🕊

† በስመ አብ ወወልድ ወመንፈስ ቅዱስ አሐዱ አምላክ፡፡ አሜን። †

❖    መስከረም ፲፮ [ 16 ]   ❖


[  † እንኩዋን ለቅድስት ሃገር ኢየሩሳሌም: ለቅዱስ ጦቢት እና ለአባ አጋቶንባሕታዊ በዓል በሰላም አደረሳችሁ። †  ]


†  🕊   ሕንጸታ ለኢየሩሳሌም  🕊  †

ኢየሩሳሌም በብሉይም: በሐዲስም ቅድስት ሃገረ እግዚአብሔር ናት:: 'ኢየሩ' ማለት 'ሃገር' ማለት ሲሆን 'ሳሌም' ደግሞ 'ሰላም' ማለት ነው። ስለዚህ በቁሙ 'ሃገረ ሰላም': 'ሃገረ_ክርስቶስ' ማለት ነው።

ኢየሩሳሌም የሚለው ቃል በቁሙ ቅድስት ሃገርን ሲመለከት በምሥጢሩ ግን የቤተ ክርስቲያን: የመንግስተ ሰማያት እና የአማናዊት ሃገረ ሰላም ድንግል ማርያም መጠሪያ ነው:: ኢየሩሳሌምን በከተማ ደረጃ የመሠረታት ታላቁ ካህን መልከ_ጼዴቅ ሲሆን 'ንጉሠ ሳሌም' ተብሎም ኑሮባታል::

ይህች ቅድስት ሃገር በብሉይ ዘመን እግዚአብሔር በረድኤት ቢገለጥባት: ጻድቃነ ብሊት ቢኖሩባት ተቀድሳለች:: በሐዲስ ኪዳን ግን አምላካችን ኢየሱስ ክርስቶስ ከሰማያት ወርዶ ፴፫ ዓመት ከ፫ ወር ያህል የድኅነ ትሥራውን ቢፈጽምባት: ለድንግል ማርያምና ለብዙ ቅዱሳን ቤት ብትሆን የበለጠ ተቀድሳለች::

ዛሬም ድረስ ከተለያዩ ክፍላተ ዓለማት በብዙ ድካምና ወጪ ሊያዩዎት ይጉዋዛሉ:: የቀደመው ዘመን አባቶቻችንም ይህችን ቅድስት ከተማ ለመሳለም እስከ ደም ጠብታ ከፍለዋል::

ወደ ዋናው ጉዳያችን እንለፍና የኢየሩሳሌምን መታነጽ እንይ:: ኢየሩሳሌም በአሕዛብ እጅ ብዙ ጊዜ ፈርሳ ታንጻለች:: እኛ ግን ዛሬ የምናከብረው የከተማዋን መታነጽ ሳይሆን በከተማዋ በታሪክ ታይቶ በማይታወቅ መንገድ በአንድ ጊዜ ብዙ አብያተ ክርስቲያናት መታነጻቸውን ነው:: ይሕስ እንደምን ነው ቢሉ :-

ከክርስቶስ ዕርገት ፫፻ ዓመታት በሁዋላ ለቤተ ክርስቲያን የተነሳችው ቅድስት ዕሌኒ በጐ ሃሳብ በሕሊናዋ ተመላልሷልና ተነሳች::

ጉባኤ ኒቅያ ከተጠናቀቀ በሁዋላ ልጇ ቆስጠንጢኖስ በነገሠ በ፳ ዓመቱ በ፪፻፳፯ዓ/ም አካባቢ ቅዱስ ዕጸ መስቀሉን ትፈልግ ዘንድ ወደ ኢየሩሳሌም ጉዞ አደረገች::

መስቀሉን ፈልጋ ያገኘችበት ታሪክ ለነገ ይቆየንና መስቀሉን ካገኘችው በሁዋላ በሙሉ ከተማዋ ላይ አብያተ ክርስቲያናትን ለማነጽ ከልጇ ጋር ተስማማች::

ለሕንጻው የሚሆን ብዙ ወርቅ: ብርና እንቁ ጭና ማምጣቷን የተመለከቱት አባ መቃርስ [የኢየሩሳሌም ሊቀ ዻዻስ ናቸው] "ልምከርሽ! ቤተ ክርስቲያኑን በጠንካራ አለት ላይ ሥሪ:: ወርቅና ብሩን ግን ለነዳያን በትኚ" ስላሏት በአካባቢው ላሉ ነዳያን ታላቅ ፌሽታ ሆነ:: እጅግ ብዙ ሠራዊት: ብዙ ሺህ ሠራተኞች ታጥቀው ፹ አብያተ ክርስቲያናትን ያንጹ ጀመሩ::

ሥራው ረቂቅና ብዙ ሥለ ነበረ እጅግ አድካሚ ነበር:: ቅድስት ዕሌኒ ሃገሪቷን በቤተ መቅደሶች መሸፈን ስለ ፈለገች እንዲታነጽ ያዘዘችው የቤተ ክርስቲያን ቁጥር ፹ ደረሰ:: እነዚህም ጌታ ከጽንሰቱ እስከ ዕርገቱ የረገጣቸውና እመ ብርሃን የረገጠቻቸው ቦታዎች ናቸው::

ቤተ_ልሔም: ዮርዳኖስ: ደብረ ሊባኖስ: ደብረ_ታቦር: ደብረ_ዘይት: ጐልጐታ: ጌቴ_ሴማኒ: ቤተ_ሳይዳ: ጽርሃ_ጽዮን ደግሞ ዋና ዋናዎቹ ናቸው:: በአካባቢው ያሉ ነዳያን ሳይርባቸው: ሠራተኞችም ደሞዝ ሳይቸግራቸው: ፹ው አብያተ ክርስቲያናት በፈጣሪ ረዳትነት: በ፲ ዓመታት ታነጹ::

