ሀሙስ #11

ሚዛናዊ ጤነኛ ሰው
#Share #Share በጣም ጠቃሚ የሆነ መልዕክት ነው

አለም አቀፉ የጤና ድርጅት WHO አለመታመም የጤነኝነት ምልክት አይደለም ይልና ጤናን እንዲህ ሲል ይተረጉመዋል፡፡ ሙሉ (Complete) አካላዊ ፤ አእምሮአዊ ፤ ማኅበራዊ ፤ ውስጠ ስሜታዊ (Emotional) እና መንፈሳዊ ደህንነት ነው ይለናል፡፡ ከተጠቀሱት መስፈርቶች ውስጥ አንዱ ቢስተጓገል የጤና መታወክ እንዳለም ያስረዳናል፡፡

ከላይ የተጠቀሱት ነጥቦች እንዳሉ ሆነው የፖዘቲቭ ሳይኮቴራፒ ጽንሰ-ሃሳብ አመንጪ ፕ/ር ኖስራት ፖዘሽኪያን የሰው ልጅ ዕለት ተዕለት በሚኖረው ህይወት ውስጥና በዚህች ምድር ላይ እስካለ ድረስ ጤናማ ፤ ደስተኛና ስኬታማ ሆኖ እንዲኖር አራት መሰረታዊ ሚዛንነት ያላቸው ጉዳዮች ያስፈልጉታል፡፡ ውጤታማ ለመሆንም ከአንዱ ደረጃ ወደ ሌላው ሳይሸጋገር የምኞቱንና የፍላጎቱን ውጥን ማሳካት ይችላል ይላል፡፡ ከአብርሃም ማስሎ የፍላጎት ደረጃ በተቃራኒ (Hierarchy of needs)፡፡ አሁን ያለበትን ሁኔታ ከግምት ውስጥ በማስገባት የአኗኗር ዘይቤን መቀየር ብቻ ወሳኝ መሆኑን ያስረዳል፡፡ እሳቤውም ሰዎች የዛሬውን ድካም ፤ አለመሳካት ፤ ጭንቀት ፤ ሰላም ማጣትን ብቻ እንዲያስቡ ሳይሆን የዛሬ አለመሳካትን ፤ ጭንቀትንና ጨለምተኝነትን እንደ አንድ ግብአት በመውሰድ ኃይልና ብርታትን አግኝተው ወደፊት ወይም ወደ ሚፈልጉበት አቅጣጫ መጓዝ እንደሚችሉ ነው፡፡ የዛሬ የጭንቀት ፤ የድካምና የልፋት እሳት የነገ ብርሃን እንደሆነ በማስረዳት፡፡

ፖዘቲቭ ሳይኮቴራፒ ሶስት መሰረታዊ የመርህ አምዶች ሲኖሩት ከእነዚህ ውስጥ አንዱ የሚዛናዊነት መርህ ነው (Principles of Balance)፡፡ ከተነሳንበት ነጥብ ጋር ተያያዥነት ስላለው የሚዛናዊነት መርህ ምን እንደሆነ በቀላሉ ለማስረዳት እሞክራለው፡፡

የሚዛናዊነት መርህ አራት ዋና ዋና ክፍሎችን በውስጡ አካቶ ይይዛል (አካል ፤ ስኬት ወይም ስራ ፤ ማኅበራዊነትና መንፈሳዊነት/ተስፍ)፡፡ አራቱም ክፍሎች በእኩል ሚዛናዊነታቸውን ጠብቀው ያለተቃርኖ አንዱ አንዱን እያገዘና እየደገፈ የግለሰቡን ማንነት ፤ ፍላጎት ፤ ደስታ ፤ ስኬት ጤነኝነት…ወዘተ ያስገኙለታል፡፡

ሀ. አካል (Body)

ከቦታ ቦታ ለመንቀሳቀስ ሮጦ ህይወትንና ኑሮን ለመምራት አካላዊ ጤና ወሳኝነቱ ሳይታለም የተፈታ ነው፡፡ ግን ስለ አካልህ ምን ይሰማሃል (ወፍራም ፤ ቀጭን ፤ ረጅም ፤አጭር፤ ብርቱ ፤ ደካማ ፤ አካል ጉዳተኛ ፤ ጤናማ…ወዘተ)? አካላዊ ማንነትህን ትቀበለዋለህ ወይስ የሆነ ለውጥ እንደሚያስፈልግህ ታስባለህ? አካልህን ትንከባከበዋለህ ወይስ ለዚህ ፈራሽ ገላ ብለህ ደንታ ቢስ ሆነሃል? ያገኘውትን ልብላ ዛሬ የሆንኩትን ልሁን አካሌ ኖረ አልኖረም አይደንቀኝም ትል ይሆናል፡፡ አካላዊ ሰላምና ጤና የሌለህ (ጉዳትም ካለብህ እውነታውን ተቀበልና ባለህበት ደስተኛና ውጤታማ መሆን ትችላለህ፡፡ በመጀመሪያ እራስህንና ማንነትህን ተቀበለው) ቢሆን እንኳ ግድ የለህም እራስህን መቀየርና መለወጥ ትችላለህ፡፡ አካላዊ ማንነትህ ሰላምና ጤናማ ሲሆን አእምሮህም መልካም ነገር ማሰብና መስራት ይጀምራል፡፡ ወይም በተቃራኒው እዩኝ ባይ ተሽቀርቃሪ ለአካላዊ ማንነትህ የምትኖርና የምትጨነቅ ብቻ መሆን የለብህም፡፡ አካልህ የማንነትህ አንድ መገለጫ እንጂ ሁለንተናህ እንዳልሆነ ተረዳ፡፡ በአጭሩ አካልህን ውደደው ተቀበለው ተንከባከበው መቀየር ወይም መለወጥ ያለበት አካላዊ ገጽታ ካለህ ጠንክረህ በመስራት ገጽታህን ለውጠው (በስፖርታዊ እንቅስቃሴ ወይም ለጤናህ ቅድሚያ በመስጠት)፡፡ አንተ ጡንቻ ብቻ ሳትሆን አእምሯዊ፤ መንፈሳዊ፤ ማኅበራዊም ሰው መሆንህን ልብ በል፡፡ ግን አሁንም አካልህን መንከባከብን አትዘንጋ (በሚዛናዊነት)

ለ. ስኬት/ስራ (Achievement)

በምትሰራው ስራ ወይም በተሰማራህበት ነገር ሁሉ ስኬታማ መሆንን ትሻ ይሆናል፡፡ ነገር ግን ህይወት ስኬት ብቻ አይደለችም፡፡ የምትፈልገው የስኬት ወይም ውጤት ላይ ስትደርስ ምናልባት አእምሮህ ፤ አካልህ ፤ ማኅበራዊነትህና ተስፈኝነትህ ተዳክሞ ሊሆን ይችላል የደረስከው፡፡ ስለዚህ ትክክለኛው ስኬት ላይ እንዳልደረስክ እወቅ፡፡ አንዱን ለማግኘት ስትል ሌላው ማንነትህን አጥተሃልና፡፡ ዛሬ ለብር ብቻ ብትሮጥ ብትለፍ ውሎ አድሮ ብርን ታገኝና በገንዘብህ ደግሞ ጤናን ለመሸመት ወደ ኋላ መሄድህ አይቀርም፡፡ ስራ መስራትና ገንዘብ ማጠራቀም ተገቢ ነው፡፡ ነገር ግን እራስን ጎድቶ ለገንዘብ ማደር ዋጋ ያስከፍላል፡፡ ገንዘብህ ዋጋ የሚኖረው መጀመሪያ አንተ ስትኖር ነው፡፡ አንዴ አንተ ከጠፋህ ገንዘብ ሊያኖርህ አይችልም፡፡ ታመህ ጤናን ለመሸመት ከመሯሯጥ ሳትታመም አስቀድመህ ባለህ ነገር ጤናን መንከባከብ ይሻላል፡፡ በተመሳሳይ መልኩ ስኬትንም ለማግኘት ደፋ ቀና ስትል በሚዛናዊነት መሆን አለበት፡፡ ትምህርትን ስታስብ መማርህን ብቻ ሳይሆን እየተማርክ በተጓዳኝ ማስኬድ ያለብህ ነገር ምን አንዳላ ተረዳና ከውነው (ጊዜህን ሙሉ በትምህርት ብቻ አሳልፈህ ወደ ኋላ ተመልሰህ ልታገኛቸው የማትችላቸው የህይወት ዘይቤዎቸ ስላሉ አስተውላቸው) ስኬት አካላዊ ፤ አእምሮዊ ፤ማኅበራዊና መንፈሳዊ/ተስፍ ዕድገትን አካታ ካልተገኘች ትናንት የቋመጥክለት ስኬት እርባና ቢስ ይሆንብሃል (ቤተሰብ የመመስረቻ ጊዜ….በነገራችን ላይ ቤተሰብ አለመመስረትም አንዱ የህይወት ዘይቤ ነው) ምክንያቱም በሰው ልጅ ህይወት ውስጥ ሁሌም ዕድገትና ለውጥ ስላለ የትናንት ወርቃማ መርሆችህና የኑሮ ዘይቤዎችህ ከአስር ዓመት በኋላ ምንም ማለት እንዳልሆኑ ስትረዳው ትናት ያባከንከው ጊዜና ኃይል መልሰህ ላታገኘው ነገር ይቆጭሃል (Robert J. Havighurst’s Developmental Task)፡፡ ስለዚህ ለጊዜና ለስኬትህ ሚዛናዊነትን አስቀምጥ፡፡ ስኬት ወይም ስራ አስፈላጊ ነው ነገር ግን በተጓዳኝ ምን ያስፈልገኛል የሚለውን ባለመርሳት፡፡

 

ሐ.ማኅበራዊ (Social)

ሰውን ሰው ያሰኘው ስራው ብቻ ሳይሆን ማህበራዊነቱም ጭምር ነው፡፡ አገርኛ ዘይቤው ለሰው መድኃኒቱ ሰው ነው እንዲል፡፡ ያለ ማኅበራነት ህይወት ትርጉም ታጣለች፡፡ ስትደሰት ደስታህን ተካፍይና ስታዝን አጽናኝ ያስፈልግሃል፡፡ በብቸኝነት ደስታ ጤነኝነትንና እርካታን ማግኘት አይቻልም ቢገኝም ጊዜአዊ ነው የሚሆነው፡፡ ሰው ብቻውን ይኖር ዘንድ ደሴት አይደለም፡፡ ደሴት ደሴት ይባል ዘንድ ዙሪያውን በውሃ አካል መከበብ አለበት፡፡ ማኅበራዊ ህይወት ስንል ሺህ ሰማኒያውን ሰው ግር አድርጎ መጓተትና መግተልተል ሳይሆን ጥራቱን ነው የምናወራውና ትኩረት የምንሰጠው፡፡ አንዳንድ ጊዜ በብዙ ሰዎች ተከበህም ምንም የማይፈይዱህ ከሰው ጋር ሆነህ ብቸኝነት እንዲሰማህ የሚያደርጉህ ሊሆኑ ይችላሉ፡፡ ስለዚህ ህይወትህን ቀለል የሚያደርጉና ደስታና ሃዘንህን ሊጋሩህ የሚችሉ ወዳጆች ያስፈልጉሃል፡፡ ጠንካራ ማኅበራዊ ትስስር ያላቸው ሰዎች ደስተኛና ጤነኛ ይሆናሉ፡፡ ጥናቶች እንደሚያመለክቱት ጥሩ ማኅበራዊ ህይወት ያላቸው ሰዎች ረጅም ዕድሜ ይኖራሉ፡፡ ከማኅበራዊ ሚዲያ አምስት ሺህ ጓደኞችህ (በአወንታዊው መልኩ ይታይልኝ፡፡ የማኅበራዊ ሚዲያን ጓደኝነት ማሳነሴና ዋጋ ለማሳጣት እንዳልሆነ ይታወቅልኝ፡፡ እኛም በማኅበራዊ ሚዲያ አይደል እየተማማርን ያለነው!) ይልቅ በሳምንት አንዴ በአካል የምታገኘው ወዳጅህ ትልቅ አስተዋጽኦ ላንተነትህ አለው፡፡ ሳይበዛም ሳያንስም ማኅበራዊ ህይወት ደስታንና ሃሴትን ከማጎናጸፉ ባሻገር የሌላውን ልምድና ተሞክሮ እንድንጋራ ይረዳናል፡፡

 

መ. መንፈሳዊነት/ተስፋ (Spirituality or Hope)

ትናንትን አትመልሰውም ወይም አትኖረውም፡፡ ግን ትልቅ ቤተ-መጽሐፍና ትምህርት ቤት ሊሆንህ ይገባል፡፡ የትላንት መንነትህ ዛሬነትህን አይገልጸውም፡፡ ብትወድቅ ብትነሳ ፤ ህይወት ቢሰምርልህ ቢያማርርህ ትናንት ነበር ነው፡፡ ላትመልሰው ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ተሰናብቶህ ሄዶአል፡፡ ዛሬ የአንተ ናት በእጅህ ላይ ነው ያለችው፡፡ የስኬትንም የውድቀትም ካርድ ልትመዝባት ትችላለህ፡፡ ግድ የለህም ዛሬ እንኳ ባይሆንልህ ነገ ደግሞ አለልህ፡፡ ነገን ታስበው ዘንድ ተስፍ የሚሉት ስንቅ ያስፈልግሃል፡፡እዚህ ላይ መንፈሳዊነት/ተስፍ ስንል ሃይማኖተኝነትህን ለመግለጽ ሳይሆን ዛሬን እንደ ግብአት ተጠቅመህ ነገን እንደምትኖር ለማሳየት ነው፡፡ ተስፍ እንዲኖርህ ደግሞ መንፈሳዊ ሰው መሆን አለብህ፡፡ ነገሮችን በቅንነት በመልካምነት የሚመለከት አእምሮ ፤ የዛሬ ውድቀትህ ጠንክሮ በመስራት ትምህርትና የነገ ስኬትህ እንደሚሆን የሚያስብ፡፡ እንዲያ ሲሆን በአሉታዊ ህይወትና መንገድ ውስጥ አወንታዊ የሆነውን ነገር ማየት ትችላለህ (አወንታዊ= ጠንካራ ጎን + ደካማ ጎን )፡፡ ነገን ለማየት ግን ምንም ዋስትና ባይኖርህም በተስፍ ታየዋለህ፡፡ ካለማመን ማመን ይሻላል ብለህ ስለምታስብ ነገን በዛሬ መነጽር ታያትና ሐሴት ታደርጋለህ፡፡ ግላዊ እምነትህ ምንም ይሁን ምን ተስፈኝነትን/መንፈሳዊነትን ከአንተ በፍጹም ማራቅ የለብህም፡፡ ሌሎች “ተስፍ/መንፈሳዊነት የሞኞች መጽሐፍ ቅዱስ/ቁራን ነው” ቢሉህ አትስማቸው፡፡ ሰው ዛሬን ብቻ ሳይሆን ነገንም ኗሪ ነው ፤ አንድም በምናብ አንድም በአካል፡፡ ታላቁ የሰላም ታጋይ ማህተመ ጋንዲ ብዙ ጊዜ ስለ ሃይማኖቱ ሲጠየቅ ምላሹ ስለዚህ ጉዳይ አስቤበት አላውቅም ነበር መልሱ፡፡ ከሃማኖተኝነቱ ይልቅ መንፈሳዊነቱ/ተስፈኝነቱ ስለሚያደላበት፡፡ ያለተስፍ ሁሉም ነገር ከንቱና ብላሽ ነው፡፡ መሽቶ ስንተኛ ነግቶ ጠዋት እንደምንነሳ በተስፋ ነው፡፡ ሰው እንስሳ ስላልሆነ ተስፍና ተስፈኝነት ያስፈልገዋል፡፡

