🔰
مصوت‌های کوتاه و بلند در کُرمانجی

الف – مصوت‌های کوتاه (ده‌نگدێرێن کن / کورت)

🔹 (ئه‌ - ئ - ئو)
Ee. Ii, Uu
مانند: سه‌ر - بن – کورد
(روی، بن (زیر)، کُرد)
Ser, Bin, Kurd

ب – مصوت‌های بلند (ده‌نگدێرێن درێژ)

🔸 (ئا - ئێ - ئی - ئۆ - ئوو)
A.a, Êê, Îî, Oo. Ûû

مانند: ئاڤ - سێڤ - زیڤ - دۆست – کوور
(آب، سیب، نقره، دوست، عمیق)


https://www.tg-me.com/Kurmancizan/1100

👈 📚 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman 🌀

🔰
3 - حروف هم‌صدا در کُرمانجی
Tîpên pevdeng
تیپێن پەڤدەنگ

مثل (خو) Xw
این حروف صدایی ترکیبی را ایجاد می‌کنند. مانند / خو (Xw)/ که در فارسی هم استفاده می‌شوند. لیکن در فارسی برخلاف کُرمانجی تلفظ نمی‌شوند:

🔸در فارسی:
خواب، خواستن، خواهر ...

🔹در کُردی:
خوه‌دێ، خوه‌ستن، خوه‌، خوارن، خوین، خوەنگ ...
Xwedê, xwe, xwarin, xwîn, xweng

ترجمه: خدا، خواستن، خود، خوردن، خون، خواهر ...


https://www.tg-me.com/Kurmancizan/1100

👈 📚 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman 🌀

🔰
🌀نکته
در کُرمانجی شفاهی ترکیب حرف «و» (W) و حرف «ی» (Î) (وی wî) با حروفی مثل «د»، «گ»، «ج»، «ک» و «ر» نیز در برخی واژه‌ها حروفی شبیه حروف هم‌صدا تولید می‌کند. لیکن در حالت معیار و نوشتاری معمولاً ترکیب این دو حرف (وی wî) با ئۆ/ ئوو نوشته می‌شوند:

♦️حرف قبل از (وی wî):

د
D (Dwî)
ج
C (Cwî)
ک
K (Kwî)
ر
R (Rwî)
گ
G (Gwî)



🔸در زبان شفاهی:
به ویژه در کُرمانجی خراسان این شکل از تلفظ بیشتر رایج است

دویتن: دوشیدن
Dwîtin
جویتن: شخم‌زدن
Cwîtin
کوین: چادر - سیاه چادر
Kwîn
روین (هیڤەروین): روشن (مهتاب)
Rwîn
گویز: گردو
Gwîz


🔹در زبان نوشتاری:

دۆتن
Dotin
جۆتن
Cotin
کۆن
Kon
رۆن (هیڤەرۆن)
Ron
گووز / گۆز
Gûz


https://www.tg-me.com/Kurmancizan/1100

👈 📚 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman 🌀

🔰⁉️منظور از حروف صدادار (مصوت) و بی‌صدا (صامت) چیست؟

📚 #رێنڤیس_و_رێزمان (رسم‌الخط و دستورزبان)

همانطور که در بخش‌های قبلی عرض شد، حروف الفبا به دو دسته‌ی کلی صدادار (مصوت) و یا بی‌صدا (صامت) تقسیم می‌شوند که در الفبای استاندارد کُرمانجی (بر اساس حروف لاتین) ٢٣حرف بیصدا و ٨ حرف صدادار میباشند؛ برای توضیحات بیشتر لینک‌های زیر را ببینید:
🔻
١ - حروف بی‌صدا (صامت) در کُرمانجی

https://www.tg-me.com/Renivis_U_Reziman/32

٢ – حروف صدادار (مصوّت) در کُرمانجی

https://www.tg-me.com/Renivis_U_Reziman/33
🔺

اما وقتی از حروف صدادار (مصوت) و بی‌صدا (صامت) صحبت می‌کنیم؛ دقیقاً منظور ما چیست؟

🔷حروف صدادار - مصوت‌ها
حروف صدادار با تار های باز صوتی تولید می گردند. بنابراین زبان دندان، لب ها و سقف دهان را هنگام تولید صدا لمس نمی کند. بسیار مهم است که تشخیص دهیم مفهوم حرف صدادار می تواند هم به آواهای صدادار و هم به حروف صدادار در الفبای زبان ارجاع داده شود.

