«هگمتانه» ثبت جهانی شد

اجلاس میراث جهانی یونسکو از تاریخ ۲۱ تا ۳۱ جولای ۲۰۲۴ (۳۱ تیرماه تا ۱۰ امرداد ۱۴۰۳) در دهلی‌نو برگزار می‌شود.

در چهل‌وششمین کمیته میراث جهانی یونسکو که هم‌اینک در شهر دهلی‌نو در حال برگزاری است، پرونده ثبت جهانی «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» بررسی و محوطه تاریخی «هگمتانه» به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شد. به این ترتیب پرونده «هگمتانه» در یونسکو به عنوان بیست و هشتمین اثر جهانی ایران ثبت شد. مساحت هگمتانه در این پرونده ۷۵ هکتار و منطقه حائل آن ۲۸۷ هکتار ثبت شده است.

هگمتانه یا اکباتان ویرانه‌های پایتخت مادها را تشکیل می‌دهد. بعدها پایتخت (تابستانی) هخامنشیان و اشکانیان نیز شد. حفاری‌های باستان شناسی تاکنون محدود بوده است، اما یک دیوار دفاعی عظیم از خشت‌های گلی و یک طرح شهری شطرنجی را شناسایی شده است. همدان زیرشاخه الوند در رشته کوه‌های زاگرس بوده و هگمتانه که تاریخ ناگسستنی بشری داشته با سه هزار سال سکونت در آن روی تپه‌ای درون شهر باستانی همدان قرار دارد. در هگمتانه شواهد نادری از تمدن مادها در قرن ششم و هفتم قبل از میلاد مشاهده شده است.

@iranboom_ir

تا پیش از این، ۲۷ اثر تاریخی و طبیعی ایران در یونسکو ثبت شده‌ بودند، که شامل چغازنبیل، تخت جمشید، میدان نقش جهان اصفهان، تخت سلیمان، چشم‌انداز فرهنگی ارگ بم، پاسارگاد، گنبد سلطانیه، سنگ‌نبشته بیستون، مجموعه آثار رهبانی ارامنه، سازه‌های آبی شوشتر، بازار تاریخی تبریز، آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، باغ ایرانی، مسجد جامع اصفهان، برج گنبد قابوس، کاخ گلستان، شهر سوخته، چشم‌انداز فرهنگی میمند، شوش، قنات ایرانی، دشت لوت، شهر تاریخی یزد، چشم‌انداز باستان‌شناسی ساسانی منطقه فارس، جنگل‌های هیرکانی، راه‌آهن سراسری ایران و چشم‌انداز فرهنگی اورامانات و کاروانسراهای تاریخی ایران است.

https://www.tg-me.com/iranboom_ir/43869

گزارشی مصور از توقف‌گاههای واقع در مسیر لشکرکشی سلیمان قانونی به ایران

https://www.iranboom.ir/ketab-khaneh/ketab/3496-1390-07-24-19-46-58.html

https://www.tg-me.com/iranboom_ir

کتیبه شاه عباس بزرگ در بادکوبه

علی عجمی

به موجب این فرمان، شیعیان در راستای سیاست مذهبی و رقابت با عثمانی (که همواره در سودای تصرف اران و شروان بود) مورد حمایت قرار می گیرند و فرمان شاهی به گونه یک اعلان همگانی در مسجد جامع شهر نصب می شود. این کتیبه که به فارسی نوشته شده است، نشانی است بر رسمیت زبان فارسی در آن دیار که در پر رفت و آمدترین بخش و ناحیه شهر باکو نصب شده. در این فرمان شاه عباس بزرگ، چنین نگاشته شده است:

”حکم جهان مطاع شد آنکه در این وقت بنابر عنایت بی غایت شاهانه در باب شیعیان بادکوبه الکا شیروان، احسن الله احوالهم از ابتدا توشقان ایل مال و جهات ایشان راعن رسد یک ماهه شهر رمضان المبارک سوای توجیهاتی که اجازه داده می شود و به تخفیف و تصدق مقرر دانستیم مستوفیان عظام کرام دیوان اعلی این رقم عطیه را در دفاتر خلود ثبت نموده تغییر و تبدیل به قواعد آن راه ندهند و آنچه تیول و مواجب همه ساله مقرر است بر طرف دانند و آنچه مقرری است وارد دیوان حواله می شود و مالو جهات شهر مذکور را سال به سال کم نموده تتمه را تنخواه ارباب حوالات نمایند. تیولداران الکا مذکور حسب المسطور مقرر دانسته رسد یک ماه شهر مذکور را از تیول خود بر طرف دانند و طلبی از رعایا ننمایند و کلانتر و کدخدایان و ریش سفیدان الکا مذکور به حقیقت رسیده اگر سنی در میان شیعیان بوده باشد و یا مردم محل از محال سنی آنجا باشند تخفیف به ایشان داده نمی شود و نسخه منقح آن درست داشته به دفتر خانه همایون فرستند که مستوفیان عظام و کرام در دفاتر علیه ثبت نمایند و دانسته باشند که اگر کسی را پنهان نموده باشند در این دنیا از ایشان باز خواست خواهد شد و آخرت خدمت حضرت امیر المومنین علی ابن ابوطالب علیه السلام شرمنده خواهند بود. تغییر کننده تخفیف مذکور به لعنت الهی و نفرین حضرت رسالت پناهی گرفتار گردد و باید که دستور میمون را به سنگ نقش نموده بر دعا گویی دوام دولت قاهره تقصیر نکنند.فی سنه 1024کتیبه العبد الاقل نذیری عمل استاذ سید طاهر ابن سید امیر بادکویی.“

