالقاسم_فنائی با عنوان «اخلاق وظایف در نگاه نخستین»
۲۵ بهمن ۱۳۹۵ – مرکز تحقیقات اخلاق
صوت این سخنرانی👇
✨ → goo.gl/AkUN1k
🌾 @sedanet | @abolghasemfanaei

🔸پرونده دین و اخلاق (مکتب ۱)🔸

📚 دین‌آنلاین در سلسله‌پرونده‌هایی به کند و کاو رابطه‌ی میانِ «دین» و «اخلاق» خواهد پرداخت که پرونده‌ی حاضر به‌عنوانِ اولین شماره‌ شش کتاب در این حوزه را معرفی و بررسی می‌نماید.

شما می‌توانید عناوین و توضیح مختصری را از هر مطلب پرونده در ذیل مشاهده فرمایید:


🔸مشتاقی و مهجوری🔸
👈 نوشته مصطفی ملکیان👇
http://dinonline.com/doc/report/fa/4305/


🔸دين در ترازوي اخلاق؛ پژوهشي در باب نسبت ميان اخلاق ديني و اخلاق سكولار🔸
👈 با قلم ابوالقاسم فنایی👇
http://dinonline.com/doc/report/fa/4304/


🔸اخلاق دين‌شناسي؛ پژوهشي در مباني معرفتي و اخلاقي فقه🔸
👈 با قلم ابوالقاسم فنایی👇
http://dinonline.com/doc/report/fa/4303/


🔸اخلاق دين‌شناسي؛ پژوهشي در مباني معرفتي و اخلاقي فقه🔸
👈 با قلم ابوالقاسم فنایی👇
http://dinonline.com/doc/report/fa/4303/


🔸خوبي، الزام اخلاقي و امر الهي؛ بررسي تطبيقي آراي آدامز و متفكران شيعه🔸
👈 با نوشته: محمود مرواريد و احمدرضا همتي مقدم👇
http://dinonline.com/doc/report/fa/4302/


🔸اخلاق متعاليه (نگاهي به اخلاق و فلسفه اخلاق در حكمت متعاليه) 🔸
👈 مجموعه مقالات منتخب پانزدهمین همایش حکیم ملاصدرا👇
http://dinonline.com/doc/report/fa/4301/


🔸درآمدی بر اخلاق فلسفی در حکمت متعالیه🔸
👈 سیدخلیل‌الرحمان طوسی👇
http://dinonline.com/doc/report/fa/4300/


#پرونده
#پرونده_دین_و_اخلاق
@DinOnline

🗞 مقاله تبیین دینی از ابوالقاسم فنائی

یک حادثه یا پدیده را به گونه های متفاوتی می توان تبیین کرد. از میان انواع و گونه های مختلف، تبیین علمی، تبیین فلسفی و تبیین دینی از مهم ترین انواع به شمار می روند. در این نوشتار، ابتدا تعریفی از تبیین به دست خواهیم داد و سپس این سه نوع تبیین را با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد و نشان خواهیم داد که این تبیین ها قابل ارجاع و تحویل و جایگزینی نیستند. علاوه بر این، با ذکر شواهد متنوّع از متون دینی، نشان خواهیم داد که تبیین دینی، در حقیقت، مهم ترین آموزه و تعلیم دینی و به یک معنا گوهر دین است و پیامبران اساساً برای تصحیح باورهای آدمی در باب تبیین دینی و آموزش روش درست تبیین دینی آمده اند. تفکیک این سه نوع تبیین از یکدیگر، در کشف قلمرو دین و حلّ تعارض علم و دین به ما کمک خواهد کرد. افزون بر این، به اختصار، به ثمرات دیگری که بر تبیین دینی مترتّب می شود، اشاره خواهیم کرد.

📒 فصلنامه ی نقد و نظر | شماره ی ۲۳ و ۲۴ | تابستان و پاییز ۱۳۷۹


فایل pdf این مقاله👇
✨ → goo.gl/qn4Iyw
🌾 @abolghasemfanaei | @sedanet

☘️ برنامه پژوهشی پیشرو
✍️ علی‌رضا علوی‌تبار

مجموعه نوشته‌های دكتر ابوالقاسم فنایی به گمان من نشانه بسیار خوبی برای پیشرو بودن برنامه پژوهشی روشن‌فكری دینی است. به ویژه كتاب اخیر ایشان (اخلاق دین‌شناسی) از برجسته‌ترین كارهایی است كه در چارچوب برنامه پژوهشی روشن‌فكری دینی صورت گرفته است. برخی از ویژگی‌های متمایز كننده كارهای ایشان را كه كم و بیش پیشرو بودن را نیز نشان می‌دهد مورد اشاره قرار می‌دهم.