ቀጥሎም ንጉሡ ቅዱስ ቆስጠንጢኖስ በዓለም ያሉ ታላላቅ ቅዱሳን ሊቃነ ዻዻሳትን ጠርቶ: ሁሉም እስከ መስከረም ፲፭ ቀን ወደ ኢየሩሳሌም በተሰበሰቡበት የሁሉም አብያተ ክርስቲያናት ቅዳሴ ቤት በአንድ ላይ ሲከበር ከዝማሬው ብዛት: ከአምላክ ጸጋ የተነሳ በከተማዋ ታይቶ የማይታወቅ ሐሴት ተደረገ::

ኢየሩሳሌም ፍጹም አጊጣ እስከ መከራ ቀን [አሕዛብ እስከ ተነሱበት] ቆይታለች::


†  🕊  ቅዱስ ጦቢት [ጻድቅ ነቢይ]  🕊 † 

ከክርስቶስ ልደት በፊት እሥራኤላውያን ክፋትን ሲያበዙ ጠላት መጥቶ ይማርካቸው: ንስሃ ሲገቡ ደግሞ በድንቅ ተአምር ይወጡ ነበር:: ሕዝቡ ሲማረክ ነቢያት እረኞች ናቸውና ያለ ጥፋታቸው አብረው ይማረኩ ነበር:: በዚያም ሕዝቡን ያስተምራሉ: ያጽናናሉ::

በተመሳሳይ እሥራኤላውያን ተማርከው ወደ ነነዌ በወረዱበት ወራት ጦቢት የሚሉት ደግ ሰው በመካከላቸው ነበር:: ይህ ደግ ሰው ከምርኮ በፊት መልካም አምልኮት የነበረው: አሥራቱን በኩራቱን የሚያወጣ: ለነዳያን የሚራራ ነበር::

ከተማረኩ በሁዋላም ሕዝቡ ከአሕዛብ ጋራ ሲቀላቀሉ እርሱ ንጽሕናውን ጠብቆ እግዚአብሔርን ያመልክ ነበር:: ቅዱስ ጦቢት በተለይ የሞተ ሰው ሲያገኝ ሳይቀብር እህል አይቀምስም ነበር:: በዚህም ምክንያት የዘወትር ጦመኛ ነበር::

ይሕ ቅዱስ እድሜው ፶፰ በሆነ ጊዜ ዓይኑ ጠፋ:: ብዙ በመሰቃየቱም ሞቱን ለመነ:: በሌላ አቅጣጫ ደግሞ ሣራ 'አስማንድዮስ' የሚባል ጋኔን ፯ ባሎቿን እየገደለ አሳቅቁዋት ነበርና እርሷም ሞቷን ተመኘች::

እግዚአብሔር ግን መልአኩን ልኮ: ቅዱስ ሩፋኤል አዛርያን መስሎ የጦብያና የሣራን ጋብቻ ባርኩዋል:: ጋኔኑንም በጥልቁ አስጥሞታል:: በዓሣ ሐሞትም የጦቢት ዓይኑ በርቶለት በእድሜው ላይ ፻ ዓመታት ተጨምረውለታል:: ቅዱስ ጦቢት ብዙ ሕብረ ትንቢቶችን ተናግሮ በ፻፶፰ ዓመቱ በዚህች ቀን ዐርፏል::


†   🕊  አባ አጋቶን ባሕታዊ   🕊  †

ይህንን ቅዱስ የማያውቅ የቤተ ክርስቲያን ሰው ይኖራል ብየ አልገምትም:: እርሱ ታላቅ ጻድቅ: ገዳማዊና የእግዚአብሔር ሰው ሲሆን አንደበቱን ከክፋት ይከለክል ዘንድ ለ፴ ዓመታት ድንጋይ ጐርሶ ኖሯል::

ይህንን ቅዱስ ሊቃውንት ሲገልጹት "ክምረ ክምር ጽድቁ እስከ አስተርአየ" ይሉታል:: ትእግስቱ: ደግነቱ: አርምሞው: ትሩፋቱ ከመነገር በላይ ነው:: በነበረበት በ፬ኛው መቶ ክ/ዘመንም እንደ ኮከብ ያበራ ታላቅ አባት ነው::

አምላከ ቅዱሳን የኢየሩሳሌም ቤተ ክርስቲያንን ሰላምና ደስታ ያሳየን:: ከበዓላቱ ከሚገኘውም ጸጋ በረከት አይለየን::

🕊

[ †  መስከረም ፲፮ [ 16 ] ቀን የሚከበሩ ዓመታዊ የቅዱሳን በዓላት  ]

፩. ሕንጸታ ለኢየሩሳሌም
፪. ቅድስት እሌኒ ንግሥት
፫. ቅዱስ ጦቢት ነቢይ
፬. ቅዱሳን ጦብያና ሣራ
፭. አባ አጋቶን ባሕታዊ

[  † ወርኀዊ በዓላት   ]

፩. ኪዳነ ምሕረት [የሰባቱ ኪዳናት ማሕተም]
፪. ቅድስት ኤልሳቤጥ [የመጥምቁ ዮሐንስ እናት]
፫. ቅዱስ ገብረ ማርያም ጻድቅ ንጉሠ ኢትዮዽያ [የቅ/ላሊበላ ወንድም]
፬. ቅዱስ አኖሬዎስ ንጉሥ ጻድቅ
፭. አባ አቡናፍር ገዳማዊ
፮. አባ ዳንኤል ጻድቅ
፯. ቅዱስ አባ ዮሐንስ ጻድቅ [ወንጌሉ ዘወርቅ]

