🍃 عناوین و فایل صوتی بحث‌های فصل اوّل هم‌اندیشی (جمعیت خیریۀ غدیر)

▫️نشست اول: خشک‌‌مغزی و تعصب
▫️نشست دوم: نسبت پیامبری و هدایت
▫️نشست سوم: مسئلۀ وحی
▫️نشست چهارم: کثرت‌انگاری دینی
▫️نشست پنجم: سبک‌باری دین و گران‌باری دین‌داران
▫️نشست ششم: دین‌داری در این روزگار، چراها، چالش‌ها و راه‌کارها (قسمت یک)
▫️نشست هفتم: دین‌داری در این روزگار، چراها، چالش‌ها و راه‌کارها (قسمت دو)
▫️نشست هشتم: پرسش‌هایی برای بازبینی نسبت دین و اخلاق (قسمت اول)
▫️نشست: نهم: پرسش‌هایی برای بازبینی نسبت دین و اخلاق (قسمت دوم)
▫️نشست دهم: فهم قرآن، درک قرآن - بازنگری و بازگویی
▫️نشست یازدهم: خندۀ مِی (چکیدۀ بحثِ «گشایش‌های الهیاتی خدای نامشخص»)
▫️نشست دوازدهم (ویژۀ ماه محرّم): تبرّک به نعل اسب، باطل چگونه لباس حق می‌پوشد؟
▫️نشست سیزدهم: موحّد (یگانه‌پرست) بودن در زمانه‌ی ما به چه معناست؟

@farhadshafti

🍃برهانی ساده بر کثرت گرایی دینی:

👌برای من بهترین دلیل به نفع درست بودن کثرت گرایی دینی،نه ادله نقلی و نه برهان‌های دشوار فلسفی، بلکه توجه به این سه واقعیت است:
۱- خدا نمی تواند خدا باشد اما حکیم و خیرخواه نباشد. اقتضای خیرخواهی خدا این است که هدایت یا گمراهی بندگان برای او علی السویه نباشد بلکه نسبت به آنها رحمت و لطف داشته باشد یعنی زمینه‌های هدایت را بیشتر از زمینه‌های گمراهی برای آنها فراهم کند.
۲- در مقام واقع چنین است که جهان پر از ادیان و مذاهب متعدد و متکثر است و این کثرت مختص به دوره خاصی از زندگی بشر نیست بلکه حداقل قرن‌هاست که این کثرت وجود دارد.
۳- تکثر ادیان و فهم های مختلف از دین  گناه انسان‌ها نیست بلکه امری طبیعی و گریز ناپذیر است. زیرا هم متن‌ها قابلیت فهم های متعدد دارند و این ویژگی ذاتی زبان،خصوصا زبان دین است هم سنخ روانی افراد، توانایی های ذهنی و عاطفی مختلف افراد  و زمان و مکان آنها بر نوع فهم آنها از دین تاثیر گزار است‌.
اگر کثرت‌گرایی دینی درست نباشد، نمی توانیم خدا را حکیم و خیرخواه بدانیم.

✍ عباس‌علی منصوری

اربعین
نویسنده: زهرا اخوان صراف

با وجود والایی زیارت اربعین و اخلاص، همدلی و  اشتیاق ممتاز  بسیاری از حاضران در این آیین،  گاه گزارش‌های مربوط به آیین فعلی با واقعیت آنچه در این مراسم جریان دارد، فاصله دارد.

خوب است تجارب دیگرانی که همین امسال در همین فستیوال با  ریخت و پاش‌های غیر قابل توجیه،  حیوان‌کشی های بی رویه ، تخریب بدون بازگشت  محیط زیست یک کشور به دلایل مختلف از جمله حجم سرسام‌آور زباله، گاه آلودگی صوتی با انواع لوس‌گویه‌های فاقد مبنا و  ارباب رعیتی و بدور از عقل گرایی و آزادگی  مکتب تشیع و‌ مسلمانی، در  همین حرم‌های شریفه و اماکن متبرکه‌ی متأسفانه فاقد نظافتِ درخور و  خوابگاه‌شده خواب‌زده، پا به پای همین زائرانِ خرسند و  شادمان  حضور داشته هم پی‌گیری شود.

من که بودم و دیدم و خون دل خوردم و کوشیدم به صد بیان و صد برهان این غوغای مشتبه را به خیر ترجمه کنم چرا که بی گارد و گشوده رفته بودم که خیر ببینم اما به جد  تروماتیزه ام و به عمر اینطور متأثر و آسیب دیده نبوده ام.
من:
-  در مشایه پابه پای همین زائرانِ  از خود خشنود، قدم زدم.
- کیلومتر ها هم - جبراً - مثل سایرین  از جسر ضریبه تا حرم امام حسین ع در گرمای تنورها و اجاقهای گاو و گوساله و گوسفند و بره و بوقلمون و مرغ‌ و ماهی‌پزی و آوای گوش‌خراش سنج و دهل و شعارهای بعضاً بی‌محتوا و خلاف اصول و  فضای بی‌نظم و نظافت  راه رفتم؛ حرم هم نرفتم و تجربه  خود را در اذن دخول  به پایان بردم که حجت تمام بود.

به اشکالاتی که به تحمیل هزینه به ملت، تعطیل و بی نظمی در ادارات و ... وارد میشود، کاری ندارم؛  عدم تناسب پاره‌ای از گزارشات هیجان‌زده‌ای که از این تجمع سالانه می‌رسد با واقعیت، حیرت آور  است:

- نفهمیدم کجا بودند انبوه زائران غیرمسلمان و اهل سنت و غربی که از سرتاسر جهان می‌آمدند که جز انگشت شمار زائر گرجستان و  آذربایجان و ترکیه و جماعاتی بسیار محدود از سایر کشورهای عربی و پاکستان و ...، موج جمعیت تنها عراقی بود و افغانستانی و ایرانی؟

- نفهمیدم منظور اینهمه تبلیغات از سینرژی و موج انرژی معنوی سالک‌پرور این مراسم جدید چه بود و این کدام مسلک در مراقبه و خلوت‌گزینی و خودیابی  است که از همه مختصات مسلم مربوطه، از نظافت و سکوت و امساک و ...،  خالی است؟ چه، همه جا را زباله گرفته و اولیات بهداشت و سلامت زیرپاست و به فارسی و عربی و ترکی همزمان  ده‌ها فریاد بر  آسمان است که  بسیاری  آنها اگر توهین به مقدسات نباشد، شبهه شرعی دارد.

- نتوانستم توجیه کنم اگر ملتی ولو با اصلی مخلصانه، با افراط در پذیرایی و مادی و شکمی کردن بهره‌های یک آیین ریشه‌دار، مزاحم زائری است که نمیخواهد در هر قدم مطعم و مشوی و مقهی ببیند و مطابق مسلمات سنت و سیره در این زیارت سترگ، توشه زاهدانه‌ای با خود برگرفته و جز به مشی و تأمل در کنار هم‌راهان، رغبتی به پیاده‌خوری کاسه‌های آش و حلیم و ...- با کیفیت و بی کیفیت-  ندارد، چرا به جای نقد و تلاش برای آگاهاندن و اصلاح این عملکرد، با مبالغه‌های بی‌پایه و تجلیل و تمجیدهای بی‌مایه، به این ناهنجاری دامن می‌زنیم و آنان را در این هیجان و شرمساری می‌گذاریم که برای پذیرایی بهتر سال آینده بیشتر از هزینه خانواده خود مایه بگذراند و امکانات خود را شیره کشی کنند؟ جماعتی که عموماً خود از بسیاری از مواهب عادی برخوردار نیستند.

- من انسانهای صلیب‌آویخته‌ای هم  دیدم، اما در حد پرس و جو و گفتگویی که داشتم  بر من معلوم نشد  که آنان به واقع  مسیحی هستند یا این هم بخشی نمادین  از  مراسمی است که در کنار امتیازات شایسته، متأسفانه  از بازیگری و بازی‌خوردگی خالی نیست.

اگر دلبسته مرام دلاوران کربلا و  به فکر بالندگی آیینی جمعی هستیم که شاید برای امروز ما ثمری داشته باشد، بیشتر فکر کنیم و دقیق‌تر گزارش نموده، بهره‌ها و منافع را از آسیب‌ها و موانع جدا کنیم. ما که نمی‌خواهیم  جهل و خرافه و حیوان کشی و تخریب محیط زیست یک ملت  و  شکم‌بارگی و آلودگی  و  عوام‌فریبی را تئوریزه کنیم.

از خود بپرسیم این کارها برای کیست؟ برای حسین بن علی که دستور زیارتش این است: فزره و  اَنْتَ کَئِیبٌ حَزِینٌ مَکْرُوبٌ شَعِثاً مُغْبَرّاً جَائِعاً عَطْشَاناً؛
  چرا که او:  قُتِلَ حَزِیناً مَکْرُوباً شَعِثاً مُغْبَرّاً جَائِعاً عَطْشَاناً...
 که  پارسا و نزیه و  آزاده و آگاه  و گرسنه و تشنه و بی‌سر و بی‌کفن، پاره‌پاره  و چاک‌چاک  بر خاک داغ افتاده؟
پناه بر خدا....
اینستاگرام تلگرام

(متن قبلی 👆 ناظر به نوشتهٔ تجربهٔ «مشایهٔ» اربعین از دوست گرامی محمدرضا جلایی‌پور بود. به خواست نویسندهٔ محترم این متن کامل شده را جایگزین کردم تا متنی مستقل شود. به علت محدودیت طول متن در تلگرام مقدمه‌ای را که نوشته بودم حذف کردم.)

سخنی با همراهان،

🍃 سه سال و اندی از تاسیس این کانال گذشت. مباحث زیر مبانی اصلی دیدگاهی هستند که به آن دل‌بسته‌ام و از آن دفاع می‌کنم، و البته که این فهم امروز من است و از فهم فردای خود بی‌خبرم:
▫️ کثرت‌انگاری دینی
▫️مفهوم خدای نامشخص
▫️ روایت اتمام حجّت در قرآن
▫️ مخاطبان مستقیم قرآن
▫️ قرآن و کاربرد آن برای امروز
▫️ صورت‌بندی تزکیه و معنویت
▫️ دین و اخلاق
▫️ جایگاه قرآن در فهم دین
▫️نگاه فرادینی به آیات قرآن

آنچه آمد را فصل اول تلقّی می‌کنم. در نظر دارم سه نوشته در باب «اتمام حجّت»، «خدای نامشخص» و «تکمله‌ای بر بحث‌ کثرت‌انگاری» را به ترتیب تمام کنم تا این فصل تکمیل شود. پس از آن اگر عمری باشد و مجالی و حالی، در فصل دوم به کاربردهای معرفتی و عملی مباحث بالا می‌پردازم. امید دارم که مانند همیشه از نقد و پرسش‌های اندیشه‌پرور دوستان و همراهان و علاقه‌مندان بهره‌مند شوم.

🍂 فهرستی (همراه با لینک) از مطالب اصلی کانال از آغاز تاکنون پیوست است. این فهرست بر مبنای نوع پیام (نه موضوع) مرتب شده است. در بخش نوشتارها و گفتارها موضوعات مرتبط و مشابه دسته‌بندی شده‌اند. امید که به کار آید.

@farhadshafti

✔️دین آنلاین برگزار می‌‌کند:

به مناسبت میلاد پیامبر اکرم(ص)

👤 با حضور فرهاد شفتی

🛑«کدام محمد پیامبر ماست؟»
جمعه ۳۰ شهریور
ساعت: ۲۱

⭕️میزبان: نورا نوری‌صفت

به صورت زنده در صفحه اینستاگرام دین آنلاین به آدرس زیر پخش می‌شود.

instagram.com/dinonline


🆔 @dinonlinebot

✔️به مناسبت میلاد پیامبر اکرم(ص)

👤 فرهاد شفتی

🛑«کدام محمد پیامبر ماست؟»
جمعه ۳۰ شهریور
ساعت: ۲۱

⭕️میزبان: نورا نوری‌صفت
   
🆔 @dinonline

🍃 در این گفتار نخست از دو «محمد» یاد می‌کنم:
- محمدِ فرابشر
- محمدِ قدرت‌طلب

سپس با مرور ۱۹ آیه از قرآن (از میان بسیاری از این دست) به شناختی از پیامبر می‌رسم که آن را: «محمدِ سالک (رهرو)» نامیده‌ام.
بر مبنای این آیات صفات زیر را برای «محمدِ سالک (رهرو)» برشمرده‌ام:
▫️اخلاق‌مدار
▫️مهربان
▫️مجاهد با نفس

🍂 این ۱۹ آیه همراه تعداد دیگری از آیات با توضیحی در  فرستهٔ قرآن به منزلهٔ منازل‌السائرین محمد (ص) آمده‌اند.

🔺یک تصحیح: در دقیقۀ ۴۳:۲۳ دربارۀ آیۀ عبس و تولی به اشتباه گفتم که علامه طباطبایی هم بر این بود که این آیه دربارۀ پیامبر است. چنین نیست و تصحیح می‌کنم، علامه به روایات و استدلالاتی که این آیه را به پیامبر نسبت می‌دهند خدشه وارد می‌کند. این تصحیح البته در اصل بحث و نتیجۀ آن تاثیری ندارد.

فایل صوتی پیوست است. فایل تصویری (دو قسمت) در صفحۀ اینستاگرام دین‌آنلاین


#پیامبر
@farhadshafti

سودای اربعینی اربعین*

خود بنا داشتم نوشتاری تفصیلی در مثبَتات بالفعل و بالقوه آیین اربعین بنگارم و درخواست و مطالبه شماری از دوستان و عزیزان، مزید بر علت شد که عجالتاً بحثی که پیوست است، تقدیم شود؛ هرچند سخن ابعاد دقیق‌تری در چشم‌انداز عرفانی و روایی و ... دارد.
👇🏻👇🏻👇🏻

بازفرست، به مناسبت آنچه در این ایام می‌گذرد 👇

خوانش چارچوب‌گریز از متن مقدس

🍃 یکی از پرخطرترین و زیان‌بارترین استفاده‌ها از متن مقدس، گستردن گزاره‌های متن به تمام زمان‌ها و مکان‌ها بدون تأمل در چارچوب زمانی و مکانی متن است. چنین خوانش‌های شتاب‌زده و سَرسَری از متن مقدس امید‌های واهی می‌آورد که به ناامیدی می‌رسند، ایمان را بر باد می‌دهد، متن را در ذهن خواننده‌ی کنجکاو کم ارزش می‌کند، منجر به ندیدن واقعیت‌ها و تفسیر غیرواقع‌گرا از حوادثِ ایّام می‌شود، و از همه دهشتناک‌تر توجیهی می‌شود برای رفتارهای غیرعقلانی و غیراخلاقی که گاه به ظلم آشکار می‌انجامند.

🍃 در این‌گونه خوانشِ چارچوب‌گریز از متن مقدس، دوستی‌ها و دشمنی‌ها، مژده‌ها و سرزنش‌ها، و شرط‌ها و قرارهای آمده در متن، بدون تأمل درباره‌ی مخاطبان مستقیم آنها، به تمامی گسترشِ ابدی و جهان شمول پیدا می‌کنند. پیچیدگی دیگری که حاصل این خوانش‌های چارچوب گریز است موم بودن این خوانش‌ها است. موم به این معنی که اینگونه خوانش‌ها به فراخور شرایط زمان و مکان شکل می‌گیرند. بدینسان عناوینی مانند مومنان و کافران، و پدیده‌هایی مانند نصرت یا انتقام الهی به اقتضای شرایط به هر دسته و هر پدیده‌ایی نسبت داده می‌شوند، و وعده‌ها و شرط و قرارها در هر برهه‌ای از زمان به گونه‌ای بر پیش‌آمدهای روز تطبیق داده می‌شوند.

🍃 در این نوشته از عبارت "متن مقدس" استفاده کردم چون چنین خوانش‌های مصیبت‌باری را ممکن است در پیروان تمامی متن‌های مقدس دید. جنایت آشکاری که امروز در غزّه شاهد آن هستیم و برابر ندانستن جان انسان‌ها توسط آنها که سرمستِ این جنایت‌اند در ذهن برخی از ایشان با خوانشی چارچوب‌گریز از متن تورات توجیه می‌شود. البته که در میان مسلمانان نیز خوانش چارچوب‌گریز از متن قرآن کم سابقه نیست و گاه نمونه‌های آن در توضیح و تحلیل همین حوادث اخیر دیده می‌شود.

🍂 چند ماه پیش در سه فرسته‌ی پیاپی این مطلب را به گونه‌ی دیگری توضیح دادم و به عنوان نمونه به ده آیه‌ی قرآن و خوانشِ متداولِ چارچوب‌گریز از آنها اشاره کردم: "مخاطبان قرآن"

#مخاطبان_قرآن
@farhadshafti