📄 یادداشت

اقتصاد ایران کمونیستی است

👤 بیژن اشتری

‍ این روزها در مباحث سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کلمه «نئولیبرال» تبدیل به یک ناسزا شده است. متفکران چپگرا اصرار دارند اقتصاد ایران نئولیبرالیستی‌ست و از نظرشان نئو‌لیبرالیسم تجسم شرارت در جهان معاصر است.

در این مختصر فقط به این اشاره می‌کنم که اندیشه نئولیبرالیستی در اواخر دهه چهل از سوی اندیشمندانی مثل میزس، هایک، پوپر و فریدمن در مقابله با کمونیسم مطرح شد. تاکید آنها بر آزادی‌های مدنی، فردگرایی، جامعه باز و دولت کوچک بود. دقیقا همان خصوصیاتی که جامعه کمونیستی فاقدشان بود. در دهه‌های گذشته بسیاری از کشورهای جهان اتفاقا با اجرای سیاست‌های نئولیبرالیستی توانسته‌اند از فقر نجات یابند، نمونه‌اش هند یا حتی چین.
با این حال اجرای این سیاست‌ها عوارضی هم داشته مثل افزایش نابرابری‌ها، تخریب محیط زیست و غیره. اما اگر خوبی‌ها و بدی‌های نئولیبرالیسم را بسنجید به نظرم کفه اولی سنگین‌تر است.
اما در ایران چپ‌ها مدعی‌اند اقتصاد ایران نئولیبرال است. این یعنی اینکه در ایران امروز خصوصیات زیر در اقتصاد حاکم است: سرمایه‌داری رقابتی، حقوق مالکیت خصوصی قدرتمند، بازار آزاد،‌ دولت کوچک و بخش خصوصی قوی.
حالا انصافا کدام‌یک از این خصوصیات در اقتصاد ایران دیده می‌شود؟ هشتاد و پنج درصد اقتصاد ایران دست حکومت است.حکومت نه تنها کوچک نیست که یک دیوانسالاری عظیم است.حقوق مالکیت خصوصی هم اصولا در ایران به رسمیت شناخته نمی‌شود. اصلا ما با یک بحران امنیت حقوق مالکیت روبرو هستیم و در دهه‌های گذشته شاهد یک روند قهقرایی وحشتناک در زمینه حقوق مالکیت بوده‌ایم. پژوهش‌ها نشان می‌دهد اقتصاد ایران مبتنی بر سه دوره مصادره ثروت‌ها‌ی بخش خصوصی‌ست.

آمار امسال شاخص آزادی اقتصادی را ببینید، ایران جزو هشت کشور آخر جهان‌ است. بازار آزاد در ایران عملا وجود خارجی ندارد. کافی است به سیاست قیمت‌گذاری دستوری نگاه کنید که هنوز رایج است.
در ایران چیزی به اسم اقتصاد رقابتی وجود ندارد‌ که اگر بود این کارخانه‌های خودرو‌سازی ورشکسته باید سال‌ها پیش تعطیل می‌شدند اما به ضرب سوبسید‌های دولتی ادامه حیات می‌دهند. دولت ایران زمانی که پول داشت سالی صد میلیارد دلار سوبسید می‌داد. چگونه می‌توان چنین اقتصادی را که در واقع بیشترین شباهت را به اقتصادهای ورشکسته کمونیستی دارد نئولیبرال نامید؟
لیبرالیسم یعنی آزادی‌های مدنی، یعنی احترام به فردیت آدم‌ها، یعنی جامعه باز، یعنی مشارکت فعال در تجارت جهانی، یعنی دولت کوچک.
نئولیبرالیسم هم مبتنی بر همین اصول است اما کدام‌یک از این ویژگی‌ها را در ایران می‌بینید؟
اقتصاد ایران کمونیستی‌ست، آن هم از بدترین نوع آن.

◽️@utfinance◽️

در باب پارلمان و رأی و حقوق و این قضایا.

https://www.tg-me.com/yusefmasoud

👤مانی بشرزاد

چرخه‌های تجاری سیاسی چیست؟

جیمز بیوکنن، برنده نوبل اقتصاد به ما می‌گوید همانگونه که در اقتصاد با شاهد چرخه‌های رونق و رکود هستیم، در سیاست نیز چنین چرخه‌هایی وجود دارند اما با یک تفاوت: این رونق و رکود درباره چاپ پول است.
‌‎
این ایده به ما می‌گوید سیاست مداران در پایان دوره خود انگیزه بالایی برای چاپ پول دارند به این دلیل که تورم مشکلات کوتاه مدت آنها را حل می‌کند و باعث می‌شود رای بیاورند. این کار برای رای آوردن خود فرد سیاست مدار یا حزب او در دوره بعد است به این دلیل که زمانی که آثار چاپ پول خود را نشان می‌دهد سیاست مدار و حزب او به خواسته خود رسیده است.