" ወደ እግዚአብሔር ቤት እንሒድ ባሉኝ ጊዜ
ደስ አለኝ። ኢየሩሳሌም ሆይ እግሮቻችን በአደባባይሽ ቆሙ። ኢየሩሳሌምስ እርስ በርሷ እንደ ተገለጠች ከተማ ተሠርታለች . . . ስለ ወንድሞቼ ስለ ባልንጀሮቼም በውስጥሽ ሰላም ይሁን አልሁ። ስለ አምላካችን ስለ እግዚአብሔር ቤት ላንቺ መልካምነትሽን ፈለግሁ::" [መዝ.፻፲፪፥፩-፱]

† ወስብሐት ለእግዚአብሔር †
† ወለወላዲቱ ድንግል †
† ወለመስቀሉ ክቡር †

[ ዲ/ን ዮርዳኖስ አበበ  ]

         †              †               †
▬▬▬▬▬ ▬▬▬ ▬▬▬▬▬
💖                   🕊                    💖

🕊                       †                           🕊

               
እንኳን ለብርሃነ መስቀሉ በሰላም አደረሳችሁ !

†

ኦ ! በመስቀልህ የተበላሸውን ዓለም ያሳመርከው !

                            🕊                   

" ኦ ! በመስቀልህ በቀኝ የተሰቀለውን ሽፍታ አንተን ወደ ማመን የመለስከው ፣ ወደ መንግሥተ ሰማያት አስቀድሞ መግባትንም የሰጠኸው ሆይ ፣ እኔንም ወደ ቅዱሳን የደስታቸው አዳራሽ አግባኝ ፤

ኦ ! በመስቀልህ በጎችህን የሰቡ እንዲሆኑ ያደረግካቸው ፣ በደምህም ነጠብጣብ ያተምካቸው ሆይ ፣ ለእኔም ሕይወት ሰጭ የሆነውን መስቀልህን ስጠኝ ፣ ያንተን ማኅተም ተሸክሜ በጠላት ላይ እበረታታበት ዘንድ ፤

ኦ ! በመስቀልህ የእሳትን ጦር ከሱራፌል እጅ ፣ የሚያስደነግጠውንም ሰይፍ ከሱራፌል እጅ ያስወገድህ ፣ አዳምንም ወደ ወጣበት ወደ ገነት ዐጸድ ይገባ ዘንድ ያበቃኸው ሆይ ፣ እኔንም ወደ ቅዱሳን ርስታቸው እንድገባ አብቃኝ ፣እኔ አገል ጋይህ ነኝና ፤

ኦ ! በመስቀልህ የተበላሸውን ዓለም ያሳመርከው ፣ የአረጀውንም ዓለም ያደስከው ፣ ያደፈውንም ዓለም የቀደስከው ሆይ ፣ የእኔንም ነፍሴንና ሥጋዬን አድስ ፤

ኦ ! በመስቀልህ በተቀደሰው ቀኝህ የተተከለችውን የወይንህን ተክል እንድታፈራ ያደረግካት ፣ አማንያንንም እንድታፈራ ያበቃሃት ሆይ ፣ እኔ ባርያህም የሃይማኖትን አበባ እንዳብብ ፣ የንስሐንም ፍሬ እንዳፈራ አብቃኝ ፤ "

               
🕊   { ውዳሴ መስቀል }   🕊


† 🕊 እንኳን ለብርሃነ መስቀሉ አደረሰን 🕊 † 


🌼    --------------- † ---------------    🌼

🕊

✞ በስመ አብ ወወልድ ወመንፈስ ቅዱስ አሐዱ አምላክ ፡፡ አሜን ፡፡ ✞ 

[  ✞  🌼  እንኩዋን ለብርሃነ መስቀሉ እና ለቅዱሳኑ ዓመታዊ የዕረፍት በዓል በሰላም አደረሳችሁ  🌼 ✞  ]


🕊  ✞ ቅዱስ ዕፀ መስቀል ✞  🕊

ለስም አጠራሩ ጌትነት ይሁንና ቸር አምላካችንና መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ እኛን ለማዳን ከሰማያዊ ክብሩ ወደ ምድር ወርዶ: በማሕጸነ ማርያም እግዝእት በኪነ ጥበቡ ተጸንሶ: በኅቱም ድንግልና ተወልዶ: በፈቃዱ መከራ መስቀልን ተቀብሎ:
¤ ከግራ ቁመት:
¤ ከገሃነመ እሳት:
¤ ከሰይጣን ባርነት:
¤ ከኃጢአት ቁራኝነትም አድኖናል::

" እምእቶነ እሳት ዘይነድድ አንገፈነ " እንዳለ ሊቁ::

ምንም መስቀል በብሉይ የወንጀለኞች መቅጫ ሆኖ ቢቆይም እግዚአብሔር ለዓለም መዳኛነት የመረጠው ነውና ሕብረ ትንቢቶች ሲነገሩለት: በብዙ ሕብረ አምሳልም ሲመሰል ኑሯል:: ከተፈጥሯችን ጀምሮ ዓለም ራሷ አርአያ ትዕምርተ መስቀል ናት::

እግዚአብሔር ለቃየን እንዳይገድሉት ከሰጠው ምልክት [ዘፍ.፬፥፲፭]  ጀምሮ

¤ ይስሐቅ ሊሰዋ የተሸከመው እንጨት [ዘፍ.፳፪፥፮]
¤ ቅዱስ ያዕቆብ ያያት የወርቅ መሰላል [ዘፍ.፳፰፥፲፪]
¤ ያዕቆብ የዮሴፍን ልጆች የባረከበት መንገድ [ዘፍ.፵፰፥፲፬]
¤ ባሕረ ኤርትራን የከፈለችው የሙሴ_በትር [ዘጸ.፲፬፥፲፭]
¤ የናሱ ዕባብ የተሰቀለበት እንጨት [ዘኁ.፳፩፥፰]  ጨምሮ በርካታ ምሳሌዎች ለቅዱስ መስቀሉ መኖራቸውን መተርጉማን ተናግረዋል::