ئا - ئە - ئێ - ئـ - ئی - ئۆ - ئو - ئوو
(ا، ـه/ه، ێ، ئ، ئی، ۆ، و، وو)

🔸(a, e, ê, i, î, o, u, û)
🔶حروف بی‌صدا - صامت‌ها
حرف بی صدا یک آوای گفتاری پایه است که برای تولید، مقداری یا کل تارهای صوتی بسته می شوند. از آن جایی که تارهای صوتی به طور کامل باز نمی شوند، صدا از طریق دندان، زبان، لب ها یا انقباض تارهای صوتی در نقطه ای خاص ایجاد می گردد.

ب - ج - چ - د - ف - گ - ھ - ژ - ک- ل - م - ن - پ - ق - ر - س - ش - ت - ڤ - و - خ (غ) - ی - ز

🔹(b, c, ç, d, f, g, h, j ,k, l, m, n, p, q, r, s, ş, t, v, w, x, y, z)

🟦 تفاوت تعریف بین حروف بی صدا و صدادار

حروف صدادار آوای پایه ای هستند که با تار صوتی باز ایجاد می شوند.
حروف بی صدا آواهای پایه ای هستند که از طریق بسته شدن بخشی از تارهای صوتی یا بسته شدن کامل ایجاد می گردند.

🔸از لحاظ تولید صدا

حرف صدادار از طریق دندان، زبان یا دهان توزیع نمی شود، زیرا تار صوتی کاملا باز است.
حرف بی صدا از طریق دندان، زبان، لب ها و … توزیع می گردد. زیرا تار صوتی کامل باز نیست.

لینک معرفی کتاب:
https://www.tg-me.com/Kurmancizan/1100

👈 📚 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman 🌀

🔰⁉️ آیا دو حرف صدادار (مصوت) می‌توانند در کنار همدیگر قرار گیرند؟

📚 #رێنڤیس_و_رێزمان (رسم‌الخط و دستورزبان)

این سوال یک موضوع اساسی در رسم‌الخط و درست‌نویسی کُرمانجی (هر دو رسم‌الخط لاتینی و آرامی) را پیش می‌کشد. دانستن این نکته بسیار مهم است که در کُرمانجی هیچ وقت دو حرف صدادار نمی‌توانند پشت سر هم قرار گیرند و اصولاً چنین چیزی ناممکن است و گویشور در این حالت خودبخود با استفاده از برخی حروف خاص پلی بین دو حرف صدادار زده تا آنها را به راحتی تلفظ نماید.

همانگونه که اشاره شد حروف صدادار در کُرمانجی عبارتند از:

ئا - ئە - ئێ - ئـ - ئی - ئۆ - ئو - ئوو
(ا، ـه/ه، ێ، ئ، ئی، ۆ، و، وو)

🔸(a, e, ê, i, î, o, u, û)

که معادل آنها در فارسی همراه سایر حروف (حروف بیصدا) همراه با مثال‌هایی در این لینک آمده است:

https://www.tg-me.com/Renivis_U_Reziman/29

چنانچه می‌بینیم وقتی دو مورد از این حروف پشت سر هم قرار گیرند، تلفظ آنها و از این رو نوشتن آنها نیز ناممکن است.

لذا در این حالت؛ حرف میانجی سومی بین آنها قرار می‌گیرد تا تلفظ آنها را روان و راحت کند.

این حروف خاص، حروف نیم‌صدا ( 3 حرف) نام دارند که در اصل جزء حروف بی‌صدا بوده و نقش خیلی مهمی در روانسازی تلفظ و ایجاد پل بین حروف صدادار دارند.

در مبحث بعدی به این موضوع خواهیم پرداخت.

لینک معرفی کتاب:
https://www.tg-me.com/Kurmancizan/1100

👈 📚 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman 🌀

🔰 راجع به موضوع قرارگرفتن دو حرف صدادار پشت سر هم در پست قبلی:

📚 #رێنڤیس_و_رێزمان (رسم‌الخط و دستورزبان)


به عنوان مثال عبارت «باد خنک» را در نظر می‌گیریم:
باێ هێنک Baê Hênik

در اینجا جداکننده‌ی* /ێ/ (مخصوص واژه های مذکر) که حرفی صدادار است، بعد از واژه /با/ آمده است که خود با حرف صدادار /ا/ (a) ختم شده است.

همانطور که می‌بینیم «باێ» یا «Baê» نمی‌تواند تلفظ شود.

در واقع دو حرف ا/ێ (aê) هر دو صدادار اند.

در اینجاست که حرف میانجی سومی بین آنها قرار می‌گیرد تا تلفظ آنها را راحتتر کند:

بایێ هێنک Bayê Hênik

پست قبلی:

https://www.tg-me.com/Renivis_U_Reziman/38


در پست بعدی حروف نیمصدا را مفصل‌تر بررسی خواهیم کرد

🌀 ♦️موضوع جداکننده‌ها (ڤەقەتاندەک) در فصل پنجم کتاب «رێنڤیس و رێزمان» آمده است.

👈 📚 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman 🌀

🔰 «رێنڤیس و رێزمان» در «کتاب نالی» سنندج

از پس دوستان سنندجی می‌توانند کتاب «رێنڤیس و رێزمان»؛ آموزش رسم‌الخط و دستورزبان کُردی کُرمانجی از مرکز فروش و پخش «کتاب نالی» تهیه نمایند.

همانگونه که قبلاً نوشتیم؛ زبان‌آموزان کُرد با گویش غیرکُرمانجی در ایران نیز به راحتی می‌توانند از طریق این کتاب کُرمانجی را فراگیرند؛ آنها یک مزیت نسبت به دیگر زبان‌آموزان دارند و آن هم این است که اکثر آنها با الفبا و رسم‌الخط کُردی آشنایی دارند و سال‌ها آن را به کار برده‌اند و لذا به راحتی وارد مباحث اصلی دستورزبان خواهند شد.

مشخصات کتاب و سایر مراکز تهیه‌ی آن:

https://www.tg-me.com/Renivis_U_Reziman/26

👈 📚 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman 🌀

🔰٤ - حروف نیم‌صدا در کُرمانجی و نقش مهم آنها در روان سازی تلفظ

«ھ، و، ی» (معادل h, w, y)

این حروف برای روانسازی تلفظ به کار می‌روند.‌ حروف «ھ، و، ی» (معادل h, w, y) که در زبان کُردی حالتی مابین حروف صدادار و صامت را دارند، حروف نیم‌صدا گفته می‌شوند. در ترکیبات اضافی مضاف و مضاف الیه یا موصوف یا جمع‌هایی که در حالت اضافه قرار می‌گیرند، چون دو مصوت نمی‌توانند کنار همدیگر قرار بگیرند، باید از این حروف به عنوان پل استفاده نمود تا بهتر ادا شوند.

🔵اگر بخواهیم چیزی شبیه نقش این حروف را در زبان عربی عرض کنیم، واژه های «موسی» (موسا) و «عیسی» (عیسا) را می توان مثال زد که وقتی در حالت وصفی قرار گیرند، حرف «و» به کمک آمده و آنها تبدیل به «موسوی» و «عیسوی» می شوند. و یا «دنیا» و «اُخری» که تبدیل به «دنیوی» و «اخروی» می شوند.

در بین این سه حروف، حرف (ی Y) کاربرد بیشتری دارد.

🟣🟣 حرف نیم صدای «ی» (Y):

به عنوان مثال در اینجا واژه ی «ڕوو» (صورت) را در نظر می گیریم.
همانطور که دیده می شود واژه ی مذکر «ڕوو» با حرف صدادار «وو» (Û) ختم شده است. حال اگر این واژه در یک ترکیب اضافه* قرار گیرد (به عنوان مثال: صورتِ من)، در این صورت شناسه ای به نام جداکننده (ڤەقەتاندەک) و متناسب با جنسیت خود (که مذکر است) می گیرد، که در اینجا «ێ» (ئێ) و معادل لاتینی (ê) می باشد. این «ێ» (برای واژه های مذکر) در واقع نقش همان کسره در ترکیبات اضافی (مثل موصوف و صفت و غیره) در فارسی را دارد: صورتِ من

♦️و اما برگردیم به کُرمانجی:

طبق توضیح بالا، بنابراین باید نوشته شود:
🔷ڕووێ من (صورتِ من)
🔸Rûê min

اما همانگونه که قبلاً توضیح دادیم دو حرف صدادار هیچ وقت نمی توانند کنار یکدیگر قرار گیرند و تلفظ آنها نیز غیر ممکن است؛
در اینجا هم "وو" و "ێ" (û / ê) دو حرف صدادار (مصوت) می باشند.

در اینجاست که نقش حروف نیم‌صدا مشخص می شود؛ در این مثال خاص حرف (ی Y) بین این دو قرار می گیرد و تلفظ را روان می سازد:


🔷 ڕووێ من (روو + ئێ (ێ) من): ڕوویێ من

🔸Rûê min: (Rû+ê min): Rû+y+ê: Rûyê min

همچنین:

🔹 خوه‌زائی (خوەزا + ی(î)): خوه‌زای
در اینجا واژه "خوه‌زا" یا طبیعت پسوند واژه ساز "ئی" (ی) (Î) می گیرد و تبذیل به "خوه‌زایی" (طبیعی) می شوند.

همانطور که دیده می شود؛ واژه "خوه‌زا" با حرف صدادار "ئا" (ا) (a) ختم می شود و بلافاصله بعد از آن حرف پسوند واژه ساز "ئی" (ی) (Î) می آید که خود یک حرف صدادار است و لذا تلفظ آنها ناممکن استدر اینجا نیز حرف نیم صدای (ی Y) آمده و بین آنها قرار می گیرد:

🔹خوه‌زائی (خوەزا +ی(y)+ ی(î)): خوه‌زایی

🔸Xwezaî: (Xweza+î): Xweza+y+î: Xwezayî

♦️همانطور که دیده می شود حرف صدادار "ئی" (ی) (Î) و حرف نیم‌صدا (و در واقع بی صدای) «ی» (Y) در این رسم الخط (آرامی) بر خلاف رسم الخط لاتینی در میان و انتهای واژه شکل یکسانی دارند؛

اما با دانستن این قواعد می تواند تعیین کرد کدام یک از آنها "ئی" (ی) (Î) و کدام یک «ی» (Y) است.

🌀غیر از این حرف «ھ» (H) و حرف «و» (W) نیز جزء حروف نیم صدا محسوب می شوند و نقش آنها در واژه هایی مانند ئەوراوی، شێناهی و ڕۆناهی مشخص می شود.
Ewrawî, Şînahî, Ronahî, Hişkahî, Germahî

در پست های بعدی مثال های بیشتر از کاربرد حروف نیم صدا خواهیم آورد.

*جداکننده ها و ترکیبات اضافی و قواعد مختلف آنها در فصل پنجم کتاب «رێنڤیس و رێزمان» آمده است.

👈 📚 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman 🌀

🔰🟣
مثالی دیگر از نقش حروف نیمصدا در کُرمانجی

🔹به عنوان مثال واژه «سی» (سایه) را در نظر می گیریم
سی:
Sî

«سی» واژه ای مونث است و با حرف صدادار ئی (ی) (Î) ختم می شود.

حال؛ وقتی این واژه در یک ترکیب اضافه مانند (سایهء درخت)* قرار گیرد، به دلیل نوع جنسیت خود (جنسیت دستورزبانی) با شناسه‌ی جداکننده‌ی ئا (ا) (a) به واژه‌ی بعد از خود یعنی «دار» (درخت) اضافه می‌شود:

در اینجا هم حرف آخر «سی» یعنی ئی (ی) (Î) و هم شناسه‌ی ئا (ا) (a) هر دو صدادار هستند و نمی توانند بلافاصله بعد از هم قرار گیرند؛ و بنابراین ترکیب زیر به خودی خود و بدون کمک حرف نیم صدا نمی تواند تلفظ شود:

🔸سایه‌ی درخت:
سی+ا دارێ: سی‌ا دارێ
🔹❌🔹Sî+a darê: Sîa darê

همانطور که دیده می شود، در این حالت تلفظ و از این رو نوشتن ناممکن است؛

از این رو؛ در اینجا نیز حرف نیمصدای «ی» (Y) به عنوان میانجی جهت روانسازی تلفظ به کمک آمده و این ترکیب به صورت زیر در می آید:

🔸سی+ی+ا دارێ: سییا دارێ

🔹🔹Sî+y+a darê: Sîya darê

همانطور که دیده می شود در رسم الخط آرامی دو «ی» (ئی (Î) و ی (Y) شبیه هم پشت سر هم قرار می گیرند؛ در حالی که نوعی ادغام در اینجا شکل گرفته و از لحاظ تلفظ در واقع تبدیل به یک «ی» شده اند؛ یعنی «ـییـ» در واقع به صورت یک «ی» تلفظ می شود.

از این رو «سییا دارێ» را به صورت «سیا دارێ» می نویسیم.
🔸🔸سیا دارێ
🔹🔹Siya darê

🌀در الفبای لاتینی اما شکل ظاهری آنها متفاوت است؛ با اینکه همین ادغام در اینجا هم وجود دارد، لیکن هر دوی حروف (Î) و (Y) حفظ می شوند و اصولاً در موارد زیادی به دلیل نوع ادغام شکل گرفته و ایجاد یک صدای «ی»، حروف (Î) تبدیل به (i) می شود:
🔹🔹Sîya darê: Siya darê

در هر حال در لاتینی هر دو شکل درست اند؛ هرچند که ترجیح بسیاری بر تبدیل î به i در نوشتار است.

البته باید دقت نمود؛ در حالاتی که حرف نیمصدای «ی» (Y) قبل از ئی (Î) قرار میگیرد، چنین ادغامی صورت نمی گیرد و در واقع هر دو «ی» تلفط می شوند:

🔹🔹مانند: داییک
🔸🔸Dayîk

ضمن اینکه در اینجا واژه «دار» در نقش مضاف الیه به دلیل جنسیت مونث شناسه اصطلاحاً «تَوانگ» ویژه واژه های مونث (ێ) گرفته است و تبدیل به دارێ شده است.

🟢🟢پست قبلی (کاربرد حروف نیم صدا):
https://www.tg-me.com/Renivis_U_Reziman/42

🌀برای درک مفاهیم مطرح شده است در این مبحث نیاز به فراگیری مباحث جداکننده ها (معلوم و نامعلوم)، ترکیبات اضافه (وصفی، ملکی و ...) و توانگ است که در بخش های چهارم و پنجم کتاب «رێنڤیس و رێزمان» به تفصیل بیان شده اند.

لذا در اینجا به همین حد بسنده می کنیم، تا به مرور و گام به گام و در مباحث آینده و پیشرفته تر به آنها بپردازیم.

♦️*همانگونه که می بینید در زبان فارسی، بدون در نظرگرفتن جنسیت در واژه مضاف (در اینجا «سایه» و در مثال پست قبلی «صورت»)، این واژه بسته به نوع حرف پایانی آن با کسره و یا یک حمزه ء (یا «ی») به مضاف الیه متصل می شود (در واقع در زبان فارسی جنسیت واژه ها وجود ندارد):

🔹🔹صورتِ من، درختِ بلند، سایه‌ی (سایهء) درخت ...

در حالی که در کُرمانجی چنین نیست و بسته به اینکه مضاف مذکر یا مونث و همچنین معلوم و یا غیرمعلوم باشد شناسه‌ی ویژه خود را می گیرد.

*برات قوی‌اندام

👈 📚 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman 🌀

🔰🟣 یادگیری کُرمانجی با «رێنڤیس و رێزمان»

با سلام و عرض ادب خدمت شما زبان‌آموزان و علاقه‌مندان به یادگیری کُرمانجی

🔹در این کانال مطالب آموزشی در رابطه با «الفبا و رسم‌الخط» (رێنڤیس) و دستورزبان (رێزمان) کُرمانجی (کُردی کُرمانجی) را با هدف یادگیری و آشنایی عموم علاقه‌مندان به صورت گام به گام و مرحله به مرحله منتشر می‌شود.

📚مطالب آموزشی در یک فرآیند زمانی و به‌مرور بر اساس سرفصل‌های مندرج در کتاب تازه‌چاپ‌شده‌ی «رێنڤیس و رێزمان» (آموزش رسم‌الخط و مبانی دستورزبان کُردی کُرمانجی) عرضه خواهند شد؛

🔸بدیهی است که در هر موضوعی جهت کمک بیشتر به یادگیری، از مطالب مرتبط دیگر نیز استفاده خواهد شد.

🟢 لینک معرفی کتاب و نشانی برخی مراکز تهیه‌ی آن در خراسان، تهران و کُردستان:

🌀https://www.tg-me.com/Renivis_U_Reziman/26

📘 کانال آموزشی:

👈 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman

🔰🟣
حروف دوصدایی در کُرمانجی: «پ، ک، ت و چ»

📚 #رێنڤیس_و_رێزمان (رسم‌الخط و دستورزبان کُرمانجی)

Tîpên dudengî:
P, K, T, Ç

تیپێن دودەنگی:
پ، ک، ت، چ

حروف دَمشی (خشک) و غیردَمشی (نرم) در کُرمانجی:

در آواشناسی کُردی-کُرمانجی چهار حرف «پ، ک، ت و چ» به دو حالت «دَمشی» و «غیر دَمشی» و یا تلفظ «خشک» و «نرم» وجود دارند.

لیکن در رسم‌الخط‌های موجود (چه رسم‌الخط لاتینی و چه رسم‌الخطی که در این کتاب به آن می‌پردازیم) صرفاً حالت دمشی و خشک این حروف مدنظر قرار داده شده است و از تعریف حروفی اضافی برای حالت غیردمشی و نرم صرف‌نظر شده است.

🔷حروف دَمشی (خشک)

🔸پ: پار (قسمت)
P: Par
🔸چ: چار (چهار)
Ç: Çar
🔸ت: تو (هیچکس)
T: Tu
🔸ک: کال (نارس، خربزه)
K: Kal

🔷حروف غیردَمشی (نرم)

🔸پ: پار (پارسال)
P: Par
🔸چ: چەک (سلاح، لباس)
Ç: Çek
🔸ت: تو (تو)
T: Tu
🔸ک: کال (پیر، کهنسال)
K: Kal

در مباحث بعدی موضوع حروف دوصدایی را بیشتر بررسی خواهیم کرد.