به راستی که کافی است به کتاب ها و متون دیوانی ایرانی عهد صفوی مراجعه کنیم تا این حقیقت را دریابیم که فارسی تا زمان چیرگی کمونیسم در سال 1920، زبان غالب دیوانی و رسمی و ادبی دیار اران و شروان و تخت گاهش، شهر زیبای بادکوبه بوده است. کافی است گشتی کوتاه در مزار ها و مساجد باکو بزنید تا ژرفای نفوذ فرهنگ ایران را در این دیار دریابید. افسوس که پس از چیرگی تزاریسم و سپس کمونیسم، ریشه های فرهنگ در دیار اران و شروان خشکانیده شد و اینک مردمان آن دیار غالبا به دلیل عدم دریافت هر گونه آموزش های تاریخی و فرهنگی به تعمد از گذشته خود رانده شده اند و کم ترین آگاهی پیرامون فرهنگ دیر پای ایرانی دیارشان ندارند. بر ماست که دیگر بار مردمان آن سرزمین را که روزی جایگاه جوشش بزرگانی چون خاقانی و نظامی و مهستی و شیروانی بود دریابیم و به پشتیبانی شان برخیزیم.

http://www.iranboom.ir/tarikh/bastan-shenasi/2505-katibe-shah-abbas-dar-badkobe.html


https://www.tg-me.com/iranboom_ir

کتاب «برآمدن صفویان و بازسازی دولت فراگیر ملی»

برآمدن صفویان و بازسازی دولت فراگیر ملی
نوشته: دکتر هوشنگ  طالع
چاپ نخست : ۱۳۹۱
۲۰۶ صفحه
ناشر : انتشارات سمرقند – تلفن : ۸۸۳۱۴۶۱۲ – ۰۲۱
شماره تلفن برای خرید تلفنی : ۰۹۱۲۷۳۳۴۲۶۶

دکتر هوشنگ طالع، پژوهشگر معاصر در این کتاب چگونگی پدیدارشدن شاهنشاهی صفویان در افق زندگی کشور و ملت ایران را بازگو می کند و کوشش های سترگ شاهنشاهان صفوی در راه نگاهبانی از ایران و بازسازی آن (پس از هزار سال آشفتگی برآمده از حکومت بیابانگردان و نظام ملوک الطوایفی ) و دفاع از کشور در برابر دولت تازه از راه رسیده و خونریز عثمانی و دولت راهزن ازبک و استعمارگران پرتغالی را می شناساند.

http://www.iranboom.ir/tazeh-ha-sp-285929972/roidad-haye-farhangi/17209-bar-amadan-safavian-drtale-9709.html

@iranboom_ir

کتاب «برآمدن صفویان و بازسازی دولت فراگیر ملی»

برآمدن صفویان و بازسازی دولت فراگیر ملی
نوشته: دکتر هوشنگ  طالع
چاپ نخست : ۱۳۹۱
۲۰۶ صفحه
ناشر : انتشارات سمرقند
تلفن: ۸۸۳۱۴۶۱۲  ۰۲۱
شماره تلفن برای خرید تلفنی : ۰۹۱۲۷۳۳۴۲۶۶
https://www.tg-me.com/iranboom_ir/43874

دکتر هوشنگ طالع، پژوهشگر معاصر در این کتاب چگونگی پدیدارشدن شاهنشاهی صفویان در افق زندگی کشور و ملت ایران را بازگو می کند و کوشش های سترگ شاهنشاهان صفوی در راه نگاهبانی از ایران و بازسازی آن (پس از هزار سال آشفتگی برآمده از حکومت بیابانگردان و نظام ملوک الطوایفی ) و دفاع از کشور در برابر دولت تازه از راه رسیده و خونریز عثمانی و دولت راهزن ازبک و استعمارگران پرتغالی را می شناساند.

در روزگار ما که بسیاری از افراد تنها با دانستن الفبای فارسی به خود اجازه ی اظهار نظر و نوشتن در باره ی هر چیز ( و از جمله کارنامه ی شاهنشاهی صفویان) را می دهند، خواندن این کتاب از کارهای شایسته است.

«برآمدن صفویان و بازسازی دولت فراگیر ملی» به‌قلم دکتر هوشنگ طالع با استفاده از منابع تاریخی و ارجاع به تاریخ‌‌ نوشته‌های دوران صفوی تا دوران معاصر منتشر شد. نویسنده در این کتاب چگونگی به‌قدرت رسیدن صفویان در ایران را با «دیدی نو بر شناسایی تاریخ» تشریح کرده است.

کتاب «برآمدن صفویان و بازسازی دولت فراگیر ملی» به‌قلم دکتر هوشنگ طالع در هفت گفتار با عنوان‌های «پیدایی دولت عثمانی»، «برآمدن صفویان»، «خان‌گاه صفی»،  «بازسازی دولت فراگیر ملی»، «تجاوز عثمانی به سرزمین‌های ایران»، «قراردادهای مرزی ایران و عثمانی (دوران عثمانی)» و «شاه‌عباس بزرگ؛ ایران در چکاد نیرومندی فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و نظامی» می‌پردازد و به چگونگی روی کار آمدن صفویان و رویارویی‌هایی که با عثمانیان داشتند و در نتیجه اتفاقاتی که به تشکیل دولتی فراگیر در ایران منجر شد، اشاره می‌کند.

در بخشی از کتاب آمده است: «با فروپاشی امپراتوری رم شرقی و شکل‌گیری حکومت عثمانی در غرب ایران زمین، پدیده نوینی در کنار مرزهای باختری ایران سربرآورد. سیاست وجودی و ادامه حیات حکومت مزبور، برپایه تجاوز و گسترش ارضی نهاده شده بود. حکومت عثمانی، بیش از سه سده، در حال تجاوز به سرزمین ایرانیان و نبرد با ملت ایران و دولت‌های این سرزمین بود.»

برخی گفتارهای کتاب، بخش‌بندی شده‌اند. گفتار دوم کتاب «برآمدن صفویان» را در دو بخش «از شیخ صفی تا شیخ جنید» و «از سلطان جنید تا شاه اسماعیل» بررسی می‌کند. «خان‌گاه صفی» نیز دربردانده دو بخش «پایگاه اجتماعی و پیروان خان‌گاه صفی» و «تور و ترک، توران و ترکان» است.

گفتار ششم کتاب، بخش‌های «نخستین قرارداد مرزی (در غرب ایران‌زمین‌ (صلح آماسیه))»، «جنگ‌های 20 ساله (سرآغاز تجزیه بخش‌هایی در غرب ایران‌زمین)» و «از قرارداد آماسیه تا قرارداد زهاب» را شامل می‌شود. گفتار هفتم کتاب ۱۱ بخش عمده دارد که هر کدام زیرعنوان‌های دیگری دارند.

«کودکی و نوجوانی پرفراز و نشیب»، «بازسازی دولت فراگیر ملی (سرکوب عثمانیان و ازبکان)»، «ویژگی‌های برجسته دوران شاه عباس»، «اصلاحات داخلی»،‌ «الگویی برای جامعه»، «شاه عباس، پاس‌دار فرهنگ ایران‌زمین»، «پاس‌داشت جشن‌های ملی»، «شادی برای مردم»، «شاه‌عباس و مردم»، «آیین سپاه‌داری» و «معماری و شهرسازی و آبادانی» بخش‌های یازده‌گانه گفتار هفتم کتاب به‌شمار می‌روند.

در بخش «جشن آب‌ریزان (تیرگان)» نوشته شده است: «جشن آب‌ریزان تا دوران شاه عباس، در گوشه و کنار ایران برپا بود. شاه عباس این جشن را دوباره زنده کرد و به آن گستره سراسری داد. نویسنده عالم‌آرای عباسی در رخ‌دادهای سال ۱۰۲۰ مهی (۲۵ اسفند ۹۸۹ تا ۱۲ اسفند ۹۹۰ خورشیدی) می‌نویسد: در اوایل تحویل سرطان که به عرف اهل عجم و شگون کسری و جم، روز آب‌پاشان است، به اتفاق در چهارباغ صفاهان تماشای آب‌پاشان فرمودند و در آن روز زیاده از صدهزار نفس از طبقات خلایق وضیع و شریف در خیابان چهارباغ جمع آمده به یکدیگر آب می‌پاشیدند. از کثرت خلایق و بسیاری آب‌پاشی، زاینده‌رود خشکی پذیرفت و فی‌الواقع غریب است...»

http://www.iranboom.ir/tazeh-ha-sp-285929972/roidad-haye-farhangi/17209-bar-amadan-safavian-drtale-9709.html


https://www.tg-me.com/iranboom_ir

اینجا چراغی روشن است ... کتابخانه و موزه ملی ملک

کتابخانه و موزه ملی ملک از سال ۱۲۷۸ خورشیدی که نخستین اندیشه درباره گردآوری کتاب و تشکیل یک کتابخانه به ذهن حاج حسین آقا ملک راه یافت، تا امروز دوره‌های مهمی از دگرگونی‌های اساسی را از سرگذرانده است.

بنیان‌گذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک آنگونه که در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات در تاریخ 30 اردیبهشت 1345 روایت کرده است، برای نخستین بار در سال 1278 از راه آشنایی با یک دیوان خطی شعر به اندیشه گردآوری کتاب افتاد «در سال 1317 هجری قمری [1278 خورشیدی] که به اتفاق مرحوم پدرم حاج محمدکاظم ملک‌التجار برای دیدن املاک خراسان به مشهد رفتیم در بازگشت، در نیشابور نیرالدوله حاکم این شهر از ما که عده همراهانمان به 400 نفر می‌رسید استقبال باشکوه و پذیرایی 15 روزه کرد. من در نیشابور نسخه‌ای از دیوان ابن یمین را پیدا کردم و در این 15 روز از روی آن نسخه‌ای برای خود نوشتم. از آن پس این فکر در من قوت گرفت که یک کتابخانه بزرگ دایر کنم».

تشکیل کتابخانه اما به زودی رنگ واقعیت نگرفت. نخستین اقدام شش سال بعد صورت پذیرفت «6 سال بعد، از طرف پدرم مامور خراسان شدم. در آنجا کتابخانه شیخ عبدالحسین پسر شیخ عبدالرحیم بروجردی را خریداری کردم. بعدا هم کتابهای میرزا ارسطو منشی کنسولگری روس را خریدم و کتابخانه خود را با این کتابها بوجود آوردم پس از آن هر کجا می‌شنیدم که کتاب خطی هست به سراغش رفتم. در این راه شهرتی بهم زدم، بطوریکه برای فروش کتاب قدیمی و خطی به من مراجعه میشد هر کس هر چه کتاب داشت می‌خریدم». کتابخانه مشهوری که حاج حسین آقا ملک ایجاد کرده بود تا پیش از درگذشت پدر در مشهد جای داشت «در سال 1336 قمری [1297 خورشیدی] که پدرم درگذشت این خانه را که خود من در آنجا متولد شده‌ام به کتابخانه اختصاص دادم ... کتابها را تا نخوانده‌ام به کتابخانه تحویل نداده‌ام». کتابخانه ملی ملک اکنون به پایتخت آمده و با حضور در بازار حلبی‌سازهای تهران، به دوره‌ای تازه از زندگی‌اش وارد شده بود. این اما پایان اندیشه بزرگ حاج حسین آقا ملک و کتابخانه مشهورش نبود. او که اکنون با درگذشت پدر بازرگان و زمین‌دار، میراث‌دار ثروت بی‌کران او شده بود، به واسطه کتابخانه، به گستره‌ای تازه از فعالیت فرهنگی روی آورد؛ راه‌اندازی موزه «انگیزه من از تاسیس موزه سکه و فرش و قلمدان و نقاشی و ... که هنوز در دست تکمیل است این بود که بعضی از مراجعین کتابخانه من محققین خارجی هستند آنها سوال می‌کردند که سکه‌های قدیم ایران و یا خطوط تاریخی و قلمدانها را که همگی نشانه تمدن کهن ما است کجا می‌توانند تماشا کنند و من برای سهولت کار آنها و نیز استفاده ملت ایران دست به ایجاد این موزه زده‌ام». او که توانسته بود نخستین موزه خصوصی ایران را بنیاد گذارد، به روایت خودش، در سال 1314 کتابخانه و موزه ملی ملک را تاسیس و سازمان‌دهی کرد.

اقدام مهم بعدی حاج حسین آقا ملک در سال 1316 صورت گرفت. او در این سال که با راه‌اندازی موزه ایران باستان از سوی دولت هم‌زمان بود، خانه پدری را به همراه کلیه اموال موجود در آن که کتابخانه و موزه ملی ملک را دربرمی‌گرفت، بر آستان قدس رضوی وقف کرد تا «شعبه‌ای از کتابخانه مقدسه رضویه باشد که کافه و عامه افراد سکنه ایران حق استفاده داشته و هر یک از افراد در خور استعداد خود عندالحاجه» از آن بهره بگیرند. حاج حسین آقا ملک در سال‌های بعد اموال و زمین‌هایی فراوان را به ویژه در خراسان بر آستان قدس رضوی وقف کرد تا بودجه کتابخانه و موزه از محل درآمدهای آن‌ها تامین شود؛ بدین ترتیب بنیاد این موقوفه را بر خودکفایی مالی گذاشت. او همچنین به موجب وقف‌نامه، تولیت موقوفات را تا زمان وفات به خود اختصاص داده و پس از آن به تولیت آستان قدس رضوی سپرده بود.

حاج حسین آقا ملک 35 سال پس از وقف کتابخانه و موزه، در سال 1351 درگذشت و تولیت موقوفات به ویژه کتابخانه و موزه ملی ملک مستقیما در اختیار آستان قدس رضوی قرار گرفت. کتابخانه و موزه ملی ملک پس از درگذشت واقف، به فعالیت خود در همان مکان و گستره جغرافیایی در بازار تهران ادامه داد.

... عملیات ساختمانی در سال 1364 آغاز شد و ساختمان تازه با کاربری کتابخانه و موزه در هفت طبقه با بهره‌گیری از معماری ایران - اسلامی در سال 1375 گشایش یافت. کتابخانه و موزه ملی ملک بدین ترتیب 24 سال پس از درگذشت بنیان‌گذار و واقف، به ساختمان نو در محوطه میدان مشق منتقل شد. کتابخانه و موزه ملی ملک از آن روزگار تا امروز در این ساختمان زیبا که جلوه‌هایی تحسین‌برانگیز از معماری ایرانی- اسلامی را به نمایش گذاشته است، به مخاطبان کتابخانه و موزه خدمات فرهنگی می‌رساند.

http://www.iranboom.ir/tazeh-ha-sp-285929972/khabar/14378-1393-08-06-09-26-51.html

https://www.tg-me.com/iranboom_ir

🔸 قطعه سیاه مشق نستعلیق ممتاز| قلم جلی| اثر میرزا غلامرضا اصفهانی/ قرن سیزدهم ه.ق|
متعلق به گنجینه کتابخانه و موزه ملی ملک
▫️نگارخانه و مکتب هنر رضوان

@iranboom_ir

شاه عباس شهر گنجه را از عثماني ها پس گرفت
.
لشكريان شاه عباس كه براي اخراج عوامل عثماني (تركيه) از چند منطقه در قفقاز ايران وارد اين منطقه شده بودند در اين روز در سال 1606 ميلادي كه در آن تاريخ مصادف با ماه محرم بود شهر گنجه (زادگاه گنجوي شاعر معروف) را پس گرفتند. در جنگي كه روي داد بيش از دو هزار و پانصد تن از عساكر عثماني كشته شدند. شاه عباس سپس محمد پاشا فرماندار منصوب از سوي عثماني در گنجه را كه به اسارت گرفته شده بود به زندان مازندران فرستاد. اندكي بعد، شماخي نيز با جنگ پس گرفته شد كه عثماني در اين نبرد هم سه هزار كشته تلفات داد و تا آن سوي «قارص» عقب نشست. به مناسبت آزاد شدن گنجه، در همان روز اين شعر ساخته شد: (در محرم گنجه از عباس شد). عثماني ها قبلا با استفاده از منازعات داخلي شاهزادگان صفوي به قفقاز ايران تعرض كرده بودند.
در عمليات قفقاز بود كه فرماندهان توپخانه ايران متوجه شدند كه گلوله هاي توپ بايد عينا مطابق كاليبر (اندازه لوله توپ) باشد و گرنه احتمال انفجار توپ مي رود و از همان زمان مقرر شد كه توپ و گلوله هاي مربوط بايد در يك كارخانه ريخته شده باشند.
پس از اخراج عثماني ها از قفقاز جنوبي، شاه عباس از شهر تفليس (گرجستان) كه از متعلقات ايران بود ديدار كرد؛ دستور ترميم خرابي هاي وارده به شهر ايروان (ارمنستان) را صادر كرد، و سپس عازم پايتخت خود شد.
دكتر كيهاني زاده/ امروز در تاریخ

@iranboom_ir

حقوق تاریخی ایران در دریای مازندران

دکتر هوشنگ طالع

برپایه‌ی دو قرارداد 1921( مودت ) و 1940( تجارت و بحر پیمایی) میان دولت شاهنشاهی ‌ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی ، نیمی (50 درصد ) از دریای ‌مازندران ( کاسپیان ) در مالکیت ملت و دولت ایران قرار دارد.
از آن‌جا که هیچ‌گونه تحدید حدود میان ایران و اتحاد شوروی در دریای ‌مازندران(کاسپیان) به عمل نیامده است ، مالکیت مساوی دو طرف در این دریا به‌ گونه‌ی مشاع می‌باشد.
بر پایه‌ی اصول شناخته شده‌ی بین‌المللی ، مالکیت بر یک پهنه (خاکی یا آبی ) درحکم مالکیت برفضای بالا و ژرفای آن پهنه نیز می‌باشد.
در دو قرارداد مزبور، جز درمورد آب‌های ساحلی دو طرف ( بند 4 ماده 12 قرارداد 1940 ) استثنا یا محدودیت دیگری  به‌ چشم نمی‌خورد. از این رو ، مالکیت ملت و دولت ایران بر نیمی از این دریا ، ‌فضای بالا و بستر و زیر بستر را نیز در بر می‌گیرد.
با فروپاشی اتحاد شوروی درسال 1370 خورشیدی (1990 میلادی ) 15 واحد سیاسی برپهنه‌ی آن سر برآوردند که 4 واحد حاصل از تجزیه یعنی جمهوری‌‌های فدراسیون روسیه ، قزاقستان ، ترکمنستان و آذربایجان ( اران ) دارای مرز آبی با دریای مازندران ( کاسپیان ) می‌باشند.
همه‌ی واحدهای‌سیاسی ایجاد شده در فراگشت فروپاشی اتحاد شوروی و از جمله 4 جمهوری‌های یاد شده برپایه‌ی  قرادادهای‌های مینسک ( پایتخت‌ روسیه‌سفید/ بلاروس) و آلمآتی ( پایتخت وقت قزاقستان ) اعلام کردند که به‌عنوان میراث‌خواران اتحاد شوروی ، همه‌ی معاهدات و تعهدات اتحاد مزبور را به رسـمیت شناخته و محترم می‌دارند‌ ( این قراردادها به ثبت سازمان‌ملل‌متحد نیز رسیده است.
بدین‌سان 4 کشور مزبور تنها مالک میراث اتحاد شوروی یا نیمی از دریاي مازندران ( کاسپیان ) می‌باشند و نیمی از آن برپایه‌ی دو قرارداد 1921 و 1940 متعلق به ملت و دولت ایران است. کوتاه سخن آن که :
یکم ـ رژيم حقوقي درياي مازندران (كاسپيان)، بر پايه‏ي قرارداد‎هايي 1921 و 1940 ميان ايران و اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي استوار است.
دوم ـ بر پايه‎ي قرارداد‎هاي مزبور، دو طرف داراي حاكميت و مالكيت متساوي (50 ـ 50 ) بر اين دريا هستند.
سوم ـ از آن جا كه هيچ گونه تحديد حدود، ميان ايران و اتحاد جماهير شوروي در درياي مازندران به عمل نيامده است، مالكيت و حاكميت متساوي دو طرف، به گونه‎ي مشاع مي‎باشد.
چهارم ـ بر پايه‎ي اصول شناخته شده ملي و بين‎المللي، مالكيت و حاكميت بر يك پهنه (اعم از آبي يا خاكي)، در حكم مالكيت و حاكميت بر فضاي بالا و ژرفاي آن پهنه مي‎باشد، مگر آن كه استثناء يا محدوديت‎هايي اعلام شده باشد.
در دو قرارداد مزبور، جز در مورد آب‌‏هاي ساحلي دو طرف (بند 4 ماده 12 قرارداد‎ 1940)، استثناء و يا محدوديت‎ ديگري به چشم نمي‎خورد. از اين رو، مالكيت و حاكميت ملت و دولت ايران بر نيمي از درياي مازندران، فضاي بالا و بستر و زير بستر اين دريا را نيز در بر مي‎گيرد.
پنجم ـ در سال 1370 (1991 ميلادي)، اتحاد شوروي فرو پاشيد. در اين فرآيند، 15 واحد سياسي بر پهنه‎ي اتحاد مزبور سر برآوردند كه چهار واحد آن، يعني فدراسيون روسيه و جمهوري‎هاي قزاقستان، تركمنستان و آذربايجان ( اران) در كنار درياي مازندران قرار دارند.
ششم ـ همه‎ي واحد‎هاي ايجاد شده بر پهنه‎ي اتحاد شوروي، از جمله جمهوري‎هاي فدراسيون روسيه، قزاقستان، تركمنستان و آذربايجان (اران)، بر پايه‎ي توافق‎هاي مينسك (پاي‎تخت روسيه سفيد / بلاروس) و آلما آتي (پاي‎تخت پيشين قزاقستان)، اعلام كردند كه به عنوان ميراث خواران اتحـاد شوروي، همه‎ي معاهدات و تعهدات اتحاد مزبـور را به رسميت شناخته و محترم مي‎دارند.
هفتم ـ بدين سان ميراث خواران اتحاد شوروي، پيش از هر گفت‌وگو با ايران، مي‎بايست نخست بر سر تقسيم ماترك اتحاد شوروي كه عبارت است از 50 درصد درياي مازندران، به چانه‎زني، گفتگو و تفاهم يا نزاع و ستيزه‎، ميان خود برخيزند.
هشتم ـ توافق چهار واحد سياسي فدراسيون روسيه، قزاقستان، تركمنستان، آذربايجان (اران) بر سر مرده‌ريگ اتحاد شوروي در درياي مازندران كه نيمي از آن را در بر مي‎گيرد، راه را براي گفتگو بر سر تعيين رژيم نوين حقوقي درياي مازندران،با دولت ايران مي‎گشايد.
نهم ـ تجزيه‎ي احتمالي هر يك از واحد‎هاي سياسي مزبور (اران، فدراسيون روسيه، قزاقستان و تركمنستان) و سر برآوردن واحد‎هاي سياسي نوين در كرانه‎ي درياي مازندران، اثري بر حق السهم ايران در اين دريا ندارد. واحد‎هاي حاصل از تجزيه، تنها دارايي و بدهي‎هاي واحد اصلي را به ارث مي‎برند.
بدين‎سان، حقوق تاريخي و قانوني ملت ايران بر پايه‎ي قرارداد‎هاي موجود ميان ايران و اتحاد شوروي، روشن و مسجل و مسلم است.
هيچ‎كس و هيچ مقام نمي‎تواند و اجازه ندارد كه از سوي ملت ايران، قراردادي را امضاء كند كه كوچك‎ترين خدشه بر منافع ملت ايران در درياي مازندران وارد كند

http://www.iranboom.ir/didehban/maaz/17323-

۱۲ سال پیش در  ۷ امرداد ۱۳۹۱، بهروز ثروتیان ـ پژوهشگر، شارح و مصحح آثار نظامی گنجوی ـ درگذشت.

@iranboom_ir

سالروز درگذشت دکتر بدرالزمان قریب

هفتم مردادماه، برابر است با چهارمین سالگرد درگذشت دکتر بدرالزمان قریب، عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان زبان و ادب فارسی و زبان‌شناس و استاد دانشگاه.
روانش شاد و یادش گرامی.

زنده‌یاد دکتر بدرالزمان قریب، زادۀ ۱۳۰۸ در تهران بود و مدرک دکتری زبان‌های باستانی خود را از دانشگاه پنسیلوانیای امریکا دریافت کرده بود.
برخی از آثار دکتر بدرالزمان قریب عبارت‌اند از: تحلیل ساختاری فعل در زبان سُغدی؛ زبان‌های خاموش، یوهان فریدریش (ترجمه، با همکاری یداللّٰه ثمره)؛ وسنتره جاتکه، داستان تولد بودا به روایت سُغدی؛ فرهنگ سُغدی (سُغدی ـ فارسی ـ انگلیسی)؛ تاریخچۀ گویش‌شناسی در ایران؛ مطالعات سُغدی؛ پژوهش‌های ایرانی باستان و میانه.

@iranboom_ir

سومین سالروز درگذشت دکتر بدرالزمان قریب

هفتم مردادماه، برابر است با سومین سالگرد درگذشت دکتر بدرالزمان قریب، عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان زبان و ادب فارسی و زبان‌شناس و استاد دانشگاه.
روانش شاد و یادش گرامی.
زنده‌یاد دکتر بدرالزمان قریب، زادۀ ۱۳۰۸ در تهران بود و مدرک دکتری زبان‌های باستانی خود را از دانشگاه پنسیلوانیای امریکا دریافت کرده بود.
https://www.tg-me.com/iranboom_ir/43881

آشنایی با دکتر بدرالزمان قریب - استاد زبان سُغدی / زهره رزشناس

فرهیختگان را باید بزرگ داشت که جامعه علمی و فرهنگی مدیون خدمات آنان است و خدمات علمی آنان را باید شناخت که عمر گرانمایه را به پای کتاب و دفتر نثار کرده‌اند. سرکار خانم دکتر بدرالزمان قریب، استاد بازنشسته گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و عضو پیوسته و نیرومند فرهنگستان زبان و ادب فارسی فرزانه‌ای است که زندگی خود را در خدمت به فرهنگ و زبان‌های ایران باستان، به ویژه زبان سغدی، و گسترش زبان فارسی گذرانیده و آثار پژوهشی متعدد و یگانه‌ای تالیف کرده است1؛ دانشجویان بسیاری پرورده و اکنون نیز پژوهش را استوار و پرتوان ادامه می‌دهد.شادکامی و دیرزیوی از آنِ ایشان باد.

آثار دکتر قریب به شرح زیر است:

1ـ «کتیبه‌ای به خط پهلوی در چین»، مجلة‌ دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشـــگاه تهران، س14، ش1،

2ـ «کتیبة جدید خشایارشا»، نشریة انجمن فرهنگ ایران باستان، س5، ش1، (1346)، ص 31-14.

3ـ «کتیبة تازه یافتة خط میخی منسوب به خشایارشا»، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، س16، ش2-1، (1347)، ص28-1.

4ـ «طلسم باران از یک متن سغدی»، نشریة انجمن فرهنگ ایران باستان، س7، ش1، (1348)،

5ـ‌ «قانون هم‌وزنی مصوت‌ها در زبان سغدی»، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، س23، ش4، (1355)،

6ـ «رستم در روایات سغدی»، شاهنامه‌شناسی(1)، تهران، (1357)،

7ـ زبان‌های خاموش، یوهانس‌ فریدریش، ترجمة دکتر بدرالزمان قریب ـ دکتر یدالله شکری فومشی، (1386)، تهران، انتشارات طهوری.

8ـ «ماهیار نوابی و سنگ نبشتة بغستان (بیستون)»، پژوهش‌های ایرانی باستان و میانه، مجموعه مقالات، به کوشش محمد شکری فومشی، (1386)، تهران، انتشارات طهوری.

فهرست سخنرانی‌های دکتر بدرالزمان قریب که بعد از 1990 ارائه شده چنین است:

1ـ سی‌وسومین کنگرة بین‌المللی مطالعات آسیایی و شمال آفریقا (ICANAS)، تورنتو (کانادا)، 1990، با مقاله، «آیا واژة فارسی کشاورز دخیل از سغدی است؟» که به زبان فرانسه در مجله مطالعات ایرانی studia Iranica (1994) و ترجمة فارسی آن به قلم دکتر زهره زرشناس در نامة فرهنگستان 16 (1377) منتشر شد.

2ـ سومین کنفرانس بین‌المللی مطالعات ایرانی اروپا، کمبریج (انگلستان)، 1995، با مقالة «معرفی فرهنگ سغدی (سغدی ـ فارسی ـ انگلیسی)».

3ـ کنگره بین‌المللی نقش فرهنگ ایرانی در جادة ابریشم، اصفهان (ایران)، 1996/1375، با مقالة «سغدی‌ها و جادة ابریشم»، منتشر شده در ایران شناخت 5 (1376).

4ـ چهارمین کنگرة بین‌المللی مطالعات مانوی، برلین (آلمان)، 1997، با مقالة‌ پرتوی

نو بر دو واژه در نسخة سغدی «بهشت روشنایی یا اقلیم روشنایی»، ترجمه فارسی به قلم ابوالحسن تهامی در زبان‌های ایرانی1(1384).

5ـ کنگرة بین‌المللی مطالعات آسیایی و شمال آفریقا، بوداپست (مجارستان)، 1997، با مقالة «پژوهشی دربارة واژه‌های دخیل سغدی در زبان فارسی».

6ـ چهارمین کنفرانس بین‌المللی انجمن ایران‌شناسان اروپایی، پاریس (فرانسه)، 1999، با مقالة «هفتة سیاره‌ای در متون ایرانی».

7ـ سی و پنجمین کنگرة بین‌المللی مطالعات آسیایی و شمال آفریقا، مونترال (کانادا)، 2000، با مقالة «اهمیت اعداد در اسطورة مانوی»، به انگلیسی منتشر شده در نامة ایران باستان 2/1 (1380).

8ـ کنفرانس بین‌المللی «بازدید از تورفان»، برلین (آلمان)، 2002، با مقالة «خرد در دین زرتشتی و مانوی».

9ـ پنجمین کنفرانس بین‌المللی انجمن ایران‌شناسان اروپا، راونا (ایتالیا)، 2003، با مقالة «گذشته نقلی و بعید متعددی در سغدی و شباهت آنها با برخی از گویش‌های ایرانی نو» ترجمة فارسی به قلم میترا فریدی در گویش‌شناسی 1/2 (1383).

دنباله نوشتار:
http://www.iranboom.ir/nam-avaran/49-bozorgan/2571-ashenaei-dr-badrozaman-gharib.html


انتشار کتاب زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی بانوی دانشمند دکتر بدرالزمان قریب
http://mail.iranboom.ir/tazeh-ha-sp-285929972/roidad-haye-farhangi/15381-enteshar-ketab-zendeginame-dr-badrzaman-gharib.html


کتیبه‌ای به خط پهلوی در چین
نوشته: استاد دکتر بدرالزمان قریب
مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال چهاردهم، مهر ۱۳۴۵ شماره ۱ (پیاپی ۵۳)
https://www.tg-me.com/iranboom_ir/32760


@iranboom_ir

روزی برای «ببر»

نمی‎دانم باور می‏‌کنید یا نه، ولی ما آدم‎های عجیبی هستیم؛ اول تعداد زیادی از ببرها را شکار می‏‌کنیم و می‎کُشیم، بعد عرصه را برای بقیه چنان تنگ می‎کنیم که تعداد زیادی دیگر از ببرها خودشان از بی‌آبی و غذایی بمیرند و بعد ناگهان نگران تعداد اندک باقی‌مانده از ببرهای فلک‏‌زده می‎شویم و روزی را به نام «روز جهانی ببر» تعیین می‌کنیم.

امروز یعنی ۲۹ جولای همین روزی است که به نام ببر مزین است و هدف از نامگذاری‌اش جلب توجه جهان به تعداد اندک ببرهای باقی‌مانده است تا دست کم همین تعداد اندک بتوانند زنده بمانند؛ زیرا با وضعیتی که این ببرها دارند، به شدت در معرض انقراض هستند و باید زیستگاه‌های آن‎ها توسعه پیدا کند و آگاهی درباره این مخلوقات در حال انقراض بیشتر شود تا تعداشان از این چیزی که هست کمتر نشود. این روز از سال ۲۰۱۰  و در سنت پترزبورگ روسیه برای حفاظت از ببرها تعیین شده است.

ببر چگونه حیوانی است؟

ببر بزرگ‌ترین نوع از گربه‏‌سانان است که قد انواع آن تا ۳.۳ متر و وزنشان تا ۳۰۶ کیلوگرم می‎رسد؛ این حیوان، بومی آسیا و در برخی کشورهای آسیایی نماد و سمبل آن‎ها به حساب می‌آید. مشخصه‌ اصلی ببر، خط‎های عمودی تیره و خز یا موی قرمز-نارنجی است. ببر حیوانی عضلانی و قوی با دندان‎ها و فکی بسیار قوی است؛ دندان نیش ببر به جز کوسه، از همه حیوانات بلندتر است و طول دندانش گاه تا ۹۰ میلی‎متر می‏‌رسد.

چند ببر در دنیا هست؟

در سال ۱۹۱۳ تعداد ببرها در جهان ۱۰۰ هزار بوده، اما در سال۲۰۱۳ ، تنها ۳۲۷۴  ببر در جهان بوده و در سال ۲۰۱۴  این تعداد به تنها ۳۰۰۰ قلاده رسید است؛ در واقع ما ۹۷ درصد ببرهای جهان را در ۱۰۰ سال اخیر از دست داده‎ایم. بیشترین تعداد ببرهای زنده دنیا در هند زندگی می‏‌کنند و تخمین زده می‏‌شود که ۱۷۰۶ ببر در هند، ۴۴۰ ببر در بنگلادش، ۷۵ ببر در بوتان، ۲۰ ببر در کامبوج، ۴۵ ببر در چین، ۳۲۵ ببر در اندونزی، ۱۷ ببر در لائوس، ۵۰۰ بر در مالزی، ۸۵ ببر در میانمار، ۱۵۵ ببر در میانمار، ۱۵۵ ببر در نپال، ۳۶۰ ببر در روسیه، ۲۰۰ ببر در تایلند و ۲۰ ببر در ویتنام زندگی می‌کنند. / ایسنا

https://www.tg-me.com/iranboom_ir/32758

❇️ 29 جولای (۷ امرداد): روز جهانی ببر

http://yon.ir/UHGlA

@iranboom_ir

روزی برای ببرها
۲۹ جولای روزی است که به نام ببر است و هدف از نامگذاری‌اش جلب توجه جهان به تعداد اندک ببرهای باقی‌مانده است تا دست کم همین تعداد اندک زنده بمانند
isna.ir/news/95050104783

@iranboom_ir

هفتم امرداد روز جهانی ببر!
آخرین ببر هیرکانی شکار شده در ایران
#انقراض_حیوانات

http://www.iranboom.ir/didehban/zistboom/9880-aks-yadegari-ba-akharin-babr-mazandaran.html

@iranboom_ir

به مناسبت روز جهانی ببر؛ نابودی بیش از ۹۷ درصد جمعیت ببر در دنیا - آخرین عکس یادگاری با ببر مازندران
۲۹ جولای به عنوان روز جهانی ببر نامگذاری شده است چرا که در حال حاضر بیش از هر زمانی ببرها در سراسر جهان به انقراض نزدیک شده اند، بیش از ۹۷ درصد جمعیت ببر در دنیا از بین رفته و بسیاری از زیرگونه های ببر منقرض شده است. به همین دلیل این روز هم به عنوان یک جشن جهانی و هم به منظور افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت حفظ این گربه سان زیبا تعیین شده است.
http://www.iranboom.ir/didehban/zistboom/9880-aks-yadegari-ba-akharin-babr-mazandaran.html

سایه ای از یک رویا در افسانه های روستایی؛ ببر مازندران موهبتی که به خاطره ها پیوست
امروز تنها نشانی که از ببر مازندران در یادها باقی مانده سایه هایی است از یک رویا در افسانه های روستایی مازندران.
https://www.iranboom.ir/didehban/zistboom/8279-1391-08-19-10-25-52.html

احیای نسل ببر مازندران
http://www.iranboom.ir/didehban/zistboom/252-ehya-babr.html

روزی برای #ببر
https://www.tg-me.com/iranboom_ir/29263

روزی برای ببرها
۲۹ جولای روزی است که به نام ببر است و هدف از نامگذاری‌اش جلب توجه جهان به تعداد اندک ببرهای باقی‌مانده است تا دست کم همین تعداد اندک زنده بمانند
isna.ir/news/95050104783

حکم قطعی
https://www.iranboom.ir/didehban/zistboom/7749-khabar-mohit-zist-910713.html


@iranboom_ir

از آخرین تصاویر به‌جامانده از ببر مازندران

http://www.iranboom.ir/didehban/zistboom/9880-aks-yadegari-ba-akharin-babr-mazandaran.html

@iranboom_ir

هشتم امرداد روز بزرگداشت شیخ شهاب الدین سهروردی (شیخ اشراق)، حکیم ایرانی و مفسر حکمت ایران باستان گرامی باد.

@iranboom_ir