በአጠቃላይ ከላይ የተመለከትናቸው አካል ፤ ስኬት/ስራ ፤ ማኅበራዊነትና መንፈሳዊነት/ተስፍ የፒራሚድ ቅርጽ በመስራት አንዱ አንዱን ሳይጎዳና ሳይጫን በሚዛንነት ተጠባብቀው የሚሄዱ ከሆነ ህይወት ቀላልና ምቹ ትሆናለች፡፡ የሰው ጤነኛነቱም (From Positive Psychotherapy point of view) በዚሁ ልኬት ይታያል ይዳሰሳል፡፡ ስለዚህ ጤነኛና ደስተኛ ሰው የአራቱ ድምር ውጤት ነው በእኩልነት (1+1+1+1=4 (ሙሉ ጤናማ ሰው))፡፡ ከላይ በተቀመጡት መስፈርቶች አንተስ እንዴት ነህ የጎደለህና ማስተካከል ያለብህ ነገር አለ? እንግዲያውስ አትዘናጋ ከአሁኗ ደቂቃ ጀምሮ ስራህን በሚዛናዊነት ለመከወን ተነሳ፡፡ ያን ጊዜ ጤነኛና ደስተኛ ሰው ትሆናለህ:: ሻሎም!

(በአንቶኒዩ ሙላቱ)
©zepsychologist
@psychoet

#ክፍል_13
#ሶስቱ_የስብዕና/ማንነት_አካላት
www.tg-me.com/psychoet
(በአቤል ታደሰ እና ናሁሰናይ ፀዳሉ አበራ)

#ኢድ(id)፣
#ኢጎ(Ego) እና
#ሱፐር-ኢጎ(Super ego)

በታዋቂው ሲግመንድ ፍሮይድ የስነ-ልቦና ጽንሰ-ሀሳብ The Psychoanalytic Theory መሠረት የሰዎች ስብዕና ውስብስብ እና ከአንድ በላይ በሆኑ ክፍሎች ነው፡፡

እነዚህ ሦስቱ የስብዕና ወይንም የማንነት አካላት ኢድ(id)፣ ኢጎ(Ego) እና ሱፐር-ኢጎ(Super ego) ተብለው ሲጠሩ ውስብስብ የሆነውን የሰዎች ባህሪ ለመፍጠር አብረው ይሰራሉ ​​፡፡ ሦስቱም የስብዕና አካላት በእያንዳንዱ ግለሰብ ላይ በተለያየ መልኩ ከፍተኛ ተጽዕኖ ያሳድራሉ፡፡

በፍሮይድ ጽንሰ-ሀሳብ መሠረት የስብዕናዎ የተወሰኑ ክፍሎች በመሰረታዊ ፍላጎቶችዎ ላይ እርምጃ እንዲወስዱ ግፊት ሲያደርጉ ሌሎች የስብዕናዎ ክፍሎች ደግሞ እነዚህን ፍላጎቶች ወይም ምኞቶች ለመግታት እና ከእውነተኛ ፍላጎቶችዎ ጋር እንዲስማሙ ለማድረግ ይጥራሉ።

እያንዳንዳቸው እንዴት በተናጥል እንደሚሠሩ እና እንዴት እንደሚነጋገሩ እንመልከት ፡፡

#ኢድ(id)

ከተወለደንበት ጊዜ ጀምሮ የነበረ ብቸኛው የስብዕናችን አካል ሲሆን፡፡ይህ የስብዕናችን አካል ሙሉ ለሙሉ የማይታወቅ እና በደመ ነፍስ የሚመራ ባህሪያትን አካቷል ፡፡ ኢድ(id) ሁሉንም ፍላጎቶች ወዲያውኑ ለማሟላት ከሚሠራው የሰውነት የመደሰት መርህ የሚመነጭ ነው፡፡እነዚህ ፍላጎቶች ወዲያውኑ ካልተሟሉ የስብዕና ውጥረት ይፈጠራል ፡፡
ለምሳሌ ፣ የረሀብ ወይም የጥማት ፍላጎት ለመብላት ወይም ለመጠጣት አፋጣኝ ሙከራን እንድናደረግ ይገፋፋናል : ነገር ግን እነዚህን ፍላጎቶች ወዲያውኑ ማሟላት ሁልጊዜ ተጨባጭ እና የሚቻል አይደለም ፡፡ ይህ የሰውነት የመደሰት መርህ በሙሉ የሚገዛን ከሆነ ፣ ሁልጊዜ የራሳችንን ፍላጎቶች ለማርካት ስንኖር አንገኛለን፡፡
እንደ ፍሮይድ ገለፃ ኢድ(id) የሚፈልገውን ፍላጎትን ለማርካት የአእምሮ ምስል በመፍጠርና የመጀመሪያ ደረጃ(ስጋዊ) ስሜትን በመጠቀም የተፈጠረውን ውጥረት ለመፍታት ይሞክራል ፡፡ ምንም እንኳን ሰዎች ውሎ አድሮ የኢድን(id) ደመ- ነፍሳዊ ፍላጎት መቆጣጠርን ቢማሩም ፣ ይህ የባህሪይ አካል በሕይወት ዘመኑ ሁሉ ተመሳሳይ ሆኖ ይኖራል፡፡

#ኢጎ(Ego)

ራስን ከፍ ከፍ በማድረግ ከእውነታው ወይም ከገሀዱ አለም ጋር ለመገናኘት የሚየግዘን የስብዕና ክፍል ሲሆን እንደ ፍሩድ ገለጻ ኢጎ(Ego) ከ ኢድ(id) የሚዳብር ሲሆን የኢድ(id) ግፊቶች በእውነተኛው ዓለም ተቀባይነት ባለው መልኩ እንዲገለፁ ያደርጋል ፡፡
ኢጎ የሚሠራው በእውነተኛው መርህ ላይ በመመርኮዝ ነው ፣ ስለዚህ የኢድ(id) ፍላጎቶችን በተጨባጭና በማህበራዊ እይታ ተገቢው በሆነ መንገድ ለማርካት ይጥራል ፡፡

ለምሳሌ ፣ በሥራ ቦታ ረዥም ስብሰባ ላይ ተቀምጠው ቆዩ እንበል፡፡ ስብሰባው እየቀጠለ ሲሄድ ረሀብዎ እየጨመረ ሲሄድ ይሰማዎታል፡፡ በዚህ ጊዜ ኢድ(id) ከመቀመጫዎ ላይ እንዲወጡ እና ለምግብ እንዲወጡ ሲገፋፋዎት ኢጎ(Ego) በጸጥታ ስብሰባው እስኪያበቃ ድረስ እንዲቀመጡ በተቃራኒው ይገፋፋዎታል፡፡

#ሱፐር-ኢጎ

የመጨረሻው የሰዎች ስብዕና ክፍል ሱፐር-ኢጎ(Superego) ነው። ሱፐር-ኢጎ(Superego) ከወላጆችና ከማህበረሰብ የምናገኛቸው፡ በውስጣችን የተቀመጡ የሥነ-ምግባር መርህና አመለካከቶችን የሚይዝ የስብዕና ክፍል ሲሆን፡፡ ሱፐር-ኢጎ ውሳኔና መመሪያዎችን ይሰጣል ፡፡ ሱፐር-ኢጎ(Super ego) ባህርያችንን ፍጹም እና ስልጡን ለማሳደግ ይሠራል።

እንደ ፍሮይድ ገለጻ ፣ ለጤነኛ ስብዕና ቁልፍ የሆነው ነገር በ ኢድ(id)፣ ኢጎ(Ego) እና ሱፐር-ኢጎ(Super ego) መካከል ያለው ሚዛናዊ መስተጋብር ነው ፡፡

www.tg-me.com/psychoet
www.tg-me.com/wikihabesha
❖_❖
Source:- From Personality Psychology books & verywellmind (web)

ይህ ፅሁፍ ለብዙ ሰው እንዲደርስ ሁላችንሞ ባለንበት የFacebook ግሩፕ ውስጥ #ሼር እናርገው 💛

ዕውቀት ከአሉታዊ የአስተሳሰብ እስር ቤት ነፃ ያወጣል !
የሳምንት ሰው ይበለን!
እወዳችኅለሁ
❖__❖

ስለ ሳይኮሎጂ የበለጠ ለማወቅ ፔጁን ይከታተሉ ለወዳጆችዎ ያጋሩ

ናሁሰናይ ፀዳሉ አበራ

15 Lessons from "Make Your Bed: Little Things That Can Change Your Life...And Maybe the World" by Admiral William H. McRaven:

1. Start Small, Make Your Bed: Discipline starts with small, consistent actions. Making your bed every morning creates a sense of accomplishment and sets the tone for a productive day.

2. Embrace the Challenge: Don't shy away from difficulties. View challenges as opportunities to grow, learn, and build resilience.

3. Never Give Up: Persistence is key. Learn from your mistakes, keep moving forward, and never give up on your dreams.

4. Find Your Motivation: Discover what fuels your passion and commitment. Your "why" will sustain you through challenges and inspire you to achieve your goals.

5. Find Your Tribe: Surround yourself with positive, supportive people who challenge you and help you grow. A strong team can achieve more than any individual.

6. Communicate Effectively: Open and honest communication is essential for building trust and fostering collaboration. Learn to listen actively, express your ideas clearly, and resolve conflict constructively.

7. Lift Others Up: Celebrate the successes of your teammates and support them through their challenges. Positive energy and mutual respect are key ingredients for success.

8. Lead by Example: Be the change you want to see in the world. Your actions speak louder than your words, so lead with integrity and dedication.

9. Serve Others: Focus on serving those around you, both in big and small ways. Making a positive impact on others brings true fulfillment and purpose.

10. Do the Right Thing, Even When It's Hard: Stand up for what you believe in, even when it's difficult or unpopular. Integrity and courage are essential for effective leadership.

11. It's Not All About You: Learn to see the bigger picture and understand how your actions impact others. Humility and perspective are crucial for effective leadership and collaboration.

12. Embrace Failure: View failure as a learning opportunity, not a setback. Learn from your mistakes, adapt, and keep moving forward.

13. Never Stop Learning: Continuous learning and personal growth are essential for success in any field. Cultivate a curious mind and stay open to new ideas and experiences.

14. Find Humor in the Darkest Moments: Laughter is a powerful tool for overcoming challenges and maintaining a positive outlook. Learn to find humor even in difficult situations.

15. Make Your Bed, Change the World: By starting with small, disciplined actions and focusing on service and leadership, you can create a ripple effect that can positively impact your community and the world.

Remember, Admiral McRaven's message is one of empowerment and hope. By embracing these lessons and incorporating them into your daily life, you can transform your own life, strengthen your relationships, and contribute to a better world.

#ሀሙስ 12

#ተሰሚነት
Telegram www.tg-me.com/psychoet
ብዙዎቻችን የሚጎለን ክህሎት ስለሆነ ሌሎችም እንዲማሩ አንብበን #Share እናርገው

“የሰው ውበቱ አንደበቱ ነው” ይላል አንድ ወዳጄ፡፡ አንደበት ውበት ብቻ ሳይሆን ሃብት፣ ስልጣን፣ እና ጉልበትም ነው፡፡ ሃሳባቸውን በሚገባ አደራጅተው አሳማኝ በሆነ መንገድ መግለጽ የሚችሉ ሰዎች ከሌሎች የበለጠ ተደማጭ ናቸው፡፡ ቢናገሩ ያምርባቸዋል፤ ጥሪ ቢያቀርቡ ተከታይ ያገኛሉ፤ በንግዱ ዓለምም ቢሆን የተሻለ አትራፊ ነጋዴ ናቸው፡፡ ለዚህ ይመስለኛል መጽሐፍ ቅዱስም “ሰው የአንደበቱን ፍሬ ይበላል”የሚለው፡፡

ይህንን ክህሎት የተወሰኑ ሰዎች ሲፈጥራቸውም የታደሉት ሊሆኑ ይችላል፡፡ በሌላ መልኩ ግን በልምምድ እና ውስን ስልቶችን ጠንቅቆ በማወቅ አንደበተ ርቱዕ ሰው መሆንም ይቻላል፡፡የተወሰኑ ጠቃሚ የምላቸውን ስልቶችን ላጋራችሁ፡፡

✍ቅለት

ማስተላለፍ የምትፈልጉትን መልዕክት ቀላል፣ ግልጽ እና አጭር አድርጉ፡፡ የተራዘመ መልዕክት በአንድ በኩል አሰልቺ ነው፡፡ የሚፈለገውን ግብም አይመታም፡፡ አጥብቆ ለሚጠራጠረም ይህ ሁሉ እኔን ለማሳመን የሚደረግ ጥረት ከጀርባው ሌላ የተሸፈነ ፍላጎት አለ ወይ የሚል ሃሳብም እንዲያድርበት በር ሊከፍት ይችላል፡፡የዓለማችን ግዙፉ የቴክኖሎጂ ኩባንያ አፕል መስራች ስቲቭ ጆብስ “አንድን ነገር ቀላል በሆነ መንገድ መግለጽ መቻል ትልቅ ጥበብ ነው” (Simplicity is the ultimate sophistication) ይላል፡፡