◽️@utfinance◽️

👤 فردریش فون هایک:

واضح است که یک رعیت یا برده صرفاً با به دست آوردن «حق رأی» آزاد نخواهد شد.

همچنین هر میزانی از تجمل و وسایلی که برده داشته باشد، یا قدرتی مافوق گروهی از بردگان داشته باشد، وابستگی‌اش به اراده خودکامانه اربابش را کم نخواهد کرد.

اما اگر یک انسان، مصون از محدودیت خودسرانه دیگران باشد، در برابر قانون حقوق برابر با دیگران داشته باشد، از بازداشت خودسرانه مصون باشد، برای انتخاب کار و شغل آزادی داشته باشد و اگر قادر به کسب و حفظ ثروت باشد، هیچ فرد یا گروهی نمی‌تواند او را به انجام خواست خود مجبور کند.

آزادی، به معنای استقلال از اراده خودکامه دیگری است.

◽️@utfinance◽️

📄 مقاله

لیبرالیسم هایک و میزس، چگونه لیبرالیسمی است؟

◽️@utfinance◽️

کتاب لیبرالیسم اثر لودویگ فون میزس اثری مهم است که مبانی فلسفی و مفاهیم عملی لیبرالیسم کلاسیک را بررسی می‌کند. این کتاب در ابتدا در سال 1927 منتشر شد.

لیبرالیسم میزس در هسته خود دفاع از آزادی فردی، مالکیت خصوصی و بازارهای آزاد است. او استدلال می‌‌کند که این اصول نه تنها از نظر اخلاقی قابل توجیه هستند، بلکه برای یک جامعه مرفه و هماهنگ نیز ضروری هستند. میزس معتقد است که افراد زمانی بهترین توانایی را دارند که منافع خود را دنبال کنند و پتانسیل خود را محقق کنند که از اجبار و مداخله آزاد باشند.

یکی از موضوعات کلیدی در لیبرالیسم اهمیت آزادی اقتصادی است. میزس استدلال می‌کند که اقتصادهای با برنامه ریزی متمرکز، که در آن دولت ابزارهای تولید را کنترل می‌کند، ذاتاً ناکارآمد هستند و منجر به رکود اقتصادی می‌شوند. در عوض، او از یک سیستم بازار آزاد دفاع می‌کند که در آن قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند و افراد آزادند تا در مبادلات داوطلبانه شرکت کنند.
میزس همچنین بر اهمیت دولت محدود تاکید می‌کند.

لینک خرید کتاب از بنوبوک

◽️@utfinance◽️

دیدگاه‌های هایک درباره لیبرالیسم، همانطور که در آثاری مانند «منشور آزادی» یا «قانون اساسی آزادی» بیان شده است، دفاعی عمیق از آزادی فردی و حکومت محدود ارائه می‌دهد.

یکی از بحث‌های اصلی هایک این است که آزادی برای پیشرفت تمدن ضروری است. او معتقد است که یک جامعه آزاد، که در آن افراد می‌توانند اهداف و منافع خود را دنبال کنند، نوآورتر، مرفه تر و پویاتر از جامعه‌ای است که در آن دولت اقتصاد را کنترل می‌کند و روابط شخصی شهروندان را تنظیم می‌کند.

هایک بر اهمیت نظم خودجوش در جامعه تاکید می‌کند. او استدلال می‌کند که ساختارهای اجتماعی پیچیده، مانند زبان، قانون و بازار، نه از برنامه ریزی عمدی، بلکه از تعاملات افرادی که به دنبال منافع خود هستند، پدید می‌آیند. او نسبت به خطرات برنامه ریزی مرکزی هشدار می‌دهد و استدلال می‌کند که منجر به ناکارآمدی، رکود و در نهایت استبداد می‌شود.

لینک خرید کتاب از بنوبوک

◽️@utfinance◽️

📕 تازه‌های نشر

شمارهٔ جدید قلم‌یاران (ویژۀ نوروز) منتشر شد

📌 کانال تلگرامی مجله قلم‌یاران نوشت:

◾️دوستانی که تمایل دارند مجله را در درب منزلشان دریافت کنند، می‌توانند تنها با پرداخت هزینه مجله(۱۲۰۰۰۰هزار تومان) با هزینۀ پستی رایگان دریافت کنند.

