بهترین زمان جدا کردن جای خواب فرزندم کی هست؟
تحقیقات نشان داده عملا در طولانی مدت فرقی نداره کی و چطور به بچه‌ها آموزش خواب داده بشه.
در کوتاه مدت بهتره آموزش خواب داده بشه چون هم بچه‌ها راحتتر میخوابند هم والدین افسردگی کمتری دارند.
دکتر رویا نوری
@Childpsychology
لینک تحقیقات
Hiscock, H., Bayer, J. K., Hampton, A., Ukoumunne, O. C., & Wake, M. (2012).
Price, A. M. H., Wake, M., Ukoumunne, O. C., & Hiscock, H. (2012).
Gradisar, M., Jackson, K., Spurrier, N. J., Gibson, J., Whitham, J., & Williams, A. S. (2016).
Bilgin, A., & Wolke, D. (2020).. https://doi.org/10.1111/jcpp.13223
St James-Roberts, I., Roberts, M.,
Douglas, P. S., & Hill, P. S. (2013).
Crncec, R., Matthey, S., & Nemeth, D. (2010).
تحقیقات نشان داده عملا در طولانی مدت فرقی نداره کی و چطور به بچه‌ها آموزش خواب داده بشه.
در کوتاه مدت بهتره آموزش خواب داده بشه چون هم بچه‌ها راحتتر میخوابند هم والدین افسردگی کمتری دارند.
دکتر رویا نوری
@Childpsychology
لینک تحقیقات
Hiscock, H., Bayer, J. K., Hampton, A., Ukoumunne, O. C., & Wake, M. (2012).
Price, A. M. H., Wake, M., Ukoumunne, O. C., & Hiscock, H. (2012).
Gradisar, M., Jackson, K., Spurrier, N. J., Gibson, J., Whitham, J., & Williams, A. S. (2016).
Bilgin, A., & Wolke, D. (2020).. https://doi.org/10.1111/jcpp.13223
St James-Roberts, I., Roberts, M.,
Douglas, P. S., & Hill, P. S. (2013).
Crncec, R., Matthey, S., & Nemeth, D. (2010).
آموزش خواب و آرام کردن بدن برای کودکان در سنین مختلف باید متناسب با نیازها و توانایی‌های رشدی آنها باشد:
کودکان زیر ۲ سال
1. روال خواب ثابت ایجاد کنید:
• برنامه‌ای منظم مثل حمام گرم، ماساژ ملایم، لالایی، و خاموش کردن چراغ‌ها کمک می‌کند.
• یک شی آرام‌بخش مثل پتوی نرم یا عروسک خواب میتواند احساس امنیت بدهد.
2. لمس و تماس فیزیکی:
• ماساژ ملایم قبل از خواب کمک می‌کند عضلات بدن آرام شوند.
• گذاشتن دست روی بدن کودک هنگام خواب باعث آرامش میشود.
3. تنظیم محیط:
• اتاق تاریک، ساکت، و دمای مناسب به تنظیم چرخه خواب کودک کمک می‌کند.
کودکان ۲ تا ۵ ساله
1. قصه‌گویی یا کتاب‌خوانی:
• کتاب‌های داستان آرامش‌بخش پیش از خواب به ذهن کودک کمک می‌کند آرام شود.
• از داستان‌های کوتاه و ساده استفاده کنید.
2. آموزش تنفس عمیق:
• با بازی، نفس عمیق را به کودک آموزش دهید (مثل تصور باد کردن بادکنک یا خاموش کردن شمع).
• این روش‌ها به آرامش سیستم عصبی کمک می‌کند.
3. آهنگ یا موسیقی ملایم:
• استفاده از موسیقی آرام مثل صدای طبیعت یا لالایی‌های نرم.
کودکان ۶ تا ۱۲ ساله
1. تکنیک‌های آرام‌سازی عضلات:
• تمرین انقباض و آزادسازی عضلات (مثل مشت کردن دست‌ها و سپس رها کردن).
• این تمرین‌ها باعث کاهش تنش در بدن می‌شوند.
2. تمرین ذهن‌آگاهی:
• از کودک بخواهید روی تنفس خود تمرکز کند یا چیزی آرامش‌بخش مثل موج دریا تصور کند.
• میتوانید اپلیکیشن‌های مناسب کودکان برای مدیتیشن استفاده کنید.
3. روتین خواب مستقل:
• به کودک کمک کنید خودش روتین خوابش را انتخاب کند (مثلاً انتخاب کتاب یا موسیقی مورد علاقه).
نوجوانان (۱۲ سال به بالا)
1. تکنیک تنفس ۴-۷-۸:
• ۴ ثانیه دم، ۷ ثانیه نگه داشتن نفس، و ۸ ثانیه بازدم.
• این روش برای کاهش استرس و آماده شدن برای خواب عالی است.
2. فعالیت‌های آرام‌بخش قبل از خواب:
• تشویق به خواندن کتاب، نوشتن خاطرات یا طراحی.
• دوری از وسایل الکترونیکی حداقل ۱ ساعت قبل از خواب.
3. تمرین شکرگزاری:
• قبل از خواب، نوجوان میتواند ۳ اتفاق خوب روزانه را بنویسد تا حس مثبتی ایجاد کند.
نکات کلی برای همه سنین:
• مصرف غذاهای سنگین یا نوشیدنی‌های حاوی کافئین (مثل چای) را قبل از خواب کاهش دهید.
• فعالیت بدنی در طول روز به خواب راحت کمک می‌کند.
• محیط خواب باید آرام، راحت، و به دور از نور آبی (صفحه‌نمایش‌ها) باشد.
دکتر رویا نوری
@Childpsychology
کودکان زیر ۲ سال
1. روال خواب ثابت ایجاد کنید:
• برنامه‌ای منظم مثل حمام گرم، ماساژ ملایم، لالایی، و خاموش کردن چراغ‌ها کمک می‌کند.
• یک شی آرام‌بخش مثل پتوی نرم یا عروسک خواب میتواند احساس امنیت بدهد.
2. لمس و تماس فیزیکی:
• ماساژ ملایم قبل از خواب کمک می‌کند عضلات بدن آرام شوند.
• گذاشتن دست روی بدن کودک هنگام خواب باعث آرامش میشود.
3. تنظیم محیط:
• اتاق تاریک، ساکت، و دمای مناسب به تنظیم چرخه خواب کودک کمک می‌کند.
کودکان ۲ تا ۵ ساله
1. قصه‌گویی یا کتاب‌خوانی:
• کتاب‌های داستان آرامش‌بخش پیش از خواب به ذهن کودک کمک می‌کند آرام شود.
• از داستان‌های کوتاه و ساده استفاده کنید.
2. آموزش تنفس عمیق:
• با بازی، نفس عمیق را به کودک آموزش دهید (مثل تصور باد کردن بادکنک یا خاموش کردن شمع).
• این روش‌ها به آرامش سیستم عصبی کمک می‌کند.
3. آهنگ یا موسیقی ملایم:
• استفاده از موسیقی آرام مثل صدای طبیعت یا لالایی‌های نرم.
کودکان ۶ تا ۱۲ ساله
1. تکنیک‌های آرام‌سازی عضلات:
• تمرین انقباض و آزادسازی عضلات (مثل مشت کردن دست‌ها و سپس رها کردن).
• این تمرین‌ها باعث کاهش تنش در بدن می‌شوند.
2. تمرین ذهن‌آگاهی:
• از کودک بخواهید روی تنفس خود تمرکز کند یا چیزی آرامش‌بخش مثل موج دریا تصور کند.
• میتوانید اپلیکیشن‌های مناسب کودکان برای مدیتیشن استفاده کنید.
3. روتین خواب مستقل:
• به کودک کمک کنید خودش روتین خوابش را انتخاب کند (مثلاً انتخاب کتاب یا موسیقی مورد علاقه).
نوجوانان (۱۲ سال به بالا)
1. تکنیک تنفس ۴-۷-۸:
• ۴ ثانیه دم، ۷ ثانیه نگه داشتن نفس، و ۸ ثانیه بازدم.
• این روش برای کاهش استرس و آماده شدن برای خواب عالی است.
2. فعالیت‌های آرام‌بخش قبل از خواب:
• تشویق به خواندن کتاب، نوشتن خاطرات یا طراحی.
• دوری از وسایل الکترونیکی حداقل ۱ ساعت قبل از خواب.
3. تمرین شکرگزاری:
• قبل از خواب، نوجوان میتواند ۳ اتفاق خوب روزانه را بنویسد تا حس مثبتی ایجاد کند.
نکات کلی برای همه سنین:
• مصرف غذاهای سنگین یا نوشیدنی‌های حاوی کافئین (مثل چای) را قبل از خواب کاهش دهید.
• فعالیت بدنی در طول روز به خواب راحت کمک می‌کند.
• محیط خواب باید آرام، راحت، و به دور از نور آبی (صفحه‌نمایش‌ها) باشد.
دکتر رویا نوری
@Childpsychology
دوستان خوبم
لایو یکساعته درباره افزایش حرمت نفس کودکان و نوجوانان
دو ساعت دیگر
۱۱.۳۰ شب به وقت ایران
www.instagram.com/ChildPsychology
لایو یکساعته درباره افزایش حرمت نفس کودکان و نوجوانان
دو ساعت دیگر
۱۱.۳۰ شب به وقت ایران
www.instagram.com/ChildPsychology
فردا یکشنبه
لایو بیش فعالی
در پیج روانشناسی کودک
ساعت ده شب به وقت ایران
دکتر رویا نوری
www.instagram.com/ChildPsychology
لایو بیش فعالی
در پیج روانشناسی کودک
ساعت ده شب به وقت ایران
دکتر رویا نوری
www.instagram.com/ChildPsychology
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
خطر شیشه‌شیرهای پلی‌پروپیلنی
۱. میکروپلاستیک‌ها در شیشه‌شیرهای پلی‌پروپیلنی
• آزمایش‌ها نشان دادند که این بطری‌ها در هر لیتر تا 16.2 میلیون ذره میکروپلاستیک تولید می‌کنند.
۲. تأثیر دما و استریلیزاسیون بر آزاد شدن میکروپلاستیک‌ها
• شیشه‌شیرهای PP معمولاً در معرض آب داغ و تکان دادن قرار می‌گیرند که باعث تخریب ساختار پلی‌پروپیلن و افزایش تولید میکروپلاستیک میشود.
• دمای بالای ۷۰ درجه سانتی‌گراد به‌طور چشمگیری میزان میکروپلاستیک‌های آزاد شده را افزایش می‌دهد.
• در مناطقی که والدین برای استریلیزاسیون بطری‌ها از آب جوش داغ استفاده می‌کنند، میزان مواجهه نوزادان با میکروپلاستیک‌ها بیشتر است.
۳. روشهای کاهش مواجهه با میکروپلاستیک‌ها
• جایگزینی آب جوش داغ با آب استریل سرد شده میتواند آزاد شدن میکروپلاستیک‌ها را کاهش دهد.
Li, D., Shi, Y., Yang, L., Xiao, L., Kehoe, D. K., Gun’ko, Y. K., Boland, J. J., & Wang, J. J. (2020). Microplastic release from the degradation of polypropylene feeding bottles during infant formula preparation. Nature Food, 1(11), 746–754. https://doi.org/10.1038/s43016-020-00171-y
۱. میکروپلاستیک‌ها در شیشه‌شیرهای پلی‌پروپیلنی
• آزمایش‌ها نشان دادند که این بطری‌ها در هر لیتر تا 16.2 میلیون ذره میکروپلاستیک تولید می‌کنند.
۲. تأثیر دما و استریلیزاسیون بر آزاد شدن میکروپلاستیک‌ها
• شیشه‌شیرهای PP معمولاً در معرض آب داغ و تکان دادن قرار می‌گیرند که باعث تخریب ساختار پلی‌پروپیلن و افزایش تولید میکروپلاستیک میشود.
• دمای بالای ۷۰ درجه سانتی‌گراد به‌طور چشمگیری میزان میکروپلاستیک‌های آزاد شده را افزایش می‌دهد.
• در مناطقی که والدین برای استریلیزاسیون بطری‌ها از آب جوش داغ استفاده می‌کنند، میزان مواجهه نوزادان با میکروپلاستیک‌ها بیشتر است.
۳. روشهای کاهش مواجهه با میکروپلاستیک‌ها
• جایگزینی آب جوش داغ با آب استریل سرد شده میتواند آزاد شدن میکروپلاستیک‌ها را کاهش دهد.
Li, D., Shi, Y., Yang, L., Xiao, L., Kehoe, D. K., Gun’ko, Y. K., Boland, J. J., & Wang, J. J. (2020). Microplastic release from the degradation of polypropylene feeding bottles during infant formula preparation. Nature Food, 1(11), 746–754. https://doi.org/10.1038/s43016-020-00171-y
چکار کنم فرزندم مهرطلب نشود؟
مهرطلبی در کودکان معمولاً نتیجه‌ی محیطی است که در آن، کودک برای دریافت محبت و تأیید، به تایید دیگران وابسته میشود. این مسئله میتواند در آینده باعث مشکلاتی مانند عدم توانایی در نه گفتن، نادیده گرفتن نیازهای شخصی و وابستگی عاطفی ناسالم شود.
۱. بررسی الگوهای رفتاری خودتان
اولین قدم این است که رفتارهای خودتان را بررسی کنید. آیا شما هم در روابطتان بیش از حد به تایید دیگران وابسته‌اید؟ آیا بیش از حد از کودک می‌خواهید که مطابق انتظارات دیگران رفتار کند؟ کودکان از طریق مشاهده‌ی رفتار والدین یاد می‌گیرند، بنابراین بهتر است الگوی مناسبی برای استقلال عاطفی و قاطعیت باشید.
۲. ایجاد احساس امنیت عاطفی
کودکی که بداند بدون هیچ شرطی دوست‌داشتنی و ارزشمند است، کمتر به تأیید دیگران نیاز پیدا می‌کند. محبت بی‌قید و شرط، گوش دادن فعال به احساسات کودک و تشویق او برای بیان خواسته‌هایش بدون ترس از قضاوت، نقش مهمی در این زمینه دارد.
۳. آموزش مهارت‌های قاطعیت
به کودک بیاموزید که حق دارد نظر خود را بیان کند، به چیزی که نمی‌خواهد نه بگوید و احساساتش را بدون ترس از طرد شدن ابراز کند. بازیهای نقش‌آفرینی و تمرین جملاتی مانند «من این را دوست ندارم» یا «من الان نمی‌خواهم این کار را انجام دهم» میتواند به او در این زمینه کمک کند.
۴. تقویت عزت‌نفس
کودکانی که احساس ارزشمندی دارند، کمتر به تایید دیگران وابسته می‌شوند. به جای تأیید بیش از حد، کودک را تشویق کنید که به توانایی‌های خودش اعتماد کند. پرسیدن سؤالاتی مانند «تو در این موقعیت چه فکری داری؟» یا «اگر خودت بخواهی تصمیم بگیری، چه انتخابی می‌کنی؟» به رشد استقلال فکری او کمک می‌کند.
۵. پرهیز از وابستگی به تأیید دیگران
اگر کودک مدام از شما می‌پرسد که آیا کاری که انجام داده خوب بوده یا نه، سعی کنید پاسخ را به خودش برگردانید: «خودت چه احساسی نسبت به کارت داری؟» این کار به او یاد می‌دهد که ارزش کارهایش را از درون خودش ارزیابی کند، نه از تأیید دیگران.
۶. تنظیم انتظارات متعادل
اگر کودک یاد بگیرد که همیشه باید دیگران را راضی نگه دارد یا هیچ‌وقت کسی را ناراحت نکند، به مرور به فردی مهرطلب تبدیل میشود. او باید یاد بگیرد که قرار نیست همیشه همه را خوشحال کند و اختلاف نظر داشتن یا نه گفتن بخشی طبیعی از روابط انسانی است.
۷. کمک گرفتن از متخصص در صورت لزوم
اگر احساس می‌کنید که کودک بیش از حد به تأیید دیگران نیاز دارد و نمی‌تواند برای خودش تصمیم بگیرد، مراجعه به یک روانشناس کودک میتواند به شناسایی علت و ارائه‌ی راهکارهای تخصصی کمک کند.
پرورش استقلال عاطفی در کودکان یک فرآیند تدریجی است، اما اگر از همین حالا شروع کنید، میتوانید به فرزندتان کمک کنید تا در آینده فردی قاطع، مستقل و با عزت‌نفس بالا باشد.
دکتر رویا نوری، روانشناس
@ChildPsychology
مهرطلبی در کودکان معمولاً نتیجه‌ی محیطی است که در آن، کودک برای دریافت محبت و تأیید، به تایید دیگران وابسته میشود. این مسئله میتواند در آینده باعث مشکلاتی مانند عدم توانایی در نه گفتن، نادیده گرفتن نیازهای شخصی و وابستگی عاطفی ناسالم شود.
۱. بررسی الگوهای رفتاری خودتان
اولین قدم این است که رفتارهای خودتان را بررسی کنید. آیا شما هم در روابطتان بیش از حد به تایید دیگران وابسته‌اید؟ آیا بیش از حد از کودک می‌خواهید که مطابق انتظارات دیگران رفتار کند؟ کودکان از طریق مشاهده‌ی رفتار والدین یاد می‌گیرند، بنابراین بهتر است الگوی مناسبی برای استقلال عاطفی و قاطعیت باشید.
۲. ایجاد احساس امنیت عاطفی
کودکی که بداند بدون هیچ شرطی دوست‌داشتنی و ارزشمند است، کمتر به تأیید دیگران نیاز پیدا می‌کند. محبت بی‌قید و شرط، گوش دادن فعال به احساسات کودک و تشویق او برای بیان خواسته‌هایش بدون ترس از قضاوت، نقش مهمی در این زمینه دارد.
۳. آموزش مهارت‌های قاطعیت
به کودک بیاموزید که حق دارد نظر خود را بیان کند، به چیزی که نمی‌خواهد نه بگوید و احساساتش را بدون ترس از طرد شدن ابراز کند. بازیهای نقش‌آفرینی و تمرین جملاتی مانند «من این را دوست ندارم» یا «من الان نمی‌خواهم این کار را انجام دهم» میتواند به او در این زمینه کمک کند.
۴. تقویت عزت‌نفس
کودکانی که احساس ارزشمندی دارند، کمتر به تایید دیگران وابسته می‌شوند. به جای تأیید بیش از حد، کودک را تشویق کنید که به توانایی‌های خودش اعتماد کند. پرسیدن سؤالاتی مانند «تو در این موقعیت چه فکری داری؟» یا «اگر خودت بخواهی تصمیم بگیری، چه انتخابی می‌کنی؟» به رشد استقلال فکری او کمک می‌کند.
۵. پرهیز از وابستگی به تأیید دیگران
اگر کودک مدام از شما می‌پرسد که آیا کاری که انجام داده خوب بوده یا نه، سعی کنید پاسخ را به خودش برگردانید: «خودت چه احساسی نسبت به کارت داری؟» این کار به او یاد می‌دهد که ارزش کارهایش را از درون خودش ارزیابی کند، نه از تأیید دیگران.
۶. تنظیم انتظارات متعادل
اگر کودک یاد بگیرد که همیشه باید دیگران را راضی نگه دارد یا هیچ‌وقت کسی را ناراحت نکند، به مرور به فردی مهرطلب تبدیل میشود. او باید یاد بگیرد که قرار نیست همیشه همه را خوشحال کند و اختلاف نظر داشتن یا نه گفتن بخشی طبیعی از روابط انسانی است.
۷. کمک گرفتن از متخصص در صورت لزوم
اگر احساس می‌کنید که کودک بیش از حد به تأیید دیگران نیاز دارد و نمی‌تواند برای خودش تصمیم بگیرد، مراجعه به یک روانشناس کودک میتواند به شناسایی علت و ارائه‌ی راهکارهای تخصصی کمک کند.
پرورش استقلال عاطفی در کودکان یک فرآیند تدریجی است، اما اگر از همین حالا شروع کنید، میتوانید به فرزندتان کمک کنید تا در آینده فردی قاطع، مستقل و با عزت‌نفس بالا باشد.
دکتر رویا نوری، روانشناس
@ChildPsychology
هوش هیجانی در کودکان چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟
هوش هیجانی (Emotional Intelligence) توانایی درک، مدیریت و ابراز احساسات به شیوه‌ای سالم و مؤثر است. کودکان با داشتن هوش هیجانی بالا می‌توانند احساسات خود را بهتر بشناسند، با دیگران همدلی کنند، خشم و استرس خود را کنترل کنند و روابط سالم‌تری با همسالان و بزرگ‌ترها داشته باشند.
چگونه هوش هیجانی در کودکان شکل می‌گیرد؟
۱. الگوی رفتاری والدین و محیط
کودکان از طریق مشاهده رفتار والدین، نحوه مدیریت احساسات و واکنش‌های آنها را می‌آموزند. اگر والدین در موقعیت‌های استرس‌زا آرامش خود را حفظ کنند و احساساتشان را به شیوه‌ای سالم ابراز کنند، کودک نیز این الگو را تقلید خواهد کرد.
۲. شناخت و نام‌گذاری احساسات
کودکان ابتدا باید یاد بگیرند که احساسات مختلف را بشناسند و نام ببرند. والدین می‌توانند با استفاده از جملاتی مانند «به نظر می‌رسد که ناراحت هستی، درسته؟» به کودکان کمک کنند تا احساسات خود را بهتر درک کنند.
۳. آموزش همدلی و درک احساسات دیگران
همدلی یکی از مهم‌ترین مهارت‌های هوش هیجانی است. والدین می‌توانند از طریق قصه‌گویی، بازیهای نقش‌آفرینی و گفت‌وگو درباره احساسات دیگران، این مهارت را در کودک تقویت کنند. مثلاً بپرسند: «فکر می‌کنی دوستت وقتی اسباب‌بازیش شکست، چه حسی داشت؟»
۴. مدیریت احساسات و تنظیم هیجانی
کودکان باید بیاموزند که چگونه احساسات قوی مانند خشم یا غم را به شیوه‌ای سالم مدیریت کنند. تنفس عمیق، شمارش تا ۱۰، یا کشیدن نقاشی برای بیان احساسات، می‌توانند راهکارهای مؤثری باشند.
۵. تقویت مهارت‌های ارتباطی
کودکانی که یاد می‌گیرند چگونه احساسات خود را به درستی بیان کنند، در ارتباط با دیگران موفق‌تر خواهند بود. تشویق آنها به بیان احساسات و استفاده از جملات مناسب مانند «من ناراحت هستم چون…» به رشد این مهارت کمک می‌کند.
چرا هوش هیجانی در کودکان اهمیت دارد؟
-بهبود روابط اجتماعی و دوستی‌ها
-افزایش توانایی حل مسئله در موقعیت‌های احساسی
-کاهش استرس و بهبود سلامت روان
-تقویت عزت نفس و استقلال عاطفی
نتیجه‌گیری:
هوش هیجانی یک مهارت قابل یادگیری است که از همان سال‌های اولیه کودکی قابل تقویت است. والدین و مربیان نقش کلیدی در رشد این مهارت دارند و می‌توانند با ایجاد محیطی حمایتی، الگوسازی صحیح و آموزش مستقیم، به رشد هوش هیجانی کودکان کمک کنند.
دکتر رویا نوری، روانشناس
@ChildPsychology
هوش هیجانی (Emotional Intelligence) توانایی درک، مدیریت و ابراز احساسات به شیوه‌ای سالم و مؤثر است. کودکان با داشتن هوش هیجانی بالا می‌توانند احساسات خود را بهتر بشناسند، با دیگران همدلی کنند، خشم و استرس خود را کنترل کنند و روابط سالم‌تری با همسالان و بزرگ‌ترها داشته باشند.
چگونه هوش هیجانی در کودکان شکل می‌گیرد؟
۱. الگوی رفتاری والدین و محیط
کودکان از طریق مشاهده رفتار والدین، نحوه مدیریت احساسات و واکنش‌های آنها را می‌آموزند. اگر والدین در موقعیت‌های استرس‌زا آرامش خود را حفظ کنند و احساساتشان را به شیوه‌ای سالم ابراز کنند، کودک نیز این الگو را تقلید خواهد کرد.
۲. شناخت و نام‌گذاری احساسات
کودکان ابتدا باید یاد بگیرند که احساسات مختلف را بشناسند و نام ببرند. والدین می‌توانند با استفاده از جملاتی مانند «به نظر می‌رسد که ناراحت هستی، درسته؟» به کودکان کمک کنند تا احساسات خود را بهتر درک کنند.
۳. آموزش همدلی و درک احساسات دیگران
همدلی یکی از مهم‌ترین مهارت‌های هوش هیجانی است. والدین می‌توانند از طریق قصه‌گویی، بازیهای نقش‌آفرینی و گفت‌وگو درباره احساسات دیگران، این مهارت را در کودک تقویت کنند. مثلاً بپرسند: «فکر می‌کنی دوستت وقتی اسباب‌بازیش شکست، چه حسی داشت؟»
۴. مدیریت احساسات و تنظیم هیجانی
کودکان باید بیاموزند که چگونه احساسات قوی مانند خشم یا غم را به شیوه‌ای سالم مدیریت کنند. تنفس عمیق، شمارش تا ۱۰، یا کشیدن نقاشی برای بیان احساسات، می‌توانند راهکارهای مؤثری باشند.
۵. تقویت مهارت‌های ارتباطی
کودکانی که یاد می‌گیرند چگونه احساسات خود را به درستی بیان کنند، در ارتباط با دیگران موفق‌تر خواهند بود. تشویق آنها به بیان احساسات و استفاده از جملات مناسب مانند «من ناراحت هستم چون…» به رشد این مهارت کمک می‌کند.
چرا هوش هیجانی در کودکان اهمیت دارد؟
-بهبود روابط اجتماعی و دوستی‌ها
-افزایش توانایی حل مسئله در موقعیت‌های احساسی
-کاهش استرس و بهبود سلامت روان
-تقویت عزت نفس و استقلال عاطفی
نتیجه‌گیری:
هوش هیجانی یک مهارت قابل یادگیری است که از همان سال‌های اولیه کودکی قابل تقویت است. والدین و مربیان نقش کلیدی در رشد این مهارت دارند و می‌توانند با ایجاد محیطی حمایتی، الگوسازی صحیح و آموزش مستقیم، به رشد هوش هیجانی کودکان کمک کنند.
دکتر رویا نوری، روانشناس
@ChildPsychology
وقتی یک آهنگ با محتوای نامناسب بین کودکان و نوجوانان محبوب میشود، اولین واکنش بسیاری از والدین میتواند ممنوع کردن آن باشد. اما این روش معمولاً تأثیر معکوس دارد و باعث میشود کودک بیشتر به آن جذب شود. در عوض، بهتر است این موقعیت را به فرصتی برای گفتگو و آموزش تبدیل کنیم.
درک احساس تعلق و محبوبیت
قبل از هر واکنشی، مهم است که والدین این نیاز را بپذیرند و با فرزندشان همدلی کنند. می‌توان گفت:
• «می‌دونم که دوست داری مثل بقیه بچه‌ها آهنگ‌هایی که الان مد شده رو بشنوی.»
• «من متوجه‌ام که وقتی همه این آهنگ رو می‌شنون، تو هم دوست داری همراهشون باشی و احساس کنی که جزئی از گروه دوستهاتی.»
وقتی کودک احساس کند که والدینش او را درک می‌کنند، کمتر در مقابل محدودیت‌ها مقاومت می‌کند و بیشتر به حرف‌های آنها گوش می‌دهد.
۱. واکنش آرام و بدون قضاوت
مهم است که وحشت‌زده یا عصبانی نشویم. کودک شما این آهنگ را انتخاب نکرده، بلکه تحت تأثیر محیط و همسالانش قرار گرفته است. اگر خیلی سختگیرانه برخورد کنید، ممکن است فقط پنهانی به آن گوش دهد.
۲. بررسی دلیل علاقه کودک
به جای تمرکز بر محتوای آهنگ، از او بپرسید:
• «چی توی این آهنگ برات جالبه؟»
• «فکر می‌کنی چرا اینقدر معروف شده؟»
گاهی کودکان فقط ریتم شاد و ملودی جذاب آهنگ را دوست دارند، بدون اینکه متوجه مفهوم آن باشند. این گفتگو به شما کمک می‌کند بفهمید چه چیزی او را جذب کرده است.
۳. آموزش غیرمستقیم درباره محتوا
اگر کودک هنوز خیلی کوچک است و معنای کلمات را درک نمی‌کند، نیازی به توضیح جزئیات نیست. اما اگر متوجه محتوا شده، میتوانید به زبان ساده توضیح دهید که برخی از آهنگ‌ها مناسب سن او نیستند. برای مثال:
• «بعضی از آهنگ‌ها موضوعاتی دارن که برای بزرگسال‌هاست و درکش برای بچه‌ها سخته.»
• «این آهنگ یه سری پیام‌هایی داره که شاید برای سن تو مناسب نباشه. دوست داری یه آهنگ دیگه با همین سبک پیدا کنیم که برات خوب باشه؟»
۴. ارائه جایگزین
اگر آهنگ خاصی را دوست دارد، میتوانید آهنگ‌های مشابه اما با محتوای مناسب سن او را پیشنهاد دهید. اگر موسیقی و ریتم برایش جذاب است، شاید نسخه‌های بی‌کلام (Instrumental) یا بازخوانی‌های کودکانه را بپذیرد.
۵. تقویت تفکر انتقادی
اگر کودک بزرگ‌تر است، میتوانید او را تشویق کنید درباره محتوای آهنگ فکر کند:
• «فکر می‌کنی این آهنگ چه پیامی داره؟»
• «اگر یه آهنگ درباره دوستی و شادی بود، دوست داشتی بشنوی؟»
این روش کمک می‌کند کودک یاد بگیرد که هر محتوای محبوبی ارزش دنبال کردن ندارد.
۶. تعیین مرزهای سالم
اگر احساس می‌کنید آهنگ کاملاً نامناسب است، میتوانید محدودیت‌هایی بگذارید بدون اینکه کودک را سرزنش کنید:
• «من دوست ندارم این آهنگ توی خونه پخش بشه، چون محتوای مناسبی نداره.»
• «ما آهنگ‌هایی گوش می‌دیم که برای همه اعضای خانواده مناسب باشه.»
۷. الگوسازی در انتخاب موسیقی
کودکان از والدین یاد می‌گیرند. اگر شما هم به موسیقی‌های سالم و باکیفیت گوش دهید، به‌مرور ذائقه موسیقایی او نیز شکل بهتری می‌گیرد.
چگونه بدون تحمیل، انتخاب‌های بهتری را پیشنهاد دهیم؟
به‌جای اینکه فقط بگوییم «این آهنگ را گوش نده»، بهتر است راهی پیدا کنیم که کودک همچنان احساس تعلق داشته باشد ولی در عین حال به محتوای آهنگ‌ها هم توجه کند. برای مثال:
• پیشنهاد دادن آهنگ‌های مشابه که در بین همسالانش نیز محبوب است، اما محتوای سالم‌تری دارد.
• صحبت درباره اینکه چطور بعضی از چیزهایی که بین دوستانش رایج است، ممکن است مناسب نباشد و او حق دارد خودش انتخاب کند که چه چیزی برایش بهتر است.
• کمک به او برای پیدا کردن آهنگ‌های جدید و جالب که بتواند با دوستانش به اشتراک بگذارد و در گروه محبوب باشد، بدون اینکه به محتوای نامناسب گوش دهد.
-دکتر رویا نوری، روانشناس
درک احساس تعلق و محبوبیت
قبل از هر واکنشی، مهم است که والدین این نیاز را بپذیرند و با فرزندشان همدلی کنند. می‌توان گفت:
• «می‌دونم که دوست داری مثل بقیه بچه‌ها آهنگ‌هایی که الان مد شده رو بشنوی.»
• «من متوجه‌ام که وقتی همه این آهنگ رو می‌شنون، تو هم دوست داری همراهشون باشی و احساس کنی که جزئی از گروه دوستهاتی.»
وقتی کودک احساس کند که والدینش او را درک می‌کنند، کمتر در مقابل محدودیت‌ها مقاومت می‌کند و بیشتر به حرف‌های آنها گوش می‌دهد.
۱. واکنش آرام و بدون قضاوت
مهم است که وحشت‌زده یا عصبانی نشویم. کودک شما این آهنگ را انتخاب نکرده، بلکه تحت تأثیر محیط و همسالانش قرار گرفته است. اگر خیلی سختگیرانه برخورد کنید، ممکن است فقط پنهانی به آن گوش دهد.
۲. بررسی دلیل علاقه کودک
به جای تمرکز بر محتوای آهنگ، از او بپرسید:
• «چی توی این آهنگ برات جالبه؟»
• «فکر می‌کنی چرا اینقدر معروف شده؟»
گاهی کودکان فقط ریتم شاد و ملودی جذاب آهنگ را دوست دارند، بدون اینکه متوجه مفهوم آن باشند. این گفتگو به شما کمک می‌کند بفهمید چه چیزی او را جذب کرده است.
۳. آموزش غیرمستقیم درباره محتوا
اگر کودک هنوز خیلی کوچک است و معنای کلمات را درک نمی‌کند، نیازی به توضیح جزئیات نیست. اما اگر متوجه محتوا شده، میتوانید به زبان ساده توضیح دهید که برخی از آهنگ‌ها مناسب سن او نیستند. برای مثال:
• «بعضی از آهنگ‌ها موضوعاتی دارن که برای بزرگسال‌هاست و درکش برای بچه‌ها سخته.»
• «این آهنگ یه سری پیام‌هایی داره که شاید برای سن تو مناسب نباشه. دوست داری یه آهنگ دیگه با همین سبک پیدا کنیم که برات خوب باشه؟»
۴. ارائه جایگزین
اگر آهنگ خاصی را دوست دارد، میتوانید آهنگ‌های مشابه اما با محتوای مناسب سن او را پیشنهاد دهید. اگر موسیقی و ریتم برایش جذاب است، شاید نسخه‌های بی‌کلام (Instrumental) یا بازخوانی‌های کودکانه را بپذیرد.
۵. تقویت تفکر انتقادی
اگر کودک بزرگ‌تر است، میتوانید او را تشویق کنید درباره محتوای آهنگ فکر کند:
• «فکر می‌کنی این آهنگ چه پیامی داره؟»
• «اگر یه آهنگ درباره دوستی و شادی بود، دوست داشتی بشنوی؟»
این روش کمک می‌کند کودک یاد بگیرد که هر محتوای محبوبی ارزش دنبال کردن ندارد.
۶. تعیین مرزهای سالم
اگر احساس می‌کنید آهنگ کاملاً نامناسب است، میتوانید محدودیت‌هایی بگذارید بدون اینکه کودک را سرزنش کنید:
• «من دوست ندارم این آهنگ توی خونه پخش بشه، چون محتوای مناسبی نداره.»
• «ما آهنگ‌هایی گوش می‌دیم که برای همه اعضای خانواده مناسب باشه.»
۷. الگوسازی در انتخاب موسیقی
کودکان از والدین یاد می‌گیرند. اگر شما هم به موسیقی‌های سالم و باکیفیت گوش دهید، به‌مرور ذائقه موسیقایی او نیز شکل بهتری می‌گیرد.
چگونه بدون تحمیل، انتخاب‌های بهتری را پیشنهاد دهیم؟
به‌جای اینکه فقط بگوییم «این آهنگ را گوش نده»، بهتر است راهی پیدا کنیم که کودک همچنان احساس تعلق داشته باشد ولی در عین حال به محتوای آهنگ‌ها هم توجه کند. برای مثال:
• پیشنهاد دادن آهنگ‌های مشابه که در بین همسالانش نیز محبوب است، اما محتوای سالم‌تری دارد.
• صحبت درباره اینکه چطور بعضی از چیزهایی که بین دوستانش رایج است، ممکن است مناسب نباشد و او حق دارد خودش انتخاب کند که چه چیزی برایش بهتر است.
• کمک به او برای پیدا کردن آهنگ‌های جدید و جالب که بتواند با دوستانش به اشتراک بگذارد و در گروه محبوب باشد، بدون اینکه به محتوای نامناسب گوش دهد.
-دکتر رویا نوری، روانشناس
دوست خوبم سلام 🌺
وبينار کودکان بیش فعال یا کمبود تمرکز
رده سنی : ۲ سال تا بزرگسالی
شامل تستهای مختلفی که میتوانید داخل منزل انجام دهید
مشکلاتی شامل:
بیش فعالی
نقص توجه
اختلال نافرمانی
تیک
روشهای متفاوت تربیتی
دارو درمانی
درمانهای جانبی
نوجوانان
و ….
مدت زمان: سه ساعت 🕙
وبینار در بستر لایو اینستاگرام برگزار میشود و بعد از آن داخل وبسایت بارگزاری میشود ( لایو مخصوص شركت كنندگان است )
هزینه: برای داخل ایران ۹۹۰ هزار تومان
برای خارج از ایران ۳۰ دلار آمریکا
تاریخ لایو : جمعه ۲۴ اسفند ساعت ۸.۳۰ شب به وقت ایران
(١٤ مارچ ساعت ١٠ صبح به وقت کالیفرنیا )
سخنران: دکتر رويا نوری دکترای روانشناسی (ازدواج، کودک، و خانواده)
🔺اخرین فرصت برای ثبت نام در
برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام
www.instagram.com/royanouri.webinar
وبينار کودکان بیش فعال یا کمبود تمرکز
رده سنی : ۲ سال تا بزرگسالی
شامل تستهای مختلفی که میتوانید داخل منزل انجام دهید
مشکلاتی شامل:
بیش فعالی
نقص توجه
اختلال نافرمانی
تیک
روشهای متفاوت تربیتی
دارو درمانی
درمانهای جانبی
نوجوانان
و ….
مدت زمان: سه ساعت 🕙
وبینار در بستر لایو اینستاگرام برگزار میشود و بعد از آن داخل وبسایت بارگزاری میشود ( لایو مخصوص شركت كنندگان است )
هزینه: برای داخل ایران ۹۹۰ هزار تومان
برای خارج از ایران ۳۰ دلار آمریکا
تاریخ لایو : جمعه ۲۴ اسفند ساعت ۸.۳۰ شب به وقت ایران
(١٤ مارچ ساعت ١٠ صبح به وقت کالیفرنیا )
سخنران: دکتر رويا نوری دکترای روانشناسی (ازدواج، کودک، و خانواده)
🔺اخرین فرصت برای ثبت نام در
برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام
www.instagram.com/royanouri.webinar
چگونه فرزندم را آرام کنم؟
در سنین نوزادی و نوپایی، والدین باید فرزندشان را آرام کنند. در این مراحل اولیه رشد، کودک هنوز مهارت‌های خودتنظیمی را نیاموخته است و به والدین نیاز دارد تا امنیت عاطفی او را تأمین کنند. بغل کردن، آرام صحبت کردن، نوازش و همراهی والدین به کودک کمک می‌کند که احساس امنیت کند و به‌تدریج الگوی آرام شدن را بیاموزد.
اما با رشد کودک، لازم است که به‌تدریج مهارت‌های خودتنظیمی را در او تقویت کنیم تا وابستگی شدید شکل نگیرد.
۱. درک فرآیند آرام‌سازی کودک
مغز کودک از نوزادی کم کم یاد می‌گیرد که چگونه خودش را آرام کند. اگر همیشه به‌محض بی‌قراری کودک او را در آغوش بگیرید یا سریع مداخله کنید، ممکن است یادگیری مهارت‌های خودتنظیمی را به تعویق بیندازید.
• در دوران نوزادی و نوپایی، حمایت والدین برای آرام‌سازی کودک ضروری است.
• اما پس از این سنین، بهتر است والدین به کودک فرصت دهند تا بتواند خودش را آرام کند.
• در مواقعی که کودک فقط ناراحت است، بهتر است کمی صبر کنید و اجازه دهید خودش راهی برای آرامش پیدا کند.
۲. تقویت استقلال عاطفی
والدین نباید رفتارهای وابسته را ناخواسته تقویت کنند. اگر کودک تنها زمانی احساس امنیت کند که در کنار والدین است، ممکن است به این الگو عادت کند. برای کاهش این وابستگی:
• به تدریج زمان‌هایی را برای جدا شدن از کودک فراهم کنید.
• با بازی و داستان خوانی روشهای آرام سازی را به فرزندتان بیاموزید و کم کم اجازه دهید کودک خودش راه‌هایی برای آرام شدن پیدا کند.
• حمایت خود را حفظ کنید اما به‌جای حل سریع مشکل، به کودک فرصت دهید خودش راهی برای آرامش پیدا کند.
۳. ایجاد تعادل بین حمایت و استقلال
با افزایش سن کودک، لازم است والدین به‌جای انجام همه کارها برای او، راهنمایی کنند تا خودش از پس موقعیت‌های دشوار بربیاید. این فرآیند نیاز به صبر و استمرار دارد.
• هنگام بی‌قراری کودک، ابتدا او را راهنمایی کنید که چگونه خودش را آرام کند.
• حمایت را تدریجی کاهش دهید، اما احساس امنیت را از بین نبرید.
• برای افزایش احساس استقلال کودک، از تشویق و تقویت مثبت استفاده کنید.
دکتر رویا نوری، روانشناس
@ChildPsychology
در سنین نوزادی و نوپایی، والدین باید فرزندشان را آرام کنند. در این مراحل اولیه رشد، کودک هنوز مهارت‌های خودتنظیمی را نیاموخته است و به والدین نیاز دارد تا امنیت عاطفی او را تأمین کنند. بغل کردن، آرام صحبت کردن، نوازش و همراهی والدین به کودک کمک می‌کند که احساس امنیت کند و به‌تدریج الگوی آرام شدن را بیاموزد.
اما با رشد کودک، لازم است که به‌تدریج مهارت‌های خودتنظیمی را در او تقویت کنیم تا وابستگی شدید شکل نگیرد.
۱. درک فرآیند آرام‌سازی کودک
مغز کودک از نوزادی کم کم یاد می‌گیرد که چگونه خودش را آرام کند. اگر همیشه به‌محض بی‌قراری کودک او را در آغوش بگیرید یا سریع مداخله کنید، ممکن است یادگیری مهارت‌های خودتنظیمی را به تعویق بیندازید.
• در دوران نوزادی و نوپایی، حمایت والدین برای آرام‌سازی کودک ضروری است.
• اما پس از این سنین، بهتر است والدین به کودک فرصت دهند تا بتواند خودش را آرام کند.
• در مواقعی که کودک فقط ناراحت است، بهتر است کمی صبر کنید و اجازه دهید خودش راهی برای آرامش پیدا کند.
۲. تقویت استقلال عاطفی
والدین نباید رفتارهای وابسته را ناخواسته تقویت کنند. اگر کودک تنها زمانی احساس امنیت کند که در کنار والدین است، ممکن است به این الگو عادت کند. برای کاهش این وابستگی:
• به تدریج زمان‌هایی را برای جدا شدن از کودک فراهم کنید.
• با بازی و داستان خوانی روشهای آرام سازی را به فرزندتان بیاموزید و کم کم اجازه دهید کودک خودش راه‌هایی برای آرام شدن پیدا کند.
• حمایت خود را حفظ کنید اما به‌جای حل سریع مشکل، به کودک فرصت دهید خودش راهی برای آرامش پیدا کند.
۳. ایجاد تعادل بین حمایت و استقلال
با افزایش سن کودک، لازم است والدین به‌جای انجام همه کارها برای او، راهنمایی کنند تا خودش از پس موقعیت‌های دشوار بربیاید. این فرآیند نیاز به صبر و استمرار دارد.
• هنگام بی‌قراری کودک، ابتدا او را راهنمایی کنید که چگونه خودش را آرام کند.
• حمایت را تدریجی کاهش دهید، اما احساس امنیت را از بین نبرید.
• برای افزایش احساس استقلال کودک، از تشویق و تقویت مثبت استفاده کنید.
دکتر رویا نوری، روانشناس
@ChildPsychology
اگر نگران مدت زمانی که فرزندتان میتواند تمرکز کند هستید، این متن برای شماست!
توانایی تمرکز در کودکان با توجه به سن آنها متفاوت است و با رشد و تکامل مغزی افزایش می‌یابد. در ادامه، مدت زمان تقریبی تمرکز کودکان در سنین مختلف را مرور می‌کنیم:
• نوزادان (۰ تا ۱۲ ماه): توانایی تمرکز بسیار محدود است و معمولاً تنها چند ثانیه تا چند دقیقه می‌توانند بر یک شیء یا صدا تمرکز کنند.
• کودکان نوپا (۱ تا ۳ سال): مدت زمان تمرکز افزایش می‌یابد و می‌توانند بین ۲ تا ۵ دقیقه بر فعالیتی متمرکز شوند.
• کودکان پیش‌دبستانی (۳ تا ۵ سال): توانایی تمرکز به ۵ تا ۱۰ دقیقه می‌رسد.
• کودکان دبستانی (۶ تا ۱۲ سال): مدت زمان تمرکز میتواند بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه یا بیشتر باشد.
عوامل متعددی بر توانایی تمرکز کودکان تأثیر می‌گذارند، از جمله:
• علاقه به فعالیت: کودکان در فعالیت‌های جذاب مدت زمان بیشتری تمرکز می‌کنند.
• محیط: محیط‌های آرام و بدون حواس‌پرتی به بهبود تمرکز کمک می‌کنند.
• خواب و تغذیه: خواب کافی و تغذیه مناسب برای حفظ تمرکز ضروری هستند.
@ChildPsychology
توانایی تمرکز در کودکان با توجه به سن آنها متفاوت است و با رشد و تکامل مغزی افزایش می‌یابد. در ادامه، مدت زمان تقریبی تمرکز کودکان در سنین مختلف را مرور می‌کنیم:
• نوزادان (۰ تا ۱۲ ماه): توانایی تمرکز بسیار محدود است و معمولاً تنها چند ثانیه تا چند دقیقه می‌توانند بر یک شیء یا صدا تمرکز کنند.
• کودکان نوپا (۱ تا ۳ سال): مدت زمان تمرکز افزایش می‌یابد و می‌توانند بین ۲ تا ۵ دقیقه بر فعالیتی متمرکز شوند.
• کودکان پیش‌دبستانی (۳ تا ۵ سال): توانایی تمرکز به ۵ تا ۱۰ دقیقه می‌رسد.
• کودکان دبستانی (۶ تا ۱۲ سال): مدت زمان تمرکز میتواند بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه یا بیشتر باشد.
عوامل متعددی بر توانایی تمرکز کودکان تأثیر می‌گذارند، از جمله:
• علاقه به فعالیت: کودکان در فعالیت‌های جذاب مدت زمان بیشتری تمرکز می‌کنند.
• محیط: محیط‌های آرام و بدون حواس‌پرتی به بهبود تمرکز کمک می‌کنند.
• خواب و تغذیه: خواب کافی و تغذیه مناسب برای حفظ تمرکز ضروری هستند.
@ChildPsychology
چرا کودکم گاهی بهانه‌گیر و نق‌نقو میشود؟
اگر شما هم با موقعیت‌هایی روبه‌رو شده‌اید که فرزندتان بی‌دلیل بهانه می‌گیرد، نگران نباشید، این یک رفتار طبیعی در رشد کودکان است. اما پشت این رفتار، دلایل روانشناختی عمیقی وجود دارد که شناخت آنها میتواند به شما در مدیریت بهتر این موقعیت‌ها کمک کند.
چرا کودکان بهانه می‌گیرند؟
کودکان برخلاف بزرگسالان، هنوز مهارت‌های تنظیم هیجانی کاملی ندارند. آنها نمی‌توانند همیشه احساسات و نیازهای خود را به‌طور مستقیم بیان کنند، بنابراین از طریق بهانه‌گیری و نق‌نق، پیام خود را منتقل می‌کنند. برخی از مهم‌ترین دلایل این رفتار عبارت‌اند از:
۱. نیازهای اولیه تأمین نشده: گرسنگی، تشنگی، خستگی، خواب ناکافی یا بیماری میتواند کودک را حساس و زودرنج کند. سیستم عصبی کودکان هنوز در حال رشد است و نمی‌تواند به‌خوبی این شرایط را مدیریت کند.
۲. بی‌حوصلگی یا نیاز به تحریک ذهنی: وقتی کودکان برای مدت طولانی کاری برای انجام دادن نداشته باشند یا بیش از حد تحت فشار باشند، ممکن است با بهانه‌گیری واکنش نشان دهند.
۳. عدم دریافت توجه کافی از والدین: کودکانی که احساس کنند والدینشان مشغول هستند و به آنها توجه نمی‌کنند، گاهی از طریق رفتارهای منفی مانند نق زدن، این کمبود توجه را جبران می‌کنند.
۴. محیط‌های حسی تحریک‌کننده: برخی کودکان نسبت به محیط‌های شلوغ، پرصدا یا بیش از حد پرتحرک حساس‌ترند و در این شرایط بیشتر بی‌قراری می‌کنند.
۵. استرس یا تغییرات در زندگی: کودکان در مواجهه با تغییرات جدید (مانند نقل‌مکان، ورود به مدرسه، آمدن خواهر یا برادر جدید) ممکن است بهانه‌گیرتر شوند، زیرا احساس ناامنی می‌کنند.
۶. فرسودگی و خستگی ناشی از تلاش زیاد: گاهی کودکان بعد از یک روز پرتحرک، مانند شرکت در مهمانی یا مدرسه، به دلیل خستگی جسمی و ذهنی دیگر انرژی کافی برای مدیریت احساسات خود ندارند.
۷. مشکلات ارتباطی با دیگران: وقتی کودک از سوی همسالان یا اطرافیان دچار احساس ناکامی شود (مثلاً کسی به او بی‌توجهی کند یا او را نادیده بگیرد)، ممکن است این احساسات را با نق زدن تخلیه کند
-دکتر رویا نوری، روانشناس
@Childpsychology
اگر شما هم با موقعیت‌هایی روبه‌رو شده‌اید که فرزندتان بی‌دلیل بهانه می‌گیرد، نگران نباشید، این یک رفتار طبیعی در رشد کودکان است. اما پشت این رفتار، دلایل روانشناختی عمیقی وجود دارد که شناخت آنها میتواند به شما در مدیریت بهتر این موقعیت‌ها کمک کند.
چرا کودکان بهانه می‌گیرند؟
کودکان برخلاف بزرگسالان، هنوز مهارت‌های تنظیم هیجانی کاملی ندارند. آنها نمی‌توانند همیشه احساسات و نیازهای خود را به‌طور مستقیم بیان کنند، بنابراین از طریق بهانه‌گیری و نق‌نق، پیام خود را منتقل می‌کنند. برخی از مهم‌ترین دلایل این رفتار عبارت‌اند از:
۱. نیازهای اولیه تأمین نشده: گرسنگی، تشنگی، خستگی، خواب ناکافی یا بیماری میتواند کودک را حساس و زودرنج کند. سیستم عصبی کودکان هنوز در حال رشد است و نمی‌تواند به‌خوبی این شرایط را مدیریت کند.
۲. بی‌حوصلگی یا نیاز به تحریک ذهنی: وقتی کودکان برای مدت طولانی کاری برای انجام دادن نداشته باشند یا بیش از حد تحت فشار باشند، ممکن است با بهانه‌گیری واکنش نشان دهند.
۳. عدم دریافت توجه کافی از والدین: کودکانی که احساس کنند والدینشان مشغول هستند و به آنها توجه نمی‌کنند، گاهی از طریق رفتارهای منفی مانند نق زدن، این کمبود توجه را جبران می‌کنند.
۴. محیط‌های حسی تحریک‌کننده: برخی کودکان نسبت به محیط‌های شلوغ، پرصدا یا بیش از حد پرتحرک حساس‌ترند و در این شرایط بیشتر بی‌قراری می‌کنند.
۵. استرس یا تغییرات در زندگی: کودکان در مواجهه با تغییرات جدید (مانند نقل‌مکان، ورود به مدرسه، آمدن خواهر یا برادر جدید) ممکن است بهانه‌گیرتر شوند، زیرا احساس ناامنی می‌کنند.
۶. فرسودگی و خستگی ناشی از تلاش زیاد: گاهی کودکان بعد از یک روز پرتحرک، مانند شرکت در مهمانی یا مدرسه، به دلیل خستگی جسمی و ذهنی دیگر انرژی کافی برای مدیریت احساسات خود ندارند.
۷. مشکلات ارتباطی با دیگران: وقتی کودک از سوی همسالان یا اطرافیان دچار احساس ناکامی شود (مثلاً کسی به او بی‌توجهی کند یا او را نادیده بگیرد)، ممکن است این احساسات را با نق زدن تخلیه کند
-دکتر رویا نوری، روانشناس
@Childpsychology
ما معمولا انتظار داریم که کودکان موقع فوران احساسات، سریع آرام شوند، از کلماتشان استفاده کنند و صبور باشند، در حالی که مغز آنها هنوز به طور کامل رشد نکرده و برای این کار آماده نشده است.
خودتنظیمی فقط به کنترل رفتار مربوط نمی‌شود. این مفهوم به رشد مغز و چگونگی شکل‌گیری مهارت‌های مقابله‌ای کودکان در ارتباط با دیگران مرتبط است.
آنچه باید درباره توقعمان از کودکان درک کنیم:
• خودتنظیمی با اطاعت یکسان نیست. یک کودک ساکت لزوماً خودتنظیم نیست، بلکه ممکن است در حال سرکوب احساسات خود باشد.
• تنبیه بچه‌ها، خودتنظیمی را به آنها آموزش نمی‌دهد. تنبیه فقط در کوتاه‌مدت یک رفتار را متوقف می‌کند، در حالی که آموزش مهارت‌های جدید و صحبت درباره احساسات به تغییرات پایدار منجر میشود.
• کودکان بدون تجربه هم‌تنظیمی، نمی‌توانند خود را آرام کنند. آنها به حضور بزرگسالان پاسخگو نیاز دارند تا بارها و بارها در عبور از احساسات شدید به آنها کمک کنند تا در نهایت بتوانند به طور مستقل احساسات خود را تنظیم کنند.
چه چیزی واقعاً کمک می‌کند؟
- روتین‌های قابل پیش‌بینی اما انعطاف‌پذیر که استرس و عدم قطعیت را کاهش می‌دهند
- تأیید احساسات تا کودکان احساس شنیده شدن و حمایت شدن داشته باشند
- استراتژی‌های ساده آرام‌سازی مانند تنفس عمیق و وقفه‌های حرکتی یا انجام فعالیتهایی برای تخلیه انرژی و احساسات
- هم‌تنظیمی: والدین خودتنظیمی را مدل‌سازی کرده و یک حضور امن و آرام‌بخش ارائه می‌دهند
- دکتر رویا نوری، روانشناس
@ChildPsychology
خودتنظیمی فقط به کنترل رفتار مربوط نمی‌شود. این مفهوم به رشد مغز و چگونگی شکل‌گیری مهارت‌های مقابله‌ای کودکان در ارتباط با دیگران مرتبط است.
آنچه باید درباره توقعمان از کودکان درک کنیم:
• خودتنظیمی با اطاعت یکسان نیست. یک کودک ساکت لزوماً خودتنظیم نیست، بلکه ممکن است در حال سرکوب احساسات خود باشد.
• تنبیه بچه‌ها، خودتنظیمی را به آنها آموزش نمی‌دهد. تنبیه فقط در کوتاه‌مدت یک رفتار را متوقف می‌کند، در حالی که آموزش مهارت‌های جدید و صحبت درباره احساسات به تغییرات پایدار منجر میشود.
• کودکان بدون تجربه هم‌تنظیمی، نمی‌توانند خود را آرام کنند. آنها به حضور بزرگسالان پاسخگو نیاز دارند تا بارها و بارها در عبور از احساسات شدید به آنها کمک کنند تا در نهایت بتوانند به طور مستقل احساسات خود را تنظیم کنند.
چه چیزی واقعاً کمک می‌کند؟
- روتین‌های قابل پیش‌بینی اما انعطاف‌پذیر که استرس و عدم قطعیت را کاهش می‌دهند
- تأیید احساسات تا کودکان احساس شنیده شدن و حمایت شدن داشته باشند
- استراتژی‌های ساده آرام‌سازی مانند تنفس عمیق و وقفه‌های حرکتی یا انجام فعالیتهایی برای تخلیه انرژی و احساسات
- هم‌تنظیمی: والدین خودتنظیمی را مدل‌سازی کرده و یک حضور امن و آرام‌بخش ارائه می‌دهند
- دکتر رویا نوری، روانشناس
@ChildPsychology
اگر یک نوجوان به‌طور مداوم فقط فیلم‌های ترسناک می‌بیند، بهتر است به این فکر کنیم که چه نیازی درونی در حال برآورده شدنه.
برخی از دلایل درونی برای نوجوانان:
۱. تنظیم هیجان و کنترل اضطراب
برخلاف تصور، بعضی نوجوانان با اضطراب بالا به سمت فیلم‌های ترسناک می‌روند چون:
تماشای ترس کنترل‌شده (در قالب فیلم) باعث تخلیه هیجانی میشه.
موقع دیدن فیلم می‌دونه که «این ترس واقعی نیست»، پس تجربه‌ای از قدرت کنترل ترس براش ایجاد میشه.
مغز در این حالت دوپامین ترشح می‌کنه و حس هیجان و سرزندگی میده، که می‌تونه نوعی تنظیم اضطراب یا حتی افسردگی پنهان باشه.
۲. نیاز به احساس قدرت
نوجوانی مرحله‌ایه که فرد درگیر بحران هویت و احساس ضعف در برابر دنیای بیرونه. فیلم ترسناک بهش این پیام رو میده که:
“من می‌تونم از پس ترس بربیام.”
“با وجود وحشت، هنوز زنده‌ام، قوی‌ام.”
این تجربه، نوعی احساس تسلط بر ترس‌ها به نوجوان میده، حتی اگه ناخودآگاه باشه.
۳. جست‌وجوی هیجان (Sensation Seeking)
برخی نوجوانان به‌ویژه اون‌هایی که سبک شخصیتی برون‌گرا یا ماجراجو دارن، به دنبال تحریک حسی و هیجان هستن. این نوع افراد ممکنه بیشتر جذب ژانرهایی بشن که تحریک هیجانی قوی‌تری دارن.
۴. فرار از واقعیت
در نوجوانانی که دچار افسردگی، تنهایی، یا فشارهای خانوادگی هستن، تماشای مداوم فیلم‌های ترسناک می‌تونه نوعی فرار موقتی از واقعیت باشه. چون تمرکز کامل روی ترس‌ها، ذهن رو از دردهای درونی منحرف می‌کنه.
۵. همرنگی با گروه همسالان
گاهی این علاقه از فشار یا الگو گرفتن از دوستان میاد. در این حالت، نوجوان با دیدن فیلم‌های ترسناک احساس می‌کنه “با گروه همسانه” و در دایره پذیرش قرار داره.
-دکتر رویا نوری، روانشناس بالینی
@ChildPsychology
برخی از دلایل درونی برای نوجوانان:
۱. تنظیم هیجان و کنترل اضطراب
برخلاف تصور، بعضی نوجوانان با اضطراب بالا به سمت فیلم‌های ترسناک می‌روند چون:
تماشای ترس کنترل‌شده (در قالب فیلم) باعث تخلیه هیجانی میشه.
موقع دیدن فیلم می‌دونه که «این ترس واقعی نیست»، پس تجربه‌ای از قدرت کنترل ترس براش ایجاد میشه.
مغز در این حالت دوپامین ترشح می‌کنه و حس هیجان و سرزندگی میده، که می‌تونه نوعی تنظیم اضطراب یا حتی افسردگی پنهان باشه.
۲. نیاز به احساس قدرت
نوجوانی مرحله‌ایه که فرد درگیر بحران هویت و احساس ضعف در برابر دنیای بیرونه. فیلم ترسناک بهش این پیام رو میده که:
“من می‌تونم از پس ترس بربیام.”
“با وجود وحشت، هنوز زنده‌ام، قوی‌ام.”
این تجربه، نوعی احساس تسلط بر ترس‌ها به نوجوان میده، حتی اگه ناخودآگاه باشه.
۳. جست‌وجوی هیجان (Sensation Seeking)
برخی نوجوانان به‌ویژه اون‌هایی که سبک شخصیتی برون‌گرا یا ماجراجو دارن، به دنبال تحریک حسی و هیجان هستن. این نوع افراد ممکنه بیشتر جذب ژانرهایی بشن که تحریک هیجانی قوی‌تری دارن.
۴. فرار از واقعیت
در نوجوانانی که دچار افسردگی، تنهایی، یا فشارهای خانوادگی هستن، تماشای مداوم فیلم‌های ترسناک می‌تونه نوعی فرار موقتی از واقعیت باشه. چون تمرکز کامل روی ترس‌ها، ذهن رو از دردهای درونی منحرف می‌کنه.
۵. همرنگی با گروه همسالان
گاهی این علاقه از فشار یا الگو گرفتن از دوستان میاد. در این حالت، نوجوان با دیدن فیلم‌های ترسناک احساس می‌کنه “با گروه همسانه” و در دایره پذیرش قرار داره.
-دکتر رویا نوری، روانشناس بالینی
@ChildPsychology
چند بازی برای بچه‌هایی که بقیه رو هل میدن:
۱. بازی “بزن کف دست”
• دو نفر روبروی هم می‌ایستن.
• یکی کف دستش رو بالا میاره، نفر مقابل باید سریع کف دست رو بزنه.
• بعد جای نقش‌ها عوض میشه.
فواید:
• تماس فیزیکی داره اما کنترل شده و بدون آسیب.
• سرعت عکس‌العمل و تمرکز رو تقویت می‌کنه.
۲. بازی “مبارزه‌ی بادکنکی”
روش انجام:
• یک بادکنک باد شده بین دو نفر قرار بده (بین سینه‌ها یا پیشونی‌ها).
• بدون دست، فقط با حرکت بدن بادکنک رو فشار بدید که نیفته.
• کسی که بتونه بیشتر نگه داره برنده‌ست.
فواید:
• تماس فیزیکی بدون خشونت ایجاد میشه.
• نیاز به فشار و لمس شدید رو تخلیه می‌کنه.
• همکاری و خنده رو تقویت می‌کنه، که حس مثبتی بین بچه‌ها میسازه.
۳. بازی “کوسن پرتابی”
روش انجام:
• چند کوسن یا بالشت سبک بردارید.
• هر بچه یک کوسن داره و باید به صورت کنترل شده و با فاصله مشخص به طرف مقابل پرتاب کنه.
• کسی که درست و با دقت بزنه امتیاز میگیره.
فواید:
• تخلیه انرژی پرتابی بدون آسیب.
• یادگیری قوانین: “وقتی نوبت تو نیست نمی‌پری وسط!”
• تقویت کنترل تکانه (Impulse Control).
چند قانون حتماً باید قبل بازی گفته بشه:
• “ما بدن همدیگه رو ایمن نگه می‌داریم.”
• “اگر کسی گفت استاپ، فوراً باید متوقف بشیم.”
• “بازی برای خوشحالیه، نه آسیب.”
چرا این نوع بازی‌ها کمک می‌کنه بچه دیگه هل نده؟
چون به بچه‌ها اجازه میده نیاز طبیعی به تماس، تخلیه‌ی انرژی و جلب توجه رو توی قالبی سالم و پذیرفتنی انجام بده.
وقتی فرزندتون انرژی و احساس بدنش تخلیه بشه و بدونه چطور باید “با بدنش بازی کنه” نه “با بدن هل بده”، رفتارهای هیجانی مثل هل دادن کم میشه.
قراره در اپ جدیدمون بازیهای بسیار زیادی معرفی بشه
- دکتر رویا نوری
@ChildPsychology
۱. بازی “بزن کف دست”
• دو نفر روبروی هم می‌ایستن.
• یکی کف دستش رو بالا میاره، نفر مقابل باید سریع کف دست رو بزنه.
• بعد جای نقش‌ها عوض میشه.
فواید:
• تماس فیزیکی داره اما کنترل شده و بدون آسیب.
• سرعت عکس‌العمل و تمرکز رو تقویت می‌کنه.
۲. بازی “مبارزه‌ی بادکنکی”
روش انجام:
• یک بادکنک باد شده بین دو نفر قرار بده (بین سینه‌ها یا پیشونی‌ها).
• بدون دست، فقط با حرکت بدن بادکنک رو فشار بدید که نیفته.
• کسی که بتونه بیشتر نگه داره برنده‌ست.
فواید:
• تماس فیزیکی بدون خشونت ایجاد میشه.
• نیاز به فشار و لمس شدید رو تخلیه می‌کنه.
• همکاری و خنده رو تقویت می‌کنه، که حس مثبتی بین بچه‌ها میسازه.
۳. بازی “کوسن پرتابی”
روش انجام:
• چند کوسن یا بالشت سبک بردارید.
• هر بچه یک کوسن داره و باید به صورت کنترل شده و با فاصله مشخص به طرف مقابل پرتاب کنه.
• کسی که درست و با دقت بزنه امتیاز میگیره.
فواید:
• تخلیه انرژی پرتابی بدون آسیب.
• یادگیری قوانین: “وقتی نوبت تو نیست نمی‌پری وسط!”
• تقویت کنترل تکانه (Impulse Control).
چند قانون حتماً باید قبل بازی گفته بشه:
• “ما بدن همدیگه رو ایمن نگه می‌داریم.”
• “اگر کسی گفت استاپ، فوراً باید متوقف بشیم.”
• “بازی برای خوشحالیه، نه آسیب.”
چرا این نوع بازی‌ها کمک می‌کنه بچه دیگه هل نده؟
چون به بچه‌ها اجازه میده نیاز طبیعی به تماس، تخلیه‌ی انرژی و جلب توجه رو توی قالبی سالم و پذیرفتنی انجام بده.
وقتی فرزندتون انرژی و احساس بدنش تخلیه بشه و بدونه چطور باید “با بدنش بازی کنه” نه “با بدن هل بده”، رفتارهای هیجانی مثل هل دادن کم میشه.
قراره در اپ جدیدمون بازیهای بسیار زیادی معرفی بشه
- دکتر رویا نوری
@ChildPsychology