Telegram Web Link
🌿 برگی از دفتر خاطرات(۲)

سال ۱۳۸۶، در آستانه ۵ اسفندماه، جشن اسفندگان، روز زن ایرانی، به عنوان مسؤول بخش جشن‌های ملی در بنیاد بین‌المللی پاسارگاد، برآن شدم تا گفت ‌و گویی با پنج زن فرهیخته ایرانی داشته باشم.

مجموعه این مصاحبه‌ها که به صورت نوشتاری انجام شد، زیر عنوان «پنج زن از نگاه پنج زن ،گفت و گویی با پنج زن کوشنده معاصر ایران» ابتدا در تارنمای بنیاد پاسارگاد و سپاس در تارنگار خودم «ایران نامه» منتشر شد.

پنج بانو که با آنها مصاحبه شد، عبارت بودند از: سیمین بهبهانی، توران شهریاری، پوران فرخ‌زاد، گیتی پورفاضل و شکوه میرزادگی،


زنده‌یاد سیمین بهبهانی،با گشاده‌رویی همیشگی و با وجود ضعف بینایی که نگارش را برایشان دشوار کرده بود، پاسخ پرسش‌های مرا با ماژیک و‌ خط درشت روی کاغذ A4 نوشتند و در ۸ برگ برایم فکس کردند.

📃متن پاسخ زنده‌یاد سیمین بهبهانی و نامه رسمی که من برای درخواست مصاحبه برایشان فرستادم.
 
👈 متن این مصاحبه‌ها را می‌توانید در نشانی زیر بخوانید:

https://drshahinsepanta.blogsky.com/1386/11/29/post-23/

@shahinsepanta
🖊از نوروز کردها تا نوروز ترک ها

📚ابداع سنت

📥عایشه حر/ ترجمه سالار سیف الدینی

🖇نوروز درواقع نه متعلق به كُردها است و نه ارتباطي با تاريخ ترك‌ها دارد بلکه به گفته اريك هابسباوم وارد چرخه‌اي شد كه او آن را «ابداع سنت‌« يا «سنت‌هاي ابداعي» نام‌گذاري كرده است. نوروز در تشكيل هويت فراصنفي و غيرمذهبي كُردها و از ميان بردن هژموني ناسيوناليسم تركي اهميت بسزايي دارد از سوي ديگر از منظر دولتی و به ویژه مورخین پان ترکیست جايگاهي در هويت ملي ترك‌ها ندارد، بلکه تنها به منزله يك ابزار و سلاح ايدئولوژيك مفیدی است كه بايد از مصادره كُردها و پ.ک.ک خارج شود

🖇نوروز در فارسی به معنای روز نو است. در کشورهای آسیای میانه نیز با اختلاف های جزیی در تلفظ به همین نام خوانده می شود. نوروز نخستین روز بهار (21مارس) و تنها روزی است که شب و روز در آن زمانی برابر را سپری می کنند. امروزه در ایران،افغانستان،آذربایجان و آسیای میانه نوروز جشن گرفته می شود.برای زرتشتی ها،علوی ها نیز نوروز، روز مقدسی است. در برخی فرهنگ ها به برپایی نوروز در اول پائیز برخورد می کنیم. یعنی جایگاه بهار و پائیز تغییر می کند

🖇ايدة استفاده از نوروز به عنوان نماد هويت كُردها متعلق به عبدالله اوجالان نبود اما شخص او و پ.ك.ك به بهترين وجه از آن استفاده كردند. مضاف بر اين پ.ك.ك نوروز را نه تنها روز ملي بلكه روز ايستادگي معرفي كرد. براي نمونه در 13 مارس 1990 يكي از چریک های پ.ك.ك به نام «كامران ديندار» در يكي از غارهاي كوهستاني شهرستان ماردين كشته شد. مراسم تشييع جنازه وي در شهر نصيبین مصادف با جشن‌هاي نوروزي بود. دراین مراسم يك دانشجو پزشكي به نام زکیه آلکان در اعتراض به ستم به خلق كُرد، دست به خودسوزي زد. به اين ترتيب «زكيه آلكان» تبديل به نخستين زنی شد نمادی از کاوه های مدرن محسوب می شدند

🖇در همين دهه دولت تركيه نيز تصميم گرفت از افسانه نوروز بي‌نصيب نماند. اما به جاي Newroz از Nevruz استفاده كرد. در 1985 «عبدالقادر چاي» مورخ پان‌تركيست كتابي با نام نوروز/ ارگنه كن منتشر كرد و نوشت؛ نوروز در واقع آييني است كه ريشه در ترکان آسياي ميانه داشت اما به عنوان يك جشن پس از فروپاشي عثماني رايج شده است. وي نوشت شخص آتاترك نيز در 1925 در آنكارا در يك جشن نوروزي شركت كرده بود

🔹متن کامل این مقاله را می‌توانید در شماره یازدهم سیاست‌نامه مطالعه کنید.