➖شمارۀ کارت: 6037997321603855  به نام آذر ارکانی

✖️ارسال برگۀ واریز و آدرس به دایرکت یا شمارۀ تلگرام
09356617909

◽️@utfinance◽️

📄 مقاله

اقتصاددانی که وارث میزس بود

📌 شنبه، دوم مارس، مصادف با 12 اسفند، نود و هشتمین سالروز تولد مورای روتبارد اقتصاددان، مورخ و نظریه پرداز سیاسی امریکایی است.

او اغلب به عنوان یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌ها در توسعه تفکر لیبرتارین یا آزادی خواهی مدرن مورد ستایش قرار می‌گیرد. کمک‌های او به نظریه اقتصادی، فلسفه سیاسی و تحلیل تاریخی اثری پاک نشدنی در تاریخ اندیشه اقتصاد بر جای گذاشته است.

روتبارد را یکی از وارثان اندیشه لودویگ فون میزس و ادامه دهنده راه او می‌دانند.

منتشر شده در اکوایران

◽️@utfinance◽️

تولدت مبارک موری، مرد کوچک دوست‌ داشتنی❤️

⚜️موری راتبارد: مروری بر آثار و اندیشه‌ها⚜️

نویسنده و مترجم: شیدوَش سپهرداد
 
موری نیوتن راتبارد اقتصاددان، مورّخ، و نظریّه‌پردازِ لیبرتارینِ مکتب اتریشی اقتصاد بود. نام این اندیشمندِ مدافعِ بازارِ آزاد، که خود را «میراث‌دارِ سرسختِ لیبرال‌هایِ کلاسیک» می‌نامید، با آثار عظیم و فراوان و سهمِ بزرگِ او در اندیشهٔ آزادی‌خواهی می‌درخشد. دستاوردِ او در طولِ ۴۵ سال نویسندگی و نظریّه‌پردازی، ۲۵ عنوان کتاب، هزاران مقاله و اثرگذاری بر سه نسل از جویندگانِ علم بود. مبارزهٔ سرسختانهٔ وی با هر روندِ تخریب‌گرایانه -از جمله سوسیالیسم، دولت‌گرایی، نسبی‌گرایی، و علم‌گرایی- او را به قهرمان آزادی‌خواهی بدل کرد، به‌‌طوری‌که نادیده گرفتنِ میراثِ فکری و تأثیراتِ ژرف او را غیرممکن ساخته است.


🟡⚫️ گرامی باد ۲ مارس، زادروز موری نیوتن راتبارد، اقتصاددان شهیر مکتب اتریشی اقتصاد و نظریه‌پرداز بزرگ لیبرتارینیسم🟡⚫️



🔶 @IIFOM_CO

🌐 https://bit.ly/49CVbEs

◽️ توئیت

«به عنوان یک رتباردی سخت‌کیش سابق فکر می‌کنم «آقای لیبرتارین» مساله دولت را خیلی ساده برگزار کرده. دولت پدیده‌ی پیچیده‌ای ست؛ البته نه در مفهوم «تشکیلات انحصاری» که رتبارد به آن حمله می‌برد، بلکه در مقام الوهیتی جدید که به قول هابز بیشتر از security ضامن certainty است.»

◽️@utfinance◽️

🖥 ویدیو

آیا غرب باید بابت برده‌داری عذرخواهی کند؟
آیا خانواده سلطنتی بریتانیا باید عذرخواهی کنند؟
آیا مردم امریکا باید بابت گذشته خجالت زده باشند؟

ووک‌ها چه می‌گویند؟

◽️@utfinance◽️

◽️ توئیت

«دفاع از نظم بازار دفاع از سرمایه‌دار نیست بلکه دفاع از حاکمیت مصرف‌کننده است. وقتی از بازار دفاع می‌کنیم در واقع داریم به نگاه و ارزشها و سلیقه‌ی تمام مصرف‌کنندگان احترام می‌گزاریم. به بیان دیگر، دفاع از بازار دفاع از آزادی است، چرا که داریم انسان را آنگونه که هست رعایت می‌کنیم.»

