@indianstudies

روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه خود درباره اوکراین را وتو کرد.

از میان ۱۵ عضو شورای امنیت هند، چین و امارات نیز رای ممتنع دادند. این امتناع از رای به معنای عدم همراهی با غرب علیه روسیه است. هرچند که حق وتو به معنای بی نیازی روسیه از رای دیگران است اما نشان می دهد که هند در کنار دو کشور دیگر تمایلی به رو در رویی با روسیه ندارد و این در موضع اولیه این کشور آشکار بود.

@indianstudies

مزیت وضعیت کنونی روسیه و اوکراین برای ایران

آرش رئیسی‌‌نژاد استاد دانشگاه تهران، به تشریح ریشه‌های تاریخی بحران اوکراین، درس‌‌های عصر اتحاد جماهیر شوروی برای روسیه، و آموزه‌ها برای روس‌‌ها پرداخته و اهداف روسیه در حمله به اوکراین را تجزیه و تحلیل کرده است.

وی در بخشی از این مصاحبه در پاسخ به این پرسش که در میانه این جنگ آیا ایران می‌تواند تحولی در سیاست‌های خود ایجاد کند؟ چگونه؟ می‌گوید:

"امیدوارم. به گمانم اکنون زمان مناسبی است که ایران بتواند از انرژی و راه برای دستیابی به اهداف کلان ژئوپلیتیک و حفظ امنیت ملی خود استفاده کند. آن گونه که روس‌‌‌‌‌ها و چینی‌‌‌‌‌ها از آن به عنوان ابزاری برای اعمال قدرت ورای مرزهای خود استفاده می‌کنند. توجه کنید که روسیه با چه ظرافتی توانست بازار انرژی اروپا را به خود وابسته کند.

حدود ۴۰درصد درآمد صادرات گاز روسیه متکی به فروش گاز به اروپاست. پیش از حمله به اوکراین مسکو برای تنوع‌‌‌‌‌بخشی در درآمد انرژی خود کوشید تا از طریق قرارداد ۳۰ ساله با چین برای فروش گاز وابستگی کمتری به بازار اروپا داشته باشد چرا که از واکنش غرب آگاه بود. به همین ترتیب ایران باید تلاش کند تا از مزیت انرژی خود برای تبدیل آن به قدرت وسط (in-between power) استفاده کند. چه بسا با مذاکرات مثبت در وین، اکنون زمان مناسبی برای سرمایه‌گذاری اروپایی‌‌‌‌‌ها در صنعت گاز ایران باشد چرا که اروپا نیاز به تنوع‌‌‌‌‌بخشی در بازار انرژی خود دارد.

اروپا در وضعیت کنونی کوشیده تا از طریق کشورهایی همچون نروژ، جمهوری آذربایجان، قطر، الجزایر و حتی استرالیا نیاز خود به انرژی را رفع کند. اما این سیاست شکننده خواهد بود. قطر و استرالیا که مهم‌ترین کشورهای صادرکننده LNG هستند در کوتاه‌‌‌مدت از ظرفیت لازم برای افزایش تولید برخوردار نیستند. مضافا بر اینکه این دو حاضر نیستند مشتری‌‌‌‌‌های سنتی خود در شرق آسیا را فدای بازار آشفته اروپا کنند. باکو به‌‌‌رغم افزایش دو برابری صادرات گاز خود تنها می‌تواند بازار رومانی و بلغارستان را تامین کند. نروژ نیز نمی‌تواند بازار آلمان را تامین کند چه برسد به آنکه نیاز کلیت اروپا را پوشش دهد.

در این میان ایران یگانه کشوری است که می‌تواند تا حدودی نیاز بازار انرژی اروپا را پوشش دهد. گو اینکه این امر به دلیل ضعف در زیرساخت‌‌‌‌‌های صادراتی ایران در کوتاه‌‌‌مدت امکان‌‌‌ناپذیر است اما بسته ‌‌‌‌‌شدن بازار انرژی اروپا روی روسیه و تحریم‌های احتمالی علیه آن می‌تواند تلنگری به سیاستگذاران ایرانی برای آغاز همکاری مجدد با غرب در حوزه انرژی و رفع نیازمندی در سرمایه‌گذاری در این حوزه باشد. گذشته از این اکنون زمان مناسبی است که بتوانیم هم از طریق اصلاح قیمت انرژی و هم با ذهنیت استراتژیک نوین برای رسیدن به اهداف ژئوپلیتیکی خود بهره ببریم.