ቅዱስ ዳዊትን የመሰሉ ነቢያት ደግሞ "ለሚፈሩሕ ከቀስት ያመልጡ ዘንድ ምልክትን ሰጠሃቸው" እያሉ መስቀሉን ከርቀት ተመልክተዋል:: [መዝ.፶፱፥፬]

በሐዲስ ኪዳን ግን ምሳሌው ገሃድ ሆኖ: ጌታ በዕፀ መስቀል ላይ ተሰቅሎ ሥጋውን ቆረሰበት: ደሙን አፈሰሰበት: ዓለምንም አዳነበት:: ስለዚህም "መስቀል ብርሃን ለኩሉ ዓለም: መሠረተ ቤተ ክርስቲያን" ተብሎ የሚመሰገን ሆኗል::

ቅዱስ_ያሬድ ሊቁ አክሎ "መስቀል መልዕልተ ኩሉ ነገር: ያድኅነነ እምጸር" ብሎ ጠላትን ማሳፈሪያ መሆኑን ይነግረናል:: ብርሃነ ዓለም ቅዱስ ዻውሎስም ስለ መስቀሉ አምልቶ አጉልቶ አስተምሯል:: መመኪያችን ነውና:: [፩ቆሮ.፩፥፲፰  ገላ.፮፥፲፬]

አንዳንዶቹ እኛን 'የተሰቀለውን ትታቹሃል' ይሉናል:: የተሰቀለውማ የጌቶች ጌታ: የነገሥታት ንጉሥ: የአማልክት አምላክ: ሁሉ በእጁ የተያዘ: ኢየሱስ ክርስቶስ ነውና ከኦርቶዶክስ በላይ የሚያመልክ በወዴት አለና::

ነገር ግን መስቀሉን ንቆ የተሰቀለውን ማክበር አይቻልምና እኛ ለመስቀሉ የጸጋ ስግደትን እንሰግዳለን: እናመሰግነዋለን: እናከብረዋለን: ቤዛ: ጽንዕ: መድኃኒት: ኃይል እያልንም እንጠራዋለን:: አባቶቻችን በመስቀሉ ምርኩዝነት ማዕበለ ኃጢአትን: ባሕረ እሳትን ተሻግረዋል::

በመስቀሉ ቢመኩ አጋንንትን ድል ነስተዋል:: ጠላትንም አሳፍረዋል:: እኛም በመስቀሉ አምነን ከብረን: ገነን እንኖራለን:: ተጠቅመንበታልና ከራሳችን ሕይወት በላይ ምስክርን አንፈልግም::


†  🕊   በዓለ መስቀል  🕊  †

መድኃኔ ዓለም ክርስቶስ ካረገ ከዓመታት በሁዋላ አይሁድ በአንድ ነገር ተቸገሩ:: የክርስቶስን ሐዋርያት እያሳደዱ ቢገድሉም ከመስቀሉና ሥጋ ክርስቶስ አርፎበት ከነበረው ጐልጐታ ላይ የሚደረገውን ተአምር ግን መግታት አልተቻላቸውም::

መቼም ለተንኮል አያርፉምና ቅዱስ መስቀሉን ሽፍቶቹ ከተሰቀሉባቸው ጋር ደርበው አርቀው ቀበሩት:: አካባቢው የጉድፍ መጣያ እንዲሆንም አዋጅ ነገሩ:: ለክፋት ሲሆን ተባባሪው ብዙ ነውና ለ፪፻፸ ዓመታት ያህል ቆሻሻ ቢጥሉበት ተራራ ሆነ::

ከዚህ ሁሉ ነገር በሁዋላ እናታችን ቅድስት እሌኒ [ሔለና] በመንፈስ ቅዱስ አነሳሽነት: በቅዱስ ኪራኮስ መሪነት: በቅዱስ ሚካኤል ረዳትነት ደመራ አስደምራ: እጣን አጢሳ መካነ መስቀሉን አገኘች::

መስከረም ፲፯ ቀን የተጀመረው ቁፋሮ መጋቢት ፲ ቀን ተጠናቆ: ንጹሕ መስቀሉ ወጥቶ ብርሃን በርቷል: ሙታን ተነስተዋል:: ከ፲ ዓመት በሁዋላም የመስቀሉ ቤተ መቅደስ ታንጾ መስከረም ፲፯ ቀን ተቀድሷል::

ይህ ቅዱስ ዕፀ መስቀልም በደጉ አፄ ዳዊት ዘመን ወደ ሃገራችን መጥቶ: በጻድቁ አፄ ዘርዓ ያዕቆብ አማካኝነት በደብረ ከርቤ [ግሸን ማርያም] ተለብጦ ተቀምጧል::


†  🕊 ቅዱስ አውዶኪስ ቀሲስ  🕊 † 

ይህ ቅዱስ ሰው ለቅዱስ መስቀሉ ከነበረው ፍቅር የተነሳ በብዙ ድካም ወደ ኢየሩሳሌም በእግሩ ተጉዞ ነበር:: ከብዙ መንገደኞች ጋር በጐዳና ላይ ሳሉ ታዲያ አንድ አይሁዳዊ [ሰማርያዊ] ተቀላቀላቸው:: በወሬ በወሬ የት እንደሚሔዱ ሲጠይቃቸው "መካነ መስቀሉን ለመሳለም ወደ ጐልጐታ ነን" አሉት::

እሱ ግን ከት ብሎ ስቆ "እንዴት እንጨት ትሳለማላችሁ" በሚል አፌዘባቸው:: የፀሐዩ ሐሩር እጅግ ጠንቶ ነበርና ቅዱስ አውዶኪስ ኃይለ መስቀሉን ሊያሳይ ወደደ:: በመንገድም መርዝነት ያለው ውሃ ነበርና ቅዱሱ ቀርቦ ጸልዮ በመስቀሉ ባረከውና ፈጥኖ ወደ ጣፋጭነት ተቀየረ::

ምዕመናኑ ደስ ብሏቸው ሲጠጡ ያ አይሁዳዊ 'እጠጣለሁ' ብሎ ቢቀርብ ወደ ነበረው ተመለሰበት:: 'በኮዳ የያዝኩትን እማልጠጣ' ብሎ ቢከፍተው ደግሞ ተልቶ አገኘው:: እጅግ ደንግጦ አለቀሰ:: በጣም ጠማው: ግን ምኑን ይጠጣ!