✍ሌሎች ሊያገኙ የሚችሉት ጥቅም ላይ ትኩረት ማድረግ

“እኔ ምን አገኝበታለሁ?(What’s in it for me?) ”የተለመደ ጥያቄ ነው፡፡ ሰዎች ባይናገሩ እንኳን በውስጣቸው ይህንን ስሌት ከመስራት ወደ ኋላ አይሉም፡፡ በመሆኑም ለዚህ ወሳኝ ጥያቄ በቂ ማብራሪያ ማቅረብ መቻል በቀላሉ ሃሳባችንን ሰዎች እንዲገዙን ያደርጋል፡፡

✍በራስ መተማመን

አንዳንዴ እውነታው ከምናስተውለው የተለየ እንደሆነ ውስጣችን እያወቀ የተናጋሪው በራስ መተማመን ውሳኔያችንን ሊያስለውጥ፣ ሃሳባችንን ሊያስቀይር ወዘተ ይችላል፡፡ የምንናገረውን ነገር እንደምንተማመንበት ሁለመናችን ሊያስረዳ ይገባል፡፡ በሰዎች መካከል በሚደረግ የእርስ በእርስ ግንኙነት ውስጥ ቃላዊ ባልሆነ መንገድ የሚተላለፉ መልዕክቶች በቃል ከሚተላለፉት ያልተናነሰ ጉልበት አላቸው፡፡

✍በሌሎች ዓይን ማየት

ከሚመስሉን ሰዎች ጋር መስራት እንፈልጋለን፡፡ የጋራ ታሪክ አለን ብለን የምናስብ ከሆነ፣ ሃሳባችን ከተመሳሰለ፣ ምርጫች ከገጠመ ወዘተ ውስጣችን ፍላጎት በቀላሉ ይፈጠራል፡፡ ስለዚህ ይህንን የአንድነት መንፈስ ሊፈጥሩ የሚችሉ ነገሮችን ማድረግ የማሳመን ኃይላችንን ከፍ ያደርጋል፡፡ በቀጥታ የዓይን ግንኙነት መፍጠር፣ በትኩረት ማዳመጥ፣ ግንባርን አልፎ አልፎ ዝቅ ከፍ ማድረግ የመሳሰሉት ስልቶች እየተባለ የሚገኘው ነገር እየገባን እንደሚገኝ የሚጠቁሙ ምልክቶች ናቸው፡፡ ይህ ብቻ ሳይሆን የማሳመን አቅማችንንም እንዲሁ በዛው ልክ ከፍ እንዲል ያደርጋሉ፡፡በወደደው ሰው ተጽእኖ ጥላ ስር በቀላሉ ያልወደቀ መቼም አይጠፋም፡፡

✍ያለማቋረጥ ጥረት ማድረግ  

ከተወሰኑ ዓመታት በፊት ትምህርት ቤት እያለሁ አንድ መጽሔት ዝግጅት ውስጥ ተሳትፎ አደርግ ነበር፡፡ አንዱን ዕትማችንን በምናዘጋጅበት ወቀት አንድ ቢሮ በተደጋጋሚ መሄድ ነበረብኝ፡፡ በወቅቱ ሳላስተውል፣ይህ ስልት ሰዎችን ሊያሳምን እንደሚችል ሳላስብበትም ነበር አደርገው የነበረው፡፡ በስተመጨረሻ የመስሪያ ቤቱ ኃላፊ የስፖንስርሺፕ ደብዳቤያችን ላይ ከመራበት በኋላ “ይህንን ያደረጉት ተስፋ አልቆርጥ ስላልከኝ ነው”እንዳለኝ ትዝ ይለኛል፡፡ እንደየ ሁኔታው ያለ ማቋረጥ ጥረት ማድረግም ሰዎች ሃሳባችንን ሃሳባቸው እንዲያርጉ ይረዳል፡፡

✍እጥረትን መፍጠር

ዋልያ የሀገር ኩራት ምንጭ፣ የንግድ ስያሜ መጠሪያ፣ የብሔራዊ ቡድናችን አርማ ወዘተ መሆን የቻለው ኢትዮጵያ ውስጥ ብቻ በመገኘቱ ነው፡፡ በሌላ ቋንቋ ብርቅዬ በመሆኑ ነው፡፡ ስለዚህ በተለያየ መልኩ መሸጥ የምንፈልገው ሃሳብም ይሁን ቁስ ከሌላው በምን መልኩ እንደሚለይ፣ በምን እንደሚሻል ወዘተ ማስረዳት ያስፈልጋል፡፡ እዚህም እዚያም እንደ ልብ ለሚገኝ ነገር ፍላጎታችን እምብዛም ነው፡፡

✍ዝግጅት

ስለምንናገረው ነገር ጠንቅቀን ማወቅ፣ አስቀድመን የቤት ሥራችንን በሚገባ መስራት ማሳመን የምንፈልገውን አካል ለማሳመን ቁልፍ ሚና ይጫወታል፡፡ ይህ ብቻ ሳይሆን በራስ መተማመናችንንም ይገነባል፡፡

ለምሳሌ እነዚህን በሙሉ ክህሎቶች ዶ/ር ምህረት ላይ እናገኛለን ፡፡ የመሰማቱ አንዱ ሚስጢር ይሄ ነዉ ፡፡ ሲያስተምር አይታችሁ ከሆነ የሚያስተምረውን ነገር ቀለል አርጎ ፣ በራስ መተማመን ለአድማጭ በሚስብ መልኩ ያደርጋል ፡፡ ይህ በሁላችን አድማጮቹ ዘንድ ተሰሚነትን ፈጥሮለታል ፡፡ በሌላ በኩል አንድ ሰፈር /ስራ ቦታ የምናውቀውን ሳያቋርጥ የሚያወራ ፣ ንግግር የማያስጨርስ ሰው ስናስብ እንኳን ለመስማት ከሱ ጋር ለማውራት ይቀንቀናል ፡፡ እንግዲህ ሚስጥሩ ይሄው ነው ፡፡

በሰዎች ዘንድ ለመሰማት በዕውቀትና በጥበብ እናውራ !
(በነጋሽ አበበና ናሁሰናይ ፀዳሉ)
©zepsychologist
Telegram www.tg-me.com/psychoet
#Share & #Like oue page - fb.com/psychologyabc
_________

#ክፍል_14
#ሶስት_የአዕምሮ_ደረጃዎች
/ንቃተ ህሊና ፣ ውስጠ ህሊና ፣ ንቁ ያልሆነ ህሊና/
www.tg-me.com/psychoet
(ናሁሰናይ ፀዳሉ አበራ እና በአቤል ታደሰ )

ታዋቂው የስነ-ልቦና ባለሙያ የሆነው ሲግመንድ ፍሮይድ: ባህሪ እና ስብዕና የሚመነጨው በሦስት የተለያዩ የግንዛቤ ደረጃዎች መካከል በሚፈጠር የስነ-ልቦና ኃይሎች(Psychic Forces) ልዩ መስተጋብር ነው ብሎ ያምናል ፡፡
ፍሮይድ እያንዳንዱ የአእምሮ ክፍሎች በባህሪ ላይ ተጽዕኖ በማሳደር ወሳኝ ሚና እንደሚጫወቱ ያምናል ፡፡

የፍሮይድ ፅንሰ-ሀሳቦችን ለመረዳት በመጀመሪያ እያንዳንዱ የባህርይ ክፍል እንዴት እንደሚሠራ እና ለሰው ልጅ ባህሪ እድገት አስተዋፅኦ የሚያደርጉበትን መንገድ ማወቅ አስፈላጊ ነው ፡፡

#የፍሩድ ሦስት የአእምሮ ደረጃዎች :-

#1 The Preconscious Mind(ውስጠ ህሊና)
#2 The Conscious Mind (ንቃተ ህሊና)
#3 The Unconscious mind (ንቁ ያልሆነ ህሊና)

#1 The Preconscious (ውስጠ ህሊና)
ወደ አእምሮ ሊመጣ የሚችለውን ማንኛውንም ነገር ያካትታል ፡፡

#2 The Conscious Mind (ንቃተ ህሊና) በማንኛውም ጊዜ የምናውቃቸውን ሁሉንም ሀሳቦች ፣ ትውስታዎች ፣ ስሜቶች እና ምኞቶች ይይዛል። ይህ በአዕምሯችን ማሰብ እና ማውራት የምንችልበት የአዕምሯችን ሂደት ገጽታ ነው ፡፡ ሁልጊዜ የእኛ የንቃተ ህሊና አካል ያልሆነ ነገር ግን በቀላሉ ሊገኝ እና ወደ ግንዛቤ ሊመጣ የሚችል ማህደረ ትውስታችንን ያካትታል።

#3 The Unconscious Mind (ንቁ ያልሆነ ህሊና) ከስሜታችን ግንዛቤ ውጭ የሆኑ የስሜት ፣ የሀሳብ ፣ የምኞት እና ትውስታዎች ማጠራቀሚያ ነው ፡፡ እንደ ህመም ፣ ጭንቀት ወይም ግጭት ያሉ ተቀባይነት የሌላቸውን ወይም ደስ የማይሉ ይዘት ያላቸውን ትውስታዎችን ይይዛል።

The Unconscious Mind (ንቁ ያልሆነ ህሊና) የተደበቁ ትውስታዎችን የተደቆሱ ስሜቶችን ፣ ልምዶችን ፣ ሀሳቦችን ፣ ምኞቶችን እና ግብረመልሶችን ያካትት ይችላል ፡፡

እንደ ፍሮይድ ገለፃ ፣ ምንም እንኳን እነዚህን ውስጣዊ ተጽዕኖዎች የማናስተውል ቢሆንም በባህሪያችን እና በማንነታችን ላይ ተጽዕኖ ማድረጉን ይቀጥላል።


_____በሌላ ጊዜ ደግሞ እነዚህ ሦስት የአዕምሮ ደረጃዎች እንዴት ባህሪያችንን እንደሚገነቡ እንመለከታለን ፡፡ ለምሳሌ "የአፍ ወለምታ በቅቤ አይታሽም" የሚል ትልቅ አባባል ኢትዮጵያኖች አለን እና ይሄ "የአፍ ወለምታ" ከየትኛው ክፍል ይመነጫል ፣ ለምንና እንዴት ይመነጫል የሚለውን ጨምሬ አሳያችኅለሁ ፡፡ ሰው አምልጦኝ ተሳደብኩ ፣ ንዴቴን መቆጣጠር አልቻልኩም ፣ ሰይጣኔን አታምጣው ፣ ደሜን አታፍላው የሚልበትን ምክንያት ከነዚህ ሦስት የአዕምሮ ደረጃዎች መስተጋብር አንፃር እናያለን ፡፡

www.tg-me.com/psychoet
www.tg-me.com/wikihabesha
❖_________❖
Source: verywellmind.com (web)

ይህ ፅሁፍ ለብዙ ሰው እንዲደርስ ሁላችንሞ ባለንበት የFacebook/Telegram ግሩፕ ውስጥ #ሼር እናርገው 💛

ስለ ሳይኮሎጂ የበለጠ ለማወቅ ፔጁን ይከታተሉ ለወዳጆችዎ ያጋሩ

ዕውቀት ከአሉታዊ የአስተሳሰብ እስር ቤት ነፃ ያወጣል !
የሳምንት ሰው ይበለን!
እወዳችኅለሁ !
ናሁሰናይ ፀዳሉ አበራ
❖__________❖

ኦሲዲ (OCD) ያለበት ሰው አእምሮ ውስጥ

በሩን ቆልፌዋለሁ ወይስ አልቆለፍኩትም? ስቶቩን አጥፍቼዋለሁ ወይስ አላጠፋሁትም? የሚል ሀሳብ መጥቶባችሁ ሄዳችሁ ቼክ አድርጋችሁ የምታውቁ ከሆነ የኦሲዲ (OCD) ምልክት በትንሹም ቢሆን አጋጥሟችሁ ያውቃል።

ኦሲዲ በአጭሩ ሲገለፅ ጥርጣሬ የሚፈጥር የሚነዘንዝ ሀሳብና ያንን ሀሳብ ተከትሎ የሚመጣውን ጭንቀት ለማርገብ የሚደረግ ተደጋጋሚ ድርጊት ነው። አንዳንድ ኦሲዲ ያለባቸው ሰዎች "የሚለውን ካላደረግኩ የሚያጨናንቅ ጉልቤ አእምሮ ውስጥ ያለ ይመስለኛል።" ይላሉ።

አንድ ኦሲዲ ያለባት ሴት አእምሮ ውስጥ፦

ወንበር ስትነካ እጇ የቆሸሸ ይመስላትና አእምሮዋ "ታጠቢ፣ ታጠቢ" እያለ ይነዘንዛታል። ንዝንዙ (ይህን ቃል ስፅፍ በወፍ ቋንቋ እያወራሁ መስሎኝ ነበር😂) ሲበዛባት ለመታጠብ ትነሳለች። አእምሮዋ "የውሀ መክፈቻውም ቆሻሻ እኮ ነው።" ይላታል። መጀመሪያ መክፈቻውን ለአምስት ደቂቃ ታጥባለች።

አእምሮዋ ይቀጥልና "ሳሙናውም እኮ ቆሻሻ ነው።" ይላታል። ሳሙናውን ለአምስት ደቂቃ ሙልጭ አድርጋ ታጥባለች። ከዛ መታጠብ ትጀምራለች። አእምሮዋ "እዛ ጋር ይቀራል፣ እዚ ጋር ይቀራል።" እያለ መታጠብ ያለባትን ቦታ ይጠቁማታል። እሷም ትታዘዛለች። ታጥባ ልትጨርስ ስትል "የውሀ ፍንጣቂ ነክቶሻል፤ ታጠቢ" ይላታል። እንደገና ትታጠባለች...

ቤተሰቦቿና የስራ ባልደረቦቿ "እሷ መታጠቢያ ቤት ከገባች አትወጣም።" ይሏታል።

በታክሲ ስትሄድ አጠገቧ የሚቀመጠው ሰው ባይነካት ደስ ይላታል። የታክሲ ረዳቱ መልስ ሲሰጣት የእጁን ንፅህና ትመለከታለች። ከመቼ ወርዳ እስከምትታጠብ ይጨንቃታል። የበር እጀታ ባትነካ ትመርጣለች... ጭንቀቱን አስቡት። የሚጠፋውን ጊዜ አስቡት። ማህበራዊ ህይወት ላይ የሚያሳድረውን ተፅእኖ አስቡት።

ኦሲዲ የሚታከም የአእምሮ ህመም ነው።
©ሀኪም

#ሀሙስ 13

መጥረቢያህን ሳለው!!