البته شاید برخی بگویند که این تصمیم به معنای سرشاخ شدن با روسیه در حوزه انرژی است. من این امر را قویا رد می‌‌‌‌‌کنم. ما باید نگاه سیاه و سفید و ذهنیت صفر و صدی خود را کنار بگذاریم؛ به این معنا که می‌توانیم در عین حال که می‌‌‌‌‌دانیم یک کشور یا گروه رقیبمان است اما با او کار کنیم. در ادبیات نوین روابط بین‌الملل اصطلاحی شکل گرفته به نام frenemy که ترکیبی از friend enemy است. پذیرش این نگاه یعنی در پیش گرفتن سیاست همکاری در عین رقابت، که اصطلاحا به آن Coopetition می‌‌‌‌‌گویند‌‌‌‌‌؛ ترکیبی از همکاری (Cooperation) و رقابت (Competition) در آن واحد است. مثلا در سوریه ایران و روسیه همکاری سازنده‌‌‌‌‌ای برای نابودی تروریست‌‌‌‌‌ها انجام دادند. اکنون نیز می‌توانیم به گسترش همکاری با مسکو در حوزه‌‌‌های اقتصادی روی آوریم. با توجه به تحریم‌های پیش‌‌‌‌‌روی روسیه، ایران می‌تواند حضور خود در بازار روسیه به‌‌‌ویژه در زمینه بازار غذایی را گسترش دهد. شرکت‌های نیرومند و خوشنام ایرانی همچو مپنا نیز می‌توانند در حوزه‌‌‌‌‌های زیرساختی همزمان با اوکراینی‌‌‌ها و روس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها کار کنند.

ولی در حوزه انرژی هر طوری نگاه کنید روسیه بزرگ‌ترین دشمن و رقیب ماست. روسیه بازارهای اطراف ما در حوزه انرژی را کنترل کرده: اروپا، چین و الان سودای دستیابی به هند از طریق ایجاد شبکه گازی از روسیه، آسیای میانه، افغانستان و پاکستان را دارد. در واقع یکی از دلایلی که روسیه به برآمدن طالبان واکنشی نشان نداد همین امر بود. عدم‌‌‌راه‌‌‌‌‌اندازی خط لوله صلح از ایران به شبه قاره هند می‌تواند هند را به عنوان بزرگ‌ترین بازار آتی انرژی به حیا‌ط‌خلوت روس‌‌‌‌‌ها تبدیل کند. اما اکنون می‌توان این وضعیت را تغییر داد. کوتاه اینکه ایران باید تلاش کند از این تهدید برای فرصت‌‌‌های اقتصادی استفاده کند."

آرش رئیسی‌نژاد در مصاحبه‌ با دنیای‌اقتصاد
https://www.donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3846103

@indianstudies

حمله تروریستی به مسجد شیعیان پیشاور

شمار شهدای حمله تروریستی امروز به نمازگزاران در مسجد شیعیان شهر «پیشاور» پاکستان از مرز ۵۶ نفر گذشت. تعداد زخمی‌ها نیز ۱۹۰ نفر اعلام شده که حال برخی از آنان وخیم است.

در این رویداد تلخ یک عامل انتحاری پس از درگیری مسلحانه با نیروهای امنیتی وارد محوطه مسجد و حسینیه شیعیان شده و حین برگزاری نماز خود را منفجر کرد. هنوز هیچ گروهی مسئولیت این انفجار را نپذیرفته است اما مقام های دولتی انگشت اتهام را به سوی داعش گرفته اند.

@indianstudies
آصفه بوتو زرداری، رهبر حزب مردمی خلق پس از اصابت یک پهپاد در راهپیمایی ضد دولتی این حزب در خانوال پنجاب مجروح شد.

@indianstudies

حقانی برای نخستین بار در انظار عمومی حاضر شد

سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی و سرپرست وزارت امور داخله طالبان برای نخستین بار در انظار عمومی ظاهر شد. پیش از این در تمام تصاویر منتشر شده از سوی وزارت امور داخله طالبان صورت سراج‌الدین حقانی پوشیده شده بود.

وی ۴۹ سال دارد و فرزند ارشد جلال‌الدین حقانی، بنیان‌گذار شبکه حقانی از مخوف‌ترین سازمان‌های تروریستی افغانستان است. سراج‌الدین حقانی به دلیل طراحی و اجرای حمله‌های مرگبار در ۲۰ سال گذشته که در آن‌ها صدها نفر کشته شده‌ اند تحت تعقیب اف‌بی‌‌آی، پلیس فدرال آمریکا است. همزمان با شغل جدید جایزه تعیین شده برایش از ۵ میلیون به ۱۰ میلیون دلار افزایش یافته است.

سراج‌الدین روز شنبه در مراسم پایان دوره دانشگاه پلیس در کابل با صورت باز حضور یافت. او خطاب به فارغ‌التحصیلان گفت: «برای رضایت و جلب اعتماد شما من در رسانه‌ها به همراه شما و به صورت عمومی حاضر می‌شوم.»

@indianstudies

جشنواره فرهنگی هنری حکیم نظامی در هند

@indianstudies
عمران خان به نامه مشترک سفیران اروپایی، ژاپن و کانادا در اسلام آباد که خواستار تقبیح حمله روسیه توسط نخست وزیر پاکستان شده بودند، واکنش تند نشان داد. او که در یک راهپیمایی انتخاباتی صحبت می‌کرد، گفت که پاکستان «برده» هیچ کشوری نیست و در مساله اوکراین بیطرفی خود را حفظ می‌کند.

@indianstudies

طالبان در ترکیه چه می کند

نشست مجمع دیپلماسی آنتالیا در ترکیه در حال برگزاری و امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه طالبان در کنار شخصیت هایی چون دبیرکل ناتو میهمان این نشست هستند. قرار است سخنرانی هم کنند. این نشست سه روزه بر جنگ اوکراین و مسائل مربوط به افغانستان متمرکز است.

دعوت امیرخان متقی به مجلس دیپلماسی آنتالیا در واقع گامی است در جهت تلاش ترکیه برای حضور داشتن در افغانستان و در کنترل گرفتن حریم هوایی این کشور، امری که مورد حمایت ناتو هم هست.

علاوه بر ترکیه قطر و آمریکا هم همچنان تسهیلگری می کنند. از این روست که متقی سرپرست وزارت خارجه طالبان با شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر و تام ویست نماینده ویژه امریکا در امور افغانستان و هیئت همراه شان در شهر آنتالیا ترکیه دیدار کرده است.

در غیاب انفعال در منطقه اکنون مسئولیت بزرگ به طالبان بر می‌گردد که چگونه بازی کرده و چقدر می‌توانند از منافع ملی مردم افغانستان و استقلال مواضع خود در مقابل نیاز بی اندازه به رسمیت شناخته شدن دفاع کند.

وزیر خارجه طالبان در نشست آنتالیا گفته که در هیچ جای دنیا حکومت برنده، مخالفان خود را در کابینه شریک نمی‌کند اما ما چنین کردیم. وی مدعی شد که کابینه طالبان همه‌شمول است و از هر جای افغانستان وزیر دارد و به آهستگی بهتر می شود.

‏متقی، گفته دارایی‌های افغانستان پشتوانه‌ی بانک مرکزی کشور بوده و سرمایه شخصی کسی نیست؛ ‎امریکا باید این حقیقت را درک کند و از این موضوع به عنوان اهرم فشار علیه ‎ملت افغانستان استفاده نکند.

مقام‌های ارشد ناتو، اتحادیه اروپا، سازمان ملل و برخی کشورهای منطقه و جهان در این نشست سه روزه حضور خواهند داشت.

@indianstudies

عذرخواهی وزارت دفاع هند از پاکستان بابت شلیک موشک

وزارت دفاع هند در بیانیه ای اعلام کرد: نهم مارس نقص فنی منجر به پرتاب اتفاقی موشکی به سمت پاکستان شد. دولت هند ضمن اتخاذ موضع جدی، دستور داده است که تحقیقات لازمه درباره این حادثه انجام شود.

وزارت دفاع هندوستان، نسبت به واقعه پیش آمده ابراز تاسف جدی و عذرخواهی کرده است. وزارتخانه مذکور همچنین اعلام کرد، دولت دهلی‌نو نگاهی جدی اتخاذ کرده و از دادگاه عالی کشور خواسته تا در این باره تحقیقاتی انجام دهد.

مقام‌های پاکستان گفته‌اند که این موشک مسلح نبود و در حدود ۵۰۰ کیلومتری اسلام‌آباد اصابت کرد.

وزارت خارجه پاکستان در پی این شلیک کاردار سفارت هند در اسلام آباد را احضار کرد تا مراتب اعتراض خود را بابت این "نقض غیرمسئولانه" حریم هوایی پاکستان اعلام کند و گفت: این رویداد می‌توانست برای جان غیرنظامیان و پروازهای مسافربری خطرآفرین باشد.
پاکستان همچنین به هند هشدار داد به عواقب ناخوشایند چنین سهل انگاری توجه کند.

India admits to the accidental firing of a missile at Pakistan. In the course of routine maintenance, a technical malfunction led to the accidental firing of a missile.

The Government of India has taken a serious view and ordered a high-level Court of Enquiry.

Pakistan on Saturday demanded a joint probe into the incident involving the accidental firing of an Indian missile into its territory. "Such a serious matter cannot be addressed with the simplistic explanation proffered by the Indian authorities," said Pakistan's foreign office.

@indianstudies

لغو محدودیت حمل خنجر سیک‌ها در هواپیماهای هند

@indianstudies

وزارت هواپیمایی کشوری هند به سیکهای هند اجازه داد کرپان یا یکی از وسایل شخصی شان که در حکم یک التزام مذهبی می بایست همیشه با خود همراه داشته باشند را در هواپیما با خود حمل کنند.

این اجازه بعد از آن صادر شد که دولت سفر با آن را که نوعی خنجر است محدود کرده بود. این وسیله یکی از هفت وسیله ای است که سیک ها می بایست همیشه با خود همراه داشته باشند. به تازگی دولت هند محدودیت‌های زیادی را برای اقلیت های دینی در هند اعمال می کند.

India allows Sikh passengers to wear kirpan on Indian flights

Civil Aviation Ministry has modified an earlier order restricting Sikh passengers from wearing kirpan on flights and allowed them to do so on an "Indian aircraft within India". Kirpan's total length shouldn't exceed 22.86 cm, it said. BJP leader Manjinder Singh Sirsa shared the corrigendum's picture and thanked PM Narendra Modi and Union Minister Jyotiraditya Scindia for their "swift action".

Gurdwara Parbandhak Committee (SGPC) on Wednesday said that it's taking "strict notice" of Sikh employees at airports being barred from wearing 'kirpan'. "In their own country, this discrimination is a major attack on...religious freedom of Sikhs," SGPC President Harjinder Singh Dhami said. Dhami has written a letter to Union Civil Aviation Minister to withdraw an order on the same.

@indianstudies

مجلس ملی پاکستان روز جمعه آینده در مورد رای عدم اعتماد به عمران خان تصمیم گیری می‌کند

این پس از انتخاب عمران خان در سال ۲۰۱۸میلادی به عنوان نخست وزیر پاکستان دشوارترین آزمون برای وی به حساب می‌آید و درست در زمانی است که او می خواهد نشست سازمان همکاری اسلامی را اسلام آباد برگزار کند.

پیش از این اتحاد احزاب مخالف در مجلس ملی پاکستان درباره عمران خان لایحه‌ای را پیشنهاد کرد و گفت که صدراعظم پاکستان اکثریت مورد نیاز در پارلمان را از دست داده است.

به گفته این اتحاد، حدود ده تن از اعضای حزب تحریک انصاف عمران خان از این حزب کناره‌گیری کرده اند. با این رخداد از اعضای حزب عمران خان در مجلس که باید ۱۷۲ کرسی باشد، ۱۲ کرسی کم شده است. به این ترتیب، احزاب مخالف پاکستان در این مجلس ۱۶۳ رای دارند که پس از رای گیری اکثریت را به دست می آورند.

احزاب اپوزیسیون پاکستان پس از راهپیمایی هزاران نفری در اعتراض به سوءمدیریت عمران خان در امور اقتصادی، کشورداری و سیاست خارجی به دنبال برکناری او است.

@indianstudies

در غیاب هند، پکن میزبان سومین نشست همسایگان افغانستان

بعد از تهران و اسلام آباد حالا نوبت پکن است که ایده ابتکار میزبانی از نشستی برای بررسی مسائل افغانستان را پیگیری نماید. با این حال هند به نشست کشورهای همسایۀ افغانستان به میزبانی چین دعوت نشده است. نشست مذکور قرار است هفتۀ جاری در پکن برگزار شود.

این موضوع را هفتۀ گذشته وانگ‌ یی، ‏وزیر خارجۀ‌ چین در جریان سفر مهمش به کابل، که بلافاصله بعد از نشست سازمان همکاری اسلامی در پاکستان انجام شد و در دیدار با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجۀ امارت اسلامی مطرح کرد. این نخستین سفر یک مقام عالی‌رتبه قدرت‌های جهانی به کابل از زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان به شمار می‌رود.

چین ۷۶ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد، اما مدت‌هاست که می‌ترسد همسایه‌اش به نقطه‌ای برای جدایی‌طلبان مسلمانان اویغور از سین‌کیانگ تبدیل شود.

از سوی دیگر مدیریت ترانزیت منطقه‌ای به هر کشور قدرت فراوانی در منطقه می‌بخشد. به همین دلیل، کشورهای قدرتمندی چون چین با دقت فراوان بر تعاملات این منطقه تسلط دارند و می‌خواهند نفوذ کافی بر وضعیت اقتصادی، سیاسی و ژئوپلتیک منطقه داشته باشند.

این سومین نشست کشورهای همسایۀ‌ افغانستان است که برای رسیدگی به بحران بشری در این کشور برگزار می‌شود. دو نشست دیگر در اسلام‌آباد و تهران برگزار شده ‌بود.

عجیب اما ادامه یافتن تور منطقه ای وانگ یی به هند بود. جیشانکار، وزیر خارجه هند جمعه پس از یک نشست سه ساعته با وانگ یی، همتای چینی خود در دهلی‌نو به خبرنگاران گفت: اختلافات و تنش‌ها در مرز با روابط عادی جور در نمی‌آید و قابل تطبیق نیست. وانگ یی در جریان این سفر از پیش اعلام نشده به عنوان ارشدترین مقام چینی که از زمان درگیری‌های مرزی در منطقه لداخ که منجر به کشته شدن دست‌کم ۲۰ سرباز هندی و چهار سرباز چینی شد، به هند سفر می‌کند.

رویکرد مشترک دو کشور به قضیه اوکراین و حمایت ضمنی و علنی از روسیه در یک فضای گفتمانی مشترک می تواند علت این سفر در این زمان به ویژه همزمان با بی تفاوتی پکن نسبت به دهلی نو در معادلات افغانستان باشد. البته محتمل است که وزیرخارجه چین انتظارات و نگرانی های هند را در زمینه افغانستان در مقابل خواسته های سیاسی دولت خود احصا و بررسی کرده باشد. وانگ یی در این سفر با آجیت دووال، مشاور امنیت ملی هند هم دیدار کرد.

اما در فضای رسانه ای جیشانکار با اشاره به خدشه‌دار شدن روابط هند-چین و تاکید بر اهمیت هماهنگی سیاست‌های خارجه و دفاعی گفت: تعداد اندکی این تغییر چشمگیر در روابط هند با چین در دو سال گذشته را پیش‌بینی می‌کردند.‌ هر سیاست معقولی با توانایی‌ها و بازدارندگی‌هایش از موضعش دفاع می‌کند. یکی از مسئولیت‌های بزرگ دیپلماسی هند، طرح گزینه‌های مختلف و متنوع برای چنین احتمال‌هایی است.

@indianstudies

واکنش تند نخست وزیر پاکستان به تحرکات احزاب مخالف

نخست وزیر پاکستان در پاسخ به تحرکات ضددولتی جناح مخالف و برپایی اجتماع مردمی در پایتخت این کشور نسبت به دخالت‌های خارجی در ایجاد هرج و مرج و تغییر دولت منتخب در پاکستان هشدار داد و گفت: دولت اسلام‌آباد در برابر اپوزیسیون و یا توطئه‌های خارجی تسلیم نخواهد شد.

به تازگی تحرکات علیه او افزایش یافته و در آخرین مورد مریم نواز دختر نواز شریف نخست‌وزیر پیشین پاکستان هشدار داده که عمران خان را از پاکستان بیرون می‌اندازد‌.

@indianstudies

هند دیدار با هیئت نمایندگان بریتانیا را لغو کرد.

دیدار یک هیئت بلند پایه بریتانیایی از هند، متشکل از احزاب مختلف سیاسی و سخنگوی مجلس عوام، در آخرین لحظات توسط مقامات هندی لغو شد.

این هیئت ۱۰ نفره از ماه ژانویه با هند در گفتگو بوده و قصد دیدار از دهلی‌نو را داشته است. هدف اولیه این سفر مطابق گزارشات بحث بر سر توافق برای تجارت آزاد بین هند و بریتانیا بوده، اما موضوع سفر در حواشی جنگ روسیه علیه اوکراین تغییر کرده است.

پیشتر بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا، با همتای هندی خود نارندا مودی تلفنی صحبت، و هر دو کشور تاکید کردند که "باید تلاش‌ها برای پیشرفت صلح و تنش‌زدایی در این منطقه را شدت ببخشند".

هند تا کنون نه تحریمی علیه روسیه وضع کرده و نه مسکو را به خاطر اقدام نظامی در اوکراین محکوم کرده، و علی‌رغم فشارهای بین‌المللی به خرید نفت از روسیه ادامه می دهد.

هند علاقه مند به قطع روابط به روسیه نیست و در حال حاضر مشغول بحث بر سر ایجاد مکانیزمی برای تجارت دوجانبه (روبل- روپیه) است.

هفته گذشته نمایندگان بریتانیا در مورد موضع خنثی هند علیه روسیه ابراز ناامیدی کردند، اما امیدوارند که همزمان با اینکه هند شریک اصلی تجاری هند با بریتانیا باشد، این موضع تغییر کند.

احتمالا هند در مقابل تلاش لندن که در بحبوحه جنگ اوکراین، می خواهد هند را برای اقدام علیه روسیه متقاعد کند می کوشد سیاست خارجی خود را مستقل نشان دهد و در عین حال چشم به تقویت رابطه خود با روسیه به عنوان متحد سنتی و صاحب منابع انبوه انرژی دارد.

اخیرا هم اعلام شده که نفتالى بنت نخست وزیر رژیم صهیونیستی سفرى سه روزه به هند را در دستور كار دارد که باتوجه به موضع مشابه اسرائیل با هند نسبت به تحولات اوکراین قابل توجه است. هر دو متحدان نزدیک غرب هستند که لااقل در این مورد موضع همسویی با اروپا نداشته اند.

@indianstudies

و اینک انحلال مجلس پاکستان بعد از چند روز کشمکش تند میان نخست وزیر و مخالفان

به دنبال بحرانی شدن وضعیت سیاسی و نظامی پاکستان و تلاش مخالفان عمران خان برای راندن او از قدرت، پارلمان این کشور به دستور رییس جمهور منحل شد. عمران خان از او خواسته بود که پارلمان را منحل کند و عارف علوی که نزدیک به نخست وزیر است این اقدام را انجام داد.

پاکستان کاردار سفارت آمریکا را هم به اتهام مداخله احضار کرد. چند روز قبل عمران خان اعلام کرد که اوایل ماه مارس ۲۰۲۲، نامه‌ای از سوی سفیر پاکستان در یکی از کشورهای غربی دریافت کرده که در متن آن برنامه ائتلاف اپوزیسیون برای رأی عدم اعتماد به وی مطرح شده بود. وی می‌گوید علت این تهدید عدم موافقت وی با ایجاد پایگاه نظامی خارجی در خاک پاکستان بوده است. کمی بعد او صراحتا آمریکا را متهم به دخالت در امور داخلی کشورش کرد.

مجلس ملی پاکستان که عصر پنج شنبه برای بحث و رأی گیری درباره طرح عدم اعتماد به نخست وزیر عمران خان تشکیل شده بود، به صبح یکشنبه موکول شد. مخالفان «عمران‌خان» تصمیم داشتند که در جلسه امروز پارلمان که قرار بود در ساعت ۱۱:۳۰ برگزار شود به وی رای عدم اعتماد دهند که این جلسه لغو شد.

قاسم خان سوری، نایب رئیس پارلمان پاکستان امروز طرح رای عدم اعتماد به دولت عمران‌خان را رد کرد و آن را خلاف اصل ۵ قانون اساسی خواند. این مقام ارشد پارلمان پاکستان اعلام کرده که دلیل این امر "دخالت خارجی" بوده است.

شهباز شریف، برادر کوچکتر نواز شریف نخست وزیر پیشین پاکستان از حزب "مسلم لیگ نواز"، در راه تصاحب کرسی نخست وزیری و گزینه مشترک مخالفان بود.

قرار است انتخابات زودهنگام ۹۰ روز دیگر در این کشور برگزار گردد. به این ترتیب عمران خان این فرصت را دارد تا بتواند از رهگذر این رژه قدرتمندانه و شکست مخالفان خودش در پارلمان با قدرت بیشتری به صحنه بازگردد. اما مخالفان داخلی به ویژه اگر آنطور که او می گوید طرف همکاری آمریکا باشند ساکت نخواهند ماند.

@indianstudies

امکان لغو انحلال پارلمان پاکستان

انتظار می‌رود دیوان عالی پاکستان که حالا مخالفان خان به آن رجوع کرده اند در پی یک روز آشفتگی سیاسی در مورد سرنوشت عمران خان نخست وزیر این کشور تصمیم‌گیری کند. قرار است این دادگاه تا اواخر امروز در این‌ باره تصمیم‌گیری کند.

سیاستمداران منتقد دولت عمران خان اکنون دادخواستی را به دیوان عالی ارائه کرده‌اند تا در مورد اینکه آیا اقدام برای جلوگیری از رأی‌گیری، مطابق قانون اساسی بوده یا خیر، تصمیم‌گیری کند.

براساس بند ۲۲۴ قانون اساسی اگر پارلمان منحل شود‌، نخست وزیر و رهبر اپوزیسیون با مشورت اسم کسی را برای نخست وزیری موقت تعیین می‌کنند. آ‌نها برای این کار فقط سه روز فرصت دارند.

تازمانی که نخست وزیر موقت اعلام نشود‌، عمران خان نخست وزیر کشور خواهد بود. اگر احیانا عمران خان نخست وزیر و شهباز شریف رهبر اپوزیسیون نسبت به تعیین نخست وزیر موقت اختلاف نظر داشته باشند‌، این مسأله در کمیته پارلمان مطرح خواهد شد. این کمیته شامل هشت نفر خواهد بود. اما این سوال مطرح است که درحال حاضر پارلمان منحل شده‌، تشکیل کمیته پارلمان به شکلی ممکن است و چه کسانی عضو این کمیته خواهند بود.

عمران خان، رئیس سابق دادگستری پاکستان را به عنوان گزینه پیشنهادی خود برای پست نخست وزیری موقت این کشور معرفی کرده است. رئیس سابق دادگستری پاکستان جزو هیئت ۵ نفره قضاتی بود که «نواز شریف» نخست وزیر وقت پاکستان را در رابطه با پرونده اسناد پاناما رد صلاحیت کرد.

در همین حال مواضع چند سیاستمدار قابل توجه است. بیش از همه حرف های مریم نواز که گفته است پاکستان در ۴۰ سال جنگ و منازعه افغانستان نقش کلیدی و غیر قابل انکار داشته است و به عنوان یک همسایه ناجوانمرد و مخرب برای بی ثباتی و ویرانی افغانستان به انواع مختلف عمل کرده است. او در توییتی نوشته بود: «اگر این دیوانه و وسواسی به خاطر این جنایت مجازات نشود، پس از امروز قانون جنگل در این کشور حاکم خواهد شد.»

@indianstudies

صادرات هند به رکورد ۴۱۷ میلیارد دلار رسید

داده های رسمی نشان می دهد که صادرات کالاهای هند به رکورد ۴۱۷ میلیارد دلار در سال مالی۲۰۲۲-۲۰۲۱ رسیده است که حدود ۵ درصد از هدف دولت فراتر رفته و نسبت به سال قبل ۴۰ درصد رشد داشته است.

این رکورد تاریخی جهش ۱۲۵ میلیارد دلاری و ۴۳ درصدی سالانه داشته که آن نیز یک رکورد تاریخی دیگر می‌باشد.

رشد قیمت مواد غذایی یکی از عوامل تحریک صادرات هند است که یکی از بازیگران عمده شکر، گندم و ذرت در بازار جهانی است.

در کنار آن صادرات فراورده های نفتی، جواهرات، محصولات دارویی هند نیز جهش فوق العاده سالانه را ثبت کرده اند. ایالات‌متحده به همراه امارات، چین، بنگلادش و هلند طرفهای اصلی تجاری هند در سال قبل می‌باشند.

India's government data showed on Monday total exports in FY22 rose to a record high of $417.81 billion, imports too soared 54.71% year-on-year to $610.22 billion on the back of rising global fuel and commodity prices. Merchandise imports in FY21 stood at $394.44 billion.

@indianstudies

عمران خان و برگه "توطئه آمریکا"!

پاکستان همسایه شرقی ایران و از قدرت‌های منطقه‌ای و تنها کشور اسلامی دارای بمب اتم این روزها شاهد اتفاقات سیاسی مهمی است که برآیند آن در سایه وضعیت جدید افغانستان و در کل اوضاع منطقه و جهان نه تنها داخلی بلکه می‌تواند منطقه‌ای باشد.

ماجرا از آنجا شروع شد که مخالفان دولت پاکستان و عمران خان از چند هفته پیش تحرکاتی را برای رای عدم اعتماد به کابینه را شروع کردند و متعاقب آن با موافقت 195 نماینده از مجموع 342 تصمیم بر رای عدم اعتماد گرفته می‌شود و خود ریاست پارلمان هم آن را در دستور کار قرار می‌دهد؛ ناگفته نماند که عدم اعتماد به کابینه به 172 رای نمایندگان نیاز دارد.

در این هنگام، وقتی حزب انصاف و عمران خان با این میزان رای مخالف سقوط کابینه را حتمی می‌دیدند، کاملا احساس خطر کرده و معاون رئیس پارلمان در "اقدامی غیر قانونی" به گفته یک دوست تحلیلگر پاکستانی، طرح رای اعتماد را پس می‌گیرد و اپوزیسیون و احزاب سیاسی در مقابل یک اقدام غیر منتظره قرار می‌گیرند. پس از آن عارف علوی رئیس جمهور پاکستان به پیشنهاد عمران خان دستور انحلال پارلمان را صادر می‌کند و خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام می‌شود؛ اما در عین حال عمران خان و کابینه‌ موقت کار خود را ادامه می‌‍ دهند.