አማራጭ ሲያጣ ወደ ቅዱስ አውዶኪስ ሒዶ እግሩ ላይ ወድቆ አለቀሰ:: በመስቀሉ ቢማጸን መራራው ጣፈጠለት:: በዚህ ምክንያትም ወደ ክርስትና ተመልሷል:: ቅዱሱ በመልካም ሽምግልና ሲያርፍ ውሃው የተቀየረበት ቦታ ላይ ቤተ መቅደስ ታንጾ በዚህ ቀን ተቀድሷል::


†  🕊  ቅድስት ታኦግንስጣ  🕊   †

በ፭ኛው መቶ ክ/ዘመን የነበረችው ሮማዊቷ እናት መንገድ ላይ ቁማ ወንጌል ስታነብ በንጉሥ ወታደሮች ተማርካ ወደ ሕንድ ተወስዳለች:: በዚያም በመስቀል አማትባ ሙት በማስነሳቷ የሃገሩ ሰው ወደ ክርስትና ከነ ንጉሡ ተመልሰዋል:: እርሷም ገዳም አንጻ: ደናግሉን ሰብስባ በንጽሕና ኑራለች:: በዚህ ቀን ዐርፋ ሲቀብሯት የብርሃን መስቀል መቃብሯ ላይ ተተክሏል::

አምላከ ቅዱሳን በኃይለ መስቀሉ: በሞገሰ መስቀሉ ይጠብቀን:: ከበረከቱ አሳትፎ በዓሉን የሰላም ያድርግልን::

🕊

[  †  መስከረም ፲፯ [ 17 ] ቀን የሚከበሩ ዓመታዊ የቅዱሳን በዓላት   ]

፩. ቅዱስ ዕፀ መስቀል
፪. ቅድስት እሌኒ ንግስት
፫. ቅዱስ ኪራኮስ አረጋዊ
፬. ቅዱስ መቃርስ ሊቀ ዻዻስ
፭. ቅዱስ አውዶኪስ ቀሲስ
፮. ብጽዕት ታኦግንስጣ ሮማዊት
፯. ቅዱስ ዲዮናስዮስ ሊቀ ዻዻሳት

[   †  ወርኀዊ በዓላት  ]

፩. ቅዱስ እስጢፋኖስ ሊቀ ዲያቆናት [ቀዳሜ ሰማዕት]
፪. ቅዱስ ያዕቆብ ሐዋርያ [ወልደ ዘብዴዎስ]
፫. ቅዱሳን አበው መክሲሞስና ዱማቴዎስ
፬. አባ ገሪማ ዘመደራ
፭. አባ ዸላሞን ፈላሢ
፮. አባ ለትጹን የዋህ
፯. ቅዱስ ኤዺፋንዮስ ሊቅ [ዘደሴተ ቆዽሮስ]

" የመስቀሉ ቃል ለሚጠፉት ሞኝነት ለእኛ ለምንድን ግን የእግዚአብሔር ኃይል ነውና . . . መቼም አይሁድ ምልክትን ይለምናሉ:: የግሪክ ሰዎችም ጥበብን ይሻሉ:: እኛ ግን የተሰቀለውን ክርስቶስን እንሰብካለን:: " [፩ቆሮ.፩፥፲፰-፳፫]

† ወስብሐት ለእግዚአብሔር †
† ወለወላዲቱ ድንግል †
† ወለመስቀሉ ክቡር †

[ ዲ/ን ዮርዳኖስ አበበ  ]


         †              †               †
▬▬▬▬▬ ▬▬▬ ▬▬▬▬▬
💖                   🕊                    💖

ንግሥት እሌኒን እናወድሳት ዘንድ ይገባል፡፡ ክብር የሚገባውን የአምላካችንን የጌታችንን የመድኃኒታችን የኢየሱስ ክርስቶስን ክቡር መስቀል አገኝ እንደሆነ ብላ በእምነት ለመፈለግ ተግታለችና፡፡

የጌታችን መስቀል ቅዱስ ስጋው የተቆረሰበት ክቡር ደሙ የፈሰሰበት ከሁሉ የተለየ ከሁሉ የተቀደሰ ሁሉንም የሚቀድስ እንደሆነ አስቀድማ ተገንዝባለችና በእውነት ምስጋና ይገባታል፡፡

ንግሥትነቷን በዓለማዊ ቅምጥልናና ምቾት ታሳልፈው ዘንድ አልወደደችም፤ ይልቁንስ የተወደደውን መስቀል ትፈልግ ዘንድ በመንፈስ ብርቱ ሆና በስጋ ደከማለችና በእውነት ምስጋና ይገባታል።

እጅግ የከበረውን መስቀል ትፈልግ ዘንድ ስትጀምር በራሷ መታመን አልታበየችም ይልቁንስ ሁሉን ስለክርስቶስ ትቶ የወጣ ባህታዊ ኪራኮስን ታማክር ዘንድ ወዳለችና በእውነት ምስጋና ይገባታል።