◽️@utfinance◽️

📚 تازه‌های نشر

شهری در سکوت مرگبار
داستان‌هایی واقعی از ووهان

👤 مورونگ شویی چن
✍🏻 ترجمه مسعود یوسف حصیرچین

◽️@utfinance◽️

👤 توضیح مترجم، مسعود یوسف حصیرچین:

چهار سال پیش بود، نزدیک انتخاباتشان. در چین ویروسی جان مردم را می‌گرفت و کمونیست‌های شهر ممنوعه، بی‌خیال جان رعیت‌ها، کار خودشان را می‌کردند. وقتی دیگر نمی‌شد منکرش شد، کم کم آن را پذیرفتند.

همتایانشان در ایران هم از کتاب راهنمای آنها کپی‌برداری کردند، می‌گفتند ویروس دروغ است و اینطوری می‌خواهند انتخابات را کم‌شور کنند؛ انتخابات مهم بود نه جان رعیت‌ها.

همان موقع، مورونگ شویی‌چن به ووهان رفت و حاصل مشاهداتش این روایت رمان‌گونه از چگونگی گسترش پاندمی در آنجاست که مدافعان چین را به چالش می‌کشد. کتابی شجاعانه که حکومتی سنگدل و ناکارآمد را به تصویر می‌کشد.
او لحظات حساس را ثبت کرد: اولین باری که پزشکان متوجه ویروس شدند؛ هشدار لی ونلیانگ دربارۀ بیماری مرگبار جدید؛ توبۀ اجباری‌اش؛ مرگش بابت همان ویروس؛ تأیید انتقال بیناانسانی؛ قرنطینۀ ووهان؛ برداشتن قرنطینه.

کتاب داستان ۸نفر را می‌گوید، از پزشکی که مجبور بود به بیماران دروغ بگوید تا تاکسی رانندۀ موتوری که خوشحال بود پول بیشتری می‌گیرد تا نویسنده‌ای که بابت کارزاری بازداشت خانگی شد و فعال حقوق بشری که به دنبال حقیقت بود و زندانی و شکنجه شد.

◽️@utfinance◽️

مقدمه و بخشی از فصل اول کتاب را می‌توانید اینجا بخوانید.
https://www.tg-me.com/yusefmasoud

چرا سوسیالیست نیستم!
مسعود یوسف‌حصیرچین، نه رند پال!
https://www.tg-me.com/yusefmasoud/628