በአንድ ከተማ ውስጥ የሚኖር እንጨት ፈላጭ ነበር፡፡ ሆኖም ቋሚ የሆነ ስራ ስለሌው ገቢው እየዋዠቀበት ለመኖር እጅግ በጣም አስቸጋሪ ሁኔታ ፈጠረበት ስለሆነም ወደ አንድ የጣውላ መሰንጠቂያ ድርጅት በመሄድ ባለቤቱን ስራ እንዲቀጥረው ጠየቀው ኃላፊውም የስራ ፈላጊውን የሰውነት ፈርጣማነት እና የስራ ተነሳሽነቱን በማድነቅ ከሚሰራበት ደን ውስጥ የተወሰነ ቦታ በመከለል ዛፎችን የመቁረጥ ስራ ሰጠው፡፡  በመጀመሪው ቀን 18 ዛፎችን ቆረጠ፤ በዚህ የተደሰተው አለቃም እጅግ በጣም ጥሩ ስራ እንደሰራና እንደሱ ዓይነት  ዛፍ ቆራጭ አይቶ እንደማያውቅ እንዲሁም  በዚሁ እንዲቀጥልበት አበረታታው፡፡ በአለቃው የማበረታቻ ቃላት የተነሳሳው ዛፍ ቆራጭም በሁለተኛው ቀን በበለጠ ተነሳሽነት ወደ ስራው መጣ ሆኖም ግን የቆረጠው ዛፍ 15 ነበር፤ በሶስተኛው ቀን ደግሞ 10 ዛፎችን ቆረጠ፡፡ ቀናት አልፈው ቀናት በተተኩ ቁጥር የሚቆርጠው የዛፍ ቁጥር እያነሰ እያነሰ እንደውም ከሁሉም ዛፍ ቆራጮች ዝቅተኛ የሆነ የዛፍ ቁጥር የሚቆርጠው እሱ ሆኖ አረፈው፡፡ አለቃውም ይህን የማያሻሽል ከሆነ ከስራው እንደሚያባርረው ነገረው በዚህ የተደናገጠው ዛፍ ቆራጭም የዕረፍት ሰዓቱን ጭምር በመሰዋት ቢሰራም ጠብ የሚል ነገር ጠፋ፤ ጥንካሬዬን አጥቻለው ሲልም ደመደመ፡፡  በመጨረሻም አለቃው መጥቶ ከስራው እንደተባረረ ነገረው፤ በሁኔታው ግራ የተጋባው ዛፍ ቆራጭም የተቻለውን ሁሉ ቢጥርም ምን የሚፈይደው ነገር ማጣቱን ምን እየተፈጠረ እንዳለ ግራ እንደገባው ነገረው፡፡ ሁኔታው የገባው አለቃም መቼ ነው ለመጨረሻ ጊዜ መጥረቢያህን የሳልከው ብሎ ሲጠይቀው ዛፍ ቆራጩም መጥረቢያዬን ለመሳል ጊዜ አልነበረኝም አለው፡፡ ስለዚህ የችግሩ ምንጭ የነበረው የሰውየው ጥንካሬ ማጣትና የስራ ተነሳሽነት ሳይሆን የመጥረቢያው አለመሳል ነበር፡፡

ከላይ ካነበብነው አጭር ታሪክ ውስጥ ራሳችንን አስገብተን ካየነው ለስራ ከመነሳታችን በፊት ወይም በስራ ላይ እያለን እረፍት ማድረግና አዕምሮን እንዲሁም አካልን ማሳረፍ ለሚቀጥለው ስራ አብዝቶ እንደሚያዘጋጀን ነው፡፡ ይህ የማይሆን እንደሆነ እና ሁልጊዜ ስራችንን ብቻ አትኩረን የምንሰራ ከሆነ ውጤታማነታችን እየቀነሰ ወይም እዛው ባለበት ይቀጥላል ስለዚህ ውድ የ ዘሳይኮሎጂስት ቤተሰቦች ሁላችንም መቼም አንድ ዓይነት ነገርን ዐዕምሮን የማሳረፊያ መንገድ አንጠቀምም ሆኖም ግን በራሳችን መንገድ የሚያዝናንን ነገር እየመረጥን አዕምሮና አካላችንን ለሚቀጥለው ውጤታማ ስራችን ማዘጋጀት ይኖርብናል፡፡ እስኪ እነዚህን ጥቂት አዕምሮን እና አካልን የማሳረፊያ መንገዶችን  አብረን እንዝለቃቸው ፡-

#ከቤተሰብ ጋር ጊዜን ማሳለፍ

ስንቶቻችን ነን ጠዋት ወተን ማታ የምንገባው ? ከልጆቻችንን ጋር በቂ ጊዜ የምናሳልፈው? ከትዳር አጋራችን ጋር ወጣ ብለን እራት የምንገባበዘው? ቤቱ ይቁጠረው ፡፡ እንደውም እንዳንዶቻችን ወደ ቤት የምንገባው በስራ ከመወጠራችን የተነሳ እራት በልቶ ለመተኛት ነው፡፡ ግን ይሄ እየቆየ ውጤታማነታችንን እየሸረሸረ እንዲሁም ከቤተሰባችን እያራቀን ስለሚሄድ ትኩረት መስጠት ወሳኝ ነው፡፡በህይወታችን ከገንዘብ በተጨማሪም ሌሎች ወሳኝ ነገሮች እንዳሉ መገንዘብ ይኖርብናል፡፡

#የተለያዩ መጽሕፍትን ማንበብ

ማንበብ አዳዲስ ሀሳቦችን ለማፍለቅ እንደ ግብዓት ሆኖ ያገለግላል፤ እንዲሁም አዕምሮን ለማሰረፍ ዓይነተኛ ሚና ይጫወታል፡፡ ታዲያ መጽኃፍት ስንል ልብ ማለት የሚገባን ከስራችን ጋር የተገናኙ መጽሀፍትን ማንበብ እሰየው የሚያስብል ቢሆንም ቅሉ ግን ታሪካዊ፣ ኃማኖታዊ ፣ ፖለቲካዊ ………ወዘተ እንደምርጫችን ማካተትም ይኖርብናል፡፡

#ሙዚቃ፣ ስዕል ፣ ፊልም ቲያትር…. ላይ ጊዜን ማሳለፍ

በህይወታችን ላይ ጥብብን እንደ አንድ የማስከኛ እና የማደሻ መንገድ በመጠቀም የደከመን አዕምሮ እና አካልን እንደገና በማነቃቃት እና ለሚቀጥለው ስራ ማዘጋጀት  ይመከራል፡፡

#ኃይማኖታዊ ህይወት ማዘውተር

የዕረፍት ጊዜን ከማሳለፊያ መንገዶች አንዱ የኃይማኖት ተቋማትን በማዘውተር ከፈጣሪ ጋር ግንኙነትን ማጠናከር እና የተለያዩ ኃይማኖታዊ ክዋኔዎች ላይ መሳተፍ ይበረታታል፡፡

#የአካል ብቃት እንቅስቃሴዎች ማዘውተር

በቀን ቢያንስ ለ30 ደቂቃ የአካል ብቃት እንቅሰቃሴዎች ላይ መሳተፍ እና በቀዝቃዛ ውኃ ሰውነትን መታጠብ ህይወታችን ላይ ዓይነተኛ ሚና ይጫወታል፡፡ ጥናቶች እንደሚያመለክቱት ከሆነ አካላዊ እንቅስቃሴ የሚያደርጉ ሰራተኞች ከማያደርጉት የበለጠ በስራቸው ውጤታማና ቀልጣፋ ሆነው ተተገኝተዋል፡፡

#ከጓደኞቸ ጋር ሰብሰብ ብሎ መሳቅ መጫወት

መቼም በጉጉት ከሚጠበቁትት የእረፍት ማሳለፊያ ነገሮች መካከል ከአብሮ አደግ ጓደኞች፣ ከቢሮ የስራ ባልደረቦች እንዲሁም ከልባዊ ወዳጆች ….ወዘተ ጋር ተሰብስቦ ስለ ተለያዩ ነገሮች እያወሩ መሳቅ እና መጫወት አንዱ ነው፡፡ ይህ ክዋኔም አዕምሮን በማደስ አካልን ያነቃቃል፡፡

#ቀናችንን በፕሮግራም መምራት

በቀን ውስጥ የምንሰራቸውን ስራዎች በቅደም ተከተላቸው መሠረት እና የሚወስዱበትን ጊዜ ጨምረን ፕሮግራም እናውጣ ከስራችን መኃልም የእረፍት ጊዜን ማካተት እንዳንረሳ፡፡

#አጭር የዕንቅልፍ ሠዓት ይኑረን

በቀን ውስጥ ሲበዛ ለ20ደቂቃ እንቅልፍ ማሸለብ ውጤጣማ እና ቀልጣፋ እንደሚያደርግ ብዙ ጥናቶች አመላክተዋል፡፡ ሆኖም ግን ይህን የእንቅልፍ ሰዓት ማራዘም በራሱ ጉዳት እንዳለው ልብ ይለዋል፡፡

ውድ ቤተሰቦች ልብ እንድትሉልኝ የምፈልገውና በግሌ የተሳሳተ አባባል እና አመለካከት የሚመስለኝ አንድ አቢይ ጉዳይ  አለ፤ ይህም ብዙዎቻችን እረፍትን  ጊዜ ማሳለፊያ  ብቻ ነው እንጂ የምንለው እና የምንቆጥረው እንጂ በህይወታችን ላይ ዓይነተኛ ሚናን እንደሚጫወት ድረጊት አይደለም፡፡  ግና ወዳጆጄ ይህን ጉዳይ  በደምብ ማጤን አለብን ይህንም ስል እረፍት በራሱ እንደ አንድ ዓቢይ  ነገር በመያዝ የህይወታችን አንድ አካል ማድረግ እንዳለብን ነው፡፡ ጠንካራ፣ ጎበዝ እና ለውጤት የሚታትር ሰው መሆን እጅግ የሚበረታታ ሰብዕና እና ባህርይ ነው ሆኖም ግን ይህ ነገር ገደቡን አልፎ ስራ ብቻ ላይ ከሆነ ትኩረታችን አዕምሮኣችንን እያደነዝንና አካላችን እያደከምን መሆኑን ከግምት ውስጥ በማስገባት ለዕረፈትም ጊዜ በመስጠጥ ልክ እንደመጥረቢያው እኛም ሁልጊዜ አዕምሮአችንን መሳል ይኖርብናል፡፡ ጽሁፌን በአብርሃም ሊንከን አባባል ልቋጨው ዛፍ ቁረጥ ብለህ 6 ሰዓታትን ብትሰጠኝ 4ቱን የምጠቀምበት መጥረቢያዬን በመሳል ነው፡፡

ሰላማችሁ ይብዛ…. መልካም ሳምንት

#Share
©(ቁምላቸው ደርሶ ©ዘ-ሳይኮሎጂስት)
@Psychoet

ጥንቃቄ አድርጉ! አደራ እንዳትበሉ!!

ከዲጂታል ቴክኖሎጂው መስፋፋት ጋር ተያይዞ በዚያኑ ያክል የዲጂታ ማጭበርበሮች ይከናወናሉ። በርካታ ሰዎች በዚህ የዲጂታል ማጭበርበር ብዙ ገንዘብ ተበልተዋል። ለትምህርት ይሆናችሁ ዘንድ የዛሬውን ገጠመኜን ላጫውታችሁ።

ዛሬ አንድ የሆቴል ቡኪንግ ስራ ኦንላይን ጋብዘውኝ ነበር። ከመጀመሪያው የማጭበርበር ስራ እንደሆነ ስላወኩኝ ስራ ፈላጊ መስየ ያዘዙኝን እያደረኩ ተከተልኳቸው። ስራው መጠነኛ እንደ ዌብሳይት አይነት ፕላትፎርም ተዘጋጅቶለታል። በበልተር ሆቴል ስም የሚሰራ ነው። ታስክ አንድ ሁለት ሶስት እና አራት ተብሎ ተመድቦለታል። የመጀመሪያውን ስራ ለመጀመር የ300 ብር ክፍያ ይጠይቃሉ። ይህንን ከፍሎ ስራዎቹን ክሊክ ክሊክ አድርጎ ለጨረሰ ወዲያው 600 ብር ወደ አካውንቱ ገቢ ይደረግለታል።

እኔም ይህንን ተስማምቼ ፍቃደኝነቴን ካረጋገጥኩላቸው በኋላ ለመጀመሪያ ዙር 300 ብር እንድከፍልና ወደ ስራ እንደገባ ጠየቁኝ። የ300 ብር የገቢ ደረሰኝ ሿሿ ላኩላቸው። 😁 አመኑኝ። የሆነች ጠቅ ጠቅ የምትደረግ ነገር ሰጡኝና 605 ብር እንደሸቀልኩ አሳወቁኝ። 600 ብር ወጪ አዘዝኩና ወደ አካውንቴ ገቢ አደረጉልኝ። 🥰

ከዚያ ከ አንድ እስከ አራት ስራዎች ላኩልኝ። አራተኛውን ስራ መረጥኩ። ያንን ስራ ለመስራት እስከ 5ሺ ብር ገቢ እንዳደርግ ጠየቁኝ። እዚህ ጋር እኔም ሁለተኛ ዲጂታል ማጭበርበር ልፈፅምባቸው ስል ሆቴሉ ገንዘቡ ወደ አካውንቱ እስኪገባ እና እስኪያሳውቀን መጠበቅ አለብን። ስለዚህ እየጠበቅን ነው አሉ። "ግዴለም የንግድ ባንክ ሲስተም ይሆናል" ምናምን ብል ያው 'ሌባ እናት ልጇን አታምንም' ይባል የለ?
"አይሆንም" አሉኝ። በዚህ ምክንያት ግንኙነታችን 6መቶ በር ተቀብየ እዚህ ላይ ቆመ።

ስራውን የሚሰሩት በርካታ ሰዎች ሆነው ነው። አንዱ ለአንደኛው አንደኛው ደግሞ ለሌላው አቀባብለው ነው ገንዘብ ማስገባቱ ላይ ያደረሱኝ። የቴሌግራም መጠቀሚያ ስማቸው ደግሞ ፈረንጅኛ ስም ነው። አሁን እኔ ጋር የ3 አጭበርባሪዎች የንግድ ባንክ አካውንት አለ። አንደኛው ሰውየ የቴሌግራም አካውንቱን ወዲያው አጠፋው። በዚህ ማጭበርበር ብዙ ሰዎች ብራቸውን ተበልተዋል። በቀን እስከ 5ሺ እና 10ሺ ብር ገቢ ታገኛላችሁ ብለው ያማልሏችኋል።

በእርግጥ ብዙዎች የሚበሉት ቁጭ ብሎ ገንዘብ ለማግኘት ካላቸው ጉጉት ነው። የሆነ ነገር ክሊክ አድርገን ገንዘብ የምናገኝ ቢሆን ኖሮ እንደ እኛ ኢንተርኔት ላይ አፍጥጦ የሚውል ሰው አልነበረም። ስለዚህ በቀን እስከዚህ ሺ ብር ገቢ ታገኛላችሁ ምናምን የሚሏችሁን ሰዎች አትመኑ። ተጠንቀቁ። ከፍሏችሁ ስራ ሊያሰራችሁ የሚፈልግ ሰው በፍፁም ከእናንተ ገንዘብ የሚፈልግበት ምክንያት የለም።

ሼር አድርጉትና ሌሎች ይማሩበት።
በአዲስ መኮንን

አንዳንድ ነገሮች ስለድብርት ፣ ራስን ስለማጥፋት

የሆነ ቀን ማታ ከክላስ እየተመለስኩ ሰፈር ልደርስ አካባቢ የቀለጠ ድንገተኛ ጩኸት ሰማሁ እና ጩኸቱ ወደተሰማበት ጊቢ ሮጬ ሔድኩ። አንድ በአስራዎቹ እድሜ የሚገኝ ልጅ ራሱን አጥፍቶ ተገኘ። ያሳዝናል አይደል? ከዚህ በላይ የምር ያሳዘነኝ የሰዉ response ነው!