በተዋህዶ የከበረ የአብ ቃል ኢየሱስ ክርስቶስ መቃብር ይዞ እንዳላስቀረው ሞትንም ድል አድርጎ እንደተነሳ ሁሉ ክቡር መስቀሉም ተቀብሮ ለዘላለም እንደማይኖርና ከተቀበረበትም እንደሚወጣ አምናለችና በእውነት ምስጋና ይገባታል።

ከጌታችን መስቀል ጋር የተቀበሩት መስቀሎች ብዙ ናቸው የጌታየን እንዴት እለየዋለሁ? ብላ ሳትጨነቅ የክርስቶስ መስቀል ክብሩን ራሱ እንደሚገልፅ በልቧ ተማምና እስክታገኝው ደክማለችና በእውነት ምስጋና ይገባታል፡፡

🕊

† በስመ አብ ወወልድ ወመንፈስ ቅዱስ አሐዱ አምላክ ፡፡ አሜን፡፡ †

[ † እንኩዋን ለአበው ቅዱሳን ኤዎስጣቴዎስ አኖሬዎስና ማር ያዕቆብ ዓመታዊ የዕረፍት በዓል በሰላም አደረሳችሁ † ]


† 🕊 አቡነ ኤዎስጣቴዎስ ረባን 🕊 †

ሐዋርያዊው ጻድቅ ኢትዮዽያዊ [ኤርትራዊ] ሲሆኑ በዓለም ደረጃ የሚታወቅ አገልግሎት ያላቸው አባት ናቸው:: በመካከለኛው ዘመን የኢትዮዽያ ታሪክ የኤወስጣቴዎስንና የተክለ ሃይማኖትን ያህል ስሙ የጐላ ጻድቅ አይገኝም::

ጻድቁ በ፲፻፪፻፷፭  ዓ/ም አካባቢ እንደ ተወለዱ ሲታመን ወላጆቻቸው ክርስቶስ ሞዐ እና ስነ ሕይወት ይባላሉ:: የጻድቁ የመጀመሪያ ስም ማዕቀበ እግዚእ ነው:: ኤዎስጣቴዎስ የተባሉ በሁዋላ ነው::

ገና ከልጅነታቸው መንፈሰ እግዚአብሔር አድሮባቸዋልና ለዚህ ዓለም ግድ አልነበራቸውም:: ከመምሕር ዘንድ ገብተው ቅዱሳት መጻሕፍትን ተምረው ዲቁናን ተቀብለው ያገለግሉ ገቡ:: በዲቁና አገልግሎታቸው ስሉጥ በመሆናቸውም የዘመኑ አበው 'ዳግማዊ እስጢፋኖስ' እያሉ ይጠሯቸው ነበር::

ከዚያ በወጣትነት እድሜአቸው ምናኔን መርጠው: ጾምና ጸሎትን ከስግደት ጋር አዘወተሩ:: እንዲህ ባለ ሕይወት ሳሉ አንድ ቀን ለስም አጠራሩ ጌትነት ይሁንና መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ወደ አቡነ ኤዎስጣቴዎስ ዘንድ መጣ::

በዘባነ ኪሩብ በግርማው ቢያዩት ደነገጡ:: ጌታ ግን "ወዳጄ ኤዎስጣቴዎስ! ገና ከእናትህ ማሕጸን መርጬሃለሁ:: ከኢትዮዽያ እስከ አርማንያም ሐዋርያ ትሆን ዘንድ ሹሜሃለሁ:: 'ዘኪያከ ሰምዐ ኪያየ ሰምዐ.. አንተን የሰማ እኔን ሰማ አንተን እንቢ ያለ እኔን እንቢ አለ" ብሏቸው ባርኩዋቸው ዐረገ::

ጻድቁ ፈጣሪያቸውን ስለ ስጦታው እያመሰገኑ ቅስናን ተቀብለው ስብከትን ጀመሩ:: ስም አጠራራቸውም ፈጥኖ በሃገሪቱ ተሰማ:: በየቦታው እየዞሩ ያላመነውን አሳምነው እያጠመቁ: ያመነውን በሥርዓተ ቤተ ክርስቲያን እያጸኑ: ሕይወተ ገዳምን እያስፋፉ ኖሩ::

አሁን ኤርትራ ውስጥ የሚገኘውንና እርሳቸው የመሠረቱትን ገዳም ጨምሮ ለገዳማዊ ሕይወት መስፋፋት አስተዋጽኦ አድርገዋል:: በገዳማቸውም አባ አብሳዲን ጨምሮ በርካታ አርድእትን አስተምረዋል አፍርተዋል::

አቡነ ኤዎስጣቴዎስ በተለይ የሚታወቁት ቀዳሚት ሰንበት እንዳትናቅ [እንድትከበር] ባደረጉት ጥረት ነው:: ደግሞም ተሳክቶላቸዋል:: ቅርብ ጊዜ ከምናየው የድፍረት ሥራ በቀር በሃገራችን ፪ቱም ሰንበቶች ክቡር ናቸው::

አቡነ ኤዎስጣቴዎስ ፪ ጊዜ በእግራቸው ተጉዘዋል:: መሔዳቸው ግን ለመሳለም ብቻ አይደለም:: ይልቁኑ የወንጌል ዘርን እየዘሩ ፍሬውንም እየለቀሙ እንጂ:: እርሳቸው መቼም ሐዋርያዊ አገልግሎታቸውን ቸል አይሉምና::

በመጨረሻ ሕይወታቸውም በገዳማቸው ላይ ደቀ መዝሙራቸውን አባ አብሳዲን ሹመው ለአዲስ ጉዞ ተነሱ:: እኩሎች ልጆቻቸውን በገዳማቸው ትተው እኩሎችን አስከትለው ጉዞ ወደ አርማንያ ተደረገ::