عمران خان در مواجهه با احزاب مخالف خود به حربه توطئه خارجی متوسل می‌شود و از توطئه آمریکا برای ساقط کردن دولتش که تنها یک سال و نیم از عمر آن باقی مانده است، خبر می‌دهد و این گونه تلاش می‌کند تا افکار عمومی پاکستان را که غالبا مخالف آمریکا و سیاست‌هایش هستند، به نفع خود تحریک و به خیابان بکشاند.

واقعیت این است که پاکستان نیز با توجه به اهمیت ژئوپلتیک آن در منطقه از مداخلات خارجی چه منطقه‌ای چه بین‌المللی به ویژه مداخله آمریکا به دور نبوده و نیست، اما علم کردن مداخله آمریکا از جانب عمران خان بیشتر اقدامی در جهت استفاده ابزاری از آن برای ساکت کردن مخالفان و کسب حمایت افکاری عمومی در تقابل داخلی به نظر می‌رسد. در این شرایط حساس بین‌المللی که آمریکا و متحدان اروپایی‌اش کل اهتمام خود را مصروف مواجهه با روسیه می‌کنند و در این راستا هم در صرافت کاهش تنش و آرام سازی اوضاع در دیگر مناطق پرتنش از جمله خاورمیانه هستند، فعلا منفعتی در تنش زایی از طریق "توطئه" علیه دولت عمران خان با وجود نارضایتی از او ندارند.

وضعیت پاکستان از جهت مداخله نظامیان و ارتش در قدرت تا حدودی نسخه‌ای ضعیف‌تر از وضعیت ترکیه قبل از ظهور عدالت و توسعه و به قدرت رسیدن اردوغان است. از این رو، ارتش یک پای ثابت و طرف اصلی معادلات و مناسبات قدرت در پاکستان است. همین ارتش چهار سال پیش در نتیجه نارضایتی از دو حزب مسلم بیگ نواز شریف و حزب مردم که از زمان استقلال پاکستان در سال 1948 به تناوب قدرت را در انحصار خود داشتند و همچنین احساس نیاز به تغییری سیاسی در کشور متاثر از فضای منطقه عربی به شکست تابوی چرخش قدرت میان دو حزب پیش‌گفته گرایش پیدا کرد و این گونه شد که عمران خان که همیشه سودای نخست وزیری داشت، پس از پیروزی حزبش در انتخابات بر این کرسی نشست.

عمران خانِ کریکت‌کار که وعده‌های رنگین و شعارهای جذاب انتخاباتی سهم بسزایی در رسیدن او به قدرت و تابوشکنی داشت، ظرف سه سال اخیر نتوانست اعتماد ارتش را جلب کند و حتی در مواردی نیز خشم آن را برانگیخت و در تلاش بود تا ژنرال مورد علاقه خود را ابتدا به سمت ریاست دستگاه اطلاعاتی و سپس فرماندهی ارتش برساند. در این شرایط که روابط عمران خان و ارتش، تنشی پنهانی را به ویژه در ماه‌های اخیر تجربه می‌کرد و به دلایلی از جمله ناکارآمدی دولتش و سیاست‌هایش و همچنین مانع‌تراشی‌های دولت پنهان نتوانست به وعده‌های انتخاباتی خود عمل کند و حتی بعضا اوضاع بدتر از سال 2018 و افکار عمومی از او ناراضی شد، مخالفانش فرصت را غنیمت شمرده و در اندیشه گرفتن قدرت از او برآمدند.

البته در این میان، آمریکا به دلایلی همچون بازی عمران خان با برگه روسیه و مخالفت وی با تاسیس پایگاه نظامی آمریکا از خان و اختلاف نظر درباره اوضاع افغانستان ناخرسند بود و عربستان نیز رضایت چندانی از او نداشت. اما اتفاقات اخیر را نمی‌توان به ویژه در این شرایط به ناخرسندی واشنگتن و اختلافات با آن ربط داد؛ هر چند اینجا نارضایتی ریاض از او می‌تواند در تحریک مخالفانش نقش داشته باشد.

این گونه به نظر می‌رسد که دیوان عالی پاکستان با تعویق مکرر اتخاذ تصمیم مقتضی به بهانه شنیدن آرا و ادله مخالفان، می‌خواهد شرایط را به سمت یک تفاهم میان نیروهای سیاسی مخالف و موافق سوق دهد. احتمالا این رویکرد هم با تفاهم با ارتش و دستگاه اطلاعاتی باشد. اما اگر این تفاهم حاصل نشود، باید دید چه تصمیمی را خواهد گرفت.

صابر گل عنبری
با تلخیص