በቤተሰቡ የድንጋጤ ጩኸት የተሰበሰቡ የመንደሩ ሰዎች አጠገቤ እንደቆሙ "ምን ሆንኩ ብሎ ነው አሁን?"፣ "የበርበሬ ወጪ የለበት የጨው፥ ቅብጠት ካልሆነ በቀር"፣ "ጨካኝ ነው ለቤተሰቦቹ እንዴት አያስብም?"... ሲሉ መስማት ይበልጥ ይሳዝናል።

አዕምሮ ነክ ችግሮች ትልቁ ጉዳታቸው እንደሌሎቹ በሽታዎች አለመሆናቸው፣ ማለቴ አካላዊ አለመሆናቸው ይመስለኛል። ብዙዎቹ ምልክቶች ከባህሪ ጋር ስለሚምታቱ፣ "እሱ/እሷ ልማዱ/ዷ ነው" እየተባለ ከመታለፍ ባለፈ የሚረዳ እና የሚረ'ዳ ሰው ማግኘት ይከብዳል። ወለም ያለህ እንደሆነ ግን "ልሽህ፣ ልደግፍህ" ባዩ ብዙ ነው።

ከልብ ስብራት ይልቅ የእግር ወለምታ more sense ይሰጠናል፤ ምክንያቱም ወለምታ physical evidence ሊቀርብለት ይችላል... ማለቴ አላምን ባይ እንኳን ካለ x-ray ተነስተህ ታሳየዋለህ። ግን የልብ ስብራትና የአዕምሮ መታወክ ታማሚው ሸፋፍኖ ሊደብቀው ከመቻሉም በላይ ቢናገሩት ራሱ አጉል የስም ተቀጥያ ያሰጣል በሚል ፍራቻ ዝምታን ያስመርጣል። "Am I being dramatic? Am I just seeking attention?" በሚሉ ጥያቄዎች ምክንያት አዕምሮን ዝም ለማሰኘት መጣር እና "normal" ለመሆን መሞከር የተለመደ ነው።

የድህነታችን ሰፊ እጅ እዚህም ጋር ሳይዳብሰን የቀረ አይመስለኝም። እንኳን በፊደል መቁጠሩ ያልገፉት ወላጆቻችን ቀርቶ ተምረናል የሚሉ እኩዮቻችን ብናስረዳቸው ብዙ የማይገቧቸው ነገሮች አሉ። ምክንያቱም እንኳን የአዕምሮ ደህንነት፣ በቀን ሦስቴ መብላት ራሱ እንደቅንጦት (luxury) የሚቆጠርባት ሀገር ውስጥ ነዋ የምንኖረው! ሌላውን ትተን "depression አይደለም ብሮ ... ርቦህ ነው ብላበት ይተውሀል" የሚሉ ፖስቶችን ስንት ጊዜ አየን?

በቀላሉ መፈወስ የሚችሉ ህመሞች ለከፋ የአእምሮ ህመም ወይም ለሞት ሲዳርጉ ከንፈር መምጠጥ ምንም አንደማይፈይድ ማህበረባችን ገና የገባው አይመስልም። እና አዎ Mental health is not a luxurious thing, it's a necessity!!

ፈረንጅ እግዜር ይስጠው እኛ የማናውቃቸውን ብዙ በሽታዎች በቅጥ ከማወቅና ከመሰነድ አልፎ መድሃኒቶቹንም ቀምሞ አዘጋጅቶልናል። ግን እኛ መታከም ለምን እንደምንፈራ አይገባኝም!

ጠበሉም ፀሎቱም ጋር መሄዱ ጥሩነቱ እንዳለ ሆኖ ሀኪም ጋር መሄድ ከኃጢአት እኩል የመቆጠሩ ነገር ያስገርማል። በጥቂት ፕሮፌሽናል እገዛ የሚስተካከሉ ችግሮች በዳተኝነት ምክንያት ሲብሱ ሲባባሱ ማየት ያሳዝናል። Anxiety disorders, personality disorders, depression and bipolar disorders, ADHD (attention deficit hyperactivity disorder)... የሚባሉትን አዕምሮ ነክ ሕመሞች ስማቸውን እንኳን በቅጥ የምናውቅ ስንቶቻችን ነን?

ብቻ We should normalize seeing professionals, getting treatment and taking medications!

እና ከሁሉም በላይ ስለራሳችን ስንል ራሳችንን ማበርታት ያለብን ይመስለኛል። You should be your own priority! I should be my own priority! በኛ መጎዳት ውስጥ የሚጎዱ ብዙ ሰዎች ቢኖሩም፣ መጀመሪያ የጉዳቱ ሰለባዎች እኛው ነን! "የእኔን ደህንነት የሚነካ የማንም expectation ቢሆን ገደል መግባት ይችላል!" ማለት መልመድ ያለብን ይመስለኛል። በቃ ለራሳችን መቆም አለብን!

ተስፋ እንዳለ ለራሳችን ማሳየት አለብን፣ አንዲትም እርምጃ ቢሆን ወደፊት ፈቀቅ ለማለት መታገል አለብን። የእኛን ያህል ማንም እኛን ሊረዳን አይችልም! I should stand for myself! You should stand for yourself!!

ግን ደግሞ ቢመርረንም ልንውጠው የሚገባን ሀቅ ያለ ይመስለኛል። ሁሉም ሰው ለየራሱ ሕይወት ተጠያቂ ነው! ምንም ብንፍጨረጨር ልንቀይረው የማንችለው ሀቅ ፣ ልናድናቸው የማንችላቸው ሰዎች አሉ አንዳንዴ። ስለዚህ ስላለፍነው እና ስላለፉት ራሳችንን እየወቀስን መኖር የለብንም። Everyone is responsible for his own actions!

የሚበጀን ስለወደፊቱ መጨነቅ ነው። በዙሪያችን ላሉ ሰዎች ግድ ይሰጠናል ወይ? ጓደኞቻችንን እንሰማቸዋለን ወይ? ሲደብራቸው "አለሁ፣ አይዞኝ" እንላቸዋለን ወይ? ሊደረግልን የምንፈልገውን ለሰዎች እናደርጋለን ወይ?

እኛ እግዜር አይደለንም፣ ለሁሉም ሰው መፍትሔ የለንም። ሁሉንም ሰው አድምጠን አንችለውም፤ ግን ቢያንስ ሁላችንም በዙሪያችን ላሉ ጥቂት ሰዎች concerned እንሁን።

Idk why I'm ranting all this nonsense. ምናልባት የሆነ ሰው ከጠቀመ ብዬ ነው!

እና If you're struggling, you should know this...You ain't alone! ብቻችሁን አይደላችሁም! ብዙ ታጋይ አለ! ምንም እንኳን "ሁሌም ከጎናችሁ እሆናለሁ" ምናምን ብዬ ቃል የምገባበት አቅም ባይኖረኝም። ግን I will try at least! Genuinely እርዳታ የምትፈልጉ ከሆነ ብዙ ሊረዷችሁ የሚፈልጉ ሰዎች እዚህ አሉ - Reach them out! ከሁሉ በላይ ራሳችሁን እርዱ! Stand for yourself!

እርሶ ወይም ወዳጅ ዘመድዎ በራስ ማጥፋት ሀሳቦች እየተጨነቁ ከሆነ እባክዎን በአቅራቢያዎ ወደሚገኝ ጤና ጣቢያ ወይም የስነ-ልቦና ማዕከል በመሄድ የባለሙያ ድጋፍ እና ሪፈራል ያግኙ።

ለአእምሮ ህክምና ተጨማሪ መረጃ: https://bit.ly/3KTRnDr

በYonathan Getachew (Software Engineer)

#ክፍል_15
#ሰዎች_እንዴት_ይወዱናል?
በሰዎች መካከል ያለ መሳሳብ / Interpersonal Attraction /
(ናሁሰናይ ፀዳሉ እና )
www.tg-me.com/psychoet

ሰዎችን እንዴት እንወዳቸዋለን?
የማህበረሰብ ሳይኮሎጂስቶች ለምን ሰዎችን እንወዳለን ለምንስ እንወደዳለን ብለው ያወጡትን በጥናት የተደገፉ ነጥቦች እንይ እስኪ፡፡እዚህ ጋር ግን ማፍቀር እና መውደድ የተለያዩ እንደሆኑና መውደድ የማፍቀር መነሺያው እንደሆነ ልብ ማለት ይገባናል፡፡

ሌላን ሰው ለመውደድ ምክኒያት የሚሆኑን ጉዳዬች እነዚህ ናቸው ፡፡

1. Physical attractiveness (ሳቢ ተክለ-ሰውነት) ነው፡፡ ብዙዎቻችን ቆንጆ የሆነ ነገር ሁሉ መልካም እና ጥሩ ይመስለናል (beautiful=good) ፤ ስለዚህ ሌሎች ተጨማሪ ምክንያቶች እንኳን እኩል ቢሆኑ መልከ መልካምና ያማረ ተክለ-ሰውነት ያላቸው ከሌላቸው ሰዎች ይበልጥ ተወዳጅነት ያገኛሉ (እዚህ ጋር ግን ውበት እንደ ተመልካቹ እና እንደ ሀገሩ ባህል ስለሚለያይ መለኪያችንም ይለያያል) ይሄ ነጥብ ግን ቀስ በቀስ አብረው ብዙ በሚቆዩ ሰዎች መካከል እየጠፋ ይሄዳል፡፡

2. Proximity (አካላዊ ቅርበት)
በአቅራቢያችን ከሚኖሩ ሰዎች ጋር መልካም የሆነ የጓደኝነት ስሜት እንፈጥራለን፡፡ ብዙ ጥናቶችም እንደሚያመላክቱትም በተመሳሳይ የመኖሪያ ስፍራ ከሚኖር ሰው ጋር የምንፈጥረው ወዳጃዊ ግንኙነት ወደ መውደድ እና መወደድ ይወስደናል ብለው ነው፡፡ (you became friendliest with those who lived geographically closest to you).

3. Mere exposure (አዘውትሮ የሚደረግ ግንኙነት
ወይም መስተጋብር )

ሲሆን በዚህም ከሰዎች ጋር የሚኖረን ተደጋጋሚ የሆነ ግንኙነት መልካም የሆኑ ስሜቶችን በመፍጠር ወደ መውደድ ይወስደናል፡፡ ይሄ ግን ሁልጊዜ የሚሰራ አይደለም ምክንያቱም ለመጀመሪያ ጊዜ የሚያጋጥመን መጥፎ የሆነ ግንኙነት በተደጋጋመ ቁጥር ለዛ ሰው የምናዳብረው መውደድ ሳይሆን ጥሩ ያልሆነ መጥፎ ስሜት ነው፡፡

4. Similarity (ተመሳሳይነት)

ከእኛ ጋር ተመሳሳይነታቸው የሚበዛ ሰዎችን እንወዳለን ሆኖም ግን በዚህ ነጥብ ላይ የሚነሱ ሁለት ዓይነት ተቃራኒ ሀሳቦች አሉ የመጀመሪያው Birds of the same feather fly together በግርድፉ አማርኛ የሰው ልጅ እሱን የሚመስለውን ይፈልጋል ሲሆን ሁለተኛው ደግሞ opposite forces attract each other ሁለት ተቃራኒዎች ይፈላለጋሉ የሚሉ ናቸው፡፡የማህበረሰብ ሳይኮሎጂስቶች በዚህ ላይ ጥናት በማድረግ የትኛው ሀሳብ የተሻለ ትክክል ነው ወደሚል መደምደሚያ ደርሰዋል፡፡ በዚህም ሰዎች ከራሳቸው ጋር ተመሳሳይ ስነ ባህርይ፣ ስነ ልቡና፣ እሴቶችና የመሳሰሉት ያሏቸውን ሰዎች ይወዳሉ፡፡ ለዚህ ደግሞ መነሻው ተመሳሳይ በሆነ ሚዛን እንመዘናለን ተብሎ ስለሚታሰብ እና የሚወዱንን እና የሚመስሉንን እንወዳለን (reciprocity of liking) የሚል አስተሳሰብ ነው፡፡

5. Reciprocal Liking (መልሶ መውደድ)

ብዙ ጊዜ ሰዎች የሚወዷቸውን የሚያደንቋቸውን መልሰው የመውደድ ሁኔታ አለ፡፡ በተጨማሪም ሰዎች እንደወደዱን ስናውቅ እኛሞ የበለጠ እንዲወዱን ራሳችንን ወደሚፈልጉት ሁኔታ የመዉሰድ ዝንባሌ አለ፡፡

6. Complementarity ተሟሟይነት (ጎዶሎአችንን የሚሸፍን)

ብዙ ሰዎች ጉለታቸውን የሚያጎላ ሳይሆን የሚሞላ ሰው ይፈልጋሉ ፡፡

ሰላማችሁ ይብዛ………
www.tg-me.com/psychoet
❖_________❖

ይህ ፅሁፍ ለብዙ ሰው እንዲደርስ ሁላችንሞ ባለንበት የFacebook/Telegram ግሩፕ ውስጥ #ሼር እናርገው 💛

ስለ ሳይኮሎጂ የበለጠ ለማወቅ ፔጁን ይከታተሉ ለወዳጆችዎ ያጋሩ

ዕውቀት ከአሉታዊ የአስተሳሰብ እስር ቤት ነፃ ያወጣል !
የሳምንት ሰው ይበለን!
እወዳችኅለሁ !
ናሁሰናይ ፀዳሉ አበራ
❖__________❖