چرا سوسیالیست نیستم!
مسعود یوسف‌حصیرچین، نه رند پال!
*
نهههههه! چپ‌ستیزی نکنید! این‌ها دنبال آزادی‌اند! متن‌هایشان را بخوانید! ببینید چقدر ناز و گوگولی‌اند! کوچک‌ترین حرف‌ها برایشان چنان جدی است که می‌گویند «فاشیست»ی است! همۀ این‌ها از مهربانی‌شان است. این حرف‌ها را در این سال‌ها زیاد شنیده‌ام. حالا، گروهی از همان چپ‌ها بعد از دیدن کتابی که نویسنده‌اش می‌خواهد سابقه‌شان را نشان دهد و بگوید #چرا_سوسیالیست_نیستم، هشتگ آن را ریپورت می‌کنند! همین قدر به آزادی و تنوع افکار باور دارند! {الآن دیگر آن پیغام را نشان نمی‌دهد، احتمالاً مشکل دارد حل می‌شود.}
راستش چندان اهل گلایه نیستم، مخصوصاً گلایه و مظلوم‌نمایی آنلاین. در چند سال اخیر، به لطف اینترنت و ترجمه، دوستان بسیاری پیدا کرده‌ام و قدردانشان هستم. در این مدت، مسیر ترجمه‌ام تقریباً سرراست بوده، عمدۀ ترجمه‌هایم هم دربارۀ این بوده که در نبود آزادی چه اتفاقی می‌افتد و چه بلایی بر سر مردم می‌آید. طبیعتاً از همان ترجمۀ اول هم کسانی بودند که از سوژه خوششان نمی‌آمد. دربارۀ فضای نشر و روشنفکری ایران هم که خودتان بهتر می‌دانید. از ناشر تا مترجم، نویسنده، روزنامه‌نگار و کسانی که در اینستاگرام کامنت می‌نوشتند، می‌گفتند بله خب، کرۀ شمالی که جای دفاعی ندارد اما چرا دربارۀ ظلم و ستم‌های آمریکا ترجمه نمی‌کنی؟ - البته در بین همۀ این گروه‌ها، مدافعان سرسخت کرۀ شمالی هم بود، بارها کسانی با نگاه عاقل اندر سفیه گفتند واقعاً فکر می‌کنی کرۀ جنوبی بهتر از شمالی است؟
راستش نمی‌خواهم اعتباری بگیرم چون آدم‌های بزرگی خیلی قبل از من راهی را باز کرده‌اند که کسی مثل من هم بتواند دربارۀ این موضوعات ترجمه کند، هم توهین‌های بیشتری شنیدند و هم با تهدیدهای جدی‌تری مواجه بودند، با این همه تا همین چند سال پیش نمی‌شد بدون سلام و صلوات اسم بعضی از دیکتاتورهای خوفناک قرن بیستم را آورد.
اجازه بدهید یادی کنم از استاد مجتبی مینوی که در سال 1338 در آزادی و آزادفکری در باب شباهت کمونیسم و فاشیسم (همان موقعی که می‌گویند کسی نبود به روشنفکران بگوید کمونیسم چیست و برای همین کمونیست شدند) نوشت در این سیستم‌ها
فرقه و حزبی که زمام امور حکومت را به دست دارد باید تمام احزاب و فرقه‌های دیگری را که معتقد به همان آراء و اصول نباشند از شرکت کردن در امر حکومت محروم بسازد و حتی اجازۀ این را هم به آنها ندهد که یک کلمه اظهار عدم رضایت بکنند.
و
تمام معاشرت‌های اجتماعی و وقت‌گذرانی‌های دسته‌جمعی به هر شکل و نوعی که باشد (از انتشار روزنامه و کتاب، و نوشتن و نمایش دادن و دیدن تئاتر گرفته تا حاضر شدن در کنسرت و جمع شدن و در کلوب) فقط به‌خاطر پیش بردن مقاصد مملکت و مطابق دستورالعمل دولت باشد. {...}
این‌هاست صفات مشترک بین کمونیسم روسیه و ناسیونال‌سوسیالیسم سابق آلمان و فاشیسم سابق ایتالیا. و حتی حزب فاشیست کوچکی هم که در انگلستان موجود است با آنکه ضعیف است و بسط و توسعه‌ای حاصل نکرده است از پانزده سال پیش همیشه می‌گفته است که «قصد فاشیسم این است که طریقۀ سیاسی فعلی را از میان ببرد و از اینکه اشخاص و احزاب عقاید سیاسی خود را اظهار کنند جلوگیری نماید.»
اما جواب پیروان دموکراسی واقعی به این آقایان این است که مقصد نهائی شما هر قدر عالی باشد، به این نمی‌ارزد که امروزه همه کس را مجبور به پیش گرفتن طریقۀ زندگی «فرمایشی» بکنید. اگر من می‌خواهم در این ساعت به موسیقی بتهوون گوش بدهم یا مزخرفات بی‌معنی بشنوم، اگر من می‌خواهم با یک کنیز سیاه ازدواج کنم، اگر من می‌خواهم در کوچه بی‌کلاه راه بروم یا ریشم را بگذارم بلند شود، اگر می‌خواهم به دین بودا ایمان بیاورم یا اینکه اصلاً بی‌دین باشم، مادام که از قوانین جاری مملکت اطاعت می‌کنم و مادام که آزادی عقیده و رفتار و رویۀ من مزاحم حال دیگران نیست و به خودم مربوط است، شما حق دخالت در اعمال من ندارید.
ممکن است بگویید این سوسیالیسم واقعی نیست یا ریپورت کنندگان سوسیالیست‌های واقعی نیستند. من هم نمی‌گویم همه همینطورند اما این حرف را پیش من و بَندی نگویید، صابون‌شان به تن ما خورده، صد البته با درجات متفاوت. بندی؟ همان نویسنده و شاعر اهل کرۀ شمالیِ نویسندۀ کتاب اتهام را می‌گویم که به جای مقدمۀ کتابش نوشته بود:
آن مرد سالخوردۀ باختر زمین
با ریشی بسی انبوه، چنین گفت چنین:
کاپیتالیسم، دنیای ظلمت است و اهریمن
حال آنکه کمونیسم، جهانی است دیگر
من، بندی*، از این جهان به‌اصطلاح نورانی
که ناگزیر به تابیدنم در این جهان ظلمانی
در پیشگاه جهانیان اعلام می‌دارم
که آن روشنایی ظلمت است، ظلمت تو در تویی
چون شب پایان سال که در آن نیست هیچ کورسویی.
* تخلص شاعر به معنی «کرم شب‌تاب»
https://www.tg-me.com/yusefmasoud