یكم. كمال روشن‌فكری دینی در نقد توأم «سنت» و «مدرنیته» است. روشن‌فكران دینی اگرچه به گفتمان مدرن تعلق دارند، اما از «تك‌گویی مدرنیته» استقبال نمی‌كنند. آنها به گفت‌وگو با مدرنیته می‌پردازند آن هم گفت‌وگویی انتقادی. یكی از آفت‌های اصلی روشن‌فكری دینی تسلیم به «تك‌گویی مدرنیته» است. آفتی كه در سال‌های اخیر برخی از آثار روشن‌فكران دینی را آفت زده كرده است. فنایی نشان داده است كه به پذیرش در بست هر آنچه نو است و انفعال در برابر محصولات مدرن تن نمی‌دهد و همه جا با آنها برخوردی انتقادی دارد.

دوم. ‌آشنایی با سنت و توان برخورد انتقادی عمیق با آن از برتری‌های روشن‌فكران دینی بوده است. اما در مورد فنایی تنها با آشنایی مواجه نیستیم بلكه تسلطی عمیق بر معارف حوزوی را در او مشاهده می‌كنیم. جای جای این كتاب نشان از آشنایی او با معارف سنتی و توان تحلیل انتقادی آنها دارد.

سوم. برخورد انتقادی فنایی حتی به دستاوردهای روشن‌فكری دینی نیز تسری پیدا می‌كند. او به تحلیل دستاوردهای پیشین روشن‌فكری دینی می‌پردازد، استدلال‌های جدید برای تأیید آنها فراهم می‌كند، صورت استدلال آنها را تنقیح كرده و بازسازی می‌كند، ابهام‌زدایی كرده و تشویش و ضعف‌ها را برطرف می‌سازد. در مجموعه او نقاط قوت را تقویت كرده و نقاط ضعف را برطرف می‌كند.

چهارم. فنایی تنها به پاسخگویی به پرسش‌های موجود نمی‌پردازد بلكه پرسش‌های نو طرح كرده و افق‌های تازه را در مقابل ما می‌گشاید. پرسش‌های طرح شده توسط او پرسش‌هایی كه صرفاً نوعی تمرین ذهنی باشد، نیست او پرسش‌هایی مهم و كارساز كه پاسخ به آنها گامی مهم به پیش قلمداد می‌شود طرح می‌كند.

پنجم. زبان او منقح و روش او تحلیلی است. خوب طبقه‌بندی می‌كند، روشن استدلال می‌كند، برای انتقال معانی، كلمات مناسب انتخاب كرده و تركیب‌های نو می‌سازد. نوشته‌های او در مجموع از ذهنی منظم، ورزیده و زبانی توانا در انتقال مفاهیم حكایت می‌كند. زمانی یكی از فیلسوفان ایرانی (جناب آقای دكتر شایگان) گفته بود كه فلسفه تحلیلی را برای ایرانیان بهداشتی‌تر می‌داند. نوشته‌های فنایی نشان می‌دهد كه اگر روشن‌گویی و دقت فیلسوفان تحلیلی را در خدمت مباحث اساسی جامعه خود قرار دهیم چه میوه‌ گوارایی به بار می‌آورد. در نوشته‌های او با مفهوم تعریف نشده و ادعای بی‌دلیل برنمی‌خوریم و این را باید دستاوردی بزرگ برای نسل جدید روشن‌فكران دینی تلقی كرد.

ششم. بهره‌گیری مناسب و درست از متون وحیانی از دیگر ویژگی‌های آثار فنایی است. او از مفاهیم موجود در متون وحیانی تعبیرها و تفسیرهای تازه‌ای ارائه می‌كند كه علاوه بر آنكه كاربردهای قبلی این مفاهیم را پوشش می‌دهد كاربردهای نوینی نیز برای آنان می‌یابد. به ویژه او به خوبی نشان دادن ناسازگاری برخی از تعابیر كهن با سایر اجزاء هندسه معرفت دینی، به خوبی و به‌رغم قوت ظاهری، ناتوانی تعابیر سنتی از مفاهیم دینی را گوشزد می‌كند.

هفتم. روشن‌فكران دینی تلاش بسیار كرده‌اند تا دین را به گونه‌ای تفسیر كنند كه پاسخگوی پرسش‌های نظری و راه‌حل مشكلات عملی «عصر ما» باشد.

به علاوه در فهم آنها از دین مغایرتی میان باورهای دینی و دانش‌های معتبر و ارزش‌های مقبول «عصر ما» دیده نمی‌شود. این تمركز بر نشان دادن «توانمندی‌ و پویایی» ‌اندیشه دینی گاه آنها را از تأكید بر ضرورت دینداری و دین‌باوری برای داشتن زندگی مطلوب غافل می‌كند. برجستگی آثار فنایی در این است كه به طور دائم می‌توان دریافت كه بر ضرورت دین‌داری در عصر مدرن و تلاش برای تثبیت این حقیقت كه «دین شرط لازم خوشبختی بشر امروز است» تأكید دارد. آثار فنایی علاوه بر تقویت نگرش مدرن در انسان نیاز او به تمسك به دین را نیز تقویت می‌كند.

نوشته‌ها و كتب دكتر فنایی را باید برای زیستن مؤمنانه در دنیای مدرن مورد استقبال قرار داد. برنامه پژوهشی او نوید میوه‌هایی شیرین و دلربا به ما می‌دهد.

متن کامل این نوشتار👇
✨ → goo.gl/PGFKXA
🌾 @sedanet | @abolghasemfanaei

☘️ سه شرط لازم برای تأثیرگزاری اخلاقیِ دین:

برای اینکه دین بتواند نقشهایی را در قلمرو اخلاق بازی کند چند شرط وجود دارد که باید استیفا شوند. در غیر این صورت ممکن است دینداری به نتیجه معکوس بیانجامد.

1️⃣ اولاً دینداران باید دغدغه اخلاقی زیستن یا به تعبیر مولانا سودای سربالا رفتن داشته باشند، در غیر این صورت دین را درست نخواهند فهمید و بر اساس فهم نادرستی از دین خواهند پنداشت که دین مجوز نقض ارزشهای اخلاقی را صادر کرده است.

2️⃣ ثانیا دینداران باید استقلال اخلاق از دین و تقدم آن بر دین را پذیرفته باشند، در غیر این صورت دین را جایگزین اخلاق خواهند کرد. فهمی از دین که بر چنین پیشفرضی بنا شود خطاست و به سهولت در پناه آن میتوان جواز نقض ارزشهای اخلاقی را صادر و توجیه کرد. بنابراین، فهم نادرست دین و شریعت در خدمت اخلاق نیست، بلکه مانع اخلاقی زیستن و اخلاقی ماندن است، و دقیقًا به همین دلیل نادرست است.

3️⃣ ثالثًا دینداران پس از فهم درست دین باید به دین خود ایمان داشته و به دستورات آن متعهد و پایبند باشند. در غیر این صورت نیز دین نخواهد توانست به اخلاق خدمت کند.

📔 منبع :
دین و اخلاق در گفت‌وگو با ابوالقاسم فنائی
ماهنامه مهرنامه، شماره ۱۷، آذر ۱۳۹۰

متن کامل👇
✨ → goo.gl/ZyU4fY
🌾 @abolghasemfanaei

🗞 خداى عرفان و خداى فلسفه
✍️ #ابوالقاسم_فنائى

این مکتوب در پى بررسى تطبیقى الهیات عرفانى و الهیات فلسفى در فرهنگ اسلامى است. مدعاى اصلى نگارنده این است که اختلاف‏نظر عارفان و فیلسوفان مسلمان در باب الهیات از اختلافى عمیق‏تر در باب تعریف و تصور خداوند سرچشمه مى‏گیرد. بویژه عقلانى‏بودن باور به وجود خداوند و نیاز یا بى‏نیازى ما به دلیل بر وجود او، که یکى از موضوعات محورى الهیات فلسفى و عرفانى است، مبتنى بر تعریف و تصورى است که عارفان و فیلسوفان از خداوند دارند. نیاز یا بى‏نیازى وجود خداوند به استدلال، اوصاف خداوند، امکان شناخت‏خداوند و نحوه شناخت او، تشابه و تمایز او از خلق، رابطه خدا و خلق، و عقلانیت‏باورهاى دینى یا نسبت عقل و ایمان، از جمله مسائل و موضوعات اساسى الهیات است و چنانکه خواهیم دید حل و فصل همه این مسائل به نوعى مبتنى بر پیش‏فرضى است که شخص در باب تعریف خداوند دارد.

📒 فصلنامه ی نقد و نظر | شماره ی ۲۱ و ۲۲ | زمستان و بهار ۱۳۷۸-۱۳۷۹


متن کامل به همراه فایل pdf این مقاله👇
✨ → goo.gl/e9pQdO
🌾 @sedanet | @abolghasemfanaei

🗞 خداى عرفان و خداى فلسفه
✍️ #ابوالقاسم_فنائى
📒 فصلنامه ی نقد و نظر | شماره ی ۲۱ و ۲۲
🌾 @abolghasemfanaei

سخنران: دکتر ابوالقاسم فنائی
موضوع: شکاکیت دینی درباره اخلاق
زمان: دوشنبه 11 اردیبهشت سال 1396
ساعت: 16/30
مکان: تهران - تقاطع کارگر شمالی و فاطمی- خیابان اعتمادزاده- خیابان گردآفرید- پلاک 18- طبقه سوم
ورود برای عموم آزاد است
تلفن: 66945366
🌾 @abolghasemfanaei
🌅 s8.picofile.com/file/8293298150/8g9kn.jpg

☘️ گفت‌وگوی اصغر زارع کهنمویی با ابوالقاسم فنائی

اصغر زارع کهنمویی: نمی‌توان به جایگاه و اعتبار روشنفکری دینی با همه‌ی مصائب و مسائل پیرامونش، بی‌اعتنا بود. شاید بتوان گفت؛ روشنفکری دینی، ‌زنده‌ترین موجود سیاسی‌احتماعی تمام تاریخ معاصر ما است. مجالی باید تا به ارزیابی و نقد دقیق کارنامه این نحله فکری پرداخت. این کارنامه چقدر قابل دفاع است؟ چرا هویت سیاسی روشنفرکی دینی بر دیگر سویه‌های آن می‌چربد؟ کارویژه روشنفکری دینی چیست و این کارویژه در حوزه حقوق بشر چه کرده است؟ چرا روشنفکری دینی به حقوق گروه‌های قومی نمی‌پردازد؟ پارادوکس‌های روشنفکری دینی در حوزه حقوق زنان چگونه توزین می‌شود؟ برای پاسخ به این سوالات، سراغ دکتر #ابوالقاسم_فنائی رفته‌ایم. او یکی از نوگراترین حوزویانِ حجره‌نشین و همچنین یکی از حوزوی‌ترین روشنفکران لندن‌نشین است. شاید بیشترین تلاش او صرف رفع پارادوکس‌های دین و مدرنیسم از منظر اخلاق باشد. در این گفتگو او ضمن گلایه از تقسیم روشنفکری به دینی و سکولار، به تقسیم دیگری از روشنفکری براساس خداباوری می‌پردازد. او در ادامه، از کارنامه روشنفکران دینی در حوزه حقوق بشر، ‌دفاع می‌کند و در پرسش به پاسخی درباره نسبت منافع ملی و حقوق بشر، ارجحیت را به حقوق بشر می‌دهد. او درباره حقوق قومیت‌ها می‌گوید؛ ظلم به گروه‌های قومی بیشتر به امنیت ملی ضربه می‌زند و تمامیت ارضی را به مخاطره می‌اندازد تا ادا کردن حقوق آنان.

متن کامل این مصاحبه👇
✨ → goo.gl/R4uNq7
🌾 @abolghasemfanaei | @sedanet

🗞 مقاله عقلانیت مدرن و بحران فقه
✍️ #حسین_واله

امروزه و با تحولات دنیای جدید، پاره‌ای احکام فقهی در دوران معاصر (یا در برخی نقاط جغرافیایی) – نه به این دلیل ‌که موضوع آنها منتفی شده، بلکه به سبب پیامدهای نامطلوبی که اجرای آنها به دنبال دارد – قابل اجرا نیستند. از این مسئله گاه به «بحران فقه» یاد می‌شود. از جمله راه‌کارهای پیشنهادی برای حل این – به ظاهر -بحران،بازسازی عقلانیت فقهی بر اساس عقلانیت مدرن است. این راه حل به سبب تعهدات شناخت‌ شناسانه سنگین، تجدید نظر در مسلمات اصولی و استفادۀ ناروا از برخی قواعد کلامی، چندان جذابیتی برای سنت‌گرایان ندارد. ضمن این‌که به جای حل مشکل، آن‌ را تنها یک گام به پس می‌راند. این راه حل با اصل مشکل در یک نقطه اشتراک دارد: رویکرد اتمیستی در استنباط احکام شرعی.

برای بحران فقه راه حل‌های گوناگون ارائه شده است. بحث در این باره ادامه دارد. منظور ما از بحران فقه این است که پاره‌ای احکام فقهی در دوران معاصر (یا در برخی نقاط جغرافیایی) – نه به این دلیل که موضوع آنها منتفی شده، بلکه به سبب پیامدهای نامطلوبی که اجرای آنها به دنبال دارد – قابل اجرا نیستند. برای مثال، حرمت ربا از مسلمات فقهی و شاید جزو ضروریات فقه اسلامی است، اما کمتر کسی تردید دارد که نظام اقتصاد مدرن با حذف ربا از معاملات بانکی یک سره در هم می‌ریزد، رقابت اقتصادی و بهره‌وری ناشی از رقابت مختل می‌شود. سامانه های مدیریت و کنترل پولی و افتصادی از دست می‌روند و رشد تولید ملی و جهانی آسیب می‌بیند. احکام فراوان دیگری در ابواب مختلف فقه نیز وجود دارد که محل مناقشاتی از این دست است. ارث زن و مرد و کافر ذمی، حق طلاق، بعضی احکام مرتد و قصاص و حدود از این جمله‌اند.

تلاش‌های بسیاری برای حل این مشکل صورت گرفته است که در دو دستهٔ اصلی طبقه‌بندی می‌شوند. یک دسته در دفاع از این احکام به ضرورت تغییر شرایط عینی و مساعدسازی آن برای اجرای احکام فقه توجه می‌کنند. دستهٔ دیگر تغییراتی در احکام فقهی پیشنهاد می‌کنند. دستهٔ دوم راه‌های متفاوتی را پیموده‌اند.
در این مقاله به معرفی و نقد راه حلی می‌پردازیم که روشنفکری دینی معاصر در ایران ارائه و آقای #ابوالقاسم_فنایی در کتاب عالمانهٔ اخلاق دین شناسی تکامل بخشیده اند. این رویکرد جای گزینی عقلانیت سنتی با عقلانیت مدرن را پیشنهاد می‌کند.

متن کامل این مقاله 👇
✨ → goo.gl/IaswfV
🌾 @sedanet | @abolghasemfanaei

🗞 مقاله عقلانیت مدرن و بحران فقه
✍️ #حسین_واله
🌾 @abolghasemfanaei

☘️ مقاله «دغدغه های دین و اخلاق در خوانده های سال ۱۳۹۰»
✍️ #سید_حسن_اسلامی

در مقاله «دغدغه های دین و اخلاق در خوانده های سال ۱۳۹۰» مختصری درباره مقدمه ای تاریخی به فلسفه دین نوشته خانم لیندا زاگزبسکی و اخلاق برای زندگی از خانم باس گفته ام. به علاوه، نکاتی انتقادی ناظر به اخلاق دین شناسی اثر #ابوالقاسم_فنایی گفته ام.

فایل pdf این مقاله👇
✨ → goo.gl/VoZxBv
🌾 @hassan_eslami | @sedanet

🗞مقاله «دغدغه های دین و اخلاق در خوانده های سال ۱۳۹۰»
✍️ #سید_حسن_اسلامی
🌾 @abolghasemfanaei

☘️ . . . در یک جامعه عادل حقوق دینداران و بی دینان برابر است و حقی به نام نرجیدن دینداران و وظیفه ای به عنوان نرنجاندن دینداران وجود ندارد تا براساس آن بتوان گفت بی دینان حق ندارند سخنی بر زبان بیاورند که رنجیدن دینداران را در پی داشته باشد. اگر چنین حقی وجود داشته باشد به یک میزان برای همه افراد ثابت است چه دیندار و چه بی دین. بلی هیچ کس حق ندارد به دیگران و آراء و عقاید و مقدسات دیگران اهانت کند اما چنین وظیفه ای، چنانچه گفتیم، مختص بی دینان نیست و دینداران هم حق ندارند به آراء و عقاید و مقدسات بی دینان اهانت کنند. اما حق و بل وظیفه نقد و انتقاد محترمانه آراء و عقاید برای هردو گروه به یک مقدار ثابت است، ولو اینکه اعمال یا استیفای چنین حقی یا انجام چنین وظیفه ای به طور طبیعی ممکن است رنجش خاطر صاحبان عقیده مورد نقد را در پی داشته باشد.

دکتر ابوالقاسم فنائی
اخلاق دین‌شناسی - صفحه 103
🌾 @abolghasemfanaei

دکتر ابوالقاسم فنائی | اخلاق دین شناسی صفحه 181
🌾 @sedanet | @abolghasemfanaei