ክፍል 16
#Emotional_Intelligence & Communication
#የስሜት_ብልሃትና_ተግባቦት
(በናሁሰናይ ፀዳሉ አበራ)


የስሜት ብልህነት ማለት ስሜታችንን የማወቅ ፣ የመረዳት የመምራት ችሎታ ነው ፡፡ ጥሩ የስሜት ብልሀት ያላቸው ሰዎች የተመሰገኑ ፣ በማንኛውም ሁኔታ የተረጋጉ ፣ የሩጫ ህይወት የማይመሩ ፣ የበለጠ ደስተኛና ራሳቸውንም ሆነ አካባቢያቸውን የሚመሩ ናቸው ፡፡

በህይወታቸው በጣም ደስተኛና ስኬታማ ከሆኑ ሰዎች አንዱ መገለጫቸው ያለቸው የስሜት ብልሃት ( Emotional Intelligence ) ነው ፡፡ ብዙ ጊዜ ሰዎች ከሚሰሩበት መስሪያ ቤት ሙያውና ችሎታው እያላቸው በባህሪ ምክንያት ይሰናበታሉ ፡፡ ከዚህም በተጨማሪ ጥሩ ሀሳብ እያላቸው ባላቸው ባህሪ ምክኒያት ሰሚ ያጡ ፣ ተቀባይነት ያጡ ሰዎች ይኖራሉ ፡፡

#ለዛሬ እነዚህ የተግባቦትና የስሜት ብልሀት አለመኖር በሕይወታችን የሚያመጡትን ችግር እንመልከት ፡፡

እኔ አንዱን ድግሪዬን በማኔጅመንት ስሰራ የመመረቂያ ጽሑፌ (Competency development in business areas ) የሚል ነበር ፡፡ በዚህ ጥናት ያገኘሁት አንዱ ግኝት ሰዎች ለቢዝነሳቸው መውደቅ አንዱ ምክንያት ያላቸው አነስተኛ #የተግባቦትና #የስሜት_ብልሀት ነው ፡፡ በእርግጥ ተግባቦትም ሆነ የስሜት ብልህነት ሳይንሳዊ የሆኑ መንገዶችን በመጠቀም ማሳደግ ይቻላል ፡፡

#የስሜት_ብልሃትና_ጥሩ_ተግባቦት_የሌላቸው_ሰዎች_መገለጫዎች

★የራሳቸውን ስሜት አይቆጣጠሩም ( በቀላሉ ይናደዳሉ ፣ ይበሳጫሉ ፣ ከልክ ያለፈ ቁጣ ይታይባቸዋል )

★ከሰው ጋር ተግባቢ አይደሉም ፣ ፍርሀት ጭንቀት ይታይባቸዋል ፣ ስለ ራሳቸው አሉታዊ አመለካከት የላቸውም

★በትንሽ ነገር አብዝተው ያዝናሉ

★በአካባቢያቸው ያሉ ሰዎችን ባህሪ እና ስሜት ስለማይረዱ ፣ ብዙ ጊዜ ከሰዎች ጋር በሀሳብ ፣ በወሬ የመጋጨት ሁኔታ ይታይባቸዋል

★ሰው ስለነሱ ስላለው አስተሳሰብ አብዝተው ይጨነቃሉ ፣ ይረበሻሉ ፡፡

★ሃሳባቸውን በድፍረት አይገልፁም ፣ እየተጎዱ ከጉዳቱ መውጣት እየቻሉ ዝምታን ይመርጣሉ ፣

★ለውሳኔዎች ከተገቢው በላይ ይቸኩላሉ፣ በወሰኑት ነገር ለመጸጸት ደግሞ የመጀመሪያ ናቸው

ከላይ የዘረዘርኳቸው መገለጫዎች( የስሜት ብልሃትና ጥሩ ተግባቦት ክህሎት አለመኖር) የሚያመጣቸው ጉዳቶችና የባህሪ መገለጫዎች ናቸው ። በእርግጥ እነዚህ ሁሉ መገለጫዎች ሳይኮሎጂካል ህክምና አላቸው ፡፡

ስለዚህ ከላይ የጠቀስኳቸውን ችግሮች በራሳችሁ ላይ የምታዩ ሰዎች ተስፋ አትቁረጡ ፡፡ በጥቂት ጊዜ ጥሩ የሆነ ተደጋጋሚ ሳይኮሎጂካል ልምምዶችን በማረግ መዉጣት ይቻላል ፡፡
___

፠፠__፠፠

ይህ ፅሁፍ ለብዙ ሰው እንዲደርስ ሁላችንሞ ባለንበት የ Telegram / Facebookግሩፕ ውስጥ #ሼር እናርገው 💛

በቴሌግራም በዚህ ታገኙኛላችሁ 🚙 www.tg-me.com/Psychoet 👍


ዕውቀት ከአሉታዊ የአስተሳሰብ እስር ቤት ነፃ ያወጣል !
ቸር ሰንብቱ!
፠፠__፠፠
የሳምንት ሰው ይበለን!

#ሀሙስ 14

አድናቆት

✍ስለእራሱ ጥሩ ነገር እየተነገረው ያደገ ልጅ ማድነቅን ይማራል
✍አግባብነት ያለው ማበረታቻ እያገኘ ያደግ ልጅ በእራስ መተማመንን ይማራል
✍መቻቻል በሰፈነበት ሁኔታ ያደገ ልጅ ትዕግስተኝነትን ይማራል
✍ልጅ ከአድሎ ነጻ በሆነ ሁኔታ በአግባቡ ካደገ ፍትህን ይማራል
✍ልጅ ዋስትናና ደህንነት በተሞላበት ኑሮ ካደገ ሰውን ማመንን ይማራል
✍ልጅን በማንነቱ ተቀብለን በማቅረብ ካሳደግነው ምሉዕ ፍቅር ከአለም ይማራል
✍ጥላቻ በተሞላበት አካባቢ ያደገ ልጅ ጠባጫሪነትን ይማራል
✍ልጅ በሃፍረት ካደገ የጥፋተኝነት መንፈስን ይማራል

…. እንዳለው ዶርቲ ሎው

በየትኛውም ስፍራ የሚኖር የሰው ልጅ ህጻንም ይሁን አዋቂ አድናቆትንና ሙገሳን ይወዳል እንዲሁም ይፈልጋል፡፡ መደነቅ በሰዎች ዘንድ ትኩረት ማግኘታቸንን ስለሚያመላክት ተደናቂው ክብርና የመንፈስ ከፍታ ይሰማዋል፡፡ “አንበሳ ፣ ጎበዝ ፣ ጀግና ፣ በጣም ድንቅ ስራ ነው የሰራኸው…..ወዘተ” ሰዎች አድናቆትን ለመግለጽ የሚጠቀሙባቸው ቃላት ናቸው፡፡

አድናቆት ተስፍ ለቆረጡና ምንም ማድረግ አንችልም ብለው ለተቀመጡት እንደ ጉዞ ስንቅ በማገልገል እንደገና ተስፋቸውን አለምልመው ወደ ተሻለ ደረጃ እንዲደርሱ ይራዳቸዋል ይላሉ ፡፡

ወጣት ልጆችን እንዴት እናድንቃቸው?

ትልቁ ትኩረትና ጥያቄ ልጆችን ማድነቅ ያስፈልጋል የሚለው ሳይሆን እንዴት እናድንቃቸው የሚለው ነው፡፡ ብዙ የምርምር ስራዎች እንደሚያመለክቱት የልጆችን የስራ ሂደት ማድነቅ ልጆች ጠንክረው እንዲሰሩ ፤ እንዲማሩ ፤ እንዲመራመሩና ስለ ችሎታቸው አወንታዊ አመለካከት እንዲኖራቸው ይረዳል፡፡ በተጨማሪም በግልጽነትና በእውነተኝነት ላይ የተመሰረት አድናቆት የልጆችን በእራስ መነሳሳት ያሳድጋል፡፡ ወጣት ልጆችን ለማድነቅና ለማበረታታት ከዚህ የሚከተሉት ነጥቦች ወሳኝነት አላቸው፡-

✍ስለ ልጆችች ስራና ጥረት መግለጽ፡- ፍርደ ገምድልነት የሌለው ውሳኔ በመስጠት የስራዎቻቸውን ጥረት ማድነቅ

✍ለአወንታዊው ስራና ጥረት ትኩረት መስጠት

✍ተግዳሮት ለሌለውና ብዙ ጥረት ለማይጠይቅ ስራ አድናቆትን መቆጠብ

✍አድናቆቱና ስራው ተመጣጣኝ መሆን አለበት

✍አግባብነት ያለውን ድርጊት በመምረጥ አድናቆትን መስጠት

✍በጊዜ ሂደት አድናቆትን መቀነስ ምክንያቱም ልጆች በአድናቆት ላይ ጥገኛ በመሆን ለመደነቅ ብቻ ሲሉ አንድን ነገር እንዲከውኑ ስለሚገድባቸው፡፡

✍አድናቆት ተፈጥራዊ ሂደትን ተከትሎ መቅረብ አለበት ከበጎና ከመልካም ድርጊት በኋላ የሚከተል፡፡

በአጠቃላይ የአድናቆት ዋንኛው ግብ ልጆች በእራሳቸው ተነሳሽነት አንድን ድርጊት እንዲከውኑና ተግዳሮቶችን በመቋቋም ጥገኝነትን አስወግደው ወደ ሚፈልጉት የዕድገት ምዕራፍና ውጤት እንዲሸጋገሩ ማስቻል ነው፡፡ እናንተስ በአድናቆት ወይስ በትችት ነው ያደጋችሁ እስቲ ያስከተለባችሁን አወንታዊና አሉታዊ ተጽእኖዎችን አካፍሉን!? ሻሎም

በአንቶኒዩ ሙላቱ ©Zepsychology
#ለተጨማሪ የሳይኮሎጂ ነክ ትንታኔና መረጃ ይህን ገጽ #ሼር #ላይክ ያድርጉ 
@psychoet

ክፍል 17

የአእምሮ ጤንነትን የሚጠብቁና የሚያሳድጉ 5 ተግባራት
(በናሁሰናይ ፀዳሉ)

የአእምሮ ጤንነት ለሰው ልጅ ወሳኝ የሆነ የሕይወት ማገር ነው፡፡  ሰው እንደ ሰው ፣  ህዝብ እንደህዝብ ፣ ሀገርም እንደሀገር እንዲቀጥልና እንዲያድግ ዋናውን ሚና የሚጫወተው የአዕምሮ ጤንነት ነው ፡፡ በአለማችን ሆነ በአገራችን  ብዙ ሰዎች ለአዕምሮ (ሥነልቦናዊ) ቀውስ እየተጋለጡ ይገኛሉ  በዚህም ብዙዎች ቀናቸውን በድብርት ፣ በፍርሀት ፣ ተስፊ በመቁረጥ ፣ ስለ ነገ አሉታዊ ነገሮችን በማሰብ ያሳልፉሉ ብሎም ብዙ ሰዎች ራሳቸውን አጥፍተዋል ፣ ከስራተቸው ለቀዋል ፣ ማህበራዊ ህይወታቸውን አቁመዋል ... ብዙ ብዙ ፡፡

ከሥነልቦና ቀውሶች ለመውጣት ወይንም የአእምሮ ጤንነታችንን ጠብቀን ለመቆየት የሚያስችሉን 5 ተግባራትን እንመለከታለን፡፡

1. አካላዊ ጤንነትንና ንቃትን ማዳበር

አካላዊ ጤንነትና ንቃት ማለት ሁለንተናችን የተመጣጠነ እድገት ሲኖረውና ሰውነታችንን ከተለያዩ በሽታዎች ሲጠበቅ ማለት ነው፡፡ አካላዊ ጤንነት ሁልጊዜ ከአዕምሮ ጤንነት ጋር ይያያዛል ፡፡ በዚህ ንቃት ውስጥ የሚዳብር በራስ መተማመን ፣ ማቀድና መፈፀም እንዲሁም ችግሮችን በስልት መፍታት በሰውነታችን ውስጥ የኬሚካሎች ለውጥ እንዲኖር ያደርጋል ይህም ለኬሚካል ለውጥ በባህሪያችንና በስሜታችን ላይ አወንታዊ ለውጥን ያመጣል፡፡

📌ማድረግ ያለብን ነገሮች

ባለንበት ቦታ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ማድረግ፣ የተለያዩ የሚያስደስቱንን ስራዎች በቤታችን ሁነን መስራት ፣ ጥሩ መጸሐፍትን ማንበብ ፊልሞችን መመልከት ፣በትንሹ እቅድ ማቀድና መተግበርን መለማመድ፡፡

2. አዳዲስ ክህሎቶችን መማር

ብዙ ጥናቶች እንደሚያሳዩት አዳዲስ ክህሎቶችን መማር ለአዕምሮ ጤንነትና እድገት ወሳኝ እንደሆነ ነው ፡፡ አዳዲስ ክህሎቶችን መማር በራስ መተማመናችንን ያሳድጋል ፣ የሕይወትን አላማ የቀለጠ እንድንረዳ ያግዛል በተጨማሪም ከሌሎች ሰዎች ጋር የትውውቅና የስራ እድል ይፈጥራል፡፡

📌ማድረግ ያለብን ነገሮች
አዳዲስ ክህሎቶችን ለመማር ዩኒቨርስቲ / ኮሌጅ መግባት ፣ ብዙ ገንዘብ ማፍሰስ አይጠይቅም ባሉበት ሆኖ በቅርብ በሚቀኙ ቁሳቁሶች በመጠቀም መማር ይቻላል ፡፡

✍ በዚህ ጊዜ እቤቱ ያለ ሰው የተለያዩ ምግብ አሰራሮችን በየቀኑ መማር ፣ ዩቲዩብ ላይ የተለያዩ ቲቶሪያሎች በማውረድ በነፃ ክህሎቶችን መግኘት ፤ በነፃ ትምህርት የሚሰጡ Online ትምህርቶችን መከታተል በተጨማሪም አዳዲስ ልማዶችን መሞከር ለምሳሌ መጻፍ ፣ መሳል ፣ጥልፍ መስራት አዳዲስ የእስፖርት አይነቶችን መለማመድና እቤት ውስጥ የተበላሸ ነገሮችን መጠገንና ማስተካከል ይቻላል፡፡