🦉@goftemaann
https://www.tg-me.com/politicalmagazinepic/2
برگی از دفتر خاطرات(۳)

سال ۱۳۸۶ در نامه‌ای به انجمن کنکاش موبدان، خواستار شدم تا آن انجمن دیدگاه رسمی خود را درباره جشن مهرگان بیان کند.

انگیزه این پرسش یافتن جایگزین شایسته‌ای برای جشن ولنتاین بود که رفته‌رفته داشت در سطح جامعه و بین جوانان رواج پیدا می‌کرد.

دیدگاه من این بود که بهترین گزینه برای جایگزینی ولنتاین در فرهنگ ایران، جشن مهرگان(جشن مهرورزی، روز مهر از مهرماه) یا ۱۶ مهرماه است.

این دیدگاه را با انجمن موبدان به گونه یک پرسش درمیان گذاشتم و خوشبختانه انجمن موبدان نیز با این دیدگاه هم‌اندیش بودند.

متن پاسخ انجمن کنکاش موبدان با امضای فرنشین انجمن موبد دکتر اردشیر خورشیدیان و متن پرسش من در اینجا آمده است.
@shahinsepanta
Forwarded from اتچ بات
📕 دیدگاه چهره‌های برجسته علمی درباره برگزاری جشن‌ها طبق تقویم رسمی کشور:

استاد هاشم رضی پژوهشگر جشن‌های ایرانی درباره شش روز اختلاف در زمان برگزاری جشن‌ها می‌نویسد:

این شش روز اختلاف از آن جهت است که در گاهشماری جدید و تعیین سال کبیسه و شمسی ثابت، پنج روز اندرگاه و اضافی را در شش ماه اول سال سرشکن کرده و نیمی از سال را هرماه ۳۱ روز به حساب آورده و ماه آخر ۲۹ روز و در هر چهار سال ۳۰ روز.
ولی زرتشتیان جشن مهرگان را روز دهم مهر به جای شانزدهم جشن می‌گیرند و همین مساله موجب بسیاری مشکلات میان پارسیان هند و رویدادهای تاسف انگیز و اندوهباری شد که دامنه اختلاف هنوز ادامه دارد و عده‌ای پیرو تقویم عرفی و قدیم یعنی نگرفتن کبیسه‌اند و عده‌ای پیرو سال ثابت و کبیسه‌دار شمسی و این امر در ایران میان زرتشتیان به ویژه در یزد نیز موجب عدم هماهنگی در اجرای جشن ها می‌شود.

@jashnha2
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🌿 برگزاری کهن‌جشن ایرانی مهرگان در روستای کُردکندی مزرعه از توابع شاهین‌دژ در استان آذربایجان‌غربی

💠 مردم این روستا هر ساله به سنت آیینی ایرانیان، جشن مهرگان را پاس می‌دارند

@jashnha2
Forwarded from اتچ بات
‍ ‍ ریشه های تاریخی و فرهنگی چهاردهم مهرماه، روز ملی دامپزشکی

✍️ شاهین سپنتا

👈 در ایران باستان هر یک از روزهای ماه، نامی ویژه داشتند. برای نمونه روز یکم هر ماه را «اورمزد»، روز دوم را «بهمن»، روز هفتم ماه را « امرداد»، روز دهم را «آبان»، روز دوازدهم را «ماه»، روز چهاردهم را «گوش» و روز بیست و یکم را «رام» می‌نامیدند و در روزهای «بهمن»، «ماه»، «گوش» و «رام » که در اصطلاح روزهای «نبُر» نامیده می‌شدند از ریختن خون جانوران و خوردن گوشت آنها پرهیز می‌کردند و این کار با انگیزه حفظ جمعیت‌ گروه‌های جانوری و همچنین تامین سلامتی انسان‌ها انجام می‌شد.

👈 واژه «گِوش» در اوستا «گِو» = «گاوُ» = «گاوُش» = «گِوش » و در پهلوی «گُوش» و در فارسی «گاو» در اصل به معنی «جهان» و «گیتی» و «مجموعۀ آفرینش » و همچنین نام کلی همه چارپایان و ستوران اهلی است. گاه این واژه به معنی گوشت یا شیر هم آمده است. گُوش نام روز چهاردهم ماه است که به نام گِوش ایزد بانوی نگاهبان چارپایان سودمند خوانده می‌شود.

