🍀قلعه ایزد خواست
دروازه تاریخ فارس
تنها دیدار از یک بنای تاریخی ۲۰۰۰ ساله می تواند رنج و سختی راه با اتوبوس را تحمل پذیر کند.دیدار از بنایی که نیاکانمان در سالهای بسیار دور آن را بنا کرده اند تا که تعجب همگان را در حال حاضر برانگیزانند.
" قلعه ایزد خواست " و ایزد را سپاس که خواست تا که لشکری به جهت برودت برف و سرما به دیار باقی بشتابند تا که بر فراز تپه ای رسوبی در جوار رودخانه ای پر آب که اینک خشک است، قلعه ای ساخته شود. (روایت دهخدا) قلعه ای که به عنوان اولین آپارتمانهای بشر از آنها یاد میشود.آپارتمانهایی که حتی سازه ای چون بالکن را نیز داشتند . جا کم نبود و زمین هم فراوان ، اما ترجیح بر این بوده که بر روی تپه ای و در چندین طبقه ساخته شوند که با خندقی محصور شده باشد با یک راه ورود، تا که از گزند انسانهای ناپاک و طماع در امان باشند.
برای رسیدن به قلعه در مسیر اصفهان به شیراز به فاصله یک ساعتی از شهررضا به شهر ایزدخواست میرسیم. صبح هنگام است و مهمان بوم گردی کروشک ( ظرفی که در آن انگور را به شیره بدل میکنند )بوی نان محلی آدمی را مست میکند. بوم گردی خانه آبا و اجدادیست که نوادگان آن را بازسازی و تبدیل به اقامتگاهی کرده اند تا که آرامش را هدیه دهند. حتی اتاق نمک را نیز تعبیه کرده اند برای ماندن در آن فضا و آرام گرفتن از همه استرسها.می گویند جشنواره شیره انگور هم برگزار می کنند اما در این صبح دل انگیز مهمان سفره صبحانه شان هستیم که میزبان،با شورو التهاب و البته غرور از نان ایزدخواست می گوید" نانی کامل و خوش طعم که بیشتر تاریخ نویسان در گذشته های دور و نزدیک نیز از آن یاد کرده اند".این قوت غالب ایران زمین.
قلعه در وسط شهر قرار دارد که به آن قلعه سرسنگ و یا قلعه کهنه هم می گویند دومین بنای خشتی ایران بعد از ارگ بم است و جهانگردان زیادی از آن نام برده و تصویرش را کشیده اند حتی ارنست هولستر آلمانی نیز عکسهایی از آن گرفته است. قدمت آن به دوره ساسانیان بازمیگردد در ۵ طبقه با ارتفاعی برابر با ۲۲ متر ( نشان دهنده شکوه معماری دوره ساسانیان ). قلعه فقط یک در ورودی داشته که پلی متحرک قلعه را به سطح مجاور مرتبط میکرده است . البته از درب اصلی و سردر و پل متحرک چیزی بجا نمانده است تپه ای که قلعه بر روی آن بنا شده بشکل یک کشتی است و درون قلعه خانه ها حیاط ندارند و پشت بام طبقه اول حیاط طبقه دوم است. همانند معماری که در ماسوله و مریوان و ... می بینیم با استفاده از چوبهای اضافی خارج شده از سقف، بالکنها طراحی شده اند. محل ساخت قلعه بسیار هوشمندانه انتخاب شده است چرا که اطراف آن را خندقهای عمیق (تا ۱۵ متر)احاطه کرده است که نفوذ را غیرممکن میساخته است.دژیست محکم بر بلندای تپه که سالیان سال اجازه تسخیر توسط دشمنان را نداده است اما اینک در برابر جولان باد و فرسایش خاک اندک اندک در حال فرو ریختن است.از درب اصلی میگذریم و قدم بر خیابانی میگذاریم که خانه ها در دو طرفش صف کشیده اند و حجره هایی که داد و ستد در آنها جریان داشته است. اگر گوشها را تیز کنی شاید صدای فروشنده هایی را که به هر ترفند کالای خود را می فروختند را میتوانستی بشنوی.گذر از این خیابان قدم زدن در طول تاریخ است. به چهارطاقی زیبا میرسیم بازمانده از یک آتشکده ای که دیواره کناری آن در اثر زمین لرزه فروریخته است. محلی برای نیایش و سندی براین که درباریان و اعیان نیز در این قلعه سکونت داشته اند. همچون دیگر آتشکده های ایران، بعدها با افزودن محراب و منبر به مسجد ( می گویند اولین در ایران است ) تبدیل شده است.برای رسیدن به انتهای قلعه طولی برابر با ۳۳۲ متر را بایستی طی کرد. از درب قلعه تا انتها از خیابانی گذر می کنیم که تاریخ کهن در آن نفس می کشد و با گذر از خانه ها و چهار تاقی و حمام، در انتهای قلعه درست در نوک این کشتی عظیم، به کتابخانه میرسیم. به جایی که نیاکانمان برای آن ارزشی والا قائل بودند.(سرانه مطالعه هر ایرانی امروزه فقط ۶ دقیقه است!) کتابخانه تا حدود زیادی سالم است و درون آن طاقچه هایی برای گذاشتن کتابها طراحی شده است.تمامی خانه دارای پنجره به بیرون از قلعه بودند و برخی نیز دارای بالکن، که براحتی بیرون از قلعه را مشاهده میکردند. بیرون از قلعه کاروانسرای عباسی و در کنارش پل رودخانه (زمانی رودخانه ای پر آب از زیرش می گذشته که اینک خشک است و بی آب) که به دوران صفوی ساخته شده اند نیز به زیبایی رخ می نمایند.محلی برای استراحت کاروان داران. صدای زنگوله های شتران و اسبها را میتوان شنید وقتی که رونقی بر این کاروانسرا بود.قلعه ایزدخواست بسیار مورد توجه گردشگران غیر ایرانیست و دریغ که در خود ایران ناشناخته و مهجور است. امید که به خواست ایزد خورشید بر فراز قلعه ایزخواست فروزانتر بدرخشد.
۱۸بهمن ماه ۱۴۰۲
#سیما_علیزاده
https://www.tg-me.com/Alizadeh47Sima
Instagram.com/alizadehdrsima
دروازه تاریخ فارس
تنها دیدار از یک بنای تاریخی ۲۰۰۰ ساله می تواند رنج و سختی راه با اتوبوس را تحمل پذیر کند.دیدار از بنایی که نیاکانمان در سالهای بسیار دور آن را بنا کرده اند تا که تعجب همگان را در حال حاضر برانگیزانند.
" قلعه ایزد خواست " و ایزد را سپاس که خواست تا که لشکری به جهت برودت برف و سرما به دیار باقی بشتابند تا که بر فراز تپه ای رسوبی در جوار رودخانه ای پر آب که اینک خشک است، قلعه ای ساخته شود. (روایت دهخدا) قلعه ای که به عنوان اولین آپارتمانهای بشر از آنها یاد میشود.آپارتمانهایی که حتی سازه ای چون بالکن را نیز داشتند . جا کم نبود و زمین هم فراوان ، اما ترجیح بر این بوده که بر روی تپه ای و در چندین طبقه ساخته شوند که با خندقی محصور شده باشد با یک راه ورود، تا که از گزند انسانهای ناپاک و طماع در امان باشند.
برای رسیدن به قلعه در مسیر اصفهان به شیراز به فاصله یک ساعتی از شهررضا به شهر ایزدخواست میرسیم. صبح هنگام است و مهمان بوم گردی کروشک ( ظرفی که در آن انگور را به شیره بدل میکنند )بوی نان محلی آدمی را مست میکند. بوم گردی خانه آبا و اجدادیست که نوادگان آن را بازسازی و تبدیل به اقامتگاهی کرده اند تا که آرامش را هدیه دهند. حتی اتاق نمک را نیز تعبیه کرده اند برای ماندن در آن فضا و آرام گرفتن از همه استرسها.می گویند جشنواره شیره انگور هم برگزار می کنند اما در این صبح دل انگیز مهمان سفره صبحانه شان هستیم که میزبان،با شورو التهاب و البته غرور از نان ایزدخواست می گوید" نانی کامل و خوش طعم که بیشتر تاریخ نویسان در گذشته های دور و نزدیک نیز از آن یاد کرده اند".این قوت غالب ایران زمین.
قلعه در وسط شهر قرار دارد که به آن قلعه سرسنگ و یا قلعه کهنه هم می گویند دومین بنای خشتی ایران بعد از ارگ بم است و جهانگردان زیادی از آن نام برده و تصویرش را کشیده اند حتی ارنست هولستر آلمانی نیز عکسهایی از آن گرفته است. قدمت آن به دوره ساسانیان بازمیگردد در ۵ طبقه با ارتفاعی برابر با ۲۲ متر ( نشان دهنده شکوه معماری دوره ساسانیان ). قلعه فقط یک در ورودی داشته که پلی متحرک قلعه را به سطح مجاور مرتبط میکرده است . البته از درب اصلی و سردر و پل متحرک چیزی بجا نمانده است تپه ای که قلعه بر روی آن بنا شده بشکل یک کشتی است و درون قلعه خانه ها حیاط ندارند و پشت بام طبقه اول حیاط طبقه دوم است. همانند معماری که در ماسوله و مریوان و ... می بینیم با استفاده از چوبهای اضافی خارج شده از سقف، بالکنها طراحی شده اند. محل ساخت قلعه بسیار هوشمندانه انتخاب شده است چرا که اطراف آن را خندقهای عمیق (تا ۱۵ متر)احاطه کرده است که نفوذ را غیرممکن میساخته است.دژیست محکم بر بلندای تپه که سالیان سال اجازه تسخیر توسط دشمنان را نداده است اما اینک در برابر جولان باد و فرسایش خاک اندک اندک در حال فرو ریختن است.از درب اصلی میگذریم و قدم بر خیابانی میگذاریم که خانه ها در دو طرفش صف کشیده اند و حجره هایی که داد و ستد در آنها جریان داشته است. اگر گوشها را تیز کنی شاید صدای فروشنده هایی را که به هر ترفند کالای خود را می فروختند را میتوانستی بشنوی.گذر از این خیابان قدم زدن در طول تاریخ است. به چهارطاقی زیبا میرسیم بازمانده از یک آتشکده ای که دیواره کناری آن در اثر زمین لرزه فروریخته است. محلی برای نیایش و سندی براین که درباریان و اعیان نیز در این قلعه سکونت داشته اند. همچون دیگر آتشکده های ایران، بعدها با افزودن محراب و منبر به مسجد ( می گویند اولین در ایران است ) تبدیل شده است.برای رسیدن به انتهای قلعه طولی برابر با ۳۳۲ متر را بایستی طی کرد. از درب قلعه تا انتها از خیابانی گذر می کنیم که تاریخ کهن در آن نفس می کشد و با گذر از خانه ها و چهار تاقی و حمام، در انتهای قلعه درست در نوک این کشتی عظیم، به کتابخانه میرسیم. به جایی که نیاکانمان برای آن ارزشی والا قائل بودند.(سرانه مطالعه هر ایرانی امروزه فقط ۶ دقیقه است!) کتابخانه تا حدود زیادی سالم است و درون آن طاقچه هایی برای گذاشتن کتابها طراحی شده است.تمامی خانه دارای پنجره به بیرون از قلعه بودند و برخی نیز دارای بالکن، که براحتی بیرون از قلعه را مشاهده میکردند. بیرون از قلعه کاروانسرای عباسی و در کنارش پل رودخانه (زمانی رودخانه ای پر آب از زیرش می گذشته که اینک خشک است و بی آب) که به دوران صفوی ساخته شده اند نیز به زیبایی رخ می نمایند.محلی برای استراحت کاروان داران. صدای زنگوله های شتران و اسبها را میتوان شنید وقتی که رونقی بر این کاروانسرا بود.قلعه ایزدخواست بسیار مورد توجه گردشگران غیر ایرانیست و دریغ که در خود ایران ناشناخته و مهجور است. امید که به خواست ایزد خورشید بر فراز قلعه ایزخواست فروزانتر بدرخشد.
۱۸بهمن ماه ۱۴۰۲
#سیما_علیزاده
https://www.tg-me.com/Alizadeh47Sima
Instagram.com/alizadehdrsima
Telegram
كلبه باران
سلامم را شما پاسخ گوييد ....
راز نگاهى متفاوت بر دل نوشته هايى از گذشته تا حال
@Alizadeh4755Sima
راز نگاهى متفاوت بر دل نوشته هايى از گذشته تا حال
@Alizadeh4755Sima