⁉️🌀به ویژه اینکه چرا در هر دو الفبای لاتینی و غیرلاتینی (برای کُرمانجی) حروف خاص و مجزایی برای صداهای نرم (پ، چ، ت، ک) تعریف نشده است و اگر تعریف شده است چرا اکنون استفاده نمی شود؟

⁉️🌀همچنین آیا غیر از این چهار حرف، حرو دوصدایی دیگری نیز وجود دارد؟


👈 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman

🔰💐 ١٥ێ گولانێ؛ «روز بزرگداشت زبان کُردی»
امروز ١٥ ماه می (گُلان) و مصادف با ٢٥ اردیبهشت سالروز انتشار اولین شماره‌ی نشریه‌ی کُردی «هاوار» (١٩٣٢) به عنوان «روز بزرگداشت زبان کُردی» نامگذاری شده است.
نشریه‌ی «هاوار» به کُرمانجی و توسط میر جلادت علی بدرخان، بنیانگذار الفبا و رسم‌الخط نوین کُردی به چاپ می‌رسید.

🔹یاد این میر نوین کُردها را گرامی می‌داریم و این روز فرخنده را به تمام کُردزبانان دنیا با هر گویشی (کُرمانجی، زازایی، هورامی ...) تبریک می گوییم.
🔻
15ê Gulanê, salvegera weşandina yekemîn hejmara "Kovara Hawarê" ji aliyê Mîr Celalet Elî Bedirxan û "Roja Zimanê Kurdî" li tevahiya Kurdîaxêvên cîhanê pîroz be.
🔺
۱٥ێ گولانێ، سالڤه‌گه‌را وه‌شاندنا یه‌که‌مین هه‌ژمارا "کۆڤارا هاوارێ" ژ ئالیێ میر جه‌لاله‌ت ئه‌لی به‌درخان و "رۆژا زمانێ کوردی" ل ته‌ڤاهیا کوردی‌ئاخێڤێن جیهانێ پیرۆز به‌.

👈 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman

🔰🔊 حرف «ک» نرم
K.k

كار (کار)
کووسی (لاک پشت)
کەماس (کوه کَماس؛ بین قوچان و درگز)
کوور (عمیق)
Kar
Kûsî
Kemas
Kûr

👈 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman

🔰🔊 حرف «ک» نرم و غیردَمشی
K.k

كار / کارک (بزغاله)
کەڤر (سنگ)
کەزی (گیسو)
کانی (چشمه)
Kar / Karik
Kevir
Kezî
Kanî

👈 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman

🔰🔊 حرف «ت» نرم
T.t

تێر (سیر)
تووش (جهت)
تەکمەران (دشت تکمران در شیروان)
تی (تشنە)
Têr
Tûş
Tekmeran
Tî

👈 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman

🔰🔊 حرف «ت» نرم و غیردَمشی
T.t

تین (حرارت)
تیر (غلیظ)
تاڤ (آفتاب)
تووژ (تیز)
Tîn
Tîr
Tav
Tûj

👈 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman

🔰🔊 حرف «چ» نرم
Ç
چار (چهار)
چل، چەل (چهل)
چیل (پشتە سنگ)
چۆل (صحرا)
Çar
Çil, Çel
Çîl
Çol

👈 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman

🔰🔊 حرف «چ» نرم و غیردَمشی
Ç

چەور (چرب)
چەپ (چپ)
چیا (کوه)
چاڤ (چشم)
Çewr
Çep
Çiya
Çav

👈 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman

🔰🔊 🔰
حرف «پ» نرم
P
پار (سهم)
پشت (پُشت)
پۆر (مو)
پیس (کثیف)
Par
Pişt
Por
Pîs

👈 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman

🔰🔊 حرف «پ» نرم و غیردَمشی
P
پار (پارسال)
پێ (پا)
پوونگ (پونە)
پیڤاز (پیاز)
Par
Pê
Pûng
Pîvaz

👈 «رێنڤیس و رێزمان»
🌀© @Renivis_U_Reziman