✍በመስሪያ ቤት ያለ ሰው አዳዲስ ሀላፊነቶች
ስራችን ላይ ጨምሮ ቢወጣ ( እዚህ ላይ ግን አብዛኞቻችን ስለምንሰንፍ አሁን ያለኝን ሃላፊነት ራሱ በስነስርአቱ አልተወጣንም ብለን እናስባለን ) ግን አዲስ ሀላፊነት መቀበል የበለጣ የሚከብድ ነገር አይደለም እንዲያውም ቋሚ ሃላፊነቱን የበለጠ እንድንወጣ ይረዳናል፡፡

3. ለሌሎች ማካፈል

ከሚቀበል ይልቅ የሚሰጥ ደስተኛ ነው ፡፡ ሁሉም ሰው ወይ ለሀይማኖቱ አልያም ለሕሊናው ሲል መለገስ / ማካፈል ይወዳል ፡፡ ይህም የሆነው ሰዎች ከሰጠን / ለሌሎች ካካፈልን በኀላ በውስጣቸን የሚፈጠረው የኬሚካል ለውጥ ምክንያት በጣም ደስተኛ ስለምንሆን ነው ፡፡ መስጠት አወንታዊ አመለካከትን ይፈጥርልናል ፣ ከፈጣሪ ጥሩ መልስ እንድንጠብቅ ያደርጋል ፣ ለራሳችን ያለንን አመለካከት ያሳድግልናል አላማችንን የበለጠ ለመፈፀም ያተጋናል ፡፡

📌ማድረግ ያለብን ነገሮች

*ሰዎች ላደረጉልን ነገሮች ምስጋናን መለገስ
*በቅርብ ያሉ ሰዎችን ስለውሎአቸው መጠየቅ
*ጊዜያችንን ለሚፈልጉ ሰዎች መገኘት
*ካለን ገንዘብ ፣ ችሎታ ለሌሎች ለተቸገሩ ወገኖች መስጠት
*በመጨረሻም ዋናው መስጠት የምንችለው በጎ ፍቃድ አገልግሎቶች ላይ መሰማራት


4. ከሰዎች ጋር ያለውን ግንኙነት አጥብቆ መያዝ

ጥሩ ወዳጅነት / ዝምድና አይምሮን ከሚያድሱ ነገሮች ቀዳሚው ነው ፡፡ ከሰዎች ጋር ጥሩ ግንኙነት መፍጠር ለራሳችን ያለንን አመለካከት ከማሳደጉ በተጨማሪ አስደሳች ጊዜያቶችን እንድናሳልፍ ዕድል ይሰጠናል ፡፡ ከሰዎችም የድጋ ስሜት እንድንቀበልና እንድንሰጥ ይረዳናል ፡፡

📌ማድረግ ያለብን ነገሮች

*ከቤተሰቦቻችን ጋር ጊዜ ሰተን የጫዎታ ፣ የመወያያ የመመገቢያ ጊዜ ማሳለፍ ፡፡
*ድጋፍ የሚፈልጉ ጓረቤት ዘመዶችን ጊዜ ሰተን መጠየቅ ፣ ሰዎችን በሆስፒታልና በእስር ቤት መጎብኘት፡፡
*ካገኘናቸው ጊዜያት ያስቆጠሩ ወዳጆቻችንን ጋር መደወል።
*በዝንባሌያችን መሰረት በአካባቢያችንም ሆነ በሀገር አቀፍ ደረጃ ያሉ የተለያዩ ሕብረቶች ውስጥ መሳተፍ፡፡

5. ከነገና ከትናንት ይልቅ በአሁን ባለው ነገር ላይ ትኩረት መስጠት

ከምንም በላይ አሁን ላሉበት ነገር ትኩረት መስጠት የአዕምሮ ጤንነታችን እንዲጠበቅ ያደርጋል ፡፡ ብዙ ሰው አሁን ባገኘው ነገር እንደመደሰትና ፈጣሪን እንደማመስገን ትናንት ስለደረሰበት በደል እያሰበ ያዝናል ፣ ትናንት ስለሰራው ስህተት እየተፀፀተ ይኖራል ። ከዚህም ሲቀጥል ስላልኖረበት ነገ መኖሩን ሳያውቅ ከልክ በላይ "ምን እሆን ?"ብሎ እየተጨነቀ ዛሬውን ያበላሻል ፡፡

ሁልጊዜ አሁን ላይ ትኩረት መስጠት ሕይወትን የበለጠ እንድንረዳና እንድንወድ ያረገናል፡፡

#ማድረግ ያለብን ነገሮች

ትናንት በሕይወታችን የሆኑ መጥፎ ነገሮች መርሳት ባንችልም እነዛ ነገሮች ግን ዛሬ ላይ መተው ሕይወታችንን እንዲረብሹ አለመፍቀድ፡፡

ምንጭ : Mental wellbeing & my personal reflection
መልካም ቀን ይሁንላችሁ!

ጽሑፉ ለናንተ ከጠቀማችሁ ሎችም እንዲጠቀሙበት #Share በማድረግ አካፍሉ! ማካፈል ከዚህ ይጀምራል፡፡
www.tg-me.com/psychoet

#ሀሙስ 15

ለለውጥ መነሳሳት

በአንድም ይሁን በሌላ ምክንያት ዕለት ተዕለት በሚኖራችሁ ህይወት ውስጥ ሁሉም ነገር አስጠልቷችሁ ፤ ምንም ለማድረግ ወኔና ፍላጎቱ ጠፍቷችሁ መነሳሳት ከእናንት ርቆ ያውቃል? እንግዲያውስ ህይወትን በኃይልና በመነሳሳት መንፈስ እንደገና ለመጀመር እነኚህን ነጥቦች ይተግብሯቸው፡፡

1. የህይወትን ዓላማ ማወቅ፡- እያንዳንዳችን ወደዚህች ምድር የመጣነው ያለ ዓላማና ምንክንያት ስላልሆነ ለእኛ በህይወት መኖር ለራስና ለሌሎች የሚያበረክተው ጥቅም ስላለው በህይወት የመኖራችንን ዓላማ ጠንቅቀን ማወቅ ያስፈልጋል፡፡

2. ጊዜን በአግባቡ መጠቀም፡- ለሰው ልጅ በነፃ ከተሰጠው የተፈጥሮ ሃብት ውስጥ ጊዜ ነው፡፡ ማድረግ የምንፈልገውንና መሆን የምንመኘውን በጊዜ ቀመር ማስቀመጥ ወደ ምንፈልገው የዕድገት ደረጃ ይመራናል፡፡ ጊዜ ሰይፍ ነው ይቆርጣል ያቆስላል ፤ ጊዜ መድኃኒት ነው ከውድቀት ያነሳል፡፡ “ጊዜን ስሩበት እንጂ አይስራባችሁ!”

3. ተስፋ፡- ዛሬ በእጃችን መዳፍ ውስጥ ናት የስኬትንና የውድቀትን ካርድ ልንመዛባት እንችላለን፡፡ ዛሬ ባይሳካ ነገ ደግሞ ሌላ ቀን ነው ፤ ህይወት ሎተሪ ናትና ደጋግመን መሞከር ያስፈልጋል፡፡ የተሻለ ነገን ለማሰብ ተስፋ ትልቅ ስንቅ ነው፡፡

4. ውድቀትን አለመፍራት፡- ብዙዮች ጠንክረው ላመስራታቸውና ህይወትን በተሻለ መልኩ ላለመኖራቸው ትልቁ ምንክንያት ውድቀትን መፍራት ነው፡፡ ነገር ግን ሰዎች ወድቀው በተነሱ ቁጥር ጠንካራ መንፈስን እንደሚላበሱ ጥርጥር የለውም፡፡ ገና ለገና ባይሳካልኝና ብወድቅ እሳ ብሎ ከመጨነቅ ተፋልሞ ወድቆ መነሳት ይሻላል፡፡

5. በዕቅድ መመራት፡- ህይወት ዝብርቅር እንድትል ከሚያደርጉ ነገሮች ውስጥ አንዱ በዕቅድ አለመመራት ነው፡፡ በዕቅድ መመራታችን በህይወታችን ውስጥ ያሳካናቸውንና ያላሳካናቸውን ነገሮች እንድናውቅ ስለሚረዳን ምን ማድረግ እንዳለብን አቅጣጫ ያሳየናል፡፡

6. አወንታዊ አስተሳሰብ፡- በአሉታዊ አስተሳሰብ ጫና ውስጥ ያሉ ሰዎች የመስራትና የመነሳሳት ስሜታቸው ቀዝቃዛ ነው፡፡ ከብርሃን ይልቅ ጨለማው ቀድሞ ስለሚታያቸው ስልቹዎች ናቸው፡፡ መልካም ማሰብ ወደ መልካም ይመራል ድርጊት ከተጨመረበት፡፡

7. ፍላጎትን መቀነስ፡- መስራትና መሆን የምንፈልጋቸው ነገሮች በበዙ ቁጥር አንድ ነገር ላይ አእምሮአችንንና ጊዜአችንን አሳርፈን መስራት ስለማንችል በምኞት ብዛት ራዕይአችን፤ ጊዜአችንና ጉልበታቸን በከንቱ ይባክናል፡፡

 8. ትዕግስት፡- የአንድን ነገር ውጤትና ለውጥ በቅጽበታዊ ጊዜ ውስጥ መፈለግ መነሳሳትን ይገድባል፡፡ በትዕግስት የሚጠባበቁና የሚጥሩ ከሆነ ቢዘገይ እንጂ መድረስ ያለባችሁ ቦታ ከመድረስ የሚያግዳችሁ የለም፡፡

9. ዛሬውኑ መጀመር፡- ስራዎቻችንንና ዕቅዶቻችንን ለማሳካት ከነገ ከመጀመር ይልቅ ከአሁኗ ደቂቃ መጀመር ትልቅ ጥቅም አለው፡፡ የነገን ለነገ በመተው የዛሬን በትንሽ በትንሹ መጀመር ወደ ትልቁ ደረጃ ይመራናል፡፡

 10. ስራችንን በደስታ መጀመር፡- ውስጣዊ ስሜቶቻችንን ለስኬቶቻችን ትልቅ አስተዋጽኦ ስለሚኖራቸው የምንሰራውን ስራ መውደድ ይጠበቅብናል፡፡ የማንወደው ስራ ቢሆን እንኳን የምንወደውን ስራ እስክናገኝ የአሁኑን ስራችንን መውደድ አለብን፡፡

#Share #Like
www.tg-me.com/psychoet

(በአንቶኒዮ ሙላቱ)
©Zepsychology

ክፍል 18

በአዲስ መልክ ስራ ጀምረናል

ብዙውን ጊዜ ይህን ማስታወቂያ የምንመለከተው በምግብ ቤቶች ላይ ነው፡፡ ገበያቸው ሲቀዘቅዝ፤ ደንበኞቻቸው ከጊዜ ወደ ጊዜ ሲመናመኑና መክሰር ወደሚባለው ደረጃ ላይ ሊደርሱ ሲሉ ለተወሰነ ቀናት ወይም ሳምንታት አገልግሎት መስጠት ያቋርጡና ቤቱን በማደስ አንዳንድ ጭማሪ ነገሮችን በማካተት የቀድሞና አዳዲስ ደንበኞችን ለመሰባብ ሲሉ በአዲስ መልክ ስራ መጀመራቸውን ባነር ወይም የሚታይ ማስታወቂያ ለጥፎ በማብሰር ስራቸውን ይጀምራሉ፡፡

ይህ የሚያመለክተው በህይወት ጉዞ ሁሌ ወደፊት ብቻ ሳይሆን አንዳንዴም ያሳለፍነውን ደስታ፤ መከራና ውጣ ውረድ ዞር ብሎ መመልከት ለዛሬ ማንነት አስተዋጽኦ እንዳለው ለማጠየቅ ነው፡፡

ትናንት ሞክረናቸው ያልሰመሩልን የህይወት ውጥኖችን ተስፋ ባለመቁረጥ በአዲስ ሞራልና ወኔ እንደገና እንሞክረው፡፡ በህይወታችን ውስጥ በአዲስ መልክ መጀመር ያለብን ነገሮች ምንድን ናቸው?

ትዳራችን እንዴት ነው?

አንቺ ትብሽ እኔ እብስ ተብሎ የተጀመረ ነገር ሁሉ በጊዜ እርጅና ይፈዛል አልፎ ትርፎም ቀለሙ ይወይባል፡፡ ትናንትና የነበረው ፍቅር፤ መረዳዳት፤ መከባበር፤ መደማመጥና ትዕግስት በጊዜ ሂደት ጠፍቶ ሊሆን ይችላል፡፡ በተጣማሪዎቹ መካከል አንደኛው ወይም ሁለቱም የመጠቃት ስሜት እየተሰማቸው ሊሆን ይችላል፡፡ እስቲ የቀደመውን ጊዜ ፍቅርና መልካምነት በማሰብ የዛሬ መጠቃትንና የመገፋት ስሜትን ለአንድ አፍታ በመተው ትዳራችሁን/ፍቅራችሁን እንደ ገና በአዲስ ምዕራፍ ለመጀመር ሞክሩት፡፡ በትዝታ ብቻ የቀረው ፍቅራችሁና የትዳራችሁ መልካምነት ወደ ቀደሞ ክብሩ ይመለሳል፡፡ ግድ የላችሁም ከቻላችሁ ሁለታችሁም ይህ የማይቻል ከሆነ አንዳችሁ በመጀመሪያ ኃላፊነት በመውሰድ ትዳራችሁን/ፍቅራችሁን እንደገና ስሩት፤ በውጤቱ ትደነቃላችሁ፡፡

ማኅበራዊ ህይወታችሁ?

ማኅበራዊ ህይወት መልካም እንደሆነ ሁሉ አንዳንዴ ባልተፈለገና ባልተጠበቀ አቅጣጫ ያመራና ከወዳችነት መንፈስ ወደ ጠላትነት የመሸጋገር ዕድሉ ከፍተኛ ነው፡፡ አንዱ በዳይ ሌላኛው ደግሞ ተበዳይ ሆኖ በአንጀት መቆሳሰል የግንኙነት ሰንሰለቱ ተበጣጥሶ ይሆናል፡፡ የተራራቃችሁትና የተቆራረጣችሁት ሰው ምንም እንኳን ቢያጠፋና ቢበድል በህይወታችሁ አስፈላጊ ነው ብላችሁ የምታምኑት ዓይነት ሰው ከሆነ እስቲ አንድ ዕድል ስጡትና ማኅበራዊ ህይወታችሁን በማደስ እንደገና ሞክሩት፡፡

ስራችሁስ?

