هر آن‌کس که باشد خداوندِ گاه
میانجی خرَد را کنَد بر دو راه

نَه سستی نَه تیزی به کاراندرون
خرَد باد جانِ تو را رهنمون

نگه دار تا مردمِ عیب‌جوی
نجویَد به نزدیکِ تو آب‌ِروی

ز دشمن مکُن دوستی خواستار
وگر چند خوانَد تو را شهریار
#فردوسی

مهربانِ من:
جَهان را به مِهرِ تو بادا نیاز


گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar

🌎 آن گاه که زمین آفریده شد


🌍 «گاهنبار پتیه‌شهیم/پیته‌شهیم» واپسین جشن از جشن‌های تابستان در ایران و در پیوند با جشن‌های کشاورزی بود که از اشتاد روز تا انارام روز (۲۶ تا ۳۰) شهریور برگزار می‌شد. پَیته‌شَهیم به چَـم (معنی) پایان تابستان، هنگام برداشت فراورده‌های کشاورزی و سومین جشن از جشن‌های گاهنباری بود. گاهنبارها از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی بودند. در افسانه‌ها این جشن یادآور سومین گام آفرینش است و هنگام آفریده شدن زمین.

🌏 جشن‌های شش‌گانه‌ی گاهانباری هر یک پنج روزه بودند و روز پنجم جشن بزرگی برپا می‌شد. روز پنجم گاهانبار پتیه‌شهیم در ایران برابر با سد و هشتادمین روز سال بود. گاهانبار سوم جشن کشاورزی هم بود و امروز در روزهای گوناگون پایان شهریور و با گردآوری دانه‌ها در کشتزارها، برداشت بُنشن و آغاز چیدن میوه‌های پاییزی در باغ‌ها برگزار می‌شود و به آن «دانه‌آور» نیز می‌گویند.

🌎 شش جشن فراگیر و گسترده‌ی گَهَنبار در سال با باور آفرینش زمین در شش گام برگزار می‌شدند و هر یک از این جشن‌ها پنج روزه بودند و روز پایانی آن جشن بزرگی برپا می‌شد و مردم به نیایش و یاری مستمندان می‌پرداختند.
- گاهانبار نخست، میدیوزرم، نیمه‌های اردیبهشت، گاه آفرینش آسمان.
- گاهنبار دوم، میدیوشم، نیمه‌های تیر، گاه آفرینش آب.
- گاهنبار سوم، پتیه‌شهیم، پایان شهریور، گاه آفرینش زمین.
- گاهانبار چهارم، اَیاسَرِم، پایان مهر، گاه آفرینش گیاه.
- گهنبار پنجم، میدیارم، دهه‌ی سوم دی‌، گاه آفرینش جانوران.
- گهنبار ششم، همس‌پت‌میدیم، پایان اسپند، گاه آفرینش آدمی.


🖋 #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_گاهنباری #شهریورگان #جشن_پایان_تابستان


🌍 راز پیدایش جشن‌های گاهنباری:
www.tg-me.com/AdabSar/18836

افسانه‌های شگفت‌انگیز و آیین‌های سختگیرانه‌ی گاهنبارها:
www.tg-me.com/AdabSar/18636

کارکرد جشن‌های گاهنباری در زندگی گذشتگان:
www.tg-me.com/AdabSar/16580


🌏 @AdabSar

پویایی هر زبان زمانی آغاز می‌شود که از ایستایی دوری گزیند. «ضیاالدین هاجری»


🖋📋 واژه‌های بیگانه در دستور زبان پارسی
           «بخش شانزدهم»
           گردآورنده: #بزرگمهر_صالحی


#معرفه_عهدی : شناخت پیمانی، شناسه‌ی پیمانی
#معلوم : آشکار، کارا، دانسته، نمایان، خواسته، ویچنیده
#مفرد : تک، تکین، یکه، تنها، ساده، جدا، جداگانه
#مفردات : سادگان، تک‌واژها

#مفعول_اسنادی (اِسنادی): پردازه
#مفعول_باواسطه : وابسته‌ی پذیرا، پوییده‌ی میانجی‌دار
#مفعول_بی‌واسطه : پوییده‌ی بی‌میانجی
#مفعول_صریح : پذیرا، پذیرای آشکار
#مفعول_غیرصریح (با واسطه) : پوییده‌ی با میانجی

#مفعول_فیه / #مفعول_علیه : پوییده‌ی دنباله‌دار
#مفعول : پذیرا، کارپذیر، پوییده
#مفعولی : پذیرا، پوییدگی
#مقصور / #مقصوره : کوتاه شده
#مقلوب : درهم ریخته، ناراسته