በመንገድም ወደ ባሕረ ኢያሪኮ ሲደርሱ የሚሻገሩበት መርከብ አጡ:: ድንቅ አባት ናቸውና በእምነት አጽፋቸውን አውልቀው ባሕሩ ላይ ጣሉት:: በላዩ ላይም በትእምርተ መስቀል አማትበው ተቀመጡበት:: ደቀ መዛሙርቶቻቸውም ባሕሩ ላይ በተነጠፈው ኩታ ላይ ከበው ተቀመጡ:: ከሰማይም ጌታችን ወርዶ በመካከላቸው ቆመ:: ሚካኤል በቀኝ ገብርኤልም በግራ ቆሙ:: ጻድቁ ደግሞ ልጆቻቸውን ያስተምሯቸው ይተረጉሙላቸው ገቡ::

በመካከል ግን አንዱ [የማነ ብርሃን ይሉታል በቅኔ ቤት] በመጠራጠሩ እርሱ የተቀመጠባት ብቻ ተቀዳ ሰጠመ:: በሁዋላ ግን ጻድቁ ተመልሰው አውጥተው ከሞት አስነስተውታል:: በዚህም ምክንያት 'ዘአደወ ባሕረ-ማዕበልን የተሻገረ' ይባላሉ::

አቡነ ኤዎስጣቴዎስ በአርማንያ ለዘመናት ሰብከው ሕይወተ ገዳምን አስፋፍተው ብዙ ተአምራትን ሠርተው በተወለዱ በ፹ ዓመታቸው በ፲፻፫፻፵፭ ዓ/ም በዚህች ቀን ዐርፈዋል:: በብዙ ዝማሬ በመቅደሰ መርምሕናም ተቀብረዋል:: ዛሬ በኢትዮዽያ ኤርትራ ግብጽና አርማንያ ይከብራሉ::


† 🕊 አቡነ አኖሬዎስ ጻድቅ 🕊 †

እኒህ ኢትዮዽያዊ ጻድቅ 'ታላቁ አኖሬዎስ' ይባላሉ:: በዚህ ስም ከሚጠሩ አባቶች ዋነኛው እኒህ ናቸው:: ተወልደው ያደጉት ሙገር አካባቢ ሲሆን ዘመኑም ፲፬ ኛው መቶ ክ/ዘመን ነው:: ወላጆቻቸውም ሰላማ እና ክርስቶስ ዘመዳ ይባላሉ::

ጻድቁ ከአቡነ ተክለ ሃይማኖት ደቀ መዛሙርት አንዱ ናቸው:: በወንጌል ትምሕርት ከመሞላታቸው ባሻገር ፍጹም መናኝ ስለ ነበሩ እጅግ ደፋር ነበሩ:: የትኛውንም ስሕተት ፊት ለፊት ይናገሩም ነበር::

አቡነ ተክለ ሃይማኖት ሲያርፉ ጌታ "በአንተ ፈንታ አኖሬዎስ ቀሪ ጣዖት አምልኮን ያጠፋል" ብሎ ነግሯቸው ነበር:: ይኸውም አልቀረ ጻድቁ ከ፲፪ ቱ ንቡራነ እድ እንደ አንዱ በተመረጡ ጊዜ በደበቡ የሃገራችን አካባቢ ክርስትናን አስፋፍተዋል::

ደብረ ጽጋጋ ገዳምንም የመሠረቱ እርሳቸው ናቸው:: ዛሬ 'ኑራ ሑሴን' እየተባለ ታሪኩ ጠልሽቶ የሚነገርለት ዋሻ የጻድቁ በዓት ነው:: አቡነ አኖሬዎስ ፪ ቱን ነገሥታት [ዓምደ ጽዮንንና ሰይፈ አርእድን] በመገሰጻቸው ብዙ ፈተና ደርሶባቸዋል:: ጻድቁ ብዙ ፍሬ አፍርተው በዚህ ቀን ዐርፈዋል::


† 🕊 ማር ያዕቆብ ግብጻዊ  🕊 †

በግብጽ ገዳማት ውስጥ በ፬ ኛው መቶ ክ/ዘመን ተነስተው ካበሩ ቅዱሳን አንዱ ማር ያዕቆብ ነው:: ቅዱሱ ከተባረከ ቤተሰብ ተወልዶ በሥርዓቱ አድጐ ገና በልጅነቱ ከመምሕሩ ጋር መንኗል:: ከገድሉ ጽናት የተነሳ ሰይጣን በግልጽ ይፈታተነው ነበር:: በተለይ ለ፯ ዓመታት ያህል ይደበድበው መሬት ላይ ይጐትተው በጥፊ ይመታው ነበር:: እርሱ ግን በጸሎቱ መብረቅ አውርዶ አባርሮታል:: በበርሃው ምንም የሚበላ ነገር ባለ መኖሩ የዱር እንስሳትን ወተት ከደቀ መዛሙርቱ ጋር ይጠጣ ነበር::

ቅዱሱ ሰማዕት ለመሆን ሞክሮም ነበር:: ማር ያዕቆብ ገድሉና ተአምራቱ እጅግ ብዙ ከመሆኑ የተነሳ ስሙ ከፍ ከፍ ብሏል:: እስኪ ጊዜውና እድሉ ካለዎት መጽሐፈ ስንክሳር ላይ የተጻፈውን ገድሉን እንዲያነቡ ልጋብዝዎት:: ጻድቁ ያረፈው በዚሁ ዕለት ነው::

አምላከ ቅዱሳን ወዳጆቹ ካሉበት ጉባኤ እንደ ምሕረቱ ታላቀነት ያድርሰን:: በረከታቸውንም ይሙላልን::

🕊

[ † መስከረም ፲፰ [ 18 ] ቀን የሚከበሩ ዓመታዊ የቅዱሳን በዓላት ]