በግልም ይሁን ተቀጥራችሁ በምትሰሩት ስራ ውጤታማና ተሸላሚ ለመሆን ብዙ ርቀት ተጉዛችሁ ፤ ለፍታችሁ፤ ወዛችሁን አሟጣችሁ በስተመጨረሻም የልፋታችሁ ውጤት ሲታይ ትርፍና ኪሳራው እንደማይታወቅ ነጋዴ ዓይነት ሆኖባችሁ ይሆናል፡፡ ዛሬ ላይ ቆም በሉና ሌሎቹ ሲሳካላቸው እኔ ያልተሳካልኝ ምክንያት ምንድን ነው ብላችሁ በመጠየቅ በአዲስ መንፈስና ወኔ ጀምሩት፡፡ እስቲ በትናንትናው ጅምርና ልምድ ሳይሆን በሌላ አተያይ ችግራችሁ ምን እንደነበር ለመፈልፈል ጥረት አድርጉ፡፡ ከዚያ በአዲስ መልክ ስራችሁን ጀምሩ በእርግጠኝነት ይሳካላችዋል፡፡

አመለካከታችሁ?

ለዘመናት ሰው ለምን ይጠላኛል ብላችሁ እራሳችሁን በሃዘን፤ በትካዜ እንዲሁም እራስን ከማኅበራዊ ህይወት እስከ ማግለል ደርሳችሁ በብቸኝነት ስሜት እየተገረፋችሁ ሊሆን ይችላል፡፡ ግድ የለም ሰው ለምን ይጠላኛል ሳይሆን የሚጠላብኝ ነገር ምንድን ነው ብላችሁ እራሳችሁን ፈትሹ፡፡ አንዳንዴም ሌላው ሰው ምንም ሳይለን እኛው እራሳችን በምንፈጥረው ምክንያት የለሽ አስተሳሰብ ሌሎች እንደሚጠሉን ልናስብ እንችላለን፡፡ አእምሮአችሁን በአወንታዊ አስተሳብ በመገንባት ስለእራሳችሁ ጥሩ ምልከታ ይኑራችሁ፡፡ ከዚያ ሁኔታዎችን እንደ አመጣጣቸው በአዲስ መልክ ለመመለስ ሞክሩ ፤ ደስታንም ታገኛላችሁ፡፡

ተስፋ መቁረጥ ይታይባችዋል?

ሁሉም ነገር በእናንተ ተቃራኒ የሚሄድ ከሆነ እናንተ እራሳችሁ የተሳሳታችሁት ነገር ሊኖር ስለሚችል ቆም ብላችሁ እራሳችሁን መርምሩ፡፡ ትናንት ብትወድቁና ባይሳካላችሁ ዛሬ ደግሞ ሌላ ቀን ነው እንደገና ሞክሩት፡፡ ከአይሳካልኝም፤ ይሳካልኛል፤ ከአልችልም እችላለሁ፤ ሁሉም ነገር ጨለማ ነው ብሎ ከማሰብ ከጨለማው በኋላ ጽልመቱ በብርሃን ጸዳል ይገፈፋል ብሎ ማሰብና አዲስ ተስፋ መሰነቅ፡፡ ህይወት ሎተሪ ናት ደጋግመህ ሞክራት ይባል የለ፤ ተስፋ ባለመቁረጥ ጉዞአችሁን አንድ በማለት እንደገና ጀምሩት፡፡

ሱሰኝነት?

አዲስ ዓመትና አዲስ ቀን በመጣ ቁጥር ከሱስ ለመገላገል ለእራስችሁ ቃል በመግባትና ምሎ በመገዘት ጥራችሁ ጥራችሁ ወደ ምትጠሉት ወጥመድ ትብታብ ውስጥ ወድቃችሁ ይሆናል፡፡ ትናንትና ሱስን ለመተው በመጀመሪያ አእምሮአችሁን ሳታሳምኑ ቀጥታ ድርጊቱን በመተው ጀምራችሁ ይሆናል፡፡ ዛሬ ግን መጀመሪያ እንደምትችሉ  አእምሮችሁን አሳምኑ ከዚያ ድርጊቱን በአንዴ ሳይሆን ቀስ በቀስ ለመተው በአዲስ አስተሳሰብና መንገድ ጀምሩት፡፡ በእርግጠኝነት መድረስ ወደ የምትፈልጉበት ቦታ ላይ እንዳትደርሱ እንቅፋት ሆኖ የሚይዛችሁ ነገር የለም፡፡ ከእናንተ የሚጠበቀው ቁርጠኛ መሆን ብቻ ነው፡፡

በአጠቃላይ በህይወት መንገድ ሁሌ ወደ ፊት ብቻ መሄድ ሳይሆን አንዳንድ ጊዜ ከተነሱበት የህይወት አቅጣጫ እራስን ዞር ብሎ በመመልከት እንደገና እንደ አዲስ የሚጀመሩ ምዕራፎች አሉ፡፡ ስለዚህ በህይወቴ ይህንና ያንን አጥቻለው ብላችሁ የምታምኑትንና እንደገና ለማግኘት የምትመኙት ነገር ካለ ያለማቅማማት ህይወትን በአዲስ መልክ ጀምሯት ይሳካላችዋል፡፡

(በአንቶኒዮ ሙላቱ)
©Zepsychology
@psychoet

የይቅርታ ደብዳቤ... 🙏
እንደሚታወቀው ሜሎሪና ቁጥር ሦስት መጽሐፌን ለኹለተኛ ጊዜ አራዝሜው ለገና በዓል አካባቢ አወጣዋለሁ ማለቴ ይታወሳል። ነገር ግን ከአቅሜ በላይ በኾኑ ግላዊና ሀገራዊ ጉዳዮች ምክኒያት ባልኩት ሰዓት ልጨርስና ለተከበራችሁ አንባቢያን ላደርስ አልቻልኩም። ስለዚህ ጠብቃችሁ ላላገኛችሁኝ በሙሉ ታላቅ ይቅርታ እጠይቃለሁ።

በተለይም በስልክ በመደወልና በቴክስት አስታውሳችሁ ለጠየቃችሁኝ በሙሉ በድጋሜ ይቅርታ እጠይቃለሁ። እንደፈጣሪ ፈቃድ ግን ሁሉ ሰላም ከኾነ በዚህ ክረምት ሀምሌ ወር ላይ ወደ እናንተ ይደርሳል።በተረፈ፥ ሜሎሪና መጽሐፍን አንብባችሁ አሁንም አስተያየታችሁን ለምትልኩ ወዳጆች ምስጋናዬን አቀርባለሁ።

ክፍል 19

ሃዘንን መቋቋም የሚያስችሉ ዘዴዎች

በህወታችን ውስጥ ትልቅ ቦታ የምንሰጣቸው እና መልካም አቀጣጫን በመጠቆም ትልቅ አስተዋጽኦ ያበረከቱልን ሰዎች አሉ ይኖራሉም፡፡ የቤተሰብ አባል ፤ የልብ ጓደኛ ወይም አርአያ የሆኑን በልባችን አግዝፈን የምናያቸው ምግባራቸው ያስከበራቸው ሰዎችን ለምሳሌ ያህል መጥቀስ ይቻላል፡፡ በመወለድ ወደ ህይወት መምጣት እንዳለ ሁሉ የማይቀረው ህልፈተ ህይወት አለና በሞት ሲለዩን የሚሰማንን የቅስም መሰበር፤ የቁጭት፤ የጥፋተኝነት ፤ የጸጸት፤ የንዴት፤ የናፍቆት አልፎ ተርፎም የመንኮታኮትና የውድቀት ስሜት በግርድፉ ለማጠቃለል ያህል የሃዘን ስሜት ብለን እንጠራዋለን፡፡ የሰው ልጅ እንደ ጸባዩ ይህንን የሃዘን ስሜት የሚያመጡበት ገጠመኞችና ሁኔታዎች የተለያዩ ሲሆኑ የስሜቱም ጥልቀት እና ቆይታ ጊዜ የዚያኑ ያህል ይለያያል፡፡ በዚህ ጽሑፍ የሃዘን ስሜትን መቋቋም የምንችልባቸውን ጥቂት ዘዴዎችን እንመለከታለን፡፡

1. የሃዘን ስሜትን አለመካድ

የገባንበትን የሃዘን ስሜት መወጣት እንዳንችል ወደኋላ ወጥረው ከሚያሰቃዩን ስሜቶች ውስጥ አንዱ የሃዘን ስሜትን መካድ ነው፡፡ የገባንበትን መጥፎ ስሜት መካድ ከስሜቶቹ ጋር ያለንን ቆይታ ያረዝመው ይሆናል እንጂ እንድንላቀቃቸው አያግደንም፡፡ ስለዚህም ምንም እንኳን ከማንም እና ከምንም በላይ እናፈቅራቸው ነበረ ቢሆንም ላናገኛቸውና ላይመለሱ እንደተለዩን አምነን ባንወደውም የሚደርስብን ሃዘን መቀበል ከስሜቱ መላቀቅ እንድንችል ይረዳናል፡፡

2. ጠንካራ ነኝ እቋቋመዋለው ብሎ እራስን አለማታለል

አብዛኛውን ጊዜ አሉታዊ የሆኑ ስሜቶችን በመቋቋም ለማለፍ “ዋጥ” አድርገን ለማለፍ ስንጣጣር የባሰ እራሳችን ላይ ከሚደርስብን የመንፈስ ስብራት አልፎ የእንቅልፍ ማጣት፤ የምግብ ፍላጎት መዛባት፤ የድብታ ችግር፤ እንዲሁም ሌሎችንም ሊያመጣብን ይችላል፡፡ ስለዚህም ተመራጭ የሚሆነው የሚሰማንን ስሜት ለመቋቋምና ለመከላከል ከመሞከር ይልቅ ስሜቱን እንደ አመጣጡ መቀበል ስላጣነው የህይወት አጋር ስንል እራሳችንን ካለንበት የስሜት ዝቅታ ማንሳት እንድንችል ለእራሳችን ዕድል ልንሰጠው ይገባል፡፡

3. የሃዘን ስሜትን ገልጾ ማውጣት ስለስሜቱ ከሌሎች ጋር መነጋገር

ብዙዎች የወዳጃቸውን የማጣት ስሜት አውጥተው ከመናገር ይልቅ በውስጥ አምቆ መብሰልሰልን እንደ አማራጭ አድርገው ይይዛሉ፡፡ ይህ ግን ስሜቱን ያለረዳት ብቻችንን በጫንቃችን ተሸክመን ለመጓዝ እንደ መሞከር ነውና የመድከምና የመሰላቸት ስሜት ይፈጥርብናል፡፡ የሆዴን በሆዴ ለሃዘን ስሜት አይሰራምና ለትዳር አጋራችን፤ ለቤተሰባችን፤ ለልብ ጓደኞቻችን ወይም ደግሞ ለስነ-ልቦና ባለሞያዎች የተሰማንን ስሜት በመናገር፤ በመጻፍ፤ ስዕል በመሳል ወይም በማንኛውም ችሎታችን በሚፈቅደው መንገድ መተንፈስ የሃዘንን ስሜት ይቀንሳልና ስሜታችንን ገልጾ ማጋራት ጥሩ አማራጭ ነው፡፡

4. ታጋሽ መሆን

የሃዘን ስሜቱ ከባድነት የተነሳ ብዙውን ጊዜ በሞት የተለየንን ግለሰብ የሚያስታውሱንን ነገሮች ለማራቅ እንሞክራለን፡፡ ስሜቱን ያራቅነው እየመሰለን ይጠቀሙበት የነበሩ ንብረቶችን ማራቅ፤ መኖርያ ቤታችንን መቀየር፤ የስራ ቦታችንን መቀየር፤ እንደው በአጠቃላይ እንደ ፎቶ ያሉ ትዝታ የሚቀሰቅሱ ንብረቶችን ለማስወገድ አለመቸኮል ጥሩ አማራጭ ነው፡፡ የሃዘን ስሜቱም ካለፈ በኋላ የእነዚህ ንብረቶች መኖር ያጣናቸውን ግለሰቦች በመልካምነት እንድናስባቸውና እንዳንረሳቸው፤ ለእኛ የነበራቸውን ፍቅር እና አክብሮት እንድናስታውስ ይረዱናል፡፡

5. የጤናችንን ጉዳይ ቸል አለማለት

ሰዎች በሃዘን ጊዜ እራሳቸውን ይጥላሉ፡፡ ለእራሳቸው ያላቸው ክብር፤ እንክብካቤ ከመቀነስም ባለፈ እራሳቸውን በረሃብ ይቀጣሉ፡፡ የምናደርጋቸው ማናቸውም ድርጊቶች ያጣነውን ግለሰብ አይመልሱምና የጤናችንን ጉዳይ ቸል ልንለው አይገባም፡፡ የምናስበውን ያህል የምግብ ፍላጎት ባይኖረን እንኳን ምግብ መመገብ ይገባናል፡፡ ያጣናቸው ሰዎች በህይወት ቢቆዩ እንዲህ እንድንጎሳቆል እንደማይፈልጉ ለእራሳችን ደጋግመን ልንነግረው ይገባል፡፡

6. የሃዘን ስሜትም ያልፋል

በሃዘን ስሜት ውስጥ ስንሆን አብዛኛዎቻችን ስሜቱ የማይላቀቅና ሽሮ የማያልፍ አድርገን እንስለዋለን፤ ይመስለናልም፡፡ የፈጀውን ያህል ቢፈጅ የሃዘን ስሜት ከጊዜ ወደ ጊዜ ግን እየቀነሰ የሚመጣ ነው፡፡ መዘንጋት የሌለብን መኖር ማለት አሉታዊ ስሜቶችን ሳይሰሙን ተንደላቀን የምንፈላሰስበት ሳይሆን ተጋፍጠንና ተቋቁመን የምናልፍበት ነው፡፡ በህይወታችን ውስጥ የሚያጋጥሙን ማናቸውም ነገሮች የሚያልፉ መሆናቸውንና ህይወት የሚቀጥል መሆኑን ልናስተው ይገባል፡፡

በአጠቃላይ ጊዜ የማይሽረው ነገር የለምና ለማንነታችን ሃቀኛ በመሆን ካጋጠመን የተጠበቀ ይሁን ድንገተኛም የሃዘን ስሜት በመቋቋም ማንነታችንን ልንመልስ ይገባል፡፡

©(በዘመነ ቴዎድሮስ zepsychologist)
@Psychoet