#مکمل : مَرزگذار، رساگر، رساکننده
#مکمل‌های_اسم : رساکننده
#منادا : بانگیده، خوانده
#موصوف : ستوده، فروزینه
#موصول : بَست، پیوستار


دنباله دارد
#پارسی_پاک


🖋📋 برجسته‌ترین بازخن‌ها (منابع):
۱- پیوست‌های فرهنگ ساختاری زبان پارسی، ضیاالدین هاجری
۲- فرهنگ نظام با ریشه‌شناسی، محمدعلی داعی‌الاسلام
۳- فرهنگ ریشه‌شناختی اخترشناسی، محمد حیدری ملایری


📋🖋 @AdabSar

‌
🏴 جان کارگر همچنان کالاست

🕯

مهر با بی‌مهری به جان کان‌کَنان تبسی می‌رسد و کام همه را تلخ می‌کند.
در این اندوه بزرگ با سوگواران همدردیم و مهربانی برایشان آرزو می‌کنیم.


#سوگ #تسلیت
🏴 @AdabSar

🔲 دنباله‌ی واژه‌های پارسی در زبان تازی


▪️ شَوکَران = از پارسی شوکران، شیکران، از گیاهان دارویی
▫️ شَولَم = از پارسی شِیلَم، شَلمَک، گندم دیوانه، از گیاهان دارویی برای پیسی
▪️ شُوَندَر = از پارسی چغندر، شگُنُدَر
▫️ شوله = از پارسی شوله، یک توپ پارچه، شهاب آسمانی، نیش کژدم، (در برهان یکی از منازل قمر)

▪️ شونیز = از پارسی شونیز، سُنیز. سیاه‌دانه
▫️ شُوَیّل = از پارسی شویلا
▪️ شهباز = از پارسی sah-baz، شاه‌بازها، شاهین
▫️ شَهبند = بنگرید به شاهبندر

▪️ شَهبره = از پارسی sah-par، بزرگترین پر پرندگان، شاه و پیر، زن کهنسال و بدکاره
▫️ شِهداره = از پارسی شیهه‌دار، تبهکار و سخن‌چین
▪️ شَهدانَج = از پارسی شاهدانه
▫️ شَهدَر = از پارسی سه‌دار (درخت سیب در گویش مازنی)، برده‌ی سه تا شش ساله

▪️ شَهرَبه = بنگرید به شهبره
▫️ شهرَزاد، شهرازاد = از پارسی شهرزاد
▪️ شَهرَق = از پارسی جهره، چرخ جولاهه، چرخ خراشگری چوب، چرخ سوراخ زن انگشتر
▫️ شَهرَمان = از پارسی شهرمان، سیکا (اردک، سیقا)

▪️ شَهرَه = از پارسی شاه و راه
▫️ شَهرِیار = از پارسی شهریار sahr-yar
▪️ شَهریز = از پارسی شاه‌ریز، خرمای سرخ ریز
▫️ شَهِی = از پارسی شاهی، خوردنی شیرین و خوشمزه، اشتها برگرفته از آن است


🔲 @AdabSar

دنباله دارد

📜 بازخن‌ها:
۱- فرهنگ دانشگاهی عربی-پارسی از المنجد الابجدی، نوشته‌ی لویس معلوف، برگردان احمد سیاح، چاپ پخش فرحان
۲- معجم المعربات، محمد التنوجی
۳- وام‌واژه‌ها در زبان عربی، شهاب‌الدین احمد خفاجی مصری، ترجمه حمید طبیبیان
۴- فرهنگ ریشه شناسی زبان پارسی، مصطفا پاشنگ

✍ گردآوری: #بزرگمهر_صالحی
#واژه_های_پارسی_در_زبان_عربی


🔲 @AdabSar

‌
🔆 سیوایش (تمدن) آرته/آراتا جیرفت

سیوایش شگفت‌انگیز جیرفت یکی از ناشناخته‌ترین و رازآمیز‌ترین سیوایش‌های آدمی شناخته می‌شود که نشانگر سیوایش چندین هزار ساله‌ی ایران است.

به راستی بسیاری چنین باور دارند که رشته‌ی گمشده‌ی آدمیان با یابش (کشف) رازآمیز جیرفت پیدا شده و زاستار (طبیعت) و همچنین ره‌آورد تک و یگانه‌ی آن به هیچ روی شایسته‌ی چشم‌پوشی نیستند.

این سیوایش کهن در سال ۱۳۸۰ خورشیدی با یک تندآبه (سیل) از زیر زمین سربرآورد سپس با کوشش بسیار باشندگان جیرفت و به رهبری دکتر یوسف مجیدزاده یافته‌های ارزشمندی به دست آمد.


✍ #بزرگمهر_صالحی
رخشاره: hayati.english

🔆 @AdabSar

🏴
درد طبس را می‌شود از آسمان فهمید
از این غروب مبهم نامهربان فهمید

در فکرِلبنان‌بوده‌ها مهری نمی‌فهمند
بی‌مهر باید غصه فصل خزان فهمید

من از کتاب درد فصلی تازه را خواندم
دردی که پاییز غزل‌ هم بی‌گمان فهمید

پنجاه درد تازه یعنی بی‌شمار اندوه
حالا خدا اندوه را از بغضمان فهمید

می‌خواستم جشنی بگیرم مهر‌بان با مهر
در سوگ ماندم سوگ را کل جهان فهمید


سراینده: #مینا_آقاخانی
سراینده‌ی فرتور (عکس): #موسا_عصمتی

🏴 @AdabSar

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی


🔻توکل = پشت‌داشتن، پشتگرمی، امید، امیدواری، به‌خداسپاری، خداسپاری، خداباوری، واگذاردن، باخدایی

🔻توکل‌کردن = پشت‌دادن، پشتگرم‌بودن، امیدداشتن، امیدواربودن، به‌خداسپردن

✍️نمونه:
🔺توکلت علی الله =
به خدا پناه ببر
امیدت به آفریدگار باشد


🔺به خدا توکل داشته باش =
به خدا بسپار
به امید پروردگار باش
چشم به ایزد داشته باش

🔺کلید توکل ز دل جویم ایرا
به از دل توکل‌سرائی نبینم #خاقانی =
پژنگ امیدواری ز دل جویم ایرا
به از دل امیدوارسرایی نبینم


✍ #مجید_دری
#پارسی_پاک
#توکل
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

‌🔆
آغاز سال آموزشی (تحصیلی)‌ از مهرماه به زمان هخامنشیان باز می‌گردد.
در زمان داریوش، سومین پادشاه هخامنشی، باز شدن آموزشگاه‌ها را پس از جشن‌های مهرگان گذاردند.
بازگشایی آموزشگاه‌ها در مهرماه از ایرانِ باستان به یونان و از آنجا کم‌کم به سراسر جهان راه یافت.

مهندترین (مهم‌ترین) نکته‌هایی که در آموزشگاه‌های هخامنشیان به کودکان آموخته می‌شد نیک‌رفتاری (اخلاقیات)، تندرستی، خواندن، سوارکاری و بزرگی‌ و توانِش (اقتدار) میهن‌شان و کوشش برای پاسداشت آن توانمندی بود. توانمندی‌ای که برای نگاهداشتش باید با یکدیگر هم‌بسته (متحد) می‌ماندند و بهترین فن‌ها را برای جنگیدن با دشمن می‌آموختند تا برترین ارتش را بسازند.
در آموزشگاه‌های هخامنشی کم‌کم بهترین‌ها را برای کار در گارد جاویدان به‌کار می‌گرفتند.


✍ #مجید_دری
#پیام_پارسی

🔆 فرتور (عکس): نمایی از سرباز گارد جاویدان

🔆 @AdabSar

‌
🏴 برای نان کاوان خورآسان

مغولان در گردنه‌های
شادیاخ می‌تازند.
دسته‌ای سرباز بیل به دست
نا‌ن‌های آتشین را
می‌ستاندند از کوره‌های مرگ
دریغا که جانشان یخ زد
در لبخند بیل‌ها
و آشیانه‌های گرسنه در سوگ
خمید.

زاغچه‌ای در آوار سنگ‌ها
به دوردست پرید
کبوتر های بی‌نام و نشان
در کرانه‌های دور
ناپدید شدند.

دریغا نان
دریغا جان.


✍ #بزرگمهر_صالحی
#چکامه_پارسی
#سوگ

🏴 @AdabSar

اگر در فَرازی و گر در نِشیب
نباید نهادن سر اندر فِریب

به دل نیز اندیشه‌ی بد مدار
بداندیش را بَد بوَد روزگار

سپهبَد کجا* گشت پیمان‌شکن
بخندد بدو نامداراَنجمن

خرَد گیر کآرایش جان توست
نگهدارِ گفتار و پیمان توست

نگر تا نسازی ز بازویْ گنج
که بر تو سرآید سرای سپنج
#فردوسی
____
*کجا=که

امید که هماره:
بمانی چنین شاد با مهر و داد


گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar

‌🌱
سروش آواز راز ایزدی را
رُوجایِ* آسمان خنیاگری را

ز خواب تلخِ غم برخیز و دریاب
امید از چشم شادی سـِوی* را


✍ #مهران_گلستانی_ماچک_پشتی
#چکامه_پارسی


سـِوی: بامداد
رُوجا: ستاره‌ی ناهید

🌱 @AdabSar