፩. አቡነ ኤዎስጣቴዎስ ረባን
፪. አቡነ አኖሬዎስ ዓቢይ
፫. ማር ያዕቆብ ግብጻዊ
፬. ቅዱስ ዕፀ መስቀል
፭. ቅድስት እሌኒ ንግሠት
፮. ቅዱስ ቶማስ ሐዋርያ
፯. ቅዱስ መርቆሬዎስ ካልዕ [ሰማዕት]
፰. ቅዱስ ቶማስ ሰማዕት
፱. ቅዱስ ኤፍሬም ሰማዕት
፲. አባ ፊልሞስ
፲፩. ቅዱስ ሰልሖን ሰማዕት
፲፪. ቅዱስ አክሳኤልስ ሰማዕት
፲፫. ቅዱስ ይስሐቅ ሰማዕት
፲፬. ቅዱስ እስጢፋኖስ ቀሲስ
፲፭. ቅዱስ ነኪጣ ሰማዕት
፲፮. አባ ፊላታውዎስ መንክራዊ
፲፯. አባ ኖብ ባሕታዊ
፲፰. አባ አትናቴዎስ ሊቀ ዻዻሳት
፲፱. ፷ ሰማዕታት [ማሕበረ ቅዱስ አቦሊ]

[ † ወርሐዊ በዓላት  ]

፩. ቅዱስ ፊልዾስ ሐዋርያ
፪. ቅዱስ ያዕቆብ ሐዋርያ [ከ፸፪ቱ አርድእት]

" እናንተ የምድር ጨው ናችሁ . . . እናንተ የዓለም ብርሃን ናችሁ:: በተራራ ላይ ያለች ከተማ ልትሠወር አይቻላትም . . . መልካሙን ሥራችሁን አይተው በሰማያት ያለውን አባታችሁን እንዲያከብሩ ብርሃናችሁ እንዲሁ በሰው ፊት ይብራ::" [ማቴ.፭፥፲፫-፲፮]

† ወስብሐት ለእግዚአብሔር †
† ወለወላዲቱ ድንግል †
† ወለመስቀሉ ክቡር †

[ ዲ/ን ዮርዳኖስ አበበ  ]

         †              †               †
▬▬▬▬▬ ▬▬▬ ▬▬▬▬▬
💖                   🕊                    💖

«ግሸን ደብረ ከርቤ»

ግሸን ደብረከርቤ ዳግማዊት ጎልጎታ ከደሴ ከተማ 82 ኪ.ሜ ርቀት ላይ በደቡብ ወሎ ዞን በአንባሰል ወረዳ ውስጥ በሃይቅ እና በመቅደላ በደላንታና በየጁ መካከል በበሽሎ ወንዝ አዋሳኝ ከፍተኛ በሆነ ተራራ ላይ የምትገኝ ገዳም ናት፡፡ የበሸሎን ወንዝ ተሻግረን ሰማይ ጥግ የደረሱ የሚመስሉትን ተራሮች ወጥተን በስተመጨረሻ መግቢያ አንድ በር የሆነ እና ከተራራው አናት ላይ በሚገኝ ስፋራ ላይ በእመቤታችን ቅድስት ድንግል ማርያም ስም የታነጸ እና ግማደ መስቀሉ የሚገኝበት የእግዚአብሔር አብ አብያተ ክርስቲያናት እና ፈዋሽ ጸበል ይገኛሉ፡፡ በ1942 ዓ.ም አቡነ ሚካኤል ጳጳስ ዘጎንደር ከዚህም ጋር ''መንፈሳዊ መናኝ'' በመባል የሚታወቁት ደገኛ አባት ያሰሩት ቤተ ክርስቲያንም ይገኛል፡፡

ግሸን ይህን የአሁኑን መጠሪያ ስም ከማግኘትዋ በፊት በተለያየ መጠሪያ ስሞች ትታወቅ ነበር:: በመጀመሪያ በአጼ ድልነአድ ዘመነ መንግስት በ896 ዓ.ም ሃይቅ ደብረ እስጢፋኖስ ሲመሰረት ''ሐይቅ ደብረ ነጎድጓድ'' ተብሎ ሲሰየም ግሸንም በሃይቅ ግዛት ውስጥ ስለሆነች ስምዋ ''ደበረ - ነጎድጓድ'' ተባለች፡፡ ይህን መጠሪያ ስም እንደያዘች እስከ 11ኛው ክ/ዘመን ድረስ ቆየች፡፡ በ11ኛው ክ/ዘ በኢትዮጵያ ነግሶ የነበረው ጻድቁ ንጉስ ላሊበላ ከቋጥኝ ድንጋይ ፈልፍሎ የሰራው ቤተ መቅደስ በእግዚአብሔር አብ ስም ይጠራ ስለነበር ግሸንም ''ደብረ እግዚአብሔር'' ተብላ መጠራት ጀመረች፡፡ ነገር ግን በዚህ ስም በመጠራት ብዙም ሳይቆይ ስሟ ተለውጦ ''ደብረ ነገሥት'' ተባለች፡፡ ደብረ ነገስት የተባለችውም ነገስታቱ ይማጸኑባት የክብርና የማእረግ እቃዎች የሚያሰቀምጡባትና የነገስታቱ የመሳፍንቱ ልጆችም የቤተ መንግስት አስተዳደር የሚማሩባት ስፍራ ስለነበረች ነው፡፡ እንደገና ደግሞ በ1446 ዓ.ም ኢትዪጵያዊው ፈላስፋ እየተባሉ በሚጠሩት በአጼ ዘርዓ ያዕቆብ ዘመነ መንግስት ግማደ መስቀሉ መጥቶ በዚህ ቅዱስ ስፍራ ሲያርፍ ደብረ- ነገሥት መባልዋ ቀርቶ ''ደብረ- ከርቤ'' ተባለች፡፡

የግሸኗ እመቤት ወላዲተ አምላክ ከደጇ በረከት ታሳትፈን።