👈 در نهمین یشت از یشت‌های بیست و یک گانه اوستا که «گوش یشت» یا «دَرواسپ یشت» نام دارد (دَرواسپ به معنی " دارنده اسب درست" می‌باشد) در ستایش و نیایش ایزد بانوی نگاهبان چارپایان و ستوران (گِوش یا گِوش تَشَن یا درواسپ) می‌خوانیم:

« درواسپ توانای مزدا آفریده اشَوَن را می‌ستاییم که ستوران خُرد را تندرست نگاه می‌دارد؛ که ستوران بزرگ را تندرست نگاه می‌دارد؛ که کودکان را تندرست نگاه می دارد…نیرومند بُرزمند پاداش نیک بخشنده و درمان بخشی که اشَوَن مردان را یاری رساند و پیشه درست بخشد و آرامگاه آماده کند.»

👈 دستور "داراب پالتن" موبد بزرگ پارسی در منظومه خود به نام «فرضیات‌نامه» که در سال ۱۰۶۳ یزدگردی سروده، تفصیل سی روز از ماه را به شرح از یک ترجمه پهلوی آورده و «تفصیل روز گوش» را چنین به نظم کشیده است:

به روز گوش زین گردان بر اسپان
خریدن جملگی این روز می‌دان

به رنج و آفت خلقان حمایت
همه این روز کردن به حمایت

هر آنچه کار گاو و گوسفند است
همه این روز کردن سودمند است

همه کار سلاح و ورزش آن
نمودن هر هنر این روز می‌دان

به کشت و ورزها هم گاو راندن
به آمرزش پی این کار ماندن

کند کم خورد هر چند گوشت این روز
که شیر و غیر ازو بر خوان باندوز

به روز گوش و هم دیگر انیران
تمامی شاخ و هم سُم ستوران

به رنگ گونه‌گون آراستن‌شان
دهشن نیک‌تر دادن به ایشان

ز انگور و ز خرما کار سازد
به بیع و هم شرا انبار سازد

👈 مسعود سعد سلمان (۵۱۶-۴۳۸ق.) نیز در منظومه "روزهای فرس" در مورد «گوش‌روز» یا چهاردهم ماه و شادمانی در این روز گوید:

گوش روز ای نگار مشکین خال‌
گوش بربط بگیر و نیک بمال

من ز بهر سماع خواهم گوش
بی‌سماعم مدار در هر حال

👈 در این روز گویا دعای مخصوص درواسپ را می‌خواندند و سلامت حیوانات را آرزو می‌کردند چنانکه در کتاب پهلوی «شایست و ناشایست» آمده است:

«امردادت رمه چارپایان بدهاد… گوشورون امشاسپند تو را نگاهبان چارپایان و گوسفندان باد.»

👈 گوش‌ روز (روز ۱۴هرماه) و اشتاد روز (روز ۲۶هرماه) از نظر تقویم امور دامی مهم بوده است. در «گوش روز» به آموزش گاو برای کار توجه کرده و در «اشتاد روز» گشن‌گیری حیوانات را مورد دقت قرار می‌داده‌اند، البته مسلما در روزهای دیگر نیز این امور مورد توجه بوده، اما در این روزها کوشش بیشتری داشته‌اند. در یکی از متون پهلوی میانه به نام «اندرز انوشه‌روان آذرپاد مهر اسپندان» آمده:
«گوش روز، پرورش گوشورون کن و گاو کار به ورز آموز … اشتاد روز، اسب و گاو ستور به گشن هل تا به درستی بزاید.»

👈 دکتر تاج‌بخش، دامپزشک و استاد ممتاز دانشگاه تهران که از سال ۱۳۶۹ خورشیدی به پیشنهاد او چهاردهم مهرماه هر سال به عنوان روز دامپزشکی برگزیده و در تقویم رسمی کشور ثبت شد، در مورد تاریخچه برگزیدن روز دامپزشکی می‌گوید:

« در سال ۱۳۶۹، دانشجویان دانشکده دامپزشکی که تمایل داشتند روزی را به عنوان روز دامپزشکی معین کنند، از نگارنده تعیین روزی را خواستند؛ اینجانب گفتم که روز چهاردهم به یاد "گوش روز" خوب است، چون هم در ایران باستان روز مبارکی بوده و هم در منابع اسلامی آمده است؛ به عنوان ماه نیز "مهرماه" شایسته است چون آغاز سال تحصیلی است. بنابراین چهاردهم هر مهرماه به عنوان روز دامپزشکی معیّن شد.»
@shahinsepanta
🌿 همیشه باور داشتم که بهترین زمان برای آشنایی با فرهنگ ایرانی و به ویژه جشن‌های ایرانی، دوران کودکی است؛ چون کودکان گرایش درونی بیشتری به رنگ‌های زنده، موسیقی و برنامه‌های شاد دارند و به همین دلیل از پذیرش بهتری دراین دوران برخوردارند.
هنگامی که می‌بینم تلاش‌هایم در کانال جشن‌های ایرانی از سوی هم‌میهنان دلسوز و پیگیری همچون بانو ماندانا مهدیخانی پیگیری می‌شود، شادمان می‌شوم و گام‌هایم برای ادامه راهی که همه با هم آغاز کرده‌ایم، استوارتر می‌شود.

📸 نگاره‌هایی از برگزاری جشن مهرگان امسال (۱۴۰۳) از سوی کودکان به هنگام چیدمان خوان مهرگانی و گفت‌وگو درباره مهرگان، به همراه یک پیام که بانو ماندانا مهدیخانی فرستاده‌اند.
@jashnha2
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🌸 کودکانِ شاد ایران
🧑‍🤝‍🧑کودکانه‌ای برای جشن‌های ایرانی

🎤 اجرا: پریسا نیاجلیلی
🎸 گیتار: مهدی نیاجلیلی
🌿 سروده: شاهین سپنتا

@jashnha2
🌸 کودکانِ شاد ایران

🧑‍🤝‍🧑کودکانه‌ای برای جشن‌های ایرانی

🌿 سروده: شاهین سپنتا

با جشنِ نوروز، در آغازِ سال
چون گلِ بهار، شکوفان باشیم

سیزدهِ نوروز، جشنِ دل‌افروز
دشتِ پُرگل را، پاسبان باشیم

جشنِ فروردین، بر روان‌شادی
آفرین‌گویِ، رفتگان باشیم

اردیبهشتی، چون شود زمین
راهِ راستی را، رَهروان باشیم

در جشنِ خُرداد، چون گلِ سوسن
آزاده‌‌گوی و، خوش‌زبان باشیم

جشن نیلوفر، در کنارِ آب
یادِ شیرینِ، دختران باشیم

در تیرگان هم، چون تیرِ آرش
در راهِ میهن، پُرتوان باشیم

جشنِ اَمُرداد، چون درختِ سَرو
همیشه سبز و، جاودان باشیم

جشنِ شهریور، چون شهریاران
یاری‌رسانِ، مردمان باشیم

چون روزِ مهر از، ماهِ مهر آید
مهرآفرین چون، مهرگان باشیم

در جشنِ آبان، چون آبِ روان
پاک و روشن و، بی‌زیان باشیم

در جشنِ آذر، با یارانِ خود
چون مهرِ تابان، مهربان باشیم

در شبِ چله، جشنِ یلدا را
در کنارِ هم، شادمان باشیم

در جشنِ دیگان، ستایش‌گویِ
خدایِ خوب و، مهربان باشیم

در جشنِ بهمن، با مَنشِ نیک
یاری‌رسانِ، جان‌داران باشیم

در جشنِ سَده، چون آتشِ پاک
گرم و روشن و، فروزان باشیم

در جشنِ اسفند، یاورِ زمین
سپاس‌‌گزارِ، مادران باشیم

چهارشنبه‌سوری، بَر گِردِ آتش
شاد و خندان و، پاکوبان باشیم

ما کودکانِ، ایران زمینیم
با جشن و شادی، شادمان باشیم


@shahinsepanta
Audio
🎵 نام ‌سرود: فتح بابل

◀️ خواننده: بانو مرضیه

🌿 7 آبان ماه روز جهانی کورش بزرگ.

بهترین ترانه‌ها برای ایران، در کانال ایران‌ترانه:
@irani_taraneh
@JASHNHA2
Audio
🎵 نام ‌ترانه: کورش بزرگ

◀️ اجرا: خوشخوانی (دکلمه) استاد جمشید مشایخی و آوای دانیال دادور

🌿 7 آبان ماه روز جهانی کورش بزرگ

بهترین ترانه‌ها برای ایران، در کانال ایران‌ترانه:
@irani_taraneh
2025/01/06 20:58:03
Back to Top
HTML Embed Code: