🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی


🔻عَرض = پیشکش، پیش‌داشتن، نشان‌دادن، آشکارکردن
🔻عَرض‌داشتن = نمایاندن، آشکارکردن، دادخواستن، درخواستن
🔻عَرض کردم = گفتم
🔻عَرض‌کردن = گفتن، به‌آگاهی‌رسانیدن، آگاهی رسانیدن به، پیش‌نهادن، نمایش‌دادن، نشان‌دادن، آشکارکردن، نمودن، سَنجیدن، درخواست‌کردن
🔻عَرض کنم = بگویم
🔻عَرض افتادن= پیشنهاد شدن، نمایانده شدن
🔻عَرض اندام= خودنمایی
🔻عَرض خوشامد = خوشامدگویی، خوشامدگفتن
🔻عَرض‌داشت= خواست‌نامه، نیازنامه
🔻عَرضی دارم= درخواستی دارم، سخنی دارم
🔻عَرضِ حال= دادخواست، دُشِش
🔻عَرضِ ادب= ادب‌ورزی
🔻عَرضِ خوشامد= خوشامدگویی
🔻عَرضه= نمایش، پیشداشت، پیشنهاد، پیشاورد، نشان‌دادن، رونمایی
🔻عَرضه‌داشتن = به‌آگاهی‌رسانیدن، نشان‌دادن، نمایاندن، درخواست‌کردن
🔻عَرضه‌کردن = هویداکردن، نشان‌دادن، رونمایی کردن
🔻عرضه و تقاضا= داد و خواست
🔻مَعروض = نموده، گفته، پیش‌کشیده
🔻مَعروض‌داشتن = به‌آگاهی‌رسانیدن، گزارش‌دادن

✍️نمونه:
🔺با کمال مسرّت به عَرض می‌رسانم که دعاهای ما مقبول آن حضرت واقع شدند =
با شادمانی بسیار به آگاهی می‌رسانم که نیایش‌های ما در آن درگاه/نزد خداوند پذیرفته شد

🔺عَرض خوشامد دارم =
خوشامد می‌گویم

🔺باید عَرض کنم که... =
باید بگویم که...

🔺کاش می‌شد مهربانی را به دل‌ها عَرضه داشت =
کاش می‌شد مهربانی را به دل‌ها نشان داد

🔺به عَرض مردم رسانید =
به آگاهی مردم رسانید
به مردم گفت

🔺احتراما معروض می‌دارد همانطور که مستحضرید...
ارجمندانه به‌آگاهی می‌رساند همانگونه که می‌دانید...

✍ #مجید_دری
#پارسی_پاک
#عرض #عرضه #معروض
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

من یک تن و او بسیار
من ساده و او عیّار
او می‌کشدم ناچار
آن سوی که شیدایی‌ست…

#محمدعلی_بهمنی
#چکامه_پارسی

فرتور از: simpalao
🛶 @AdabSar

زبان پارسی می‌تواند زبان دانشورانه(علمی) باشد، اگر زنجیری را که به پای آن زده‌ایم، باز کنیم. پارسی زایایی بایسته(لازم) و نهفته(بالقوه) را دارد. ولی ما این توانمندی را به‌کار نمی‌گیریم. واژه‌های دانشیک(علمی) برای مردم کوچه و بازار ساخته نمی‌شوند. برای کارشناسان، فناوران و دانشجویان ساخته می‌شوند. پس اگر چشم آن داشته باشیم که واژه‌های تازه را همه دریابند و خوششان بیاید، امید بی‌جایی است.

✍ #محمدرضا_باطنی
برگردان شده به پارسی


برخی فرهنگ‌پژوهان باطنی را «شرافت زبان پارسی» نامیدند. یادش گرامی و راهش جاوید باد.

💚📗 @AdabSar

سوی که روم من که دلم سوی تو باشد
روی که ببینم که به از روی تو باشد؟

#اهلی_شیرازی
#چکامه_پارسی

فرتور(عکس) از #بابک_امین_تفرشی
🌕 @AdabSar

👨🏻‍⚕ یادی کنیم از‍ ۱۲ مِی
«روز جهانی پرستار»
روز رنج‌دیدگان خاموش💐

برای زادروز فلورانس ناینتیگل (۱۲ مِی ۱۸۲۰) پرآوازه به بانوی چراغ به دست، پرستار و مزداهیک(ریاضی)دان بزرگ انگلیسی، این روز به نام روز جهانی پرستار نامگذاری شده است.
به او فرنام(لقب) بانوی چراغ به دست داده شده زیرا او با تاب آوردن بی‌خوابی در سراسر شب بر بالین بیماران آماده ایستاده بود و فزون بر درمان، به آن‌ها دلداری می‌داد.
این روز را به همه‌ی پرستاران فداکاری که در دو سال گذشته با همه‌ی کمبودها، نامهربانی‌ها و واکَربِش(تبعیض‌)ها در برابر بیماری کرونا جان‌فشانی کردند، شادباش می‌گویم.

خجسته و گلباران باد گام‌های زندگی‌بخش شما

✍ فرستنده: #بزرگمهر_صالحی

👩🏻‍⚕ @AdabSar

💭 #نوستالژی و جایگزین‌های پارسی به پیشنهاد شما - دسته‌ی یازدهم و پایانی:


✍ بانوی مهر ایران: درود، روز به خیر
برای واژه نوستالژی واژه «یادواره» را پیشنهاد می‌کنم.


✍ شیرزاد نبی‌پور: درود بسیار. واژه «نوشین‌یاد» را به‌جای نوستالژی پیشنهاد می‌کنم.


✍ ناصر کرامت: با درود و سپاس از تارراه ادبسار برای راه‌اندازی پویش برابریابی نوستالژی. اگرچه زمان آن سپري شده است ولی افسوسم آمد كه این واژه را به واژه‌های پيشنهادی پيشين خودم نيفزايم. واژه «دلتنگیاد» كه بر گرفته از واژه‌های دلتنگی و ياد و پيوند آنها با هم می‌باشد هم می‌تواند برابر درخوری براي نوستالژی باشد. از همدلی شما سپاسگزارم.


✍ شیرازی: 🌷سلام و درود بر شما.امید است تصمیم‌گیری خوبی برای انتخاب جایگزین مناسب کلمه‌ی نوستالژی بدون تعصب بر روی اساتید و یا شخص خاصی انجام پذیرد.
ببخشید از اینکه کلمات پارسی بیشتری نیافتم تا درمتن خود به کار برم.
من از بعضی نظرهایی که داده شد دلم گرفت. چرا نگاه و برداشت بعضی از دوستان فقط معنای غمگینی است که در کلمه نوستالژی نهفته است؟ با تمام احترامی که برای نظرات دوستان فرهیخته‌ام قائلم،
اما بنظرم خاطرات گذشته غیر از داشتن جنبه‌های منفی و اندوهناک شامل جنبه‌های بسیار مثبت و فرحبخشی نیز
می‌باشد و ای بسا بیشتر هم بوده باشد. ما نیازی نداریم به پیروی از ادبیات بیگانه‌ای که احترام به فرهنگ وادبیات ما را آنچنان که شایسته بوده درقرون گذشته نگه نداشته است.
سخن به درازا رفت.
نظرم این است که بیشتر از جنبه‌ی مثبت و شاد خاطرات گذشته می‌توان بهتر سود برد. با اینکه کلمات بسیار زیبا و ادیبانه‌ای از دوستان ارائه شده، اماانتخاب من:
۱- مانا یاد
۲- یادخوش.
می‌باشد.


دوستان گرامی؛ هر آنچه پیشنهاد پارسی دریافت کردیم با شما در میان گذاشتیم. آن‌ها را با برچسب #نوستالژی ببینید. اکنون پیشنهادهای رسیده در گام ارزیابی برای رای‌گیری هستند.🌷

♟ واژگان پارسی در زبان عربی

بیجادَق = از پارسی بیجاده، گوهری مانند یاقوت
بیجامِه = از پارسی پاجامه
بیجیر = از پارسی بارگیر
بَید = از پارسی بَد
بیدُخت = از پارسی بیدخت، ستاره‌ی آناهید
بَیدَر = از پارسی پای در، انباشته‌ی گندم
بَیدَری = از پارسی دری
بَیدَق = از پارسی پیادَک، پیاده (مهره‌ی پیاده‌ی شترنج)
بَیذَق = از پارسی پرچم
بیرا = از پارسی پیر، پیرزن فریبکار
بَیرَم = از پارسی بَرماه، پرماه، ابزار گِردبُرِه از پولاد که درودگران با آن کار می‌کنند
بَیرُورج = از پارسی پیروزه، فیروزه

♟ @AdabSar
دنباله دارد

📜 بازخن‌ها:
۱- فرهنگ دانشگاهی عربی-پارسی از المنجد الابجدی، نوشته‌ی لویس معلوف، برگردان احمد سیاح، چاپ پخش فرحان.
۲- معجم المعربات، محمد التنوجی
۳- واژه‌نامه‌ی دهخدا

✍ فرستنده: #بزرگمهر_صالحی
#واژه_های_پارسی_در_زبان_عربی

♟ @AdabSar

🎵 چند واژه‌ی برگزیده‌ی فرهنگستان در زمینه‌ی خُـنیا(موسیقی):

سدا آرایی = #acoustic

درگشت = #alteration #chromatic #alteration

پیش‌آ = #appoggiatura

ناکوک = #out_of_tune

نغمه‌ی گذر = #passing_tone

پیشایند = #prelude

پسایند = #postlude

بازآوری = #recapitulation

🎶 @AdabSar

به خاک پای تو سر می‌نهم دریغ مکن
ز چشم‌های من این توتیا که می‌میرم

#حسین_منزوى
#چکامه_پارسی

🌞 @AdabSar

🌺🌸🌼
🌸🌼
🌼
بدو گفت موبد که انديشه کن
کز انديشه یافه* نگردد سَخُن

ز گيتي هرآن‌کو بی‌آزارتر
چنان دان که مرگش زيانگارتر

به مرگِ بَدان شاد باشی رواست
چو زايد بد و نيک، تن مرگ راست

ازين سودمندی بود زان زيان
خرد را ميانجي کن اندر ميان
#فردوسى
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*یافه=یاوه، بیهوده، هرزه

و در این هفته آرزویم این که:
مبیناد چَشمت بدِ روزْگار


فرستنده #جعفر_جعفرزاده
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🌺
🌼🌺
🌸🌼🌺

🪐📚
سراینده باش و فزاینده باش
شب و روز با رامش و خنده باش

چنان رو که پرسند روز شمار
نپیچی سر از شرم پروردگار

به داد و دهش گیتی آباد دار
دل زیردستان خود شاد دار

که بر کس نماند جهان جاودان
نه بر تاجدار و نه بر موبدان
#فردوسی


۲۵ اردیبهشت
روز بزرگداشت «فردوسی»
این یگانه‌ی سپهر خردپیشگی
پراکننده‌ی آیین میهن‌دوستی و مهروَرزی
و پاسدار سرفرازی و بالندگی زبان پارسی، گرامی باد!

#روز_فردوسی
🪐📚 @AdabSar

🪐📚
ای زبان پارسی، افسونگری
هر چه گویم از تو، زان افزونتری
حسین خطیبی

روز ۲۵ اردیبهشت روز شکوه زبان پارسی، روز تابندگی فرهنگ پارسی بر تاربرگ‌ها است. در سای‌سار زبان پارسی گرامی می‌داریم یادمان سپهسالار زبان پارسی، فرزانه‌ی توس، فردوسی را.
بی‌گمان هنوز هم فرهنگ مادری ما می‌تواند هناینده(تاثیرگذار) باشد و برای جهان سخن‌ها داشته باشد. به یاد بیاوریم که همین یکی دو دهه‌ی پیش «کلمن بارکس» بر پایه برگردان «آلبری» دیوان مولوی بلخی را برای آمریکایی‌ها آن هم به انگلیسی ساده بازنوشت و چه غوغایی بر پا کرد با فروشی شگفت‌انگیز…


📚 دیرینگی زبان پارسی:

در زمینه‌ی دیرینگی زبان پارسی، دانشمندان زبان‌شناس و ایران‌شناس سخنان گوناگون گفته و نوشته‌اند. ولی بیشتر آن‌ها سیوایش (تمدن) مردم ایران زمین را بیشتر از پنج هزار سال پیش از زایش مسیح می‌دانند و آن بدان شَوَند (دلیل) است که یافته‌های باستان‌شناسی در هر گوشه‌ای از ایران سالنامه‌ای را گزارش کرده است. مانند اینکه بر پایه‌ی یافته‌های شهر سوخته* سیوایش را ۳۲۰۰ سال پیش از زایش مسیح گزارش کرده است و در نسک دیگری با نگاه بر ۱۱۷ هزار مانداک(اثر) و کته و سنگ‌نبشته و… که اکنون در گنج‌خانه(موزه)های ایران و جهان چشم‌نوازی می‌کنند، گواهی می‌شود که ایران کهن ۵هزار سال پیش از زایش مسیح دارای سیوایش بوده و زبان آن‌ها پارسی بوده است. ایران کهن ایران پنج هزار ساله پیش از هخامنشیان است.
در نبیک(کتاب) نام‌های باستانی استان خوزستان با نگاه بر یافته‌های باستان‌شناسان و دانش زبان‌شناسی پارسی و انگارش زبان، نام ۹۶ پادشاه و نزدیک به ۶۰ نماد خدایان و بیش از دو هزار نام باستانی ریشه‌یابی شده است.
بیش از ده‌ها روستا و سرزمین و کوه در استان خوزستان از نام پادشاهان و خدایان هزاره‌ی چهارم پیش از زایش مسیح برگرفته شده و مردم ایران کهن به زبان پارسی سخن می‌گفتند. همچنین یافته‌های باستان‌شناسی و کنده‌گری‌ها از هفت‌تپه خوزستان، پارسی زبان بودن مردم ایران زمین را تا هزاره‌های پنجم پیش از زایش گواهی می‌کند و نشان می‌دهد زبان و آیین آن سرزمین در آن روزگاران پارسی بوده است. ولی مردم ایران گویش‌های گوناگونی داشته‌اند.


✍ فرستنده: #بزرگمهر_صالحی

پی‌نوشت: *نام درست شهر سوخته شهر سوچه «suceh» به مانک(معنی) شهر درخشان است.

📖 بازخن‌ها (منابع):
۱- کلید شناخت زبان پارسی، مصطفی پاشنگ
۲- باستان‌شناسی و تاریخ بلوچستان، منصور سیدسجادی
۳- حفاری هفت‌تپه دشت خوزستان، عزت‌الله نگهبان

#روز_فردوسی
🪐📚 @AdabSar

در خواب شب دوشین
من با شعرا گفتم
کای یک‌سره معنی‌تان
با لفظ به همدرسی

شاعر ز شما بهتر،
شعرْ آنِ که نیکوتر
از طایفه‌ی تازی
وز انجمن فُرسی؟

آواز برآوردند
یک‌رویه همه گفتند:
فردوسی و شهنامه
شهنامه و فردوسی

#امامی_هروی
#روز_فردوسی

فرستنده: #جعفر_جعفرزاده
🪐📚 @AdabSar

گرامی باد بیست و پنجم اردیبهشت،
روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، روز خردپیشگی و روز بزرگداشت زبان پارسی.

«بنام خداوند جان وخرد
کزین برتر اندیشه بر نگذرد»

تو را گویم ای اهل ایران زمین
که داری گرو دل در این سرزمین

یکی نامه باشد ز عهد کهن
ز بهر تو دارد فراوان سخن

در آن نامه باشد پر از داستان
حکایت کند از گَهِ باستان

در این سرزمین اهورا نشان
ندارد بجز پهلوانی نشان

همی یاد دارد ز بخشش، خرد
خرد مرد را روز بد نَسپُرَد

وَرا نام شهنامه باشد به مهر
حکایت کند رسم و آیین مهر

پی افکند آن را سپهدار توس
شد از نظم آن پارسی آبنوس

تو از آن یَل نامور یاد کن
روان وی از این هنر شاد کن

به شهنامه خواندن تو اندیشه کن
به راه درستی خرد پیشه کن

سراینده و فرستنده: #سیاوش_کریمی
هنرمند: #مرتضا_قائمی

#روز_فردوسی
🪐📚 @AdabSar

بر آتش تیزم بنشانی بنشینم
بر دیده‌ی خویشت بنشانم ننشینی

با من به زبانی و به دل با دگرانی
هم دوست‌تر از من نبود هرکه گزینی

#سنایی
#چکامه_پارسی

فرتور(عکس) از #ابراهیم_نوروزی
🪕 @AdabSar

⚖ چند واژه‌ی کهن داتشناسی(#علم_حقوق) در ایران
برگرفته از تارنمای فرهنگستان زبان و ادب پارسی

#ضمانت = پایَندانی
#ضامن = پایَندان
#شریک = همپای
#مشورت = هم‌پُرسِگی
#وظیفه = خویشکاری
#عامل = کاردار
#قاضی = دادوَر
#غیرقانونی = اَداد
#وقف = نهادَگ، نهاده
⚖ @AdabSar

گشتیم پیر و یار همان نوجوان که بود
مردیم و آرزوی دل ما همان که بود

#اهلی_شیرازی
#چکامه_پارسی
🍂 @AdabSar

دروغ در بند باشد نه آدمی
فرومایگی مُرده باشد نه پندار درست
ستمگر به زانو درآید نه دادآور آدمی
خشم در گور خفته باشد نه خردمند
#کوروش

فرتور(عکس): تندیس یادبود کوروش در بوستان المپیک سیدنی
👑 @AdabSar

🖋 چند واژه‌ی خواندنی که فرهنگستان نخست برای آن‌ها واژه‌گزینی کرده است. اگر همین چند دهه کوشش فرهنگستان نبود، ما اکنون با چه واژه‌هایی سخن می‌گفتیم.
نکته‌ی نگریستنی در نوواژه‌های برگزیده، کوتاه و گویا بودن آن‌ها است.


▫️ارباب صنایع ظریفه = هنرپیشه، هنرپیشگان
▪️افراد گارد سرحدی = مرزدار
▫️امیر بحر یکم = دریاسالار
▪️امیر بحر دوم = دریابان
▫️امیر بحر سوم = دریادار
▪️بیرق نظامی = پرچم
▫️تامین عبور و مرور وسائط نقلیه = راهنمایی و رانندگی
▪️تصدیق مدارس عالیه = دانشنامه
▫️مامور تنظیف = رفتگر
▪️هیئت قراول = پاسداران

✒️ @AdabSar

💫🪐 ۲۸ اردیبهشت
روز بزرگداشت «خیام»
این خداوندگارِ دانش و فرزانگی
و بزرگ‌پیامبرِ پارسی‌سُرایی گرامی باد.
#خیام همچون فردوسی در چامه‌ها و نوشته‌های خود دانسته و آگاهانه یا سراسر پارسی می‌نوشت و می‌سرود یا از واژه‌های بیگانه بسیار کم بهره می‌برد.
چند نمونه از آن‌ها را بخوانیم:


ای بس که نباشیم و جهان خواهد بود
نی نام ز ما و نی نشان خواهد بود
☘💫
از تن چو برفت جان پاک من و تو
خشتی دو نهند بر مغاک من و تو
و آنگاه برای خشت گور دگران
در کالبدی کشند خاک من و تو
☘💫
یک چند به کودکی به استاد شدیم
یک چند به استادی خود شاد شدیم
پایان سخن شنو که ما را چه رسید
از خاک درآمدیم و بر باد شدیم
☘💫
هم دانه‌ی امید به خرمن ماند
هم باغ و سرای بی تو و من ماند
سیم و زر خویش از درمی تا به جُوی
با دوست بخور، گرنه به دشمن ماند
☘💫
تا چند زنم به‌روی دریاها خشت؟
بیزار شدم ز بت‌پرستان کنشت
خیام، که گفت دوزخی خواهد بود؟
که رفت به دوزخ و که آمد ز بهشت؟
☘💫
هان کوزه‌گرا بپای اگر هشیاری
تا چند کنی بر گِل مردم خواری
انگشت فریدون و کف کیخسرو
بر چرخ نهاده‌ای، چه می‌پنداری؟
☘💫
ای کاش که جای آرمیدن بودی
یا این ره دور را رسیدن بودی
کاش از پی صدهزار سال از دل خاک
چون سبزه امید بردمیدن بودی
☘💫
زنهار به کس مگو تو این راز نهفت
هر لاله که پژمرد نخواهد بشکفت
☘💫
برشی از نوروزنامه: شها، به جشن فروردین، به ماه فروردین آزادی گزین. یزدان و دین کیان سروش آورد تو را دانایی و بینایی به کاردانی و دیر زیو، با خوی هژیر و شادباش بر تخت زرین و انوشه خور به جام جمشید…
داد و راستی نگاه‌دار سرت سبز باد و جوانی چو خوید، اسپت کامگار و پیروز و تیغت روشن و کاری به دشمن و بازت گیرا و خجسته به شکار و کارت راست چون تیر؛ و هم کشوری بگير نو، بر تخت با درم و دينار!
پیشت هنری و دانا گرامی و درم خوار و سَرایت آباد و زندگانی بسیار.

#روز_خیام
فرتور(عکس): تندیس خیام در دانشگاه اوکلاهاما، ساخته‌ی هنرمندانه‌ی #حسین_فخیمی
b2n.ir/StatueofKhayyam

🪐💫 @AdabSar