طبیعت چشمه بل و سد داریان در روستای هجیج پاوه استان کرمانشاه روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://www.tg-me.com/RURALRESEAR

کتاب شراکت روستایی - شهری در ۲ بخش و ۱۱ فصل تدوین و تنظیم شده است. بخش اول کتاب به موضوع شراکت روستایی شهری به‌عنوان ابزاری برای توسعۀ اقتصادی می‌پردازد که ذیل آن ۶ فصل وجود دارد و مباحث آن در زمینه‌های مفهوم، ضرورت، اهداف، ابعاد و راهبرد شراکت روستایی شهری و چارچوب حکمرانی برای تحقق آن است. بخش دوم کتاب به مطالعات موردی و تجربه‌های شراکت روستایی - شهری در کشورهای عضو OECD می‌پردازد. این بخش شامل ۱۱ فصل و یا مطالعهٔ موردی است که برای کاهش حجم کتاب فقط ۵ مطالعۀ موردی از کشورهای چک، فنلاند، استرالیا، فرانسه و آمریکا انتخاب و در این اثر ترجمه شده است.

این کتاب بر این رویکرد استوار است که شراکت روستایی - شهری می‌تواند روابط متقابل روستایی - شهری را مدیریت و تقویت کند. این امر با درک این موضوع آغاز می‌شود که نواحی روستایی و شهری از طریق مجموعه‌ای از پیوندهای گسترده‌تر با یکدیگر تعامل دارند. این موارد جغرافیای مختلفی را شامل می‌شود که اغلب فراتر از مرزهای اداری محلی و منطقه‌ای است. دولت‌های محلی و منطقه‌ای همیشه به‌تنهایی قادر به مدیریت این تعاملات برای تقویت توسعۀ جمعیت شهری و روستایی نیستند.

❇️ نوروز : شکفتن و رستن
عنایت خانمحمدیان

🔷 چه باشکوه و زیباست که در آستانه فرارسیدن سال نو از سلامتی و کامیابی ها و موفقیت ها و پیروزی هایی که نصیب ما شد خداوند را شکرگزار باشیم و از تلخی ها، سختی ها و آسیب هایی که در سال پیشین بر ما و جهان گذشت چیزی بر دل و جان و اندیشه خویش باقی نگذاریم آن سان که خیام گفت :
بر چهره گل نسیم نوروز خوش است
در صحن چمن روی دل‌افروز خوش است
از دی که گذشت هر چه گویی خوش نیست
خوش باش و ز دی مگو که امروز خوش است

🔶 همچون مولوی از زندان تن و تعلقات و مادیات و دنیاپرستی و حرص و آز بیرون آییم و قفل زندان بشکنیم:
باز آمدم چون عید نو تا قفل زندان بشکنم وین چرخ مردم خوار را چنگال و دندان بشکنم

🔷 همچون سعدی نوروز و سال نو و همه روزها و همه سالها را برای همگان آرزوی کامیابی و پیروزی کنیم:
برآمد باد صبح و بوی نوروز
به کام دوستان و بخت پیروز
مبارک بادت این سال و همه سال
همایون بادت این روز و همه روز

🔶همچون عطار نوروز را آغازی بر جوانی دل و جان خود بدانیم و مسیری زیبا را فراروی خود و همگان بگشاییم :
جهان از باد نوروزی جوان شد
زهی زیبا که این ساعت جهان شد
شمال صبحدم مشکین نفس گشت
صبای گرم‌رو عنبرفشان شد

🔷همچون سنایی گل نوروزی را بهانه ای برای مهروزی و خیر و نوع دوستی قرار دهیم:
زلفین تو تا بوی گل نوروزیست
کارش همه ساله مشک و عنبر سوزیست
همرنگ شبست و اصل فرخ روزیست
ما را همه زو غم و جدایی روزیست

🔶همچون وحشی بافقی نوروز را وسیله ای برای دمیدن و رویش و زیباگستری و شادی و لبخند بدانیم :
نوروز شد و بنفشه از خاک دمید
بر روی جمیلان چمن نیل کشید
کس را به سخن نمی‌گذارد بلبل
در باغ مگر غنچه به رویش خندید 🔷 همچون فردوسی حکیم نوروز را فرصتی برای بخشش و انفاق و یاد کردن از نیازمندان بدانیم:
هرآنکس که درویش بودی به شهر که او را نبودی ز نوروز بهر
به درگاه ایوانش بنشاندند درم های گنجی بر افشاندند

پدیدار شدن آبشاری در کوه پراو کرمانشاه پس از بارش های دو روز گذشته

🎥 صحنه‌هایی که باران در استان لرستان ساخته است

در پرتو الطاف ایزد منان، نوروز فرخنده بر روزگار خرم تان مبارک و بهار شوق انگیز بر قامت سبز وجود تان شکوفه باران باد.
لب تان پر خنده، قلب تان از مهر آکنده دولت تان پاینده و نوروز تان فرخنده باد🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹 روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://www.tg-me.com/RURALRESEAR

📸گل «نوروز» از گیاهان بومی آذربایجان

این گل زیبا که بومی آذربایجان است در حوالی هوراند به وفور یافت می‌شود و درست در روزهای اول فروردین شکوفا می‌شود از این رو آذریها از دیرباز به آن نوروز می‌گویند. نام این گل در کردستان «گل بهار» است. روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://www.tg-me.com/RURALRESEARCHS

🔴 اجرای مراسم نوروزخوانی (نوید آمدن بهار و نوروز) به رسم مازندرانی در روستای خِرَدمَرد، از توابع بابلسر.

با سپاس از فرستنده: خانم رمضانی خِرَدمَردی


✅برگرفته از کانال اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایران https://www.tg-me.com/RURALRESEARCHS

‍ نوروز در باور مردمان قوم لک در ایران
حشمت آزادبخت

زوال سرما و يخبندان،طلوع آفتاب بهاري،رقص دل انگيز آب و درخت و پرنده،هلهله ي باد بر روي زمين بار آور،سور و سرور و نشات و محبت به هم نوعان،اين است پيام ايرانيان كه در اساطير و آموزه هاي مردمان لك زبان هم به زبان راز شنيدني است.
لك ها سرماي سخت و يخبندان زمستاني را با ارايه تصويري سرد و نوميد كننده از جهان هستي اينگونه تصور مي كردند:(سيمره يه خ به ستي يه ، زه مين ته زيه،آواداره ل ره مي يه)(نفس دزدك يا نفس دزده)بر روي زمين افتاده است و با بند كردن راه تنفس زمين،عرصه را بر افلاك تنگ كرده است،كوه ها را از هم دور افتاده و خاك جرئت نكرده كه آشكارا نفس بكشد.
به باور لك ها از ميان موجودات زمين پيام نوروز نخست براي لك لك ها است تا در دره ها و دامنه هاي دوردست بگسترانند و در خانه هاي زمين آب بريزند و آنگاه كه((هه لم)) (بخار)از آب ها برخاست زمستان آخرين له خه (لگد)خود را مي زند و سپس ناگزير مليونك ها(گردنبند ها)و دسيونك ها(دسبند ها)ي خود را پاره مي كنند و بر زمين مي ريزند(كنايه از باريدن تگرگ)و زمستان به نوميدي چولوسك(هيزم سوخته)ي كومه اش را در آب مي اندازد.
مي گويند جكه ماتي (پرنده اي كوچك تر از گنجشك)چهل روز مانده به فرا رسيدن نوروز 40 عدد ريگ به آشيانه اش مي برد و با گذشت هر روز يكي از آنها را از لانه بيرون مي اندازد و با تمام شدن ريگ ها كه پايان زمستان است به پرواز در آمده و رقص بر روي شاخه هاي درختان يا بنجك ها (خارهاي كم پشت)بيقراري ميكند.در اين هنگام پرندگان از لانه ها بيرون مي آيند موجوداتي كه در خواب زمستاني بوده اند بيدار مي شوند،درختان جوانه مي زنند و گياهان سر از خاك بر مي كشند و زمين و زمان از عطر و بوي سبزه زاران شرشار مي شود و مردم با رضايت خاطر به كنايه مي گويند:
(باوه ره مي داره ل زني بي يا)(پدر رمه داران زنده شد).
به اعتقاد لك ها در موسم نوروز جمشيد جم بن بر روميان ظفر يافته و در برگشت با سپاهي از سربازان و پهلوانان رشيد ايران زمين به مردمان عيدي و به پهلوانان لشگر خود پاداش داده است و مردمان بلاد هم به شكرانه فتح و پيروزي او رقص و پايكوبي كرده اند،لباس هاي نو و رنگارنگ پوشيده اند،به همديگر هديه داده اند و اين روز تاريخي را جشن گرفته اند.بر اساس اين آموزه ها مردم لك زبان در آخرين چهار شنبه ي آيين چهارشنبه سوري را با افروختن آتش و پريدن از روي آن و نيز درست كردن گلوله هاي پنبه اي آغشته به مواد سوختني و پرتاب كردن اين گلوله هاي آتشين جشن مي گرفتند.لك ها در آخرين پنج شنبه ي سال با پختن برنج به ياد مردگان خويش هم ديگر را طعام مي دادند.و قبل از غروب آفتاب با پهن كردن با خوردن شير برنج يا ماست و چايي و نثار كردن فاتحه براي مردگانشان آمرزش طلب مي كردند.عروس و داماد هايي كه در آن سال عروسي كرده بودندبه ميمنت فرا رسيدن سال نو به خانه ي پدر عروس مي رفتند و عيد را در كنار سفره ي آنان سپري مي كردند.مردم معتقد بودند كه هنگام تحويل سال هر كسي بايد در خانه ي خود باشد زيرا در شب سال نو رسق به راكه ر(تقسيم كننده ي رزق و روزي)به خانه هاي مردمان سركشي مي كنند و رزق آنان را مي دهند.برخي از آنان شب سال نو را تا صبح بيدار مي ماندند تا بخت و اقبال آنان نخوابد و رزق خود را از تقسم كننده ي روزي بگيرند.در بعضي از مناطق به ميمنت فرا رسيدن نوروز با درست كردن حلقه هاي پشمي و انداختن آن به انگشت،اميدوار بودند كه از خير و بركت بهره مند شوند.دست دادن و روبوسي اعضاي خانواده با هم و سركشي از اقوام و خويشاوندان و نزديكان و همسايگان و تبريك سال نو به آنان از جمله ديگر آداب و رسوم مردم منطقه بوده است.
از ديگر آيين هاي مرسوم نوروز شال دور كي(شال اندازي)است.لك ها با همرباني شال اندازان را كه شال خود را از بالاي پشت بام به داخل خانه ها يا ايوان ها دراز مي كردند،طعام مي دادند و با تحويل سال نو آرزو مي كردند كه فردي پاك و نوراني يا بچه اي معصوم نخستين فردي باشد كه به خانه ي آنان مي آيد و به همين خاطر بخشي از حوادث سال بعد و بهره مندي از خير و خوشي يا غم و اندوه را از چشم او مي ديدند.از ديگر آداب و رسوم نوروزي لك ها آشتي دادن آشتاياني است كه در سال كهنه بين آنها كينه و كدورت و دشمني ايجاد شده بود.لك ها به احترام همديگر چنانچه كسي بستگان خود را تازه از دست داده بود،سعي مي كردند كه مراسم عيد را بي سر و صدا در خانه ي خود بر پا كنند و از ديد و بازديد بپرهيزند و با رفتن به در خانه ي عزا دار با ذكر فاتحه با وي همدردي مي كردند.

تحلیل برخی آیین روستاییان در آستانه نوروز
1-آیین تکچی (تکمچی) :
هر ساله قبل از فرا رسیدن نوروز در شهرهای آذری زبان تبریز و بویزه اردبیل افرادی عروسکی شبیه بز را تزیین می نمایند و با آن بر در منازل می روند و بدین طریق فرا رسیدن نوروز را خبر می دهند. این افراد تکمچی و عروسک ان ها تکم نام دارد. تکمچی بر در هر منزل که می رود مقداری انعام دریافت می دارد. و اینکه آیا پول نقد بگیرد یا مواد غذایی بستگی به وضعیت اقتصادی خانواده دارد. تکمچی به زبان اذری شروع به خواندن شعر می نماید و عروسک خود را روی دستان خود به رقص در می اورد.

تکم یک عروسک چوبی سنتی است و واژه تکم از دو بخش " تک " و "م " تشکیل شده است. " تک " ینی " بز نر قوی هیکل که همیشه در راس گله حرکت می کند و گله را به چراگاه ها و محل های معین هدایت می کند. و چون حالت رهبری مانند را برای گله دارد و در راس است عنوان عروسکی که خبررسان عید است را " تک " می گذارند. "م" ضمیر ملکی اول شخص مفرد است؛ یعنی " بز نر قوی هیکل من ". تکم عروسکی است که روی آن را با پارچه های قرمز رنگ می پوشانند و پولک، سکه ، زنگوله و ایینه به آن نصب می نمایند.

زنگوله و سکه برای ایجاد سرو صدا است تا مردم را از خانه به بیرون بکشاند و در عین حال یک ضربباهنگ برای تکم بوجود می آورد، آیینه نیز نشانگر روشنایی است ؛ البته باید این را نیز گفت که از رنگ قرمز استفاده می شود ؛ زیرا در قدیم لباس و توری سر عروس به رنگ قرمز بوده و با انتخاب این رنگ مردم خواسته اند تا تکم را مانند یک عروس که مظهر شادی و خوشی است بدانند.در اشعار تکمچی افراد به پاک کردن سینه ها از کینه و کدورت خوانده می شوند و همچنین نام حضرت محمد (ص) و حضرت علی (ع ) زیاد تکرا ر می شود ؛ زیرا مردم این نواحی معتقدند که عید سعید غدیر خم با نوروز باستانی مصادف بوده است. در ناحیه شمالی ایران و کناره های دریای خزر نیز عروسکی به نام تکم وجود دارد که موجودی افسانه ای بوده با سه پا و دو شاخ بر سر به شکل دیو که با تکم آذربایجان متفاوت است، رگه هایی از این نمایش عروسکی در اراک و ملایر نیز دیده شده است. اما باید بدانیم که خاستگاه اصلی ان آذربایجان است.

این آیین مزایای بسیاری دارد که مزایای آن ناگفته پیداست اما یکی از معایبی که می تواند داشته باشد همین بحث گرفتن انعام است زیرا ممکن است خانواده ای از نظر مالی آنچنان مشکل داشته باشند که نتوانند به سهولت چیزی را به تکمچی دهند و به دشواری بیافتند.

2-رسم الاوه کردن :
رسم الاوه کردن رمی است که بیشتر در شمال رایج است؛ در واقع همان مالیدن گل به دیوارها توسط روستاییان است که می توان گفت همان حکم نقاشی کردن دیوارها در شهرها را دارد که افراد با این کار فرا رسیدن نوروز را خبر می دهند؛ البته در روستاهای شهرهای دیگر نیز این رسم به گونه های دیگری وجود دارد ؛ مثلا در روستاهای استان همدان آّ گل سفید را به دیوارها می مالند.

در شمال افرادی که سالخورده هستند این کار را به افراد جوان تر می سپارند و و انعامی را به آنان می دهند. این آیین بر خلاف ایین تکمچی انعام را به اجبار بر خاناده ها تحمیل نمی دارد و سالمنی که توان مالی نداشته باشد می تواند از گل مالی دیوارها خودداری نماید و اما اینکه از مزایای دیگر آن این است که دیوار ها تمیز تر می شوند و به نحوی نشاط به خانواده ها داده می شود و افراد سالمند مطمئنا خرسند خواهند بود ازاینکه ببیند هنوز تنها نیستند و افرادی وجود دارند که می توانند به آنان تکیه کنند.

3-مراسم مردگان :
مراسم مردگان از دیگر مراسمی است که در روستاهای شمال برگزار می گردد.بر اساس سنت رایج و باورهای مردم در زمان های قدیم فریدون پادشاه پیشدادی به خونخواهی پدرش جمشید شاه ، ضحاک را در سرزمین مازندران و در دماوند کوه به بند می کشد، مردم خبر این پیروزی را در شب با آتش زدن بوته ها به یکدیگر اطلاع می دهند و فردای آن روز با برپایی جشن و مسابقه کشتی این پیروزی را گرامی می دارند. امروزه مردم روستاهای اطراف امامزاده حسن به امامزاده حسن واقع در سوادکوه می روند و علاوه بر خیرات کردن برای اموات خود و روشن کردن شمع روی مزارها، تماشاگر مسابقه کشتی سنتی لوچر می شوند. در این روز کشتی گیران سوادکوه در این محوطه گرد می آیند و به مصاف هم می روند.در مناطق جلگه ای جشن مردگان در آرامگاه ها برگزار می شود.

مردم عدالتخواه هستند و با این کار نشان می دهند که عدالتخواهی از گذشته تاکنون در رگ و خون آن ها بوده و هست.خیرات دادن برای مردگان چند مزیت دارد هم برای فرد فوت شده خب است و هم اینکه افرادی که خیرات می دهند به یاد مرگ و آخرت می افتند و هم اینکه دل های مردم را به یکدیگر نزدیک می گرداند. با انجام مراسم کشتی هم هیجانات کشتی گیران و هم تماشاچیان تخلیه شده و سرگرم می گردند.

4- مراسم شال اندازی :
شال اندازی از دیگر مراسم شب چهارشنبه سوری است که تاکنون اعتبار خود را در شهرها و روستاهای آذربایجان غربی حفظ کرده است. پس از خاموشی آتش و کوزه شکستن و فالگوشی و گره گشایی و قاشق زنی جوانان نوبت به شال اندازی می رسد. جوانان چندین دستمال حریر و ابریشمی را به یکدیگر گره زده، از آن طنابی رنگین به بلندی سه متر می ساختند.

آنگاه از راه پلکان خانه ها یا از روی دیوار، آنرا از روزنه دودکش وارد منزل می کنند و یک سر آن را خود در بالای بام در دست می گرفتند، آنگاه با چند سرفه بلند صاحبخانه را متوجه ورودشان می سازند. صاحبخانه که منتظر آویختن چنین شال هایی هستند، به محض مشاهده طناب رنگین، آنچه قبلاً آماده کرده، در گوشه شال می ریزند و گره ای بر آن زده، با یک تکان ملایم، صاحب شال را آگاه می سازند که هدیه سوری آماده است.

آنگاه شال انداز شال را بالا می کشد. آنچه در شال است هم هدیه چهارشنبه سوری است و هم فال. اگر هدیه نان باشد آن نشانه نعمت است، اگر شیرینی نشانه شیرین کامی و شادمانی، انار نشانه کسرت اولاد در آینده و گردو نشان طول عمر، بادام و فندق نشانه استقامت و بردباری در برابر دشواری ها، کشمش نشانه پرآبی و پربارانی سال نو و اگر سکه نقره باشد نشانه سپیدبختی است.

البته باید این را بگوییم که شال اندازی مراسمی نیست که صرفا جهت شاد کردن کودکان و جوانان و جهت سرگرمی به و جود امده باشد بلکه در گذشته های دور هدف از این کار کمک به مستمندان بوده است و امروزه است که کارکرد اصلی خود را از دست داده است.

افراد مستمند شالی را از پشت بام بر خانه های مردم آویزان می کردند تا صاحبخانه در حد توان خود مواد غذایی به ان ببندد و انان نیز در شب های عید شاد باشند و اینکه شال واسط انان می شد ازین جهت بسیار خوب بود که چهره فرد مستمند توسط صاحبخانه دیده نمی شدو بدین سبب علاوه بر تامین شدن مایحتاج شب عید ابروی وی نیز حفظ می گردید.

ورود هزاران آهو و شوکا و مارآل، از مرز ترکمنستان و افغانستان به سمت ایران.
مرز پل خاتون

این کتاب ( چاپ سال 2022 میلادی ) جنبه‌های مفهومی و کاربردی و چارچوب‌ها و رویکردهای نظری معیشت روستایی را در هند در پنج دهه اخیر مورد تحلیل و بحث قرار داده است. روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://www.tg-me.com/RURALRESEARCHS

در این کتاب آمده است که آنچه می تواند روستاهای کشورهای در حال توسعه و بویژه غرب کشور پاکستان را توسعه ببخشد، توسعه منابع انسانی آن روستاها و از همه مهم تر تاکید بر مساله آموزش در روستاهاست. اگرچه راهبرد آموزش روستایی برای اقلیم ها و فرهنگ های مختلف باید متفاوت باشد، اما اکثر مشکلات اساسی روستاها دارای ویژگی های مشترک هستند. همچنین جمعیت روستایی تا حدودی محافظه کار بوده و موقعیت اقتصادی آنها استفاده بهینه از تمامی منابع انسانی و مادی را ایجاب می کند. روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://www.tg-me.com/RURALRESEARCHS

همایش ملی درس آموخته های مشارکت متخصصان جغرافیا و برنامه ریزی روستایی در آبادانی و پیشرفت نواحی روستایی در تاریخ ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ توسط ،انجمن علمی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران در شهر تهران برگزار خواهد شد روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://www.tg-me.com/RURALRESEARCHS

گزارش توسعه جهانی آب سازمان ملل متحد در سال 2024: آب برای رفاه و صلح

The United Nations World Water Development Report 2024: water for prosperity and peac روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://www.tg-me.com/RURALRESEARCHS

🎥 چه کسی غیر او می‌توانست، مرد هزار صدای ایران باشد؟
🔹به مناسبت زادروز گوینده و مدیر دوبلاژ، زنده یاد منوچهر اسماعیلی روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://www.tg-me.com/RURALRESEARCHS

✅ آداب و رسوم اقوام مختلف ایرانی در نوروز / آئین کوزه شکنی خراسان

یکی از آیین های نوروزی در خراسان شمالی مراسم کوزه شکنی است؛ در این رسم کوزه ای را مقداری آب می کنند و درون آن سکه پول می اندازند، سپس آن را یکی از اعضای خانواده که معمولا پسر خانواده است ، از پشت بام به پایین پرت می کند تا کوزه شکسته و آب آن پاشیده شود .آنها شکستن کوزه را نشانه آلودگی ها و اندوه های یکساله می دانستند.
همچنین آنها برای رهایی از آلودگی ها، ظرفهای مسی خود را به مس گرها می دادند و سفید می کردند.
در خراسان جنوبی مراسم کوزه شکستن یکی از مراسم برخاسته از آیین و رسم کهن چهارشنبه‌سوری است. ایرانیان در شب چهارشنبه‌سوری کوزه‌های کهنه را بالای بام خانه برده، به زیر افکنده، آن را می‌شکستند و کوزه جدیدی را جایگزین آن می‌ساختند. آن‌ها عقیده داشتند که بلاها و قضاهای بد را در کوزه متراکم کرده‌اند و با شکستن کوزه، آن بلاها دفع و نابود خواهند شد.
این سنت احتمالاً بر یک اصل بهداشتی نیز متکی بوده‌است، زیرا ایرانیان قدیم بر این باور بودند که ظروف سفالی را بیش از یک سال نباید در خانه نگاه داشت و چون سال به پایان خود نزدیک می‌شد و شب چهارشنبه سوری می‌رسید، ظروف سفالی را که در خانه داشتند، می‌شکستند. دلیل این کار این است که ظروف سفالی چون لعاب ندارند، چرک و آلوده می‌شوند و چون قابل شستن و پاک کردن نیستند تنها چاره برای دفع زیانش، شکستن آن است.

منبع: روابط عمومی بنیاد